Dinsdag
28 Juni.
No. 150.
42e Jaargang.
1904.
Gemeentebestuur.
HOOFDELIJKE OMSLAG.
FEUILLETON.
vussim;
Prijs per drie maanden 3 80. Franco per post 1,50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. M sn abonneert niah bij a Ie Boe s-
handelaren, Postdirecteuren of re Iitstreeks bij den Uitgever
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Maikt, I. 187.
ADVERTENTIÏÏNvan 1 4 regels 0.40. Voor e s ~Ai regel
meer 10 cent. -• Bij directe opgaaf v;m driemaa' plaatsing r'erzelfde
advertentie wordt de prijs slechts tweeiaaal berekend Grond») letters
n cliohé's naar p laatsruimte.
Verschijnt dagelijks,» uitgezonderd op Zon- en feestdagen.
Teïepliooiiiiuimuer 10.
Abonnt inents-Advertentiün op zeer foordeel k c roorwanrden.
Afkondiging van het uitvoerbaar ver
klaarde kohier van den hoofdelQken
omslag voor het jaar 1904.
Burgemeester en Wethouders van Vlis-
slngen
gelet op art. 264 der Gemeentewet
brengen ter openbare kennis
dat het primitief kohier van den
hoofdeljjken omslag voor het jaar 1904,
na door Gedeputeerde Staten van Zeeland
bQ hun besluit van 24 Juni 1904, no. 148,
te zjjn goedgekeurd, op heden in afschrift
gedurende den tjjd van vijf maanden op
de Secretarie der gemeente voor een ieder
ter lezing is nedergelegd.
Vlissingen, den 27 Juni 1904.
Burg. en Weth. voornoemd,
VAN DOOKN VAN KOUDEKERKS.
Be Secretaris,
WITTEVEEN.
De Eerste Earner en het Satinet.
„De Nederl." wijst op hstgeen de hoer
Talma heeft gezegd, dat namelijk de
Eerste Kamer tot dusver aan het Kabinet
hoegenaamd geen belemmering in den
weg heeft gelegd en dat er voor het
ministerie „geen enkels reden bestond
om de liberale meerderheid dier Kamer
weg te wenschen."
De Eerste Kamer zelve, in haar tegen
woordige samenstelling.-zegt ,/De Ned.*
- staat buitan den strjjd, waarbij het
ging om „voor of tegen het ministerie."
„Z(j (de Eerste Kamer) heeft er geen
aanleiding toe gegeven. Zfl hesfc haar
hooge, zegenrjjke, constirutioneele plaats
onbesmet gehandhaafd.
„Het zal gosd z|jn, zich daarvan diep
te doordringen. Be liberaal-socialistische
stormloop is afgeslagen. De bedoeling,
het Kabinet te verzwakken, is mislukt.
Laat men nu oppassen, dat het gebeurde
Diet het onbedoelde gevolg hseft, de con
stitutïoneele plaats der Eerste Kamer te
verzwakken.
„Wanneer hier of daar ter rechterzijde
een stem opgaat, of het nu niet ge-
wenscht zou zijn onverwijld de Eerste
Kamer ts ontbinden, dan moeten wij
tegen zoodanige uitlating met nadruk
opkomen. Ean dergelijke ontbinding, op
geen anderen grond dan een stembus
uitspraak, zonder reëel conflict, zou de
Eerste Kamer afrukten van de hooge
stelling, die z(j, ten bate van het geheele
volk, in ons staatsleven inneemt."
Grondwetsherziening.
Mr. Troelstra heeft in het „Volk" een
en ander meegedeeld omtrent het lot,
ii.)
„Wat zeggen de dames nu van onzen
dominé vroeg de gastvrouw. „HQ komt
nu nog drukker bij haar aan huis dan
vroeger. Eu zQna vrouw ook I'
„Domiré zal dat doen, om haar te
bestraffen over haar huichelarij I" meende
een der dames, dia opgeroepen waren
om nare meening in deze uitte spreken.
•t Is," besloot Chatiijon, ,'t is heei
erg'c is, och, hoe zegt men dat ook
weer op zQn Holiandsch, 't is affreus."
Eu over wie hadden deze achtens
waardige dames het zoo druk? Over
fcitmand anders, dan over Anton's moe
der, mevrouw de weduwe Mlsdom.
Wat was er dan gebeurd
Dezer dagen was er op het dorp ean
heer komen logeeren, die pas uitlndië
was teruggekeerd. Hij hoorde spreken
van mevrouw Miaiom. „Miadom", zal
dat aan de voorstellen tot Grondwets
herziening der sociaal- en der vrijzinnig-
democraten in de afdeelingen der Kamer
is ten deel gevallen. HQ schrijft dat één
afdeeling er in 10 minuten mee klaar
is gekomen, terwijl de behandeling in
andere afdselingen hoogstens enkele
ursn heeft geduurd. De voorstellers der
beide ontwerpen hebben niet aan de
discussie deelgenomen. De rechterzijde
heeft zich grootendeels bepaald tol af
keuring van de indiening der voorstellen,
zonder op den inhoud daarvan te willen
ingaan.
Het principieels karak'er der memorie
van toelichting tot het soc. democratisch
voorstel heeft van canservatief-libsrale
zijde een principieels brstrQding uitge
lokt, zoodat ds heer Troelstra alleen
hierom reeds een interessante en leer
zame schriftelijke gedachtewisseling
verwacht. Bovendien hebben da geavan
ceerd-liberalen ook hun standpunt uit
eengezet, opbouwende critiek op de
redactie van verschillends belangrijke
artikelen geleverd en medegewerkt om
de quaestie der Grondwetsherziening goed
onder de oogen te zien. BQ de debatten,
aldus ontstaan, heeft menig lid, die oor
spronkelijk van plan was, zijn mond te
houden, niet kunnen nalaten de voorstel
len te bestrijden, zoodat mr. Troeletra
toch „een vrQ belangrijk Voorloopig
Varslag" tegemoet ziet.
Vrouwenkiesrecht.
In een artikel over dit ontwerp schrijft
het Handelsblad" o.m.
Ais men bet kiesrecht beschouwt als
natuurrecht, of wel ais men het kies
recht beschouwt als gegeven in het ba
lang der staatsgemeenschap, in beide
gevallen zal men zich hebben af te
vragen, of de natuur van het recht of
wel het belang der gemeenschap eischt,
dat er onderscheid gemaakt worde tus
schen mannen en vrouwer. Door de aan
hangers van het natuurrecht kan die
vraag te nauwernood worden gesteld.
Is bet kiesrecht een onmiddellijk uit
vloeisel der persoonlijkheid,dan kan men
niet ontkennen dat ook de vrouw per
soonlijkheid bezit. Voor de ongehuwde
vrouw wordt dit in onze samenleving
zelfs in de meest conservatieve kringen
erkend, en zoo men bQ de gehuwde
vrouw de persoonlijkheid geheel onder
worpen acht aan die van haar man,
is dit moer ten rechtsfictis, als gevolg
van lang vervlogen toestanden, dan wel
een feitelijkheid in de Nederlandsshe
huisgezinnen, algemeen waarneembaar.
Onze mannen zQn geen tirannen, en
onze huisvrouwen geen slavinnen meer.
De meeste Kamerleden zullen zich
wel plaatsen op het terrein van het
staatsbelang, en dan is de houding der
liberaien voorgeschreven. De liberale
partjj heeft hier te lande, zoowel als
elders, haar groots beteekenis te danken
aan het feit dat ztj optrad voor erkenning
van ieders persoonlijke waardigheid en
hQ, „die naam komt mij niet onbekend
voor. Miadom, Misdom, o, ik ben er,
geloof ik, woont die dame hier al lang
Men gaf hem de gevraagde inlichting.
„Waar kwam zjj vaDdaan, toen zjj zich
hier metterwoon vesigds?'
„Uit Botterdam," was het antwoord.
„Dat moet ik eens onderzoeken," zei
de logeergast, en s'relde door dit alles in
niet geringe mate de nieuwsgierigheid
der familie, bQ welke hjj z(jn intrek had
genomen, op de proef.
„Ik zal u zeggen, sprak hQ vervolgens,
„wat er van ds zaak is. Maar laat het een
diep geheim blijven. Ook bestaat nog de
mogelijkheid, niet waar, dat ik m(j in de
persoon vergis. Maar ik vermoed, dat me
vrouw Misdom de echtgenoote is geweest
vaneen man, die esnige jaren bQ ons in
Indië een treurige rol heeft gespeeld,
laat ik maar liever zeggen, op schande
lijke wijze zich heofc misdragsn. HQ be
kleedde eene betrekking van vertrouwen
bQ het gouvernement. Maa' van dac ver
trouwen heeft hQ ergerlijk misbruik
gemaakt, en voor duizenden het land
bestolen. Het kwam ten slotte gelukkig
uit, en hQ geraakte achter slot en gren
dels, waar hij ook na eenigen tQd ge
storven is. Heeft de weduwe een kind?"
van ieders persoonlijke vrpeid. Zjj kent
geen klassen van heeischers en van
overhoerschtan, maar wesscht mede-
zeggingschap in het staatsbestuur te
geven aan allen dis genoegzaam onaf
hankelijk zijn, genoegzaam belang en
genoegzaam inzicht hebbpn, om mede
ts kunnen spreken wanneer het alge
meen belang behartigd most vorden.
Daarom 1* de liberale parQ uit haar aard
sleads geneigd tot uitbreiding van kisa-
recht, naarmate zQ ziet dot nieuwe groe
pen van personen tot gtinosgzame zede
lijke en stoffelijke zelfstandigheid en tot
voldoend gevoel van het algemeen be
lang zijn gekomen.
Ds vraag waar de grens ligt, kan tot
verschil aanleiding geven dit is een ver
schil in waardeering van toestanden,
geenszins een verschil van beginsel.
BQ die waardeering van onafhanke
lijkheid, gemeenschapsgevoel, belang en
kennis, is geen plaats voer het onder
scheid tussehen man sn vrouw. Hst
gaat nist aan van ds liberalen te vragen,
dat zij een lossen werkman die goeds
technische bekwaamheid bezit, nist regel
matig in zQn onderhoud kan voorzien,
noch eenigs belasting opbrengt, bet
stemrecht toekennen en dit tegelijk
onthouden aan elke vrouw. Da vrouwen
die den acaietnischea graad hebben ver
worven, die zelfstandig een eervollen en
goed beloonden werkkring vervuileD,
die aan het hoofd staan van bloeiende
ondernemingen van handel of rijver
heid, dis zware belastingen opbrengen,
dis krachtig meewerken tot algemeens
ontwikkeling, tot leniging van maat
schappelijke nooden en verh-.fflag van
bet zedelijk peil van het volk, zQn in
Nederland geen zeldzaamheid meer. Hot
zijn deze vrouwen die in de eerste plaats
in aanmeriiflg komen, wanneer men hat
kiesrecht gaat uitbreiden. Voordat men
ertoe overgaat hst kiesrecht te verlsansn
aan mannen die niet bezitten „de ken
t-rekenen van geschiktheid es maat-
achsppelQken welstand," door da Kieswet
ingevolge het grondwettig voorschrift
gesteld, zal men dit moeten geven aan
vrouwen die wol aan die elschen vol
doen.
Drankgebruik in de cantines.
In het laatste numm ar va) het orgaan
van den „VolksboDd, Vereeniging tegen
drankmisbruik", komt een rapport voor
over dan verkoop van sterken drank ia
de kazerne cantines.
Naar aanleiding van een verzoek,door
hst hoofdbestuur van den bond gericht
tot den minister van oorlog om eenigs
inlichtingen betreffonda dien verkoop,
hseft deze bQ de commandesrende offi
cieren een - onderzoek ingesteld on do
uitkomsten van het onderzoek aan het
hoofdbestuur medegedeeld. Esn uittreksel
nu dier madedeelingen ia, met voorken
nis en goedvinden des ministers, in het
bovenbedoelde rapport openbaar gemaakt.
Het voornaamste er van laten wQ
hier volgen
„Ja, aan zoon."
„Juist, daa is zQ naar alle waarsehQn-
IQfchetd dezelfde, dia ik bedoel. Maar ik
zal het onderzosken."
En hQ onderzocht en de vrucht daar
van was, dat hst zonneklaar was, dat
de weduwe van den misdadiger en me
vrouw de weduwe Misdom één en de
zelfde persoon was.
Ean kreet van afgrijzen ging er op in
den huize, waar da Indische heer nood-
lottigerwQze was binnengetrokken. Es
ja, hQ had de familie voorgesteld de
zaak geheim te houden. Maar kon dat
Mocht dat? ZQ had ean zoon.Esn zoon
van zulk een vaderWas het niet zeer
mogelQk, dat ook in den jongen do
boavenaard in kiem aanwezig was? Was
het niet gewaagd, veel to gewaagd, de
zonen en doehtoron dsr eerzame Baar-
looëf vaders en moeders met zulk ean
jongen te laten omgaan En dat zou
toch plaats grQpen, als deze zaak hun
eene verborgenheid blssf. 't Was wel hard
voor dia vrouw. Maar had zQ het niet
aanigszins verdiend? Had zQ hen niet
bedrogen? Was hare schuldige stilzwQ-
gendheid niet de oorzaak geweest, dat
men, ia stede van hare nabQhsid ts
schuwen, haar in de familiekringen van
De opgaven betnffan een 63-tal mili
taire cantines.
De verkoop van sterken drank is op
dit oogonbiik in alle militaire cantines
toegelaten, behalve in die vac het Ia
structis-bata'jon te Kampen, do instruc
tie-compagnie te Schoonhoven en de
inrtructie-batterQ te Arnhem. De com-
mar.deerende officier heeft in deze de
beslissende stem.
Nergens beeft de verkoop van sterken
drank plaats dan geb.selen dag!.
Da uren, waarop de verkoon plaats
hooft, zQn verschillend. In 17 cantines,
bijna alle van do bereden wapens, beeft
v óór het middagap! geea verkoop plaats.
In de meests cantines wordt de gelegen
heid tot gebruik opengesteld twae malen
per dag, eenmaal vóór het middageten
en eenmaal vóó^- het avondeten. In en
kele gevallen ]/s uui' of 8/a- of 2 uur,
maar In vorroweg de meeste gevallen 1
uur vóór hst middagsten. E n grooter
verschil bestaat in de regeling van de
uren na dan middag. ZQn or een 5-tal
cantints, waar ds gelegenheid tot stor-
ksn-drank-gebruik na den middag niet
meer wordt opengesteld, waarvan in een
caniine alleen Zaterdagavond 4 uur róó-
'c avondapièl sociëteit wordt gehouden
ia een 4 tal hssff die verkooo plaata
8/„ of 1 uur; in esn 18-tal 11/s 1 s/4,
l*/« of 2 uo-ia eat! 11-tal 21/3 of
23j4 of 3 uur; in een 6 tal 3'/s 4 cf5
uur telkens vóór het avondaptè', In
eenige cantines breft verkoop plaats
langer dan 5 uur vóór het avondappè',
In 1 cantino van na het middageten, in
1 zelfs vau 1 uur vóó: hat middageten
tot aan hot avondappèl.
Het moet opvallen, dat in sommige
garnizoenen da tQd gedurende welken
de cantino geopend is voor den verkoop
van sterken drank, vrQ ruim is geno
men. Do minister Bargansius heeft ver
leden jaar de aandacht van de betrokken
commandanten daarop gevestigd en bun
in overweging gegeven, dien tQd te be
perken.
Verschillende opvattingen worden bQ
het beheer dor onderscheidene cantines
gehuldigd, ook, waar het geldt het al
dan niet vaststellen van een maximum
hoeveelheid, welke doot ééa persoon
mag worden gebruikt. In 31 cantines
ia geen maximum-hosveelhud, in den
vorm van oen bepaald aantal borrels
aangegeven. Ia 5 mag niet meer dan één
glas, in 24 mogen niet meer dan 2
glazen, in 1 niet meer dan 3 glazen
worden getapt.
Ds ondsrofflaiar en korporaal, dia be
last zijn met ds cantine, houden er
streng toozicht op, dat niet mser wordt
getapt dan het maximum voorgeschre
ven aantal en is geen maximum voor
geschreven, dan letten zij er op, dat
niemand zich te buiten ga, in welk ge
val zQ verderen verkoop weigeren.
De verkoop van sterken draak hseft,
evenals van andere artikelen, In alle
militaire cantinss plaats a contait en
slechts aan don verbruiker peraoonlQk.
hoogst fatsoenlijks lieden had tosgalaton
Moest zij dan zalva hebban uitgaroopen
MQn man ia in hst tuchthuis gestorven I
Noen, dat na'.uurlQk nist. Maar zQ be
hoorde zich nooit bQ fatsoenlQke fimi-
lieên te hebbeu ingedrongen. Het was
een schande, welke zij Baarioo had aan
gedaan, door haar metterwoon zich te
vestigen. ZQ het dan ook op esn wQze,
zoo zacht en verschoonend,als maareanigs-
zins mogelQk was, dszs en gene bevriende
familie m o e s t cp da hoogte der treurige,
schandelijke zaak worden gebracht.
Dat was geschied en als ean loopend
vuurija had zich weldra door gansch
Baarioo het gerucht verspreid, dat die
weduwe Miadom de vrouw was geweest
vau osn gtooten schurk, aen beruchten
dief, een moordenaar, meenden sommi
gen er bQ te mogen voegen. Want zoo'n
kerel was tot alles iu staat, en had ze
ker wel een of meer moorden Op zQn
consciëntie gehad, al was dat daa ook
niet uitgekomen. Daar ginds in de Oost
kon men dat alles zo o juist niet nagaan.
Het was er zoo groot.
Hoewel het laatst van alien, kwamen
toch der ongelukkige mevrouw Misdom
ten slotte ook deze geruchten ter ooren.
ZQ bad wel gemarkt, dat als zQ hars
Op marachen wordt sterkedrankgebiuik
niet toegelaten, in da militaire cantines
in legerplaatsen wel.
Op een zeer enkele uitzondering na
is in alle cantines de verhouding van
het aantal bezoekers tot de sterkte van
het korps 100 pet.
Het gemiddeld gebruik van sterken
drank par man en per dag kan als volgt
worden opgegeven.
In 1 cantine 0,0006 liter, in 4 canti
nes 0,001 tot 0,002 liter, in 2 cantines
0,002 tot 0,003 liter, in 2 cantines 0,008
tot 0.004 liter, in 6 cantines 0,004 tot
0,005 liter, in 5 cantines 0,005 tot
0,006 liter, in 4 cantines 0,006 tot 0,007
liter, in 2 cantines 0,007 tot 0,008 liter,
in 6 caijtlnes 0,008 tot 0,009 liter, in 2
cantines 0.009 tot 0,010 liter, ia 15
cantines 0,01 tot 0,02 liter, ia 6 cantines
0,02 tot 0,03 liter, ia 2 caatiaes 0,03
liter.
Msn bouds hierbQ in't oog, dat in den
regel 0,05 L. gelQk is ts stellen met
één borrel.
Het bierverbrulk is in nagenoeg ails
cantines zeei gering. Het gaat moeilQk
hier bepaalds cQfers te noemen, daar de
vsrbruikscQfsrs genomon woriisn per
Liter, p.r fLsun, per halve fhsch en
pïr glas Ia de meeste cantine» bedraagt
het gemiddeld gebruik per man en per
dag nauwelQks '/,e liter of V, van 1
glas.
Wat hef koffUgebruik aangaat verdient
opmerking, dat, waar aan de militairen
van rijkswege koffie wordt verstrekt,
uit den aard dsr zaak het gebruik hier
van in de cantines naar verhouding
uiterst gering is. Als een heugIQk ver
schijnsel mag hier geconstateerd worden,
dat ds verbruikacQfers in het algame9n
wijzen op afneming van het sterken-
drankgsbruik, in sommige gvallen zelfs
op z?er stsrks afneming.
Ook mag niet onvermeld blQven, dat
de viaag naar melk, vooral daar, waar
die „in flesschen" verstrekt wordt, bui
tengewoon groot is, terwQl het gebruik
van thee, chocolade, fosco, daviua,
limonades, minerale wateren en derge
lijke in hooge mate toeneemt.
De onlusten op Java.
Een der medewerkers van da „Tel."
schrQft
De belangrijks en onrustbarende be
richten, die dezer dagen naar Nederland
geseind zQn omtrent godsdienstige woe
lingen, die op Java tot openbaring zQn
gekomen, hebben bQ enkelen hier te
lande geen groots verbazing gewekt.
Enkele Europeanen In het Djokdjasche,
die het vertrouwen der Inlaudsche be
volking hadden, zijn er resds ongeveer
een half jaar gelsden bQ geruchte van
verwittigd,dat er 1st» aan het broeien was.
Of de voorvallen te Poerwodadi en te
Sidoardjo er mee in verband gestaan
hebban, is nog niet te constateeren, maar
zeker ia het dat er in het Djokdjasche
twee „stille" middelpunten van geheim
gewone dagelQksche wandeling deed, de
menschen, die zQ tegen- of voorbQ kwam,
thans zonder haar vriendelQken groet te
beantwoordsn, het hoofd van haar af
wendden. Dat had haar wel onaangenaam
getruffm, maar de oorzaak had zQ nog
niet bevroed. ZQ was veroordeeld, die
oorzaak uit den mond van haar eigen
kind te vernomen.
Snikkende kwam Anton uit school
aanloopen.
„Wat scheelt je, mQn joageü vroeg
zijne moeder.
„Ze zeggen," bracht Anton met moeite
er uit, dat pa esn dief en moordenaar
was."
Roerloos, met wQdgeopende oogen,
hoorde de rampzalige vrouw deze vree-
selQke woorden aan.
Anton was geheel buiten zichzelf. Toen
een der jongens hem daareven dus vrien
delijk omtrent zQu „pa" had ingelicht,
had Auton hem «en klap om de ooren
gegeven, dat de jongen suizebolde. Maar
toen waren al de jougens op hem aan
gevallen onder den uitroep „'t is ook
al een kleine moordenaar I* an Auton
had da vlucht moeten nemsn.
(Wordt vervolgd.)
