fInT
oman zijde
ischoenen.
OIS.
de Meid.
Donderdag
14 April.
Vin week tot week.
42e Jaargang.
1904.
Leuwendijk,
ISNHAAGSCIII
ïapgii van verzeierii
mstbode.
rsa-scKHLas.
FEUILLETON.
Binnenlandsohe berichten.
No. 88.
vaste prijzen,
er 1904
r0RM en ia d SCHOf:
«END,
d te 'o»9ïa¥9shago
eringen nan Kapitalen l|
Lijfrente, Weduwen
|erverzorging enz., I
emiën.
nlichtingen worden gaai»
den Agent
W. G. BEKER Jzn
snstraat.
IERMANS, Konirgawfg
Mei a.a. een
>SGH, Nieuwer d(Jk H
tegen Mei a.s. een tink
TRAÜDIENST
i&S* es B'IP21JjB339
in Remise: vm 4 50 (aileoi
5 55. Yan Zeilmarkim
11 45 nm 12 30 1
10 4 15 5 - 5 55 6 55
10 15.
Jrg naar Zeilmarkt Vlissli
(alleen op werkdagei
.5 1150 nm 12 35 1 SI
|5 4 20 5 05 6-7-
10 20 11
PHE, HAVENDIENST.
gen: ?m 6— 6 20 7-
9 80 10— 10 20 1041
üm 12— 1 10 1 30* 2-
8 25 3 50 4 10 43«
5 7 10 7 30 7 50 8
jitensiuis: vm 6 10 6 3!
9 15 9 50 10 10 10
LI 50. Nm 12 10 1»
>0" 2 50* 3 10 3 40 4-
8 05 6 40 7 20 7 40
rrtsn vallen Zondags ui'
/D.
0a) b) nm. 3 23 en
15a) 3 50 en 6^
0 25 nm. 1 55a) en 4jj
50a)b) nm. 3 23 en 5 F"
0 minuten na het verl"1;
vm. 8 10
8 50
Breskens, BorsseDH1
Ylisslngan naar Boras*
worden des WOENSDA=
Borsselen «n Neuzen
an hel
VLISSIWSCBE
Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij ale Boel-
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
F. YAN DE VELDE Jr., Kleine Markt, I. 187.
COURANT
ADVERTENTIliNvan 14 regels ƒ0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prijs slechts twee maal berekend. Groote letters
en cliehé's naar plaatsruimte.
Verschijnt dageiyks, uitgezonderd op Zon- en feestdagen.
Teleplioonnummer 10.
Ahonnements-Advertentiën op zeer voordeelige voorwaarden.
Wö in het tjjdperk der verdra-
gen gekomen en gaarne zeggen wij het
Edgelache blad .Daily News* zt)n fijn-
geestige opmerking na, dat het feit, dat
it Haagsche vredes-conferentie zegeviert,
terwijl de belegger dier conferentie ten
oorlog is uitgetogen,een feit is welks be-
teekenia niet misverstaan kan worden.
Trouwens, het eene staat al in nauw
verband met het andere. Wanneer de
belegger der vredea-(allas ontwapenings)
conferentie niet ten oorlog uitgetogen
ware, een oorlog waarvan zijne regee-
rlrg tot nog toe al heel weinig genoegen
beleeftdan zou boogatvermoedeiyk
geen sprake geweest zfln van het nu
tasschen TurkQe en Bulgarije gesloten
verdrag. Ondanks de gedurige vaderlijke
vermaningen uit St. Petersburg, liet men
bet stoute kind, Bulgarije, stilletjes zjjo
gang gaan. Nu zijn de handen van
vadertje leeljjk gebonden en begreep men,
dat de droom van een groot Macedoniach-
Bulgaarsch rijk vooreerst uitgrdroomd
moest wezsn, Turkjje mag zich wel
gelukkig rekenen met het na veel moeie-
IJkheden tot stand gekomen verdrag,
waatbiJ Bulgarije zich verbindt om zich
krachtig tegen het vormen van revo-
lutiounaire comité's, die de bevrijding
van Macedonië beoogen, te verzetten
tirwflt de uitgeweken christenen
eigendommen terug bekomen en een
toelaag verkrijgen voor don wederopbouw
itr vernielde woningen.
De feitelijk afgebroken betrekkingen
tMBchen beide landen worden dus weder
berateld en Turkije heeft voor de zoo-
vaelsta maal uitstel van executie gekre-
jtn; maar aan de eerlijke tenuitvoer-
Itgging der beloofde hervormingen in
Macedonië zal de zaak wel niet bijzonder
bevorderlijk wezen.
Met het arbitrage-beginsel heeft het
Turksch - Bulgaarsche verdrag niets te
maken; maar eene wezenlijke overwin
ning, van groote beteekenis, is door
iit beginsel behaald door de totstand
koming van het Fransch Ecgelsche
koloniaal verdrag, waardoor vooral de
bekwame Fransche minister van buiten-
landache zaken, de heer Delcassé, zijn
vaderland op nieuw zeer aan zich heeft
verp'ic-ht.
Door dit verdrag wordt een reeks van
sinds vela jaren hangende quaestles be
ëindigd op eene w(Jze, die alle gevaar
voor verstoring van den vrede uit dien
hoofde wegneemt. Ook in Engeland is
men vrfj algemeen met de zaak inge
nomen, maar geeft er, echt koopmana-
achtig, zjjn aptJt over te kennen, dat de
Franschen eigenlijk aan het langste einde
trekken. Geen wonderDe heer Lands-
downa had een collega tegenover zich,
die er alles van weet,
Tengevolge van wederziJdsche schik
kingen, hoofdzakelijk bestaande in afstand
van grondgebied, zullen geschillen over
ieders rechten in het oosten, in streken
waar men elkander in den weg zat,
met name aan de Gambra, aan de kust
van Franech Guyana en in Opper-Egypte
(Soudan) niet meer kunnen voorkomen.
In Marokko schijnt Frankrijk van En
geland de vrije hand te hebben verkregen,
waarover men in Spanje begrijpelijker
wijs niet slecht te spreken ia. Nu speciaal
door de groote concurreerende en de
Middellandsche zee afsluitende mogend
heid aan Frankrijk wordt overgelaten
om er het recht en de oide te hand
haven, financieels en maatschappelijke
hulp aan het land te verieenen en er
het leger te hervormen, nu hechten w(J
al heel weinig waarde aan de volgens
sommige bladen door Frankrjjk gegeven
verzekering, dat het geen verandering
in den bestaanden toestand wenscht.
Voor het tegenwoordige zal dat wel vol
komen waar wezen maar in de toekomst
zal Marokko aan Frankrjjk behooren en
daartegen kan onmogelijk opwegen de
j.-,ouat>ue éjjjuo u2a uigi
meer aan te dringen op eene beperking
van den duur der Eogelsche bezetting
van Egypte. Feitelijk wordt daardoor toch
niets veranderd en de Eogelsche bezet
ting van het NUldal, zoo onmisbaar voor
de veiligheid der Eogelsche handelsbe
langen, beteekent geenszins het bezit
van een land, dat nog steeds de suze-
reiniteit der Ottomanische Porte erkent.
Evenmin kan tegen bet Marrokaan-
sche voordeel het feit opwegen, dat aan
Frankrjjk in New-Foundland minder
rechten worden toegekend dan het daar
tot dusver uitoefende, een Engelsche
diplomatieke overwinning van zoo geringe
beteekenis, dat men er in Eogeland zelf
lang niet over tevreden is.
Hoe dit alles ook zijn moge, over de
zaak zelf mag men zich oprechteliJk
verheugen.
Na de officieels afkondiging van de
weder-ontruiming van Noord-Korea door
de Russen, op den voet door de Japan-
sche bezetting gevolgd, is het doel van
den oorlog van Russische zijde bepaald
49.)
De grijze geleerde, die ondanks z(Jn
ouderdom zich steeds nog met weten
schappelijke vraagstukken en problema'a
Plaagde, en daarom meeat in een toe-
itand van veistrooidheid verkeerde, won
hj) zonder veel moeite voor zich, deels
w(jl hjj met een beminnelijk geduld,
«venala Dolly, naar de denkbeelden van
den ouden man luisterde, deels wijl ie
kleindochter door den opmerkzamen gast
aangename vacantiedagen beleefde, waar-
In haar naald rusten mocht. Vereenigd
ging h(J dan met hen wandelen in het
bekoorlijke Maindal, dat den grijsaard
toe dierbaar was.Niet ver van Wurzburg,
In een klein stadje had h(] het grootste
gedeelte zijns lovena gewoond en gewerkt
als leeraar aan een hoogere school en
Jaar in jaar uit bleef zijn wensch om
"aar de muzenstad Wurzburg te trekken
en daar geheel en al voor de geliefde
wetenschap te leven, ovorigens een vrome
wensch. Het geluk had geen gouden
staf op zfjn weg gelegd, hij behoorde tot
die stervelingen dia met een smachtend
verlangen, zich hun levenlang, naar's
levens ideale goederen, duchtig plagen
moeten, om den grond niet onder hunne
voeten te verliezen. Een nuchtere werke
lijkheid verlamde weldra de vlucht van
den geesthet proza des levens hield
hem binnen enge grenzen, maar toch
had h(J uit den vroolflken zorgeloozen
studietijd een ernstige werklust in de
lange philisterjaren medegebracht. Het
gelukkigste oogenblik daaruit maakte
zjjn huwelijk met de bruid zjjner keuze
uit, aan wie hjj reeds als student z(Jn
hart had geschonken. Het jonge paar
aanvaardde vol moed den strijd om het
bestaan h(j leefde tevreden in z{Jn werk
kring, zij gelukkig in een klein huisje
aan de Main, totdat zij, de zorgzame
huismoeder, daaruit maar al te vroeg
werd opgeroepen naar hemelsehe gewes
ten en haar echtgenoot met een tien
jarig dochtertje alleen achterliet. Het
kind was nog te jong om een steun te
kunnen zijn, doch het werd voor hem
een geliefde gezellin en daarbij spoedig
de verdrijvirg hunner vijanden uit het
bezette land.
Dat dit zelfs in het vervolg, wanneer
het Russische leger na verloop van
maanden op volledige sterkte zal geko
men zjjn, een zware taak zal wezen,
erkent men vry algemeen, al staat het
vaat dat van de houding der Japanners
zeer veel zal afhangen. Dat men aan
dia houding twijfelt komt ons echter
vreemd voor, wat w0 tot dusverre van
dit volk gezien hebben valt ons niet
tegen, al hadden wfj er na den Guinee-
schen oorlog reeds eenige verwachting
van. Onze meening ie, dat Japan zich
in Korea geducht zal versterken en be
hoorlijk zorg zal dragen, daarin door ds
Koreaansche regeering te worden ge
steund maar hieruit behoeft allerminst
te volgen dat men nu maar ijjdeigk den
aanval der Russen op het bezette land
zal afwachten. Wanneer het tweede
legercoips, over zee naar den mond der
Yalu gegaan en daar ontscheept, de
JapanBche strijdmacht op beboorljjke
sterkte zal hebben gebracht, dan twjjfe
len wjj er geen oogenblik aan, dat de
Morgolen de rivier zuilen overstekenen
den Rus op Cbineesch gebied bestoken.
Zij zullen daardoor eene omtiekkende
beweging van den vijand verhinderen
en diens taak tevens nog meer ver
zwaren. De oorlog, hoe weinig belang
wekkende bijzonderheden h(J tot dusverre
jH9Sei»OIïlïi5fiV}F erTtan ons uienige ver
rassing bezorgen.
Eerste Kamer en Staten.
Er wordt beweerd, dat de liberale meer
derheid der Eerste Kamer niet even vast
aaneengesloten zal staan tegen het hooger-
onderwjja ontwerp als in de Tweede
Kamer de linkerzijde stond. ,Hat Vader
land" kan zich dit moeilijk voorstellen.
Wel is het zeer denkbaar, schrijft zjj,
dat de oppositie in de Eerste Kamer van
anderen aard zal zjjn dan aan de andere
zijde van het Binnenhof: dat bjjv. de
argumenten van den hear Van Karnebeek,
wien de aan de Vrije Universiteit te
verieenen subsidie niet de minst zware
grief tegen het ontwerp was, in de Eerste
Kamer meer weerklank zullen vinden,
dan zjj ontmoetten in de Tweededat
dus de strijd om het beginsel daar minder
heftig zal zijn. Maar dit neemt niet weg,
dat, gelijk de heer Van Karnebeek tegen
stemde, ditzelfde van de meerderheid der
Eerste Kamer mag worden verwacht.
En dan is voorloopig - het lot van
een kleine geleerde, want het maakte
weldra zijn groctjte vreugde uit, om de
kleine met zjjn wetenschap vertrouwd
te maken.
De kleine Dorothy leerde met lust en
ijver. Zoodra z|J volwassen was, deed
zjj een schitterend examen, en toen
werd de wereld, waarin zij tot dusver
had geleefd haar te eng. Tehuis was
het zonder moedertjes goede voorzorgen
zoo eenzaam en doodsch geworden, haar
vader verdiepte zich meer en meer in
z)Jn boeken, waarvoor hij de gansche
wereld, zelfs zijn dochter vergat, voorat
sinds h(J door haar schoolbezoek, aan
hare afwezigheid gewoon was geworden.
Het trof hem dan ook bitter weinig,
toen zijn dochter den wensch te kennen
gaf om de wereld in te gaan en bjj een
voorname dame de haar aangeboden
voordeelige betrekking van juffrouw van
gezelschap aan te nemen. Was het z(jn
dochter te eenzaam bij hem, welnu, dan
kon z(J gerust gaan en moest z(J het
daarbuiten met de wereld maar pro-
beeren.
Ea deze wereld lachte het jonge,
schoone meisje aan vankelijk zon nig schoon
aan de gravin was voor haar een wel
willende meesteres. Zij nam ook hare
dr. Kuyper's eerste groote wetsontwerp
niet twijfelachtig. Voorloopig 1 Wantbljjft
in Juni Zuid-Holland de regeering trouw,
dan zal binnen weinige weken de Eerste
Kamer door de Staten van dit gewest
kunnen zjjn omgezet.
Van Zuid-Holland kan dus dr. Kuyper's
eigenlyke victorie beginnen. Maar kan ook
komen de knotting zjjner heerschappij.
Dit alles den vrijzinnigen kiesvereni
gingen in die provincie in te prenten,
mag overbodig heeten. Haar bestuurderen,
die nu nog niet beseffsn waar het om
gaat en wat in de komende maanden
hun plicht is of die dezen plicht wel
begrijpen maar veronachtzamen, reiken
zichzelt een brevet van onbekwaamheid
uit, leesbaar ook voor den donasten kiezer.
Maar waar in dit verband nog wèl eens
op gewezen mag worden is, hos in ver
derfelijk de wjjze is, waarop naar het
geldend staatsrecht de Eerste Kamer ter
wereld komt. De getrapte verkiezing, met
als tusschenstation de Staten der provin
ciën, staat zichzelve dit jaar onherroepe
lijk te blameeren.
De belangen, die de Staten Provinciaal
te verzorgen hebben, zjjn zoo on-politiek
mogelijk maar van die belangen zal bjj
de Juni-stembus met geen woord worden
gesproken.
Eakel cn uitsluitend om de landspoli-
tiek zal het daar gaan. Kiescolleges voor
de Errata Kamer zal iaën kiezen, die
toevallig ook nog provinciale beLngen ter
behartiging zich zullen zien betrouwd.
Maar waar Wijven die belangen der elf
gewesten op deze wijze?
Het kan niet anders dezen zomer
een zuiver-politieke strijd zullen de Staten-
ZÏU'iftA-Ij IVUltU "fut £2UtW7Ul.«XlWi4VSj WWE
ook in Friesland, hun uiterste best heb
ben te doen.
Dat zjj er echter toch deze les uit
moeten trekkenb(J de eerstkomende
grondwetsherziening moet mat het stelsel
dat da Eerste Kamer laat kiezen door ds
Provinciale Staten, voorgoed en radicaal
worden gebroken.
De Hooger onderwijs-wet.
In een gisterer avond te Amsterdam ge
houden vergadering vau moderne theolo
gen is met algemeens stemman da vol
gende motie van prof. Cramer, betreffende
de hoogar onderwijs-wet, aangenomen
„De vergadering van moderne theologen,
op 12 April 1904 te Amsterdam bijeen.
Spreekt haar leedwezen en veront
waardiging uit over de onrechtmatige
en meer dan eens onwaardige aanval
len, bij de behandeling van het wetsont
werp tot wijziging van de wet op het
hooger onderwijs tegen de faculteit der
godgeleerdheid, zooals zö volgens die
wet bestaat, gericht.
„Z|J acht het eene ten eenenmale
onjuiste voorstelling, dat de godgeleerde
faculteit in 1376 zou zijn „misvormd of
verminkt"; of dat toen in de Tweede
Kamer er aan is gedacht haar „neutraal"
juffrouw vau
vaderland.
gezelschap mede naar haar
HOOFDSTUK XVIII.
En zoo kwam Dorothy Brouwer naar
Eogeland, waar z(j in het gezellige ver
keer der gravin toegelaten, niet alleen
lady Flavia maar ook Percy Fairfaix
leerde kennen, die destijds nog tot de
voornaamste kringen behoorde, en wiens
ietwat excentriek wezen men als een
aangename dweepeiij beschouwde. Da
voorname wereld had hem lief wegens
zijn geestdrift met Shakespeare, zijn
levendige geestigheid en zjjn ouveran
derlijk goad humeur. Voor de kleine
Duitscbe professors-dochter mat hare
schoolwijsheid werd h|J echter gevaarlijk,
en binnen korten tjjd waren beiden het
daarover eens, om als een gelukkig paar
de levensreis te willen wagen. Over dit
besluit betoonde de familie Fairfaix zich
echter alles behalve gesticht, evenals de
gravin en haar gezelschapskring. Deze
nieuwe excentriciteit van Percy Fairfa'x
duldde men nietmen noemde zijn aan
zoek doen om de hard van een onge
fortuneerde vreemde in een afhankelijke
positie een onvergeeflijke dwaasheid
doch dit alles veranderde niets aan de
of „indifferent" te maken even onjuist
als deze andere, dat het hooger onder
wijs in de godgeleerdheid niet op vol
komen denzelfden voet als andere weten
schappen voorwerp van staatszorg zou
kunnen zjjn. Z(J betreurt het daarom
diep, in bet door de Tweede Kamer nu
aangenomen wetsontwerp toegelaten te
zien, dat iu instellingen, die bjj die wet
geregeld en waaraan door die wet rechten
toegekend zijn, aan d« godgeleerds fa
culteit, dat ook aan bijzondere godge
leerde hoogleararen een andere rechts
positie dan aan de andere faculteiten en
ander bijzonder onderwijs wordt gegeven
't geen slechts tot ten achterstelling van
de theologie leiden kan.
,ZjJ stelt den grootsten prijs op hand
having van de godgeleerde faculteit in
haar tegenwoordig wettelijk bestand,
omdat z(j deze regeling het meest be
vorderlijk acht aan den ónbelemmerden
b'oei en het aanzien der godgeleerde
wetenschappenterwijl iedere andere
regeling in strijd zou zijn met de be
ginselen onzer wetgeving, die bjj de in
richting der godgeleerde faculteit in de
openbare universiteit geene bjj de wet
voorgeschreven bevoorrechting van deze
of gene kerkgenootschappen boven andere
duldt.
„Zjj repudiëeit de dubbelzinnige vor
dering van een zoogenaamd „herstel der
theologische faculteit" als in zjjn sisch
omtrent de dogmatiek onschuldig, maar
overbodig, eu in zjjue kerkelijke bedoe
ling in ons land met zjjn» gemengde
bevolking en zijne beginselen voor wet
geving onvervulbaar.
kerkelijke hoogleeraren zitting zullen
hebben acht zjj niet onverdedigbaar;
daarentegen, dat dit geschieden zal met
geleerden, door kerken aangesteld,'niet
in hunne kwaliteit van bijzonder hoog
leeraar in den zin van dit wetsontwerp,
maar louter volgens een recht, aan hunne
kerkelijke aanstelling te ontleenen, zonder
eenige openbare bekrachtiging daarvan
door of vanwege den staatdit acht zö
in strijd met ons staatsrecht en een
praecedent van zeer bedenkelijken aard.*
Arbeidswet.
De besturen van san zestal brood-
bakkerspatroona- en gezellen-vereenigin-
gen, allen te Rotterdam gevestigd en
vertegenwoordigende de georganiseerde
patroons en werklieden in hst brood-
bakkeisbedrjjf, hebben een adres aan de
Tweede Kamer der Staten-Generaal ge
richt, houdende bezwaren tegen art. 266
van het ontwerp-arbsidswet, dat aan
hooiden en bestuurders eu diens echt-
genooten de onbeperkte vrijheid laat te
arbeiden, terwijl de werklieden zulks niet
mogen doen. Dit artikel komt adressanten
in hun bedrijf ongewenscht voor en het
zou werd het ongewijzigd in de wet
opgenomen schade berokkenen en Da-
oude geschiedenis, die zich eeuwig nieuw
herhaalt. Ce zorgelooze, luchthartige, tot
idealen overhellende Percy Fairfaix huw
de het arme vreemde meisje, dat zich
eigenwillig haar weg baande en den
raad van anderen meende ts kunnen
ontberen. Aan het geboorteland ontrukt
was Dorothy ook dit, zoomede den vader,
vreemd geworden. De groote wereld be
haagde haar, zij huiverde voor 't voor
uitzicht, om in het armoedige vaderlijke
huis aan den Main te moeten terug-
keeren. Z(J vermoedde niet, hoe vaak
zQ nog uit den grond des harten naar
het stille, bescheiden ouderlijke huls
terug verlangen zou. Z(j bleef echter
doof voor iedere waarschuwende stem.
Zy werd mevrouw Percy Fairfaix. Een
poos lang droegen des levenagolven licht
en vroolijk het jonge paar, totdat de
eerste klip opdook in den vorm van een
ernstige zorg. Percy's middelen geraak
ten uitgeput, zjj u familie keerde hem
den rug toe. Hjj had een huishouden
opgericht, htj moest nu ook maar trach
ten het levensonderhoud te verdlanen
maar thans kwam de moeilijkheid. Of
schoon talent bezittende kon Percy niet
ernstig werken.
<.W<rrdt vervolgd,.)
