de eed.
Muhren, AistSJ
Maandag
21 Maart.
DEN
en
II® ConraiilfaarteeiitüvBspel.
top of in Ruil:
tKï Dienstbode
Monuttrt V op it
L hst
1
Wfstapck Courant
«et GeTII. Zondagsblad
n Jtitttwc Modeblad,
ƒ1.30, f.-375«#f,-55 J.ÜW.
No. 68.
42e Jaargang.
1004.
ISTBODE
FEUILLETON.
Binnenlandsche berichten.
.ER
Telephoonnummer 10.
DN STOFFEN
■n af 25 cent.
door alle depots
Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt, I. 187.
COURANT.
ADVERTENTIËN: van 14 regels ƒ0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Groote letter's
en cliehé's naar plaatsruimte.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en feestdagen.
Abonnement*-Advertentiën op zeer voordeelige voorwaarden.
jiche- GROENTEVEILfflOï
bsglcnen, wenscht n
connectie te stellen t®
7DELABEN, omGBOEm
:e!Qks tos te zenden.
Boekh. J. VAN'OELl
a's nieuwe VEER.
IN (5 jaar oud,) een Ui
JACHT-WAGENTJE,
HANSKARREN in a*
staat, by eiEMAK
9 De
KLAS RU WIELEN
K«t gemak van totaling
1"* atortiac q aftiultac21 pUi,
Gvotfo
i ttUtT* I
tainvii
int.
r klein gezin, 8 Gu'd
bevragen Bureau Vi
i g a n Mei eene f)
ÜLE, Nieuwst raat.
II. (Slot.)
Ds eed heeft, als bewijsmiddel, onein-
Hg meer beteekenia, dan in de andere,
door ons besproken gevallen. In
vele gevallen kan, waar andere
bewijsmiddelen eene quaeatie niet of niet
geheel kunnen bealiaaen, door de eene
party aan de andere een eed worden
opgelegd. Indien deze daaraan voldoet,
wint lit) bet procea. Ook komt het voor
jst eene zaak ten deele bewezen ia en
bat dan de rechter aan eene der partgen
btn eed oplegt, om van het al of niet
afleggen daarvan de eindbeslissing te doen
afhangen,
Let men hierop, dan ia het duideigk
jinoeg dat iemand, die voor zich zelf
aan den eed geen de minste waarde of
biteekenis hecht, er toch iets door kan
verkrijgen of van eene verplichting be,
„yd worden. Dit ia ai erg genoeg. Erger
I, net, dat men door een valschen eed
tot betzelfde resultaat kan komen. Wordt
later bewezen, wat zelden mogelgk
la dat de eed valach was, dan kan na
tuurlflk een strafrechtelijke vervolging
worden ingesteld, maar dit kan alleen
ioor het openbaar ministerie geschieden,
macht die waakt voor de openbare
orde; de tegenpartg, die het proces ver
loor kan dit niet doen, en de eenmaal
verloren zaak bigft dus verloren.
Nu is het duidelijk genoeg dat de eed,
w|j hier thans bespreken, de zoo
gerechtelijke eed, onmogeigk
tor eene bloote verklaring kan worden
vervangen; want tegen het afleggen van
rgenvm 6— 6 20 1
1 30 10— 10 20 10
(Jm 12— 110 1 30'
3— 3 25 3 50 4 10 4
7 10 7 30 7 50
ritensluis: vm 6 10 6,,
9-15 9 50 10 10 10j I onware verklaringen zou men veelmin-
11 50. Nm 12 10
30* 2 50» 310 3 40 1
6 05 6 40 7 20 7 40
tarten vallen Zondags t
asaa es KIUBUS ross t
frenRemise: vm 4 50(ails
5 55. Van Zeilmarkt:»
1145 nm 12 SO ll
30 4 15 5 - 5 51
10 15.
org naar Zeilmarkt Vllssl
(alleen op werkdag'
15 1150 nm 12 35 1!
15 4 20 5 05 6—
0 10 20 11
opzien dan tegen het afleggen van
itn valschen eed. In zeer enkele geval-
lin zal men misschien aan het woord
ol de afgelegde verklariDg eenig6 waarde
tonnen toekennenmaar dit zal dan
toch slechts bö groote uitzondering kun
nen zijn.
Hierdoor meenen wö bewezen te heb
ben, dat men verstandiger zou handelen
te den gerechtelijken eed, en dezen
teal, eenvoudig af ter schaffen. Er zgn
tilden geweest, waarin hg als het ware
onmisbaar was. Toen men zich nog niet
'ga-ssmös*
er 1901.
ID.
Oa) b) nm. 3 23 en 6»
5a) 3 50 enjS
25 nm. 1 55a) en i
50a)b)nm. 3 23 en 5
0 minuten na het ver"t
810
8 50
Breakens, Borssele"
ëliasingen naar Borss3'
worden des WOEf®Al
Borsaelen en Neuzen
29.)
,0, mgn arm lam. Mgn zielMgn
Hgel 1 Ware ik bg je geweest, dan zou
js niet hebben laten sterven. Thans
het te laat I te laat I
Blcorda was geheel verschrikt door
"Ik een ongewone afwgziDg van Mer,
wier haitstochteigke uitroepen zg
Het begreop, ofschoon deze weldra voort
tog met haar te verklaren, dat haar
"'Id zoogzusje, haar vroeger speelmak
'Wis Anita dood was.
Blcorda had in het verloop van die
[®'s jaar haar zoogzusje vergeten, geigk
t(li in het algemeen de herinnerirg
'h Spanje bg haar tameigk verbleekt
Hoogstens sprak zg van igd tot
1' Dog over den tocht over het groote,
toste water. Alle andere indrukken
'«ten bg haar geheel uitgewischt, geigk
dan ook byna wel niet anders te
of althans zeer moeiigk, een schrifteigk
bewgs verschaffen kon, sprak het bgna
van zelf, dat men zich menigmaal op
de goede trouw van zgn tegenpartg
moest verlaten.
Het is echter zoo goed als zeker, dat
in die tgden de eed zelf hoogt r in eere
werd gehouden. Andere begrippen en
beschouwingen hebben ook daarin ver
andering gebracht.
Hoe het ook zgn moge, langzamerhand
zgn kennis en beschaving op zoodanige
wgze toegenomen, dat de schrgfkunst,
in ieder geval de kunst om zgne hand-
teekening te stellen, nagenoeg het deel
van allen is geworden. Zonder moeite
en kosten kan men zich een schrifteigk
bewgs verschaffen en langzamerhand zal
zoodanig bewgs dan ook meer en meer
worden gevorderd, waardoor de waaide
der andere, minder betrouwbare middelen,
van zelf daalt.
Bg het wetsontwerp, thans bg de
Tweede Kamer aanhangig, tot het bren
gen van veranderingen in de leer van
bet bewgs in burgerigke en handelszaken,
is het leveren vau bewgs in het algemeen
aan geene bepaalde middelen meer ge
bonden. 't Zal maar de vraag zgn, welke
middelen men zich kan verschaffen, waar
van een noódzakeigk gevolg zal wezen
de uitbreiding van het getuigenbewQs,
dat thans voor zaken van eenige betee
kenia is uitgesloten. Wordt, zooals nu is
voorgesteld, geen eed meer van de getui
gen verlangd, dan is dit eene belangrgke
schrede voorwaarts, daar de ueuoraeanng
van de waarde der getuigenissen geheel
aan den rechter is overgelaten, die geen
feit als bewezen aanneemt, indien hg
van de waarheid daarvan niet volkomen
overtuigd is.
Naar onze meening is het zeer te be
treuren dat, daarnaast, in dit ontwerp
aan den gerechteigken eed nog eene plaats
is toegekend. Zoowel de eed, door de
eene partg aan de andere opgedragen,
ais die door den rechter opgelegd, zgn
behouden, wanneer in een geding feiten
gesteld zgn, van wier beslissing de heoor
deeling van dat geding alhankeigk is,
of wanneer volgens de beoordeeling van
den rechter, de beslissende feiten niet
geheel bewezen, maar ook niet geheel
van bewgs ontbloot zgn. Onvoldoende
schriftelijke bewijzen en onvoldoende ge
tuigenissen zullen dus steeds door den
eed kunnen worden aangevuld.
Men is bevreesd dat de opheffing van
verwachten was. Zg was nog te jong
geweest om voor 't vroeger speelkame
raadje, dat zg nooit weergezien had een
aandenken te bewaren. Amy was reeds
lang in hare plaats gekomen en bg haar
Identiek met deze gewordenzg dacht
daarom dan ook alleen maar aan Amy
en verzekerde.Neen, neen, zg is niet
doodZe wordt weer gezond en zal
opnieaw met me spelen. Tante Flavia
moet me toestaan, om weer In de cot
tage te komen.'
Mercedes van baar kant sloeg geen
acht op deze gezegden. Na de eerste
heftige uitbarsting van den hartstocht
veratomde zg. Somber, in gedachten ver
zonken, wees zg iedere toespraak af eu
verviel na verloop van een paar dagen
weer in haar vorige korte, norsche wgze
van doen. Haar temperament geleek een
vulkaan. Gaigk deze ua de uitbarsting
niets meer verraadt van datgeen, wat
in zgn diepte kookt, zoo was het ook
bg haar.
Nooit sprak zg weer een woord over
haar gestorven kind. Daarentegen scheen
zg van nu af met een grootere liefde
aan haar pleegkind te hangen, dat zg
door dubbele toegevendheid schadeloos
wilde stellen, voor een op dien ongeluks
den eed als bewgsmiddel de rechtspraak
zal bemoeiigken. Veel eerder is het te
verwachten dat zg een streven ten ge
volge zal hebben om zich óf een schrifte-
ïgk bewgs te verschaf!-n, ëf niet te
handelen buiten tegenwoordigheid van
getuigen. Bovendien kan de wetqever,
die den eed afschaft, voor uitbreiding en
verbetering van andere bewgsmiddelen
zorg dragen.
Terecht heeft men de mogelijkheid om
een zaak, die anders niet te winnen zou
zgn, te winnen door het 3fleggen van
een eed, eene premie op den meineed
genoemd. Is dit niet veel erger, dan de
moeiigkheid, die de beslissing eener zaak,
zonder behulp van den eed, eene enkele
maal voor den rechter mocht opleveren
Veel beter is het, zonde; behuip van
een dergeigk bewgsmiddel, eene beslis
sing, boe moeiigk dan ook, te verkrggen.
De mogeigkheid bestaat zelfs - dat die
beslissing, daardoor .onjuist wordtmaar
dergeigke onjuiste uitspraken komen
ook thans voor, moeten wel voorko
men, daar het immers niet alleen waar
schijnlijk, maar zelfs door de feiten be
wezen is, dat nu en dan opzetteigk on
ware verklaringen onder eede worden
afgelegd.
Wg voor ons bigven overtuigd, dat
regeling van het eedsvraagsluk een doel
is, waarnaar eene ernstige regeering met
kracht behoort te streven, als strekkende
tot bevordering van beschaving en zede
lijkheid en tot wegneming van verschil-
lölitte tiilwMlHluUoU) .r-lL» a
staats- en burgerigk recht ontsieren.
De Drankwet.
Mr. Ant, Van Gdn oordeelt in het
.Sec. Wkbld.", dat wie z'ch de illusie
mocht hebben gemaakt, dat wg in 1904
een flinke Drankwet zouden krggen, die
veilig kan opbergen. De meerderheid van
het parlement wil er eenvoudig niets van
weten en de regeering heeft daartegen
wel een hoog woord maar zg houdt er
toch terdege rekening mee, Daarom moe
ten wö, schrgft mr. v. G-, al bigde zgn,
wanneer de aanhangige drankwetsher
ziening niet uitloopt op een verslapping
vau de bestaande regeling.
Reeds dadeigb stelt «chr. voorop, dat
met de nieuwe wet een flinke stap ach
teruit gedaan wordt in zake de opruiming
vau de vergunningen boven het maximum
dag eenmaal tegen haar betoonde ruw
held.
De gebeurtenissen van den gedenk-
waardigen dag bleven echter niet zonder
gewichtige gevolgen. Zy hadden een
dubbele werking. In de eerste plaats
kwam er een stremming in bet verkeer
tusschen de cottage en Lyton Hallwant
ofschoon Vivian Carre besloot om in
eigen persoon, op een stok gesteund en
door de kleine delirquente vergezeld naar
het huis van den kolonel te wandelen,
daar het geduldige patiëntje te bezoeken
en Flavia te verzoeken, ditmaal maar
eens te willen vergeven, zoo bleef zgn
nicht toch bg de besliste verklaring, dat
een verdere omgang tusschen de beide
kinderen slechts dan kon bigven voort
bestaan, als R'corda's opvoeding aan een
geschikte leiding werd toevertrouwd.
Alhoewel nu de onverholen openhar
tigheid, waarmede Flavia zich over zgn
onteugelbaar kind uitliet, den prikkel
baren slotheer innarigk bitter verdroot,
zoo bezat hg toch nog genoeg veratand
om de juistheid van mevrouw de Bracy'i
waarschuwing in te zien. Hg erkende
dus de noodzakeigkheid om over zgn
vgfjarige dochter naar een meer be
schaafde opvoedster te moeten omzien
daar wg nu zullen te aanschouwen
krggen tappersdouairëo. En verder wor
den, om de verhooging van bet minimum
van 2 liters op 10 liters te redden, ook
alle bestaande s'gters van minstens twee
liters tot siyter van drie maa'jes ge
promoveerd.
Het stelsel, om nu ook de verminde
ring in de hand te werken, door een
buitengewone vergunning te geven aan
wie twee andere vergunningen doet ver-
dwQnen, noemt schr. een heel aardig
middel voor wie sterk aan het aantal
vergunningen hecht.
Verder somt mr. Van Ggn van de
debetzijde van het ontwerp ophet hand
haven van bet recht om de vergunning
over te rhatsen, terwgi het recht om de
bestaande localitrit te vergrooten nu ge
heel onbeperkt gemaakt wordt en ook de
splitsing vau het vtrkcopen bg het glas
en bg de Hesch een erg twgfelachtige
winst genoemd wordt.
Ten aanzien van de sociëteiten noemt
schr. het gewijzigd ontwerp zeker beter
dan het eerste en hg vraagt, waarom
het niet kwaad gevonden recht tot over-
schrgvtng vau de vergunningen boven het
maximum te doen vervallen voor de in
richtingen van maatschappelijk verkeer.
Schr. betreurt het niet, dat de bepaling
omtrent het Gothenburger-steisel thans
is verdwenen, nu de voor een goede
proef absriuut noodige beperking van het
uitstervings stelsel mede door de regeering
geweigerd is.
E9n groote post aan de creditzgde zou.
dsn volgens schr. kunnen vormen de
bepalingen tot bestrijding van den clan
destienen handel, wanneer de minister
er inderdaad op uit was om de vrees
orgegrotd temaken, dat de met zooveel
gezag" tegen* "u ^gonnen stryd van het
3 'otWOD-o r»r»
een nederlaag zal uitloopen de raad, van
verschillende zyden gegeven om reeds
bq de eerste overtreding den verlofhouder
een ernstige vermaning te geveD, door
zgn verlof ie schorsen gedurende eenige
raauden, is niet opgevolgd. Schr. hoopt
dat de Kamer alscog een stap verder zal
gaan dan de regeedng.
Beter is mr. van G. tevreden met de
scherming, waar de regeering gehoor gat
aan het dringend verzoek der drankbe-
stryders om verhoojing van denleeftyd
voor kroegbezoek (zonder geleide) tot het
18e jaa', en om wering van den arbeid
van jeugdige personen uit drankwinkels.
Succes hebben de drankbestrijders ook
op hun pogen om den drankverkoop op
openbare middelen van vervoer verboden
te krggen.
De grootste aanwinst echter noemt
schr. de bepaling, dat de ra 1904 ver
leende vergunningen teikms om de vyf
jaren alle kunnen worden ingetrokken,
als de Koningin dit voor eenige gemeente
op voorstel van den raad, bepaalt. .Een
waartoe hg dan ook spoedig de noodige
stappen deed. Den slotheer van Lyton
Hall viel het natuurlijk niet moeieiyk
om te vinden, wat hg zocht en zoo
kwam reeds, nog voor bet voetje van
de kleine Amy geheel genezen was van
do gevolgen van Rlcorda's heftigheid, de
gekozen gouvernante in bet oude slot aan.
Maar tegeiykertgd bleef daar ook, teo
gevolge van het doodsbericht uit SpaDje,
Mercedes. Zy verklaarde kort eu bondig
aan Vivian Carre dat zy nu Ricorda's
kind, haar pleegdochter, niet verlaten
en ook niet meer naar Spanje terug-
keeren wilde, waar zy alles verloren
bad, wat zy lief had gehad.
Vivian wist zelf wel het beste, waar
om hg geen poging deed, om Mercedes
tot een verandering in haar besluit te
bewegen, en inderdaad had zy dan ook
zóóveel voor zyn kind gedaan, dat hg
thans, nu zg haar eigen dochtertje had
verloren, haar onmogeigk zeggen kon,
-dat Ricorda haar niet meer noodig bad.
Hg gevoelde zich te zeer aan haar
verplicht ot hg wilde of niet, hg moest
haar dulden en bonne mine A mauvais
jeu maken.
Het eeDige, wat hg van haar kreeg,
was de belofte, om zich tot de lichame-
teleurstelling moge het zgn, en een zeer
groote, dat het alleen voor de nieuwe
vergunningen geldt, en dus nog vele ja
ren van een plaatselijk algeheel verbod
van kleir handel ln sterken drank niet
komen kan, een fout moge het zgn om
het besluit van een voorstel van den
raad en niet van volksstemming afhanke
lijk te maken en de drankbeatrydeis dus
aan te sporen om in de gemeenteigke
politiek te mengen, wat er beter bulten
bleef, maar van belang is het toch, dat
gebroken is met het begrip, dat wie een
maal oen vergunning machtig is gewor
den, levenslang zgn zoogenaamd verkre
gen rechten tegenover elke goede rege
ling van den drankhandel kan stellen."
Resumeerende zegt mr. Van Ggn, dat
de winst op den duur veel grooter zal
zyn dan het verlies, maar tevens, dat al
hetgeen, waarin de nieuwe wetgeving
bij de oude zal achter staan, terstond
z'ch zal doen gevoelen, terwyi de ver
scherpingen grootendeels eerst na een half
menschenleven in werking treden.
De sociaal-democraten en de
heer Van Nispen.
Verdiensteiyk was, volgens de mee
ning van de .Nieuwe Ct.« de wyze,
waarop de heer Van Nispen de onbe
schaafde manier van polemiseeren en
debatteeren der socialisten a faire nam.
Arbeiders der S. D. A. P., aldus de afge
vaardigde, zullen moeite doen om zich zou
behoorlijk mogelgk uit te drukken. Maar
de partggenooten, die van huis uit eeniga
ontwikkeling hebben, zoeken naar
krachttermen, beleedigingen, grofheden
en ongekulschte taal, om van hun warm
hart voor den minderen man bigk te
geven. Het verwgt sloeg in en om
Kamerleden de juisthefd °er"'lv4iftl§
demonstreeren. De heeren Troelatra en
Schaper veroorloofden zich aardigheden
op het utterly k vau den Nymeegschen
afgevaardigdede heer Van Kol sprak van
den jonkheer jongenheer van Nispen.
De heer Tcoelstra mag zich dan telkens
ergeren, dat hg en de zynen door dr.
Kuyper bulten de zedeigke gemeenschap
der natie gesteld worden, buiten de
gemeenschap van beschaafde menschen
stellen de socialistische leiders, door een
taal als zg Woensdag soms uitsloegen,
zichzelf. Is wellicht, bg de stemming
van toen, niet menig lid der linker-
zyde door hun optreden afkesrlg ge-,
worden van een samengaan tegen den
minister, die toch ODgetwyfeld ontac
tisch heeft gehandeld Het zou ons niet
verbazen.
De SN. Rott. Ct." zegt er van
Een weinig verkwikkend debat ontspon
zich over de interressante vraag, wie
barder schelden en insinueeren kunnen,
de socialisten of de Roomsch-Katholleken.
ïyke verzorging der kleine lady te be
palen en bare opvoeding aan anderen
over te laten.
'Twee jaren vloden heen, in verloop
waarvan de kleine meesteres van Lyton
Hall drie gouvernantes van ergenis het
oude slot deed ontvluchten en de vierde
der dames, die het beproefde met hars
opvoeding, vrgwillig hare betrekking ver
liet, daar zg de onmogeigkheid inzag, om
onder in het oude slot heerscbende
toestanden, behoorigk haar taak te kun
nen vervullen, zg gaf deze meening
onverholen te kennen, en de Bracy's
gaven haar volkomen geiyk.
Inderdaad wies Rlcorda's eigenzinnig
heid met iederen dag. Onbetwistbaar was
zy een begaafd kind, welks rgke aanleg
het in staat stelde, om mettertyd zoowel
in het goede als in het kwade veel uil
te richten, alnaar gelang van da richting,
die aan hart en geest werd gegeven.
Tot dusver hadden Mercedes in fluiste
ringen en de zorgelooze toegevendheid
en zwakheid van haar vader haar ln
den grond bedorven, zoodat zg op een
7jarigen Ieeftgd onuitstaanbaar scheen.
(Wordt vetyolgd.)
