s,
usen,
:en voorraad
at ZAAK
gsblad
Donderdag
3 December.
rartikelen,
41e Jaargang.
ï-aCHHLöF.
>r. 191) i.
Van week tot week.
FEUILLETON.
Een Schotsch huwelijk.
teisiia
F,
jen van af DINSDAG
Heer J. DAALHÜIJZ
n van genoemde Fin
VAN DEN PRIJS
joop, daar ik om
ird heb aan het Dam
bp op deze wijze, om
ven van marktkooplieii
lKVAN,
Be. !k85.
1908.
I**
tMi
E AM.i)ISNST
■S3 $B ISl 5031,3353
Remise: vm 4 50(all!
55. Van Zeilmarkt
1145 nm 12 30 1
4 15 5 - 5 55 6
10 15.
naar Zeilmarkt Vlissl
(alleen op werkdag^
1150 nm 12 35 1
4 20 5 05 6 —7
110 20 11—.
HAVENDIENST.
vm 66 20
i 30 10— 10 20 10
12— 1 10 1 30*
3 25 3 50 4 10
7 10 7 30 7 50
Vnsiuis: vm 6 10
15 9 50 10 10 10
i 50. Nm 12 10
2 50* 3 10 3 40
05 6 40 7 20 7 40
en vallen Zondags
3a) b) nm. 3 23 c.)
5a) 3 50.
nm. 1 55.
nm. 3 23e.)
en na het vertrek va!
8 10
8 50
-eskens, Borssalen
3 23 naar Bresken'i
ingen naar BorsseW
len des ZONDAG3
t •poorw»g«t*l'b;«
VLISSllïfiSCHE COURANT
Prijs per dria maanden 1.30. Franco per post 1.10
Afzonderlijke nummers 6 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren ei rechtstreeks b{j den Uitgever
r. VAM BB VBLBI li., Klein® Markt, L 1ST.
ABVERï'ENTIÈNvan 1-4 regsls 0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend, «roote letters
en cliché'» naar plaatsruimte.
Ven bfat dsgsifjfcs,, @3 I®a- sa Icestëagea.
^•lephooEuraiajBL&x1 ÏO.
AfeoaassasnfiS-MvsiftatttfSa op asaï vo©ïile®lige vcoi-waarden.
Ona menscheiyk gevoel dwingt ons,
een oogenblik slil te staan by de oude,
altijd nieuwe zaak, die men in Frankrijk
gewoon is 1' a f f a i r e, dat wil zeggen
de zaak of de zaak b(j uitnemendheid,
te noemen.
Zooals w(J weten heeft de voormalige
veroordeelde van het Duivelseiland in
dertijd een grooten dienst aan z{jn va
derland en waarschijnlijk ook aan
zichzelven bewezen, door de gratie
aan te ntmen, h6m in der tijd na het
laatste veroordeelend vonnis wegens
landverraad, verleend. Daardoor toch
kwamen de gemoederen tot rust en kon
de wetgevende arbeid des lands weer
kalm worden voortgezet.
Daardoor vond Alfred Dreyfus, van
regeeiingswege gesteund, gelegenheid om
rustig en in alle stilte de sporen na te
gaan der vervalscbingen, die men wist
dat hadden plaats gehad. Het onderzoek,
door den minister van oorlog, den h6er
André, ingesteld, door hem, van wien
het schoone, op deze zelfde zaak betrek
king hebbende woord afkomstig is, dat
men, als kernspreuk der republijk, naast
vrijheid, gelijkheid en broederschap, ook
het woord gerechtigheid moest
aannemen, dit onderzoek heeft zooveel
aan het licht gebracht, dat Drtyrus niet
langer behoefde te aarzelen om revisie
van zyn jongste vonnis aan den minister
van justitie te verzoeken, en nu wordt
dat veizotk bjj eene commissie aanhan
gig gemaakt.
Wat er ook moge zijn van de ver
schillende valschheden, thans voor den
dag gekcmen en van achterhoudingen
van echte stukken, die hebben plaats
gehad, bij ons staat het vast dat men
tot dezen nieuwen stap op deze wijze
niet zou zijn overgegaan, indien het niet
te voren vaststond, dat men vroeger
onbekende feiten kan aanwijzen, die tot
herziening van het vonnis van den
krijgsraad van Rannes aanleiding kunnen
geven maar dan staat het voor ons ook
even vast, dat de vrijspraak niet langer
kan uitbleven. En dan zal men eindelijk
ook eens kunnen gaan denken aan de
vergoeding, die Frankrijk verschuldigd
ia aan dezen armen, gemartelden en
geplaagden man, slachtoffer der schande
lijke corruptie in een of meer der voor
naamste instellingen van den Staat, die
den naam heeft van aan de spits der
beschaving te staan.
Naar het Duitach van
I tF R A N Z E U G E N.
5)
Nadat hij de deur achter Mary gesloten
bad ging hij naar den schouwburg terug,
vuar Mevrouw Ryde, bij z(jn binnen
beden in de loge opstond en zeide, dat
zü besloten had niet tot het einde van
let stuk te blijven.
Op den terugweg werd het Edward
duidelijk, dat men een geheim voor
h m verbergen wilde, en hjj gevoelde
z'cb, door dit gebrek aan vertrouwen,
zó) gekrenkt, dat b(j een paar dagen
liit verioopen,eer hij naar Mary's toestand
g vernemen. Hjj vond haar als ge-
z onlijk voor haar borduurraam, en
doch zjj, noch hare moeder schenen het
noodig te achten hem eenige opheldering
In Spanje is een nieuwe panjj ge
vormd, de partij der democratische li
beralen.
Nu, de liberalen in Spanje hadden
wel eens een opfrissching noodig maar
wij vreezen dat de nieuwe partjj, die
dan toch inderdaad een monarchale is,
desondanks niet in staat zal wezen, den
afkeer van het hol en de hofinvloeden
van al wat liberaal heet, te overwinnen,
en vooral niet, wanneer men in aan
merking neemt, dat het wel te doen is
om het behoud van den bestaanden
regeeringsvorm, maar ook tevens om
alle hervormingen in wetgeving en
Staatsbestuur, die mede ataau op het
programma der republikeinen.
Wjj moeten erkennen dat de nieuwe
partjj, door Montero Rios geleid, een
aanwinst voor Spanje zou kunneu zjjn
en dat elke andere regeering de goede
gelegenheid met beide handen zou aan
grijpen, om zich een steunpunt tegen
den wassenden stroom der omwenteling
te veizekeien. Maar de regeering vreest
biykbaar de revolutionaire beweging niet
en zal in de nieuwe party wel niet veel
meer dan een verkapt republicanisme
zien.
Zoowel liberalen als republikeinen in
Spanje zien het duideiyk in, dat de Staat
de overheerachende macht moet zyn.
Vandaar dat de democratische liberalen
het noadzakeiyk achten dat de klooster
orden in wereldlijke aangelegenheden de
souvereine macht van den Staat erkennen,
vooral op het gebied van handel, onder-
wys en industrie. Ook zij wenschen
uitbreiding van het kiesrecht en afschaf-
fiag der accynzeu. Zy wenscht toena
dering tot Portugal en tot de Zuid-Ame-
rikaansche republieken van Spaaasche
afkomst. Men wil legerhervorming en
weer een nieuwe vloot, uitbreiding van
onderwys en hervormingen in alle takken
van Staatsbestuur. Of dit nu alle punten
zyn, waarmede de republikeinen instem
men, laten wy in het midden. Het schep
pen van een nieuwe vloot komt ons
niet byzonder republikeinsch voor, want
de republikeinen zuilen den klemtoon
wel niet leggen op de buitenlandsche
politiek.
Maar hoe dit ook zyn moge, wy zien
nog niet in, dat deze liberale party veel
zal kunnen tot stand brengen en waar-
schyniyk is het dat de regeering voortaan
twee krachtige partyen in plaats van
ééne tegen zich zal zien.
De Engelsche expeditie naar Thibet gaat
door en zal door een korps van ongeveer
te geven omtrent haar zonderling gedrag
in den schouwburg. Een enkele blik op
Maiy's lief gelaat was echter voldoende
om allen argwaan uit zyn hart te ver
bannen die edele trekken, die heldere,
onschuldige oogen konden geen onwaar
heid sprekeD, en welk het geheim ook
zijn mocht, dat men voor hem verborgen
hield, zoo was hy toch vast overtuigd,
dat het haar de li6fde van een man van
eer niet onwaardig kon maken. Ware
hy maar met haar alleen geweest, dan
zou hij haar wel bezworen hebben,
openhartig tegenover hem te zyn, waar-
scbjjniyk zou by aan wel een middel
vinden om het leed te verbannen dat
hare jeugd verbitterde.
Met innig medeiyden zag hy nu dat
hare oogen rood geweend waren, en dat om
hare rozenmond een weemoedige trek
speelde, dien by vroeger nooit had op
gemerkt. Dit deed hem een kloek besluit
nemen, hy wilde niet langer in onzeker
heid leven, hy beminde Mary, hy had
dus het recht om alle leed met haar te
deelen, en zich tot Mevrouw Ryde wen
dend, verzocht by deze hem een oogenblik
met Mary alleen te laten. Zy keek hem
verschrikt aaneen diepe blos vloog
over Mary's wangen, zy greep de hand
drie du'zend Britsch-Indische troepen,
onder bevel van een zestigtal Engelsche
officieren worden ten uitvoer gelegd,
't Is te hopen dat Groot Brittanje zich
daar niet in een wespennest gaat steken
maar wy zyn er volstrekt niet gerust op.
Eene nieuwe espeditie op het tijdstip
waarop een bekende specialiteit de treu
rige inrichting van het EDgdache leger
voor het oog der ganscbe wereld aan
de kaak heeft gesteld. Ars Engeland
geen eiland was kon iedere groote mo
gendheid het in veertien dagen veroveren
en indien Napoleon geslaagd ware in zyn
voornemen om er te landen, zou het er
reeds een kleine honderd jaar geleden
treurig uitgezien he'obeD.
Toen de oorlog in Zuid Afrika aan de
beide republieken werd opgedrongen, was
er eene uitrusting voor een leger van
zeventig duizend maD en zooveel wisten
de haeren ervan, dat er vier of vyfmaal
zeventig duizend noodig waren. En thans I
Men wil nu meer troepen voor bui
tenlandsche espedities beschikbaar krDgen
door vethooging van hot legerconlingent
maar wanneer Engeland zyn leger zeil
niet hervormt, z(jn leger, wat de min
deren betreft grootendeels saamgesteld
uit het schuim der maatschappy, en wat
de meerderen aaDgaat, van oorsprong
vreemdaan het legerzelf,een aristocratisch
of een geldkorps,dan biyft de toestand vol
maakt^ dezelfde en de machtigste zee
mogendheid der wereld te land even
krachteloos als een mogendheid van den
vierden rang.
Eerste Kamer.
Ia zyn Memorie van Antwoord be
treffende de tuchtscholen merkt de minis
ter van justitie op, dat de uitgetrokken
bedragen op zichzelve beschouwd, zeer
zeker hoog zyn, maar allerminst oneven
redig aan de eischen die moeten worden
gest6ld ter wille van het doel dat moet
worden bereikt.
By het opmaken van de voorloopige
bouwplannen is allergepaste zuinigheid
en overleg betracht en van inrichting op
weelderigen voet is in het geheel geen
sprake.
Het gedeelte van den opstal op het
terrein in de nabijheid van Utrecht, dat
kan worden benut, de bruikbare afraste
ringen en de atbraak van het gedeelte
dat niet kan worden behouden, verte
genwoordigen een waarde van f 10,000,
waarmede derhalve de koopsom in ver-
geiyking moet worden verminderd.
De op eenigen afstand van den weg
gelegen heidegronden zouden wel voor
van hare moeder, als wilde zy deze niet
laten gaan. Op hetzelfde oogenblik hoorde
men buiten iemand in heftigs woorden
wisseling met Betty. Eensklaps werd de
deur geopend en een jonge, slanke man
trad de kamer haasüg binnen. Maiy
uitte by deze verschyning een kreet van
ontzetting en koek met strakke, wjjd
geopende oogen den vreemdeling aai,
terwQl zy niet in staat was een woord
te uiten of zich uit de voeten te maken.
Welzoo,"zeid. de vreemdeling, terwyi
by haar de hand toestak, „daar heb ik
dan eindeiyk myc schuw duifje weder-
gavonden."
„Ga weg," riep Maty met een teekon
van afschuw, „weg uit myne oogen, ik
ken u niet."
„Verlaat oogenblikkeiyk myn huis,"
zeide Mevrouw Ryde met bevende lippen,
„gij hebt geen recht hier tegen myn
wil binnen te dringen 1
„Geen recht?" riep de vreemdeling
op honenden toon uit, „daarover zou de
rechtbank toch anders oordeelen. Ik
wensch my ook niet op te dringen, maar
ben alleen hierheen gekomen om te
halen wat my toekomt."
Met deze woorden greep hy Mary's
arm en wilde haar naar zich toetrekken,
veel lageren prys te krygen zyn, maar
veel hoogere kosten van gas- en water
leiding en bestrating zouden noodig biyken.
De grootte van het terrein in het
algemeen, voor elke school noodig geacht,
ia omstreeks 12,000 vierk. M., de kosten
per kub. meter inhoud der gebouwen zelve
bedragen gemiddeld ongeveer f 11 en voor
centrale verwarming, omrastering, af
scheiding, bsstrating en dergelijke voor
zieningen moet op een bedrag van
ongeveer f 25,000 gemiddold worden
gerekend.
Dat voor een getal van slechts vyf
tuchtscholen voldoende en goede paeda-
gogische krachten nitt te vinden zouden
rijn, valt naar 's ministers meening niet
te vreezen.
De drankwet.
„De Standaard" zegt, dat de bladen
van de onderscheiden politieke richtingen
breede beschouwingen aan het wetsont
werp tot herziening van de drankwet
hebben gewyd, en dat in al die beschou
wingen warme ingenomenheid en harte
lijke sympathie spreekt met het doei,
dat de regeering zich mèt haar wets
ontwerp voorstelt, alsmede met de wyze
waarop de regeering poogt dat doel te
bereiken.
Dit pleit, schrijft het blad, eensdeels
voor de woord- en penvoerders onder
het Nederlandscbe volk, omdat daaruit
blykt, hoe ernstig gezind men is om
krachtig op te treden tegen „de volkszonde
vaa het misbruik van sterken drank"
en alzoo da regeering te steunen in haar
pogingen. Maar hst pleit niet minder
voor de werkkracht van het ministerie-
Kuyper,dat bij ai zyn omvangrijken arbeid
nog tyd kon vinden om het vraagstuk
van de Drankbestryding, geheel afgezien
nog van den bekenden fatalen termyn,
principieel aan de orde te stellen. Hier
over ia men het toch vrij algsmeen eons,
dat wat nu wordt voorgesteld, ruimer
en breeder is opgevat, dan hetgeen door
de minisiers Bwgesius en Pierson was
ontworpen. Iets wat van te groote'r be-
teekenis is, daar de heer Borgesius bekend
stond als een deskundige, als een spe
cialiteit op het gebied van drankbestry
ding.
Slechts een groep onder de Nederiand-
sche burgers ia met het ingediende
wetsontwerp allesbehalve ingenomen de
groep van de tappers. Maar dit juist pleit,
dunkt ons, voor het wetsontwerp.
Het bestuur der vereeniging Onderling
Belang, bestaande uit kleinhandelaren in
sterkan drank te 's Gravenhage, heeft
een adres aan de Tweede Kamer gezonden,
waarin hot zijae grieven kenbaar maakt
tegen het wetsontwerp tot herziening der
Drankwet, Adressant wenscht het maxi
mum uitgebreid te zien tot het aantal
thans bestaande vergunningen; de ge
legenheid opengesteld te zien om in
richtingen van bierhuizen zonder ver
gunning in de buiten wyken twee bestaande
vergunningen te laten koopen uit de
doch nu sprong Edward als een getergde
leeuw op hem toe, stootte hem op zflde
en riep uit„Ellendeling, waag het niet
deze dame nogmaals aan te raken, of
anders sla ik u de hersens in 1"
De vreemdeling begon luidkeels te
iachen en nam Edward met woedende
blikken van het hoofd tot de voeten op.
„De geschiedenis wordt waariyk hoe
langer hoe doller," zeide by. „Eerst zie
ik myne vrouw met haren minnaar in
den schouwburg, en nu wil diezelfde
heer my nog verbieden myne eigene
vrouw aan te raken."
„Zijt gy krankzinnig, mynheor," riep
Edward uit, die nu werkeiyk geloofde
e6n yiboofdige vóór zich to hebben, „hoe
kunt gy vaa Juffrouw Mary als yan
uwe vrouw spreken
„Yraag dat aan haar zelve,"antwoordde
de ander, „of ik daartoe niet volkomen
recht heb. Ea nu, Mary," zoo wendde
hy zich tot deze, vraag ik u voor dan
iaataten keer of gy my goedschiks wilt
volgen. Denk niet, dat het u gelukken
zal my ook ditmaal te ontvluchten, ik
heb myne maatregelen genomen. Zoodra
ik u in Hay market-Theater herkend heb,
heb ik aaa myn broeder geschreven, met
verzoek, zoo spoedig mogelijk met onzen
oude stad, om langs geleideiyken weg
een regelmatige verdeeling te verkrygen
van het geheelen overdracht van ver
gunning weer toegelaten te zien. Voorts
komt adressant 0. a. op tegen Bcheiding
van verkoop voor verbruik ter plaatse en
verkoop voor verbruik elders tegen de
bevoorrechting vau logementen en socië
teiten tegen invoering van het Gothen-
burger-stelsel tegen het voorschryven
van een algemeenen maatregel voor aan
vang en beëindiging van den verkoop
van eterken drank. Ten slotte verlargt
adressant, dat door het instellen van ee a
toezicht de vervalsching van sterken
drank voorkomen zal worden en dat
tegen de openbare dronkenschap strenge
bepalingen zullen worden in het leven
geroepen.
Onderzoek kinderarbeid.
Door de algemeene vergadering der
Maatschappy tot Nut van 't Algemeen,
dezen zomer te Amsterdam gehouden,
werd aan het hoofdbestuur opgedragen,
een onderzoek in te stellen, in hoeverre
door kinderen, in den leerplichtigen leef-
tyd vallen ie, buiten de schooluren in
het bedryf hunner ouders of van derden
arbeid wordt verricht.
Het hoofdbeatuur heeft het onderzoek
hiervan opgedragen aan de gemengde
commissie voor Onderwysbelangen, waar*
van de heeren mr. W. H. K Mouthaan
te Amsterdam en J. van den Berg te
Groningen respeciieveiyk voorzitter en
secretaris zyn. Deze commissie beeft
thans aan alle hoofden van openbare en
byzondere scholen in Nederland een cir
culaire met vrageniyst gezonden.Gevraagd
wordt o. a.hoeveel leerlingen, vallende
binnen de bepalingen der Leerplichtwet,
arbeid verrichten in fabrieken en werk
plaats en in bedryven; hoeveel van die
kinierea arbeid verrichten voor hun
oudere of voor derden welke arbeid
verricht wordtgedurende welken tyd
van den dag er gewerkt wordt en hoe
oud die kinderen zyc. Ten slotte wordt
gevraagd naar den invloed, dien de arbeid
heeft op hat vermogen en den lust der
kinderen om onderwijs te genieten.
Voor 1 Januari e. k. worden de ant
woorden ingewacht door den secretaris
van genoemde gemengde commissie.
Omtrent de feesteiykheden ter eere
van H. M. de Koningin-Moeder in Januari
a. s. is voorloopig het volgende vastge
steld 21 Januari des avonds: huldebe
tuiging voor het paleis, en aanbieding
van een Edres van hulde namens de
burgerij der residentie22, 23 en 25
Januari des namiddagsweldadigheids-
matiiiéss in de Gofhischa zaal en in da
balzaal van hat paleis van H. M. de
Koningin, door Hare Majesteit voor dn
doei aangeboden22 en 28 Januari des
avonds: feestvoorstelling in den stads
schouwburg tableaux vivants, uit te
voeren door heeren officieren van hat
regiment grenadiers en jagers, en korte
voorstellingen door de Koainkiyke Ver
neef naar Londen te komen, teneinde
voor het gerecht te getuigen, dat gy
naar de Schotsche wet, die ook in Enge
land geldig is, myne rechtmatige echt-
genoote zyt. Nadat het my eindelyk
gelukt waa van den schouwburgportier
den naam van dezen heer en uwe
woning te weten te komen, heb ik twee
politiedienaren opgedragen, dit huis te
bewaken, opdat gy niet in de gelegenheid
zoudt zyn, u door een heimelyke vlucht
aan uwe plichten jegens my te onttrek
ken. Bezin u dus wri, of gy my nu wilt
volgen, dan of gy het liever op een
proces wilt laten aankomen, waarvan
de uitslag niet twyfelachtig kan zyn."
Daarop wilde hy Mary weder by de
hand vatten, doch zy stiet hem van zich
en riep vol wanhoop uit„Ik wil liever
sterven dan u volgen."
„Verlaat ons op staanden voet," sprak
Mevrouw Ryde met eene waardige
kalmte, „het gerecht moge tusschen ons
beslissen."
Wordt vervolgd.)
