cao.
Maandag
23 November.
Abonneert 1 op de
irme Grootmoeder.
VlissinjsclK Courant
wet Geïll. ZiwUpWwl
es jtieswe Modeblad,
Be. 276,
4ie Jaargang.
1903.
Gemeentebestuur.
KEHfHSGBVm
FEUILLETON.
ttMtt onMen.
J1.30,f-.37se#f-,55j.^w.
en;
4.
De voorbereiding voor een
Eeuwfeest.
VLISSIMSCHE COURANT.
PiQa per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50
Afzonderlijke nummers 6 cent. Men abonneert zich h£j alle Boek
handelaren, Postdirecteuren ef rechtstreeks bij den Uitgever
F. VAM BE VKLBB Ir., Deins Markt, I. 187.
ABVERTENTIÊNvan 1 4 regels 0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. - B(j directe opgaal van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prQs slechts tweemaal berekend, fcoote letters
en cüchd's naar plaatsruimte.
Yers.fefftt SagslStes, ©g I«s- as fsesMagsa.
TalaphoosnoBma? S©«
Aboanemtafó-MvertemMSii op see? vooMaallga voorwaarden.
gebied, verbe-
ndstcffen, garnn-
aan den inhouc
f de Aecademie
BSSe esa const
onbons variés
Banketbakkers
DIENST
1333a3538 ft
vm 4 50 (alle jn
Zeilmarktvm
m 12 30 1 15
- 5 55 6 55
ilmarkt Vlissin
op werkdagen)
nm 12 35 1 20
05 6 7
1
NBISN3T.
6— 6 20 7—
10 20 10 40
10 1 30* 2-
50 4 10 4 30
30 7 50 8 20,
m 6 10 6 30
10 10 10 30
12 10 1
10 3 40 4'
20 7 40 8—
Zondags uit.
3 23 c.)
3 50.
55.
c.)
t vertrek van
Landbouw.
De Burgemeester der gemeente Vlis-
singen
brengt op verzoek van den Directeur-
Seneraal, chef van de afdeeling Landbouw
tan bet ministerie van waterstaat, handel
'm nijverheid, ter kennis van de land
bouwende bevolking, dat gedurende de
maand December langs de huizen gege
ten* zullen worden verzameld voor de
samenstelling van het Landbouwverslag.
Het is voor de atdeeling Landbouw,
waar z0 wettelijke maatregelen ter be'
vordering van landbouw, veehouderij en
tuinbouw moet voorbereiden of waar
pogingen moet doen den afzet van de
producten dier takken van bedrijf in het
buitenland te behouden of uit te breiden,
van het hoogste belang voldoende kennis
te hebben van den werkeljjken toestand
in de verschillende deelen des lands. Deze
kennis moet zjj voor een groot deel put
ten uit bovengenoemde gegevens.
Het is met het oog daarop, dat tot
allen, wie het aangaat, het dringend ver
zoek wordt gericht zoo getrouw en vol-
g mogelijk de gevraagde opgaven te
verstrekken.
Vlissingen, 21 Nov. 1903.
De Burgemeester voornoemd,
VAN DOORN VAN KOUDEKERKE.
Woensdag den 18en dezer maand was
liet negen tig jaren geleden, dat Ne
derland zijne onafhankelijkheid, na een
kort verlies ervan, herkreeg.
Geheel onopgemerkt is die dag in ons
vaderland niet voorbijgegaan. Te 's Gra
venbage werd een teesteljjke samenkomst
behouden, waarin gewezen werd op de
;roote beteekenis van het feit, tot de
viering van welks honderdjarigen gedenk-
g, men zich langzamerhand begint voor
bereiden.
Indien men ons ernstig afvraagt, of
»jj, wanneer dit in onze macht stond,
le groote gebeurtenissen uit dien tjjd
louden willen herroepen, dan kunnen wij
'aarop alleen met een krachtig «neen*
antwoorden.
Uit het Italiaansch van
ENRICO CASTELNUOVO.
Borsselan en
ar Breaken3,
~r Borsselen
ONDAG8
eptsti a
3.)
„Die Saiat-Julien is toch eenig
zijn soort. Hebt ge daar nog veel
a 7*
■Ik heb er nog maar weinig van ge
mikt. De predikant en de dokter geven
voorkeur aan onzen landwjjn, en wat
'Ijzelt betreft ik ben zujk een slechte
'ir kater dat ik wel eene week lang aan
'ii enkele flesch genoeg heb. Iudien
I spoedig terugkomt
Ja, dat zal ik eens zien.'
■Waar dineert g(j gewoonlijk? Op de
ftéteit
iOch, nu eens hier dan daar, naar
handigheden.Maar uwe keuken
kderdaad voortreffelijk, veel beter dan
De spreker in de Haagscbe bijeenkomst,
de heer Talma, bracht in herinnering de
dagen van 1795, toen bet Nederlandsche
volk zich diets maakte, dat Oranje toch
eigenlek was een tyian, Willem V
noodzaakte naar Engeland te vluchten
en de Franschen naar ons land riep. HU
schetste de dagen van diepe vernedering
voor Nederland, toen het was uitgeput
en op het punt stond om te verdwijnen
uit de iö der volken, tot hst jaar 1813
kwam en Nederland zUn vrijheid her
kreeg.
Maar indien men wat dieper in het
wezen der geschiedenis indringt, dan zal
men moeten erkennen, dat de schokkende
gebeurtenissen uit het laatst der achttiende
eeuw het middel zUn geweest om Neder
land tot een ondeelbaren Staat te vormen
en de historie dier dagen ons nog wel
iets anders leert.
Reeds de Unie van Utrecht legde dan
grond tot den lateren toestand van ver
warring en hopelooze verdeeldheid in
onze wetgeving en ons Staatsbestuur.
Het feit, dat elke provincie op zich zelve
was blUven staan, dat het beginsel der
eenheid in de Unie niet was opgenomen,
dat elk gewest, elke stad zUne eigene
rechten, bevoegdheden eu zelfstandigheid
met hand en tand vast hield en de bij
zondere regeeringspersonen en colleges
op dezelfde wUze handelden, dat een star,
egoïstisch conservatisme op alles zyn
stempel drukte, was de eenige ware grond
van het later verval. Allen, van dan
hoogste tot den laagste, voor zoover de
laagste althans eenigen invloed op wet.
geving en Staatsbestuur had, hebben zich
daaraan schuldig gemaakt, Dat was de
oorzaak, waarom nooit iets kwam van
ernstige verbetering van regeeringsvor
men en maatschappelijke toestanden, de
scheidsmuren hoe langer hoe hooger
W6rden opgetrokken, de verwarriDg hoe
langer hoe meer toenam, de partUen
steeds scherper tegenover elkander kwa
men te staan, najjver en wantrouwen
voortdurend werden aangewakkerd.
En dat, terwUl de denkbeelden van
vooruitgang en verlichting zich toch
baan braken, en hoe langer boe meer
strijd ontstond tusschen de bestaande toe
standen en die welke men wenschte te
verkrijgen I
Zóó is men eindelUk gekomen in dat
tijdperk, door zoo menig volk beleefd,
waarin de tUd van overleg en van kalm
streven voorbU is, waarin het bestaande
de beste van onze restaurants.»
„Vleier I
„Neen, ik meen het oprecht. De ge
rechten zUu inderdaad uitstekend toebe
reid
„Indien Martha u hoorde zou zij zich
bepaald gevleid gevoelen.»
„Maar wat heeft Martha hier meê te
maken
„Zij is tegenwoordig mijne keuken
meid.»
„Martha, uw kamermeisja
„Ja, zU heeft er rijd genoeg voor."
„En uw kok dan
„Och, ik kon mU best buiten hem
redden, evenals buiten den tuinman.
Ik heb de meesters in de kunst niet
meer noodig, en stel mU thans met de
leerlingen tevreden
„Grootmoeder, gjj verbergt iets voor
mij," hervatte Ferdinand op uitvoischen-
den toon„Ik bemerk dadelUk dat gij
uwe uitgaven beperkt."
„Ik vermijd noodelooze uitgaven
dat is alles."
,Maar toen ik de laatste keer hier
was, was uw kok
„Reeds vertrokken. Ik vond de zaak
van te weinig beteekenis om ze u mede
te deelen, en ik behoef u toch niet van
niet meer kan worden verbeterd, maar
moet worden afgebroken, om er iets
nieuws en iets anders voor in de plaats
te stellen.
Men versta ons wel. Niet elke om
wenteling is een noodzakelijke vrucht
van het verledene, geboren uit den drang
der omstandigheden maar de omwente
ling in het laatst der 18e eeuw is wèl
een zoodanige geweest.
Door al die kleine, plaatsslUka omwen
telingen, waarbU de bovendrUvonde partU
zich aansloot bU de Nationale Conventie
van Frankrijk en tengevolge waarvan de
Stadhouder het grondgebied verliet, ten
einde een verdrag met de Conventie
mogelijk te maken, werd de éénheid van
den Staat geboren in den vorm der
Bataafache republiek, de voorloopster en
wegbereidster van het absolute konitg-
schap van Willem I, maar, ook van de
eerste, constitutioneele monarchie.
Het verlies, gedurende een drietal jaren,
on? er nationale zelfstandigheid, hoe treu
rig op zichzelf ook, kan niet opwegen
tegen de enkele jaren vroeger verkregen
eenheid, zonder welke van duurzame
onafhankelijkheid geen sprake had
kunnen zUn.
ZU, die juichen over het herstel van
Neerlands onafhankelUkheid, een herstel
dat ons aanvankelijk zeer weinig zegen
bracht, omdat het ons nood'zakelUk moest
voeren in de armen der reactie, zU moeten
eerst en vooral juichen in de geboorte
der nationale eenheid, die uitsluitend aan
de zelfstandigheid waarde schaakt. Zij
moeten vooral bedenken dat de al te
groote zelfstandigheid onder de republiek,
bU gebreke van eenheid, dreigde op
haar verderf uit te loopen.
In eenheid, overeenstemming, in sa
menwerking waar en voor zoover het
mogelUk is kracht te zoeken, dat leere
ons vooral de geschiedenis der jongste
eeuw op staatkundig gebied.
Zelfstandigheid is zeer wel mogelUk
zonder eenheid maar gebrek aan eenheid
zal altUd de ware zelfstandigheid ver
hinderen tot den rechten bloei te komen.
Partyschap, partybelang, de kamp voor
het behoud, voor den vorm, spelen ook
in onze dagen weder een groote rol.
ZU zullen zeker niet ten gevolge hebben
dat Nederland op nieuw wordt opgelost
en ontbonden en zjjae éénheid ziet ver
loren gaan. Maar zU kunnen en zullen
altUd eenigermate, den natuurlUken voor
uitgang, de algemeene welvaart en de
al mUn doen en laten rekenschap te
geven Ik heb u nog nooit zoo den
inquisiteur zien spelen als thans
En in waarheid had Ferdinand, die
een goed maar veel te lichtzinnig hart
bezat, nog nooit zooveel belang gesteld
in hare aangelegenheden. HU was ge
woon steeds uit hare beurs te putten,
zoodat bUna al zUne bezoeken eindigen
met een verzoek om geld, dat de oude
dame hem met eene vriendeiyke ver
maning ter hand stelde in den vorm van
eene aanwUzing op haar bankier, terwUl
zU er meestal büvoegde: „Ondeugd!
Iudien het niet daarom te doen was, zaudt
ge mU misschien geheel vergeten."
Om het geld bekommerde zU zich
echter weinig; het was ha»r voldoende
dat zU hem eens weer gezien, weer aan
haar hart gedrukt had, en zU wenschte
bUna dat hU maar spoedig op nieuw
behoefte aan geld zou hebben, ten einde
hem weldra weder in hare nabUheid te
zien. En hoewel haar bankier haar had
voorgehouden dat, indien zU op deze
wUze voortging met haar kleinzoon steeds
geld af te staan, zU zich zonder twUfel
zou ruïieeren, was zij ook thans weder
ten voile bereid hem,een cheque te geven,
en verwonderde zü zich er over dat hij
ontwikkeling van bet staatkundig en
zedelUk leven van het volk vertragen.
Een onzer schrijvers over het staats-
recht heeft gezegd„Is het waar, wat
de achoone spreuk zegt, dat de wereld
geschiedenis het wereldgericht is, dan
moest een volk, dat na een zoo glorierijk
verleden, zUne beste belangen zóó ver
waarloosd had, door een rijdperk van
harde beproeving gelouterd en tot meerdere
eenheid en overeenstemming worden
aangespoord.»
Het tUdperk van harde beproeving is
echter geen tamp maar een zegen voor
ons geweest. Zander dat zou de schoone
vrucht der eenheid willicht nog niet tot
rUpheid zfju gekomen, doch, zonder die
éénheid, zou, laat ons h6t wel bedenken,
van een herstel van onafhankelUkheid
wel geen sprake meer zUn geweest.
Nog weinige jaren, en, voor zoover
wy dan nog tot de levenden behooren,
zullen wU geroepen worden tot de viering
van het eeuwfeest van het herstel van
ons volksbestaan. Laten wij ons h.t lange
tydperk van voorbereiding ten nutte
maken, om te strgden tegen wat ver
deelt en te sterken wat vereenigt, om
daD, één en ëéndrachtig, te staan om
den met rUke vruchten beladen en tel
kens opnieuw bloeienden boom der vrUheid
Be verrassing verklaard.
Naar „het Vad" verneemt, ia de in
trekking in de vergadering van Woensdag
jl. van de wUzigiag van art. 109 der
militiewet, betrtflfjnde het blUvend ge
deelte, minder het gevolg geweest van
de daartegen in de openbare vergadering
der Tweede Kamer gevoerde oppositie,
dan van verzet in de gelederen der rech-
terzüde ontstaan en waarvan de regeering
kennis was gegeven. Men had zoo
heet 't een motie van orde gereed
om, wanneer de min. van oorlog weigarde
het art. 109 terug te nemen, de behan
deling van het wetsontwerp te verdagen.
In die omstandigheden besloot de minister
na langdurig overleg met zUn ambtge-
nooteD, de wUziging liever prUs te geven.
let Nederlandsche volk en generaal
Van Heutsz.
„Het Dagblad" schrUft
„BU onze bespreking van de jongste
Troonrede hebben wU er op gewezen,
dat wij de paragraaf aan Atjah en ge-
nog niet met zijn verzoek voor den dag
was gekomon.
Inderdaad was Ferdinand gekomen
om geld te vragen, daar hU een met
brillanten omzet medaillon wilde koopen
voor eena zangeres, Adalgisa geheeten,
wie hU reeds laDg dit kleinood beloofd
had. Dit was echter niet de eenige reden
van zUn bezoek. HoofJzakelük was bU
gekomen om zUn grootmoeder nog eens
te zien, misschien wel voor den laatston
keerMaar neen, dwaasheid, niets
dan inbeelding van een verhit brein.
Het gevaar, waaraan hU zich binnenkort
zou blootstellen, was immers niet meer
voor hem.Het zou ook dezen keer
wal goed met ham afloopen Of had
hü een voorgevoel van hetgeen thans zou
gebeuren
Hoe het ook zU, nu hU zich tegenover
zUn grootmoeder bevond, die hem altUd
met li6fdebewUzen overlaadde, overviel
hem een gevoel van teederheid en mede-
lUden. HU kon er niet toe komen thans
opnieuw om geld te vragen, thans nu
hU wellicht op het punt stond haar de
grootste smart aan te doen, die hü haar
ooit veroorzaakt had.Neen, heden
wilde hü niets vragen morgen, als alles
goed atgeloopen zou züo, zov> hU terug-
neraal Van Heutsz gewUd, warmer van
toon hadden gewenseht, meer in over
eenstemming met de diensten aan Vor
stenhuis en Vaderland bewezen.
„Zeer zeker getuigt de benoeming door
H. M. da Koningin van generaal Van
Heutsz tot Grootkruis der Militaire Wil
lemsorde van Haar diep en levendig
besef der verdiensten van den beleidvolten
en energieken veldoverste maar wat
deed tot dusver het Nederlandsche volk
Weinig of niets.
„Hoe weinig sympathie wU gevoelen
voor de Engelsche staatkunde tüdens den
betreurenswaardigenTransvaal-oorlog; dit
dient erkend, dat men d&ar de veldheeren
dier dagen beter wist te eeren. Werd
niet aan Lord Roberts o. a. door het
Parlement een dotatie toegekend, die hem
in staat stelde onbekommerd te leven?
En zUn wU Nederlanders aan generaal
Van Heutsz niet veel meer verplicht
„Aan de Staten Generaal ligt het om,
uit naam van het Nederlandsche volk,
dat zü vertegenwoordigen, het initiatief e
nemen tot een verzoek aan de regeericg
om een wetsontwerp in te dienen, waar
bU aar den bedwinger van Atjeh een
onbekrompen dotatie wordt toegekend.
Aan den man, die het beste deel van zün
leven heeft geofferd en dit nog doet
aan 's lands belang, ten koste züner
gezondheid en der zorg voor vrouw en
kinderen, dient dit, ook om den wille
der zünen eenigermate te worden vergoed.
„Wij zün zeker, dat het der Regeering
aangenaam zcu zün, aan een door alle
partijen geuit verlangen, vorm en uit
voering te kunnen geven. Het zou waar-
lyk een verhtffenden indruk maken,
wanneer in de Volksvertegenwoordiging
voor een oogenblik alle partüsehap werd
op zü gezet en besloten, in het gevoel
van allen Nederlanders te zün, aan den
vsrdiensteiyken generaal te vergelden
wat hü voor Indië en Nederland ten offer
bracht.
„WU hebben met deze ontboezeming
lang gewacht, waar we liever hadden
gezien dat aandrang niet noodig ware
geweest. Maar nu uit niets biykt, dat
aan den door ons en door elk recht
geaard Nederlander gekoesterden
wensch uitvoering zal worden gegeven,
achtten wü het oogenblik gekomen om
deze zaak in de aandacht der Volksver
tegenwoordiging aan te bevelen."
Statistische gegevens.
Bij het afdeelingsonderzoek van het
wetsontwerp tot verhooging van hoofdstuk
V der Staatsbrgrootlng voor 1903 werd
door sommige leden opgemerkt, dat door
de oprichting van het Centraal Bureau
voor do Statistiek de uitgaven voor de
bewerking van statistische gegevens bü
de verschillende departementen van
Algemeen Bestuur moesten verminderen.
In die verwachting is men echter teleur-
komen en dan ja dan
IH,
Na het middagmaal begaven groot
moeder en kleinzoon zich naar den groo-
ten, smaakvol aangelegden tuin, die in
den zomer menig schaduwrijk plekje
aanbood. Zy richtten hunne schreden naar
de laan van de bloeiende lindeboomen,
die een welriekenden geur verspreidden.
De ondergaande zon wierp hare stralen
door de takken, en vormde op den grond
de grilligste lichtfiguren. Het was een
heeriyke dag in Mei. Hoe dikwüls had
Ferdinand, toen hij nog een kind was,
door deze laan gehold? Hoe dikwüls
was hü hier in de boomen geklommen
om vogelnestjes uit te halen I
Niet ver van hier stroomde tusschen
twee rüea populieren een helder beekje,
dat uitliep in een klein meer. Een lichte
boot waarin sedert langen tyd niemand
was afgedaald, lag aan den oever.
(Wordt vervolgd.)
