iRemr,
mwmu
r Nederl
Zaterdag
24 October.
PBülllBTÖIi
looden
G T
isigen:
251.
1903.
Meid
ws.
4ie «Jaargang.
neid
Siailifeeie teriiss.
Land- en Tuinbouw.
:rtroffen
er wa^ch
P
0 cent met ge.
:rv BOER,
LBURG.
Kilo, ad Oq
JEE, Dok,
traat,
pste adres voor
en Portretten
eroosheid van iiu
pijjs van prima
BRAKEL,
DELBURG.
oefien.
VL van u t-
ad 45 Ot per
»EÉ, Dok.
iHO.
ge.
Aï K 88.
maelo behan
raatsverkrom-
ifwijkiugeii.
adeling.
aandoeningen
:ng ens.
ling op medisch
sterdam.
er Eerste Hypo-
ft 8Vj en 4 pCt
te bekomen bj)
EES Jan.,
uskenstraat 9a.
rspleinD 81.
Kanngswjg
ri een
d P. G.
I g g T
!C2I13'3S3 11
vm 4 50 (alleen
n Zeilmarkt: vm
Dm 12 30 1 15
- 5 55 6 55
ri'marki Ylissin-
op weikdagen)
nm 12 35 1 20
5 05 6 7
.1—
r£$i)ISN3T.
6— 6 20 7—
- 10 20 1040
1 10 1 30* 2—'
3 50 4 10 4 30
30 7 50 8' 20.
vm 6 10 6 80
0 10 10 10 30
m 12 10 1 20
310 3 40 4—
7 20 7 40 8—
n Zondags uit
VLISSIMSCHE COURANT
PrQs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.5Ö
Afzonderlijke nummers 6 cant. Men abonneert zich by alle Boek
handelaren, Postdirecteuren 91' rechtstreeks fey den Uitgever
F. YAK 9» VHL»B Ir., Kleine Markt, I. 187.
A1VERTENTIEN van 1-4 rageis 0.40. Voor alken regel
meer 10 cent. By directe opgaat van driemaal plaatsing derzellde
advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Srooto letters
ciiché's naar plaatsruimte.
en
Vsï* \f &3 fegeiffea, «iigemSwi *9 ®sk- es ïaestasgss.
'X'wte&li.ookaxuiss&sadNr ÏO.
Afeonn«mants-Adver?«nti?n op saeï voordeeltje voorwaarden.
Drankwet.
Oodsr "nat opschrift „Een werk van
beteekenis" schrytt de „Opr. Haari. Ct."
(ïer hst ontwerp-drankwet
Zoo noemen wij het thans ingediende
mtsontwerp tot herziening van de wet
Bn 1881, houdende wettelijke bepalingen
lot legeliDg van den kleinhandel in
srken drank en tot beteugeling van
lenbare dronkenschap.
Ps thans voorgestelde wijziging over
treft alle voorgaande in belacgrykheid.
Immers zy raakt niet slechts het
karakter of de gedaante, z(J raakt het
principe onzer drankwetgeving.
Immers werd tot nog toe bij de wet-
olijke bestrijding van het hier te lande
Inderdaad cntstelteniswebkend groote
misbruik van sterken drank hoofdzakelijk
alleen heil gezocht langs objectieven.
v,eg, d. w. z. door het verminderen van
bet aantal gelegenheden, ia het thans
voorgestelde wetsontwerp treeat vooral
bet gewicht van het subjectieve element
ia dit noodlottig maatschappeiyk ver
schijnsel op den voorgrond, welk element
rich ten eerste en voornamelijk uitspreekt
ia de wyze, waarop gelegenheid tot
drankmisbruik geboden wordt.
Nadere regeling van die subjectieve
|de acht de regeering thans dringend
noodig.
Verschillende wegen stonden der reg.
ter bereiking van dit doel open.
Hat wil ons voorkomen, dat zy met
rt inslaan der thans voorgestelde een
gelukkige keuze beeit gedaan.
Geluk kig niet slechts uit een oogpunt
„,n praciische uitvoerbaarheid, maar
ook omdat streng in het oog gehouden
wordt de grensiyn tusschen het terrein
van dé staatsrechteiyke bevoegdheid om
op te treden, waar het geldt de beteugeling
van een groot maatschappeiyk euvel en
jat van de persoonlijke vryheid der
iDgezetenen, die immers „vry" zyn in
beschikking over en inrichting van hun
;en lokaliteiten.
De zeer moeiiyke klip in deze van
,jen halfheid ter eene en geene te groote
vrijheid ter andere, is in dit ontwerp
op uiterst behendige wyze ontzeild-
In da eerste plaats wil het ontwerp
sen scheiding zien gemaakt tusschen
verkoop van sterken drank voor gebruik
ter plaatse en voor verbruik eldsrs. De
vereenigiDg van deze beide ge'egenheden
beeft inderdaad ia vele arbeidskringen
het misbruik van spiritualiën doen ge
boren worden en in de hand gewerkt,
Als deze scheiding wordt doorgevoerd,
dan zullen de gelegenheden van beide
soorten slechts in beperkt aantal toege
laten worden. De beide andere voorge
stelde middelen zyn nog van grooter ba-
Het blad behandelt dan de inrichting
der localiteiten met wering van aan-
(Vry vertaald door M. J. K.)
trekksiykheden, en de contrö'e over
siyters en over allen die dranken, welke
ook, voor verbruik ter plaatse verkoopen.
Se oorlogsbegrooting.
Het „Nieuws van den Dag9 merkt
op, dat het eindcyfer van de begröoting
voor 1904 een vermeerdering aanwyst
van f 1,290,000, hoofdzakeiyk veroor
zaakt door de oprichting van het 10e
regiment infanterie, voor de landweer,
vergoedingen ingevolge de laatste zin
snede van art. 113 der nieuwe Militiewet,
meerdere pensioenen, ingevolge de nieuwe
pensioenwet, kazerneering en uitbreiding
vam het wapen der marechaussée.
Ook het volgend jaar, zegt het blad,
zal de raming nog belangrijk hooger zyn
dan voor 1904, omdat alsdan nog een
nieuw regiment infanterie moet worden
opgericht, tot de vorming van de staven
van een 4 ie divisie en tot ae reorganisatie
van de bereden artillerie moet worden
overgegaan. Eerst dan zal er éenige
stabiliteit in de eerstvolgende begrootingeD
intreden en zal kunnen worden nagegaan,
wat de wijziging der militiewet jaarlijks
kost. Nu het verschil tusschen 1902 en
1904 reeds nagenoeg 3 millioen be
draagt, kan met reden verwacht worden,
dat de voortdurende vermeerdering van
de oorlogsbegroating ongeveer 5 milli
oen zal bedragen, of ongeveer het dubbele
van het cyfer, dat bij de aanneming van
de militiewet werd voorgespiegeld.
Dat de toelagen aan sommige officieren
zullen vervallen, heeft niet de instem
ming van hst blad.
Da minister acht de toelage wegens
duurder wonen alleen te Amsterdam en
Rotterdam noodig. Afgescheiden van de
vraag, of er geen goede gronden te vinden
z{Jn voor het behoud der toelage in de
residentie, komt het ons voor, dat weinig
rekening is gehouden met de biliykheid.
Wordt toelage voor Amsterdam noodza
keiyk, dan is zulks evenzeer noodig voor
plaatsen als Utrecht, Delft, Dordrecht,
waar hoofdelijke omslag wordt geheven
byna even hoog ais te Amsterdam
Overigens is het won6n te Amsterdam
volstrekt niet duurder dan ergens anders.
Zyn wy voor het behoud van toelagen
in algemeenen zin, zoo zouden wy een
byslag, te regelen in verband met den
hoofdeiyken omslag, voor ae voornaamste
garnizoensplaatsen biliyk achten.
Voor vermindering in toelage worden
voorts in aanmerkirg gebracht, sommige
rubrieken van officieren, werkzaam by
de Koninkiyke Militaire Academie, de
Cadettenschool, den Hoofdcursus, de
Normaal-Schietschool, de artillerie-in
richtingen en de centrale magazijnen
van kleeding en uitrusting. Eveneens
wordt vermindering in uitzicht gesteld
voor de officieren, dienst doende by speci
ale korpsen ais het lostructie-Bataljon
het korps pants9rfort-artillerie, het korps
'orpedisten en magazijnmeesters der ar
tillerie, De bestaande toelags voor den
luitenant-adjudant zou mede kunnen ver
vallen.
75.)
De mededeeling van een jonkman, die
achter de deur luistert, was goed en wel,
®aar om den besliasenden stap te doen,
le men toch eerst iets in handen
tabbsn, dat meer afdoende was. Alleen
"anneer Hollenberg aanstalten maakte
buitenslands te gaaD, zou men hem
lit verhinderen.
Kort nadat Sehm&lder zyn chef verla-
'oo had, ontmoette by Proft en vertelde
tam zijn ontdekking.
Proft glimlachte.
- Wanneer dat alles is, hebt ge wer-
talijk niet veel aan den dag gebracht.
'z heb er geen oogenblik aan getwyfeld,
jat Hollenberg in de zaak betrokken
was. Ik ben veel gewichtiger dingen op
het spoor.
Betreffende de cognacflssch
Dit is al naar men het opneemt
Ik heb u reeds gezegd, dat Wsrling dien
avond bezosk gebad moet hebben. Thans
meen ik te weten, wie dat was.
Werkeiyk O, Prctt, zeg my, wie
dat was 1 riep Schmelder op lavendigen
toon.
Dat zult ge vernemen die men-
schen uit de siytery hebben uit de school
geklapt, en de geheele geschiedenis komt
voor in da avondbladen.
Ik heb het gelezen, zeida Schmelder
misnoegd. De pers i3 een prachtige zaak
als ze ons maar niet nu en dan bet
werk bedierf.
Nu, dezen keer komt haar bemoei
zucht ons ten goede. Donat de
particuliere rechercheur, dien gy wel
kent, heeft dat bericht ook gelezen
en hy schreef me, dat ik eens by hem
moest komeD. Ik ging er heen en vernam
een zeer verrassende mededeeling.
En wat was dat
Daags voor den dood van Werling
kwam een voornaam heer by hem, die
de woonplaats van Heinz Werling wilde
welen.
Wy zouden vermindering of opheffing
der bestaande toelagen, vooral der laatste
categorieën van officieren, noode zien
ingevoerd. Hst mo3t verwondering wek
ken, dat dergeiyke maatregel wordt voor
gesteld door dezen minister, wi6n het
bekend kan zijn, dat voor ai dis betrek
kingen in de eerste plaats de beste officie
ren worden gekozen, en dat hun werk
kring veel omvattender is dan die van
gewone troepen-officieren.
Waar thans, door de betere bezoldiging,
in den regel voor de vervulling van
speciale betrekkingen een voldoend aantal
liefnebbers zyn, waaruit dan da beste
kunnen gekozen worden, vermesnen wy,
dat in den vervolge voor die betrekkingen
geen liefhebbers meer zullen gevonden
worden. Nu kan men door commandeering
wel in de behoefte voorzien, maar wij
zyn overtuigd, dat de betrekkingen niet
zullen waargenemsn worden met dien
yver en die toswyding, die anders ver
wacht kunnen worden. Voortdurende
verwisseling van personeel zal mede het
gevolg zyn, zoodat door de bespariDg
van enkele guldens de goede zaak be-
langryk geschaad zal worden.
Het „N. v. d. D." zegt verder, dat
het opmerkeiyk is, dat in nagenoeg geen
enkrl land ter wereld de jongere officieren
zoo hoog betaald zyn als ten onzent en
de hootd.fficieren zoo laag. Hoezeer zy
zich verheugt in een betere betaling van
de lagere rangen, kan zy toch niet ont
veinzen, geen vrede te kunnen hebben
met het voorstel.
Het verschil tusschen de betaling der
subalterne rangen en de hoofdofficieren
ia te gering. Dit was reeds vroeger het
geval en dit gaf aanleiding, dat vele
kapiteins zich ongenegen verklaarden
voor den hoofdofficiersrang. De aanschaf-
fi:g van een dienstpaard, de verhuizing,
het verlaten van een goed garnizoen,
waren nadoelen, die niet vergoed werden
door een kleine vermeerdering in trak
tement.
Men vergete niet, dat op den nieuwen
weg van den hoofdofficier zooveel voet
angels en klemmen liggen, zoodat velen
d6n kolonolsracg niet eetis bereiken en
het kleine verschil in pensioen met dat
van kapitein geen prikkel oplevert om
den nieuwen lijdensweg mee te bewan
delen.
In plaats van door betere betaling der
hoogere rangen de ambitie op te wekken,
wordt deze door de nieuwo regeling nog
meer geschaad, zeker ten koste van het
algemeen gehalte.
De nieuwe traktemestsregeling moet
dan ook beschouwd worden als een lok
maatregel om den toeloop te vermeerde
ren, nu het gebrek aan officieren een
onrustbarend verscbynsel gaat worden.
De nieuwigheid, om aan ieder officier by
aanstelling als zocdrnig een tegemoet
koming in de aanscbaffiag van zyn uit
rusting te verschêffm, past volkomen in
het lok systeem.
De minister van binneulandsche zrken,
ontwaard hebbende dat men, afgaande
op de ongegronde berichten zich in
grootea getale aanmeldt, om by de Rijks
verzekeringsbank geplaatst te wordeD,
brengt hiermede te kennen, dat het door
hem in de „Staatscourant" zai worden
bekend gemaakt, indien later de aan
stelling van nieuw personeel mocht ver-
eischt worden.
Biykensbij het departement van marine
ontvangen bericht is Hr. Ms. pantserdek-
schip „Holland", onder bevel van den
kapitein ter zee H. P. Netsch9r, 22 dezer
in Oost-Indië aangekomen.
Het overwinteren ouzer Planten.
Met het barre seizoen breekt voor de
plantenwereld een tyd van rust aan. Van
boomen en struiken zijn de scheuten ge-
rypt, het jocge hout is gekleurd, de bla
deren valleD af; de groenbiyvendeplanten
sluiten de loot door een eindknop af, de
vaste planten voor den vollen grond
verliezen haar bovenaardsche deelen.
De laatste moeten worden geborgen,
vóór de vorst intreedt, op een beschutte
plaats. Het overwinteren komt slechts
hierop neer, dat de rusttyd voor cie ver
schillende gewassen juist behouden biy ve.
Alles, wat de levensverrichtingen kan
vervroegen, moet worden vermeden. Voe-
dingsstf ff en mogen dus niet worden toe
gediend, slechts vorge men voor een
spaarzame begieting niet alleen behoede
men de planten voor bevriezen, doch ook
voorkomemeneen verhoogde temperatuur.
Wie een afzonderiyk vertrek voor zyn
gewassen beschikbaar heefc, kan ze daar
zonder groote moeite en zorgen in ga
zonden en kraentigen toestand behouden.
De voorwaarden daarvoor zijn versche
lucht, voidoende licht, een behoorlyke
warmtegraad, matige bcgieting en schoon
houden. In zulk een planteokamer geven
we een plaats aan onze zomeibloeman
en -planter), alsPelargoniums(Geraniums),
Fuchsia's, Verbena's, Lobelia's, Veronica's,
Heliotropen, enz., maar ook kan ze dienen
als bergplaats voor kamerplanten na den
bloeitijd, welke dan later, wanneer ze
blceieD, weer naar de woonkamer kunnen
verbuizen. Ook groeiende planten, die een
betrekkeiyk iaga temperatuur verlangen
ea waarvoor het dus in da woonkamer
te warm zou zyn, kunnen in de planten-
bamer worden opgenomen.
Het is volstrekt niet onverschillig,
welke plaats man aan de verschillende
gewassen geeftdeze dient in overeen
stemming te zya. met hua behoefte aan
licht. Die behoefte is by d9 hierboven
genoemde zachte, kruidachtige planteD
grooter dan by da groen biy vende bloei-
struiken, terwyi deze op hun beurt een
lichtere plaats vragen dan de blad ver-
Eu meent ge nu, dat die heer
's avonds by hem aan huis is geweest
Natuurlijk.
Wie was d'e heer dan
Hy heeft zyn naam niet genoemd,
maar Donat heeft ms een nauwkeurige
beschry ving van hem gegeven. Gi gy uw
weg, ik ga den mynen ik geloof echter
toch, dat ik de troeven in handen heb
en dat ge zult opkyken, wanneer ik ze
uitspeel.
Ia verschillende groots steden vindt
men kantoren, tot welke men zich kau
richten om allerlei inlichtingen te ont
vangen betreffende personen of zaken.
Aan die kantoren zyn eenige mannen
verbonden, die bekend zyn met allerlei
wegen en middelen om heimeiyk alle
gevraagde inlichtingen in te winnen die
mannen vormen als het ware een politie
op eigen houtje,zy zyn particuliere recher
cheurs. Tot hen, die te Barijjn dit beroep
uitoefenen, behoorde de zooeven ga-
noemde Donat.
Juist op den dag vau den moord had
Donat BerHjn verlaten en gedurende
verscheidene dagen was hy zoo druk
buiten de stad aan het W9rk geweest,
dat hy eerst by zyn terugkeer in de stad
ets van dsn moord vernam het eerste,
wat hem onder de oogen kwam, was het
bericht over de verdwenen cogracflesch
Bij den naam Heinz WerliDg keek hy
peinzend op en schreef zyn ouden vriend
P.ofc, dat deze eens by hem moest komen,
om een mededeeling te ontvangen. De
vreemdeling had zijn r.aam niet willen
noemen, maar toen Donat e6n nauw
keurige beschry ving van den persoon gaf,
luisterde Proft met gespannen aandacht.
Hij Z9ide verder niets, maar peinsde
ernstig over het gehoorde.
Hst eerste, wat hy deed na zyn bezoek
by Donat, was alle mogeiyke inlichtingen
in te winnen omtrent de familie-omstan
digheden van Heinz Werling. Toen
vernam hg, dat Heinz een fatsoeniyke
positie in de maatschappy had gehad,
totdat hy by het bankroet van WerliDg
Co. zyn geheele vermogen verloor, en
dat het hoofd der zaak, Robert Werling,
de broeder van Heinz, na den val van
het handelshuis was gevlucht en nooit
weer iets van zich had laten hooren.
Alles wel overwogen hebbende, kwam
Proft tot de overtuiging, dat de geheim
zinnige klant van Donat niemand anders
was geweest dan Robert Werling,
liezende bloemstruiken en de fijne naald-
boomen of Coniferen. Vaak ziet men in
de plantenkamer een houten trapsteilicg
geplaatst, waarop de gewassen zyn ge
rangschikt. Deze moet zyn liefst tegen
over het raam, op een niet grooteren af
stand hiervan dan 1,25 Meter. Op de
middelste treden verkrygen die planten
een plaais, welke het meeste licht be
hoeven, daar boven en beneden de harde.
Voor luchtververachmg moet gezorga
worden door by zacht weder een raara
open te zetten. Ook by lage temperatuur
is evenwel toevoer van versche luc .t
uoouig, in welke behoefte kan worden
voorzien door het openen van een paar
ruiten, die beweegbaar in een der ramen
zyD aargebraebft
Qoiyk wezeiuen mag de lucht te warm
noch te koud zjjo, zy moet een gemid
delden warmtegraad hebben van 41 45°
F. Hieruit biykt de wenscheiykheid, dat-
in de plantenkamer een thermometer
aanwezig zy. Het lafst zoige men voor
een gewenschte temperatuur door de deur
te openen van een aangrenzend verwarmd
vertrek, wat het best by nacht kan
geschieden, Kunstmatige warmte, welke
de kamerlucht doet uitdrogen, wende men
aüeen aan by hooge noocizakeiykheid. Is
het noodig de kachel te stoken, daa
plaatst mm op of by do kachel een
platte schaal of bak met water, waardoor
de lucht vochtig biyft.
Des nachts moet de koude g6weeid
worden door luiken van buiten, door
rolgordyaen van binnen.
Boekbespreking.
„G.ï lustreerda Schooiflrra voor Neder»
land", door H. Heukeis. Tweede, ver
meerderde en verbeterde druk. Geb. f3,75.
P. Noordhoff, Groningen.
Zou 'c nog noodig zyu bü den herdruk
van dez3 algemeen gebruikte Sc'aoolfbra
een enkel woord teraanbeveiing te zeggen
Waar de niet geïllustreerde uitgave niet
minder dan acht drukken beleefde en de
eerste druk der gi ïdustreerde F.ora, welke
in 1900 verscheen, nu reeds is uitver
kocht, zouden we met een bloote aan»
kondiging van dezennieuwendrukkunnen
volstaan, wanneer we niet hadden to
wyzen op de uitbreiding en verbetering,
welke het werk weder heeft ondergaan.
Ten eerste zyn weder nieuwe planten
toegevoegd, en eenige minder duideiyko
figuren door betere vervangen in 't ge
heel telt het boek nu 1565 afbeeldingen.
Van onderscheidene gewassen worden da
vindplaatsan juister en vollediger opgege
ven. By de samenstelling van het naam
register heeft de schr. zich gericht naar
het standaardwerk, den Prodromus Frorae
Batavac. De bladwyzer is uitgebreid en
nu zoo ingericht, dat hy kan worden
gebruikt om aan te teekenen, welke
soorten men re6ds heeft govonaeo, waar
mee zeker aan een wensch van velen
zal zyn voldaan.
Het determineeren (bepalen vau de na -
men der planten), aan de band van dezo
Flora, is zelfs voor hen, die daaraan nog
weinig hebben gedaan, geen moeiiyk werk
HOOFDSTUK XXXVII.
De tyding van den dood haars mans
onder zulke omstandigheden had de on
gelukkige mevrouw Werling zoo verplet
terend aangegrepen,dat men aanvankeiyk
geloofde, dat zy den slag nooit weer te
boven zou komen. Men riep haar naar
Berlijn en liet het in den brief voorkomen
ot haar broeder haar noodig hadeerst
toen zy te Berlijn was, deelde majoor
Hartmann heel voorzichtig de droeve
waarheid mede, en dat zy door het ge
recht ontboden was om het ïyk te zien
en als dat van haar man te erkennen.
Deze beproeving werd baar gelukkiger-
wyze bespaard. Ziek van schrik als zy
was, verklaarde een ontboden geneesheer,
dat zij het bed niet kon verlaten, en aan
majoor Hartmann werd toegestaan om in
hare plaats getuigenis af te leggen.
Aanvankeiyk kon Liesbeth de volle
beteekenis niet begrypen van de berich
ten, die In de kranten een plaats vonden.
(Wordt vervolgd,)