el brandmerk der seliaDde
Vrijda
16 October.
iMffliliito itiil.
1903.
fw* 244.
41e Jaargang.
r»
FBUillBTON.
Land- en Tuinbouw.
VLISSISUSCHE COURANT
0
Prijs per drie maanden f i.SO. Franco per post f 1.30
Afzonderiyke nummers 6 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren ef rechtstreeks bij den Uitgever
F. VAN BB VBLBS Jr., Kleine Markt, I. 137,
ABVERTENITËNvan 1 4 regels 0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. Bt) directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Oroote letters
en cliché'a naar plaatsruimte.
Ven fagelf As, a!igea®a4«si eg lea- sa feestSsgssu
TelapiboonnuKiwer ïo.
A^aBaemeBde-AdvsrienttSn op maf Toordaolige voorwaarden.
Se begroeting van marine.
„Het Nieuws vau den Dag* vraagt,
of het niet schijnt te getuigen van een
al te groot optimisme, dat de minister
van marine, in den aanvang zijner me
morie van toelichting by de begrooting
voor 1904, zegt, dat wy er „al zullen
zjjn", wanneer iD 1905 nog 2 schepen
gereed zullen zyn, waarmede wy dan
hoogstens zullen bezitten 8 voor ver
dediging bruikbare, moderne schepen en
6 mooie en kostbare kruisers van geringe
ooilogswaarde. Verder, van welke mate
het oorlogsgevaar is, dat afgewend ofte
gemoet getreden kan worden in Oost-
Indië, door 2 pantserschepen Regentes,
4 pantserdekschepen Holland, 10 fl jttieij e-
vaartuigen en 6 torpedobooten.
Wy stellen deze vragen niet, zegt het
blad, om den minister hard te vallen,
want wy begrijpen zeer goad, dat ook
by moet roeien met de riemen dia hy
heeft en dat het geruststellende „wy
7,yn er haast" slechts dienen moet om
te verontschuldigen, dat de begroeting,
die reeds meer dan 17 millioen bedraagt,
niet nog hooger is geworden, zooals zy
had moeten zyn, wanneer de minister
had willen voortgaan met de aanvulling
van het materieel, die, wy zyn er van
overtuigd, ook door Zyne Excellentie hoog
noodig wordt geacht. Maar wy meenden
te mogen waarschuwen tegen een letter-
ljjke opvatting van zulk optimisme, bo
pende, dat de Volksvertegenwoordiging
sleeds zoo bereidwillig zal biyven ais
de minister haar noemt, maar aan wat
omzichtiger dan toen zy, tegen alle
waarschuwing in, de miliioenen toestond
om de zoo even genoemde kruisers te
bouwen, in plaats van geld slechts te
gunnen voor Bchepen met voldoende
oorlogswaarde, zooals wy vertrouwen,
dat door den tegenwoordigen minister
zullen gevraagd worden.
Verder merkt het „N. v. d. D." op,
dat voor de eigeniyke zeemacht thans
nog f 122,000 miEder gevraagd wordt
dan elf jaar geleden, maar dat het loods
wezen met de bydrographie, takken van
dienst waarby oe marine slechts voor
een betrekkelijk klein gedeelte belang
heeft, nu f 683,566 meer kosten, en dat
tegenwoordig f 888,000 meer aan pensi
oenen wordt betaald dan in 1893. Vooits,
dat het verschil van byna f570,000
tusschen de begrootingen voor 1903 en
1904 voor meer dan 2 ton veroorzaakt
wordt door vei hooging van uitgaven, vcor
het loodswezen en voor pensioenen, ter-
wyi het overige grootendeels aan het
materiaal, voornameiyk het pantserschip
Tromp, ten goede komt.
De verhooging der uitgaven voor het
machine-personeel meent het blad te
mogen beschouwen als door do nood-
zakeiykheid geboden.
(Vry vertaald door M. J. K.)
68.)
Ik ben secretaris van een heer, die
in den handel zeer ryk is geworden.
Ik sprak met hem over u, en t06n zeide
hl), dat het hem veel genoegen zou
doen, wanneer hy u by uw ondernemen
behulpzaam kon zyn.
Zeer vriendeiyk, stotterde Richard,
die nog nooit over Gerhard Heyl bad
hooren spreken en daarom niet begreep,
waarom deze in hem belang kon stellen.
Ik verheug my over deze gelegen
heid. Mag ik dien heer zeggen, dat hy
u kan verwachten
- O zekerMet vreugde neem ik
hot aanbod aan.
- Z*fl h't u rch'k'rtr. raygfn: tlaUsml
Droogmakerij en en indijkingen.
Vry algemeen was, biykecs het voor-
loopig verslag der Tweede Kamer, de
indienlDg van het wetsontwerp, houdende
bepalingen omtrent het ondernemen van
droogmakingen en indijkingen, met
ingenomenheid begroet, maar men zou
het op prysstelien te weten, op welke
puuteu de regeeriug gemeend heeft te
moeten atwyken van de voorstellen der
staatscommissie en welke redenen haar
tot afwykiDg hebben bewogen.
Volgens art. 1 van het ontwerp zou
een droogmakery, die niet door het ryk
werd tot stand gebracht, niet mogen
worden ondernomen, dan nadat daartoe
door de Koningin concessie zou zyn ver
leend. Van verschillende zyden werd
gevraagd, hoeverre de werking van deze
bepaling zich zoude uitstrekken.
Gaarne zag men een nadere omschry -
ving van hetgeen in dit ontwerp wordt
bedoeld met „droogmakery* en hetgeen
wordt verstaan onder „concessie", welk
woord hier gebezigd wordt in de plaats
van „vergunning" tot droogmakery.
Allerlei bepalingen in onze wetgeving
waarin ten aanzien van concession voor
schriften zyn gegeven, zien biykbaar
slechts op concessiën voor werken van
openbaar nut en algemeen belang, terwyi
volgens het ontwerp, zooals het thans
luidt, concessie r zouden worden verleend
ook voor werken tot droogmaking, die
geenszins als van openbaar nut zouden
kunnen worden aangemerkt. Zro zou in
verschillende bepalingen aan het woord
„concessie" voortaan eene nieuwe betee-
kenisalshet ware worden ondergeschoven.
Gevraagd werd, of voortaan de rege
ling van art. 649 van het Burgerl. Wet
boek en die van dit ontwerp naast elkaar
zouden bestaan.
Gevraagd werd ook of de woorden
„krachtens het reglement enz.", moeten
worden opgevat in dezen zin, dat het
regiement de indyking of droogmakery
bepaald voorscbryft, dan wal, dat het
bepalingen bevat die in het algemeen
mogeiyk maken, dat onder zyne werking
eene droogmakery of eene indyking wordt
tot etand gebracht.
Voorts werd gevraagd, of in de voor
schriften van art. 2 en volgende van
het ontwerp, niet uitdrukkeiyk rekening
behoort te worden gehouden met het ge
val, dat eene droogmakery of indijking
zal plaats vinden op het gebied van meer
dan ééae piov.ncie.
Sommige leden waren bavreesd dat de
voorgeschreven kennisgeving in hetProv.
blad en in een of meer nieuwsbladen der
provincie niet voldoende zoude zyn om
eene voorgenomen droogmaking of in
dyking ter kennis van belanghebbenden
te brengen.
Door sommige leden werd de wensche-
lykheid uitgesproken om de waarborgsom
ook te doen strekken om de schade te
verhalen welke wordt geleden door het
niet geheel uitvoeren der concessie, waar
tegen anderen bezwaar opperden.
om elf uur
Toen Richard hierop toestemmend
antwoordde, nam Gerhard Heyl een
kaarlja uit zyne brieventasch, schreef er
eenige woorden op en reikte het aan
Richard over.
Hier ia het adres, zeide hy James
Walter, Dlergaardeatraat no. 41.
De vreugde over zulk een spoedig
welslagen verdween echter spoedig, toen
Richard bezorgd vroeg,of mijnheer Walter
ook bekend was met de familiebetrekking,
die er tusschen hem en Heinz Werling
had bestaan.
Ja wel, luidde het antwoord, maar
hierover behoeft ge geen bedenking te
hebben.
HOOFDSTUK XXXIII.
De uitslag van het gerechteiyk onder
zoek schonk Hollenberg de overtuiging,
dat het ïyk, in de Reichenbergerstraat
gevonden, h6t stoffaiyk overschat was
van Heinz Wsrling. Zoo lang hy daarvan
niet zeker was, had hy geen rust gehad
nu alle twyfel was verdwenen behoefde
hy niet te vroezen voor verraad door
den man die bekend was met het kom-
plot, gesmeed door hem en Goldstein,
Hij s.'ötori <lua aaa don geldschieter, dat
Men schryft aan „de Tel.*
Aan het departement van Oorlog wordt
ernstig overwogen op welke wyze het
spoedigst in het gebrek aan officieren
zal voorzien kunnen worden. Was het
verloop in de laatste jaren reeds, groot
te noemen, nu de gevolgen van de nieuwe
pensioenwet zich doen gevoelen is voor
ziening dringend noodig.
Eokel voor pensioen zal in 1904
f 270 000 meer noodig zyn dan voor 1903.
Op 1 Juli was de stand als volgt
Er ontbraken by de infanterie 69, by de
cavalerie 7, by de artillerie 62, by de
genie 16, by den grooten staf 2 en by
de militaire apothekers 5 luitenants.
Volks vergiftiging,
Ia verbard met de uitsluiting te Borne
had „Het Volk'' geschreven:
„Van den aanvang af hadden deze
arbeiders de sympathie van de patroons
der Ghristeiyke vakbeweging, zelfs van
dan grooten beschermheilige dr. De Visser.
Gjtsteiykan van beiderlei sekte steunden
de arbeiders. Maar waarin bestond hun
steun Wat deed dr. Da Visaer nu voor
dfze menschen, die voor het eerst van
hun leven in den geweldigen klassenstrijd
stonden Hy leende hun zyn naam.Z elf
deed htj niets".
Ia „De Ned." schryft dr. De Visser nu
„Hoe weet de redactie, dat ik zelf niets
deed Schreef zy dit neer zonder informa
tie, dan deed zy iets immoreels. Berustte
deze uitspraak op informatie, dan is zy
misleid. Wat ik anders niet zou gepu
bliceerd hebban, zal ik nu bekeed maken.
Ten eerste zond ik oogenblikkeiyk aan
ds. Cour és te Borne voor de uitgestotenen
een gift.
Ten tweede balegde ik terstond een
vergadering van het hoofdbestuur van
onzen Werkmansbond. De voorzitter en
de secretaris werden naar Borne afge
vaardigd, vooral om over de zaak d6r
fi aatieele ondersteuning te spreken.
Ten derde verzocht ik onzen afgevaar
digden, in overleg met de mannen te
Borne, een circulaire op te stellen en
my ongeveer 300 exemplaren toe te zen
den, om daarmede by myn vrienden te
Amsterdam te werken.
Ten vierde plaatsten wy een hoofdarti
kel in ons blad „De Voorzorg", waarin
alle afdeeiingen van den Werkmansbond
werden opgewekt, de uitgeslotenen te
steunen.
In het licht van dat alles, komt die
uitdrukking: „Zelf deed hy niets" eigen
aardig uit.
Verleden week heette het, dat ik de
arbeiders te Borne steunde omdat de heer
Spanjaard Israëliet is.Thans wordt gezegd
dat ik niets deed dan myn naam geven.
Zoo liegt men maar voort. Licht biyft
6r iets van hangen en kan men daar
mede zijn winst doen voor de party.
Het spel is doorzichtig. Maar uit alles
biykt, hoe het materialisme d6zer mannen
hun moraal verzwakt. Dat is dan ook de
kanker der sociaal-democratie, waarom
gelukkig tal van christeiyke arbeiders
deze de zaak met majoor Hartmann
zonder verdere moeiiykbeden kon afdoen
zoo lang er nog twyfel mogeiyk was
omtrent Werling's ïyk, konden de beide
schurken misschien eenig voordeel trek
ken uit de aanwezigheid van Liesbeth
en haar oom te Bariyo, doch nu meest
Goldstein za maar zoo spoedig mogelijk
laten gaan. Nu hadden de schurken een
gewichtiger zaak voor den boegnu
moest zy de vierhonderd duizend mark
in handen zien te krygen, waarop Gold
stein aanspraak kon maken na den dood
van graaf Ablers.
De geldschieter ontbood den majoor en
tegen betaling van twee duizend mark
overhandigde hy hem den wissel van
zyn zoon.
Op eiken anderen tyd zou de majoor,
zoodra hy het bawys veilig in zyn zak
geborgen bad, aan zyn lang onderdrukte
gevoelens lucht gegeven hebben maar
hat vreeseiyke drama in zyue familie
had hem zeer deemoedig gemaakt.
En toch gevoelde h|j zich eenigermate
verlicht. De geldschieter had zyne bedrei
ging ingetrokken hy had onbeschaamde
voorwaarden kunnen stellen en de majoor
zou alles aanvaard hebben alleen om
na de beschamende zaak Werling
haar afwyzen en bestrijden. En om die
reden bovenal doe ik daaraan gaarne
mede."
De directeur-generaal der posleryen-
en telegraphie brengt ter algemeene ken
nis dat, met ingang van Zondag 18
dezer, des Zondags weder bestelling zal
plaats vinden van da gedrukte kennisge
vingen van overiyden.
Verbetering van Graslanden.
Op verschillende wyzen door omploe
gen der zode, door kunstmestbemeating,
door iczaaiïig van grassen en klavers,
heefc men de laatste jarsn tal van gras
landen, welker opbrengst, zoowel wat
kwaliteit als kwantiteit betrof, te wea-
schen overliet, getracht te verbeteren,
Niet altyd echter waren de uitkomsten
evenredig aan de moeite en k03ten.
Het was daarom een goede gedachte
een proefveld aan te leggen, wat men
door aanwending der verschillende ver
beteringsmiddelen, afzonderiyk of in ver-
eeniging met elkaar, kon komen tot de
oplossing van het vraagstuk, hoe de
verbetering van vele graslanden op de
meest rendabele wyze kan geschieden.
Dit is geschied te Oldebroek (Geld.) by
den heer W. J. Rakhorst.
Het 18 Aro groote graslandproefveld
is in het jaar 1900/1901 aangelegd op
veenachtigen zandgrond van matig lage
ligging. Het was verdeeld in 6 perceelen
van 3 Are. De behandeling was als volgt
Perc. I. was vóó: den winter geploegd,
bemest, en in het vroega voorjaar inge
zaaid met een gras- en klaverzaadmengsel.
Pare. II was vóór den winter bewerkt
met de belaste beitelsgge, bemest en
ingezaaid.
Perc. III was ra den winter bewerkt
met de egge, bemest en ingezaaid.
Perc. IV was ua den winter bewerkt
met de egge, bemest, doch niet ingezaaid.
Perc. V was alleen bemest, doch niet
Perc. VI bleef onbewerkt, onbemest en
werd ook niet ingezaaid.
Da bemeste perceelen ontvingen per
H.A. lOOOKG.slakkenmeel (najaar), 1000
KG. kiïiiet (najaar) en 133 KG. Cüili-
salpeter (voorjaar).
Perceel I was per H. A. bezaaid met
50 KG. gras- en klaverzaad, de perc. 2
en 3 met 33 KG. per H. A. van hetzelfde
mengsel, dat uit de volgende grassen en
klavers bestond: 1. Roode kiaver, 2. Witte
klaver, 3. Hoppeklaver, 4. Zweadsche
ot bastaardklavergrassen 1. Eogelsch
Raygras, 2. Vossestaart, 3. Kamgras, 4,
Fransch R.ygras, 5. Beemdlangbloem,
6. Veldbeemdgras, 7. Timotheegras, 8.
Kropaar:
Vermeld dient, dat de droogte in het
voorjaar 1901 voor de inzaaiïig niet
gunstig was. Ia 1901 werd 't proefveld
zyn naam niet weder in alle kranten
genoemd te zien.
Op dit oogenblik vermeel echter
Goldstein lit f st alie ruchtbaarheid. Hy
moost zorgen, dat er niets gebeurde wat
de geringste verdenking kon doen ont
staan tegen de fi lancieeie overeenkomst,
W6lke hy met graaf Ahlsrs had getroffen.
Heinz Warlicg was stellig overtuigd,
dat „de prins" het oog had op den diefstal
by graaf Ahlers, toen by by da toevallige
ontmoeting op straat met hem sprak
over een mooi plan, waarby veel te ver
dienen zou wezen.
Ea nu begon Werling te overleggen,
hoe hy der politie de noodige inlichtin
gen zou kunnen verstrekken zonder de
aandicht op zichzelven te vestigen.
Een brief zonder onderteekening zou
kunnen dienen, maar dien moest hy zelf
schryven, en al schreef hy met een ver
draaide hand, toch deinsde hy daarvoor
terug. De politie was in zulke gevallen
soms verbazend slim menigmaal had
een niet noemenswaardige kleinigheid
tot de ontdekking van hoogst gewichtige
dingen geleid.
Te oordeelen naar hetgeen hü uit de
kranten hal vernomen, viel er bijna niet
afgerikt, doch naderhand met jong vee
beweid. Vóór den winter werd het ge-
ïykmatig overgemest met 833 KG. slak-
kenmeel per H. A., 1/, deel van alle
perceelen ontving in Febr. 1902 per H.A.
838 KG. kaïoiet, Begin Maart 'werd het
geheele proefveld bovendien overgemest
met 111 KG. zwavelzuren ammoniak per
H.A. Na het hooien, begin Juli, werden
de opbrengsten door weging bepaald,
waarby de volgende cyfers verkregen
werden (per H. A.)
KG.
p - zond. kalimest 4750gemld*
r610, met kalimest 5750 deld 5080.
,2 3000
„3 2330
„4 2165
,5 2165
„6 1915
Geiyk men ziet, is het verschil tus
schen de opbrengst van pereeel 1 en dis
der overige perceelen zesr groot. H it
omploegen der zode en nieuw inzaaien
heefc een ongeloofeiyk succes gehad, ook
wat betreft de verbetering in kwaliteit
van grassen en klavers. Het vóór den
winter met de beiteiegge bewerkte perceel
(2) was verder aanzleniyk veel beter dan
het ta den winter bewerkte (3). Het
inzaaien (vergeiyk 3 en 4) had weinig
succes, het bewerken met de beiteiegge
had (zie 4 en 5) op den duur geen in
vloed (na den winter nl.) De kaïniet
werkte zichtbaar, vooral by het etgroen.
Deze welgeslaagde leerzame proef kan
velen tot groot voordeel zyn.
Het bewaren van Groenten.
Andy vie bewaart men in het zaudbed,
in het donkerste hoekje, de planten tegen
elkaar aan. Op een mooien dag, Wan
neer 't vooruitzicht bestaat, datnogeenige
dagen mooi weer zullen volgen, neemt
men de stronken uit den grond, maakt
de bandjes los, en legt ze op een haag ot
uitgespreid op den grond te drogen. De
rotterde of verdorde bladeren worden ver-
wyderd vóór de planten in den kelder
worden gebracht. Bieten of kroten komen,
van de bladeren ontdaan, dicht ty, maar
niet tegen elkaar, in het zandbad. Wor
telen moeten tegen elkaar worden ge
plaatst, daar ze anders slap en taai worden.
Om het uitloopen te voorkomen, worde
er een achyfje afgesneden, wat men bij
bieten niet mag doen, die daardoor by
het koken de roode kleur zouden ver
liezen. Rrpen en rammenas behandelt
men als wortelen. Laat men aan de
rapen de hartbladeren zitten en is het
zand ietwat vochtig, dan krijgt men va-a
het loof, dat zich verder ontwikkelt, een
smakeiyke groente. Uien bergt men op
een vorstvrye plaats of dekke ze voor
alle zekerheidze dienen ook goed ge
droogd en van aarde en dorre bladeren
ontdaan te zyn. Prei kan in den grond
overwinteren om by vriezend weer niet
verlegen te zyn, hale men te voren eeu
gedeelte in den kelder en plaatse ze daar,
na den bol te hebbes ingesneden, in hi t
zandbed. Peterselie-wortels en knolsel-
aan te twyfelen dat „de prins* mede
plichtigen had gehad, die de juweelen
in veiligheid hadden gebracht.
Het was zeer goed mogeiyk, dat de
politie reeds verdenking tegen dezen
man koesterde, zonder echter de noodige
bewyzen te kunnen vinden. Was het een
gewone inbraak geweest, dan had een
ervaren speurder uit de gebruikte werk
tuigen en uit andere kleine gegevens wel
iets kunnen bes'uiten en op den eenen
ot anderen schelm verdenking gekregen,
maar volgens de kranten was daarvan
geen sprake, zelts de brandkast was
niet opengebroken. De dieven waren bin
nengekomen door de voordeur, welke
iemand voor hen moest geopend hebben,
H(j zag slechts ééa middel tot uit
komst hy moest iemand vinden, dien
hy ten volle kon vertrouwen en die in
zyne plaats naar Je politie kon gaan om
daar inlichtingen le geven.
Ja, als hy dien man vond, kon hy
misschien zyn eigen onschuld bewyzen
en bovendien verhinderen, dat Hollenberg
en Goldstein het loon hunner schurkery
in den zak staken.
Maar waar zou hy dien man vinden
{Wordt vervolgd,)
