Dinsdag 13 October. FEUILLETON. entiën. Wantjes PERS, ceele to„3Um tan is verre vaa ft eenige cflfars lanstaande jaat l op 8 5 a lo 'eten 1,350,ooo rente van bui. wee jaren lang Saald. De Sultan onen, bang 0tn log kalme atre. noodig voor franca. De toereikend De tfldun buitenlandacbe flo. 251. 41e «laargang. 1903. VLISSISGSCHE (OlltAXT. Prtja per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50 Afzonderlijke nummert 5 cent. Men abonneert zich bjj alle Boek handelaren, Poetdirecteuren ei rechtstreeks bjj den Uitgever r. VAM BB VELBB Ir., Kleine Markt, I. 187. gevaar dreigt, komt ooi Matin" van Frank- laatste dagen glerach-Marok- ernstig, igtal kilometer ara een overval convooi. Ka. aakt, inlanders toord. ichten. ABVERTENTlÈNrm 1 4 regelr 0.40. Voor eiken regel meer 10 cent. Bü directs opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend, Groot» letters en dichü's naar plaatsruimte. Tere fagalflu, sltgsseaisM ©g Isa- es Ssasi&ieso Tetepbooaa- .«ïf IO. £fe©aa«menjto-AdTsrteii4i8n op gas? vooj-daslig© voorwaarden. vlot nen uit geweest om dat gisteren te krijgen, de schade het boo ja amheden met atuurljjk heeft water geleden, aai. deel tot can- ten in de va- assens gesteld erneuzen (ltb.j, sht, (Kath.) p. en J. F. a. ulat (Kath.) minister van ssie banoaml n reorganisatie Kon. instituut ord, beoogende d tximen van met öjirigan om nissie is de terwfll daarin Da Bruljue, atituut en de Koster, laatst- iMÉÉsh berinta. Vioe president Baad van State. Kaar „De T(jd" nader verneemt, komen, meer dan de beide reeds genoemde u van de Tweede Kamer, voor het presidentschap van den Road van L in aanmerking de Commissaris der Login in Utrecht, A. baron Schim- Lenninck van der Oye van de Poll Keyenbeek en de oud-minister jhr. e, J. Röell. De Opr. Haarl. Ct.," opmerkend, dat jt geiucht naaat den heer Mackay ook ir, de Savornin Lohman noemt, schrijft zou ongetwijfeld eene zware slag voor de recht er zijde in de Tweede I06i, indien een zoo in alle kringen .(joht en bekwaam Staatsman, als de Lr Lohman, niet meer als Kamerlid ittlng had en moeilijk zou de keuze Lr den heer Lohman zijn, wat bij, leider der Christ, histor. partij, moest u, indien men hem stelde voor de ,jg: öf lid der Kamer blijven, óf s-president van den Raad van State gorden. Zjj, die den heer Lohman kennen, ;en, dat hjj zich niet door eerzucht laten leiden b(j die keuzemaar dat daarbij alleen zal overwegen wat lit meest is in het landsbelang en van jt beginselen, waarvan hij de drager en Lrtplanter is. Maar dat neemt niet weg, |it de keuze moeilijk zal zijn. Velen Hen allicht meenen, dat iemand als heer Lohman om zijn eigenschappen staatsman niet in de Kamer kan ge it worden. Voorstellen tot grondwetsherziening. ptabiliteit van en Graait van s van de rjj ka ken. In baar derde artikel over dit onder- Lrp bespreekt „De Nieuwe Courant" Ie algemeene argumenten, welke de •commissie heeft te berde gebracht L algemeen kiesrecht te bepleiten. Geschiktheid tot kiezen, zegt de com missie, is niet door bepaalde kenteekenen u te geventen opzichte van de uit- Lfenicg der kiesbevoegdheid is alles be- 8t3ü(i Itokkelflk, wordt alles beheerscht door ™rsoonlflke eigenschappen. Die uitspraak echter is veel te algemeen om bij de be- Lrdeeling dezer materie den doorslag te geven. Het attributieve stelsel van kies- Lht toch neemt niet meer dan een (taesumtie, een vermoeden van geschikt- iiid aan om kiesrecht uit te oefenen, har het niet mogeljjk is eiken kiezer psoonljjk op z(jn geschiktheid te onder Beken. Welnu, wat doet de commissie pet haar uitsluitingen van zekere cate- pleën anders dan te hunnen aanzien test te stellen een vermoeden van on geschiktheid? Waarom zouden er onder ie faillieten niet een aantal personen korden aangetroffen, in het bezit van de (Persoonlijke eigenschappen", welke naar bet oordeel van de commissie op het 1903. f, d. A. v. - P. Tim- J. W. Rosier, N uik, stalz. illS 11.5. itktHI. ma geelt bij log tegen de an hevigsten cent. de Drogist- S. A. LUIT- SCJULTE, Ter Neuzen )(j J. GROE- VAN DIX- ode blijft zicb leveren van andere sn. CHOCOLADE EAU DE oud, H 27. (Vrfl vertaald door M. J. K.) 65.) ■De dochter van een moordenaar I Dat zou het oordeel van de geheele I wereld z(jn Het gerecht, de kranten I alles klaagde hem aan als moordenaar. I Allen dachten zeker, dat hjj Hollenberg overgehaald om hem met den graaf I» kennis te brengen, onder voorwendsel 'en hem op zijne reis om de wereld te willen vergezellen, in waarheid echter '"a zich toegang tot zjjnjiuis te verschaf- I fan en den diefstal te plegen, dien hij ivoren beraamd had met oude kennis - dieven van beroep, met wie hjj 'n het tuchthuis had gezeten. Dit laatste vermoeden las hjj in een Mant. HQ herhaalde het woord tucht - uitoefenen van kiesrecht aanspraak geven? Waarom niet onder de uit openbare kassen bedeelden Waarom niet onder de wan betalers van belastingen? Zoowel voor de toekenning als voor de uitsluiting moeten zekere teekenen worden aange nomen, die een vermoeden van geschikt heid of ongeschiktheid vaststellen voor zekere groepen of categorieën van perso nen zoodra men aan het detailleeren gaat, is iedere kiesrechtregeling onverdedigbaar. Men zou alléén kunnen zeggen, dat het vaststellen van kenteekenenvan geschikt heid gemakkelijker ia dan van ongeschikt heid j maar sinds wanneer redt men zich uit de moeilijkheid van het vinden het best, door het zoeken op te geven Wie dat doet staat aan het verwQt bloot, dat hjj het met de samenstelling van het kiezerscorps zoo nauw niet neemt, als zQn tegenstandereen verwjjt, dat inder daad gerechtvaardigd is. De Unie-commissie liaefc verder geZ9gd dat de wet, waaraan allo burgers moeten gehoorzamen, grootere zedelijke kracht ontleent aan het feit, dat vertegenwoor digers van alle rangen en standen in de maatschappQ aan hare totstandkoming medewerken. Toegegeven, zegt het blad, mits men er niet in leze, dat dit laatste thans niet het geval zou zjjn. Welke rang of stand is in Nederland van medewerking tot de totstandkoming der wet uitgesloten Geen enkele. De commissie wil toch niet zeggen, dat zjj, die niet in staat zijn in hun onderhoud te voorzien, gezamenlijk een maatschappeljjken rang of stand uitma ken en waarschjjnljjk evenmin, dat de Nederlandjche „arbeider* van de uitoefe ning van het kiesrecht is uitgesloten. WQ hebben althans op geen andere plaats in het rapport ontdekt, dat zjj zich stelt op het standpunt, waarvan de ge heele soc.-dem. Memorie van Toelichting uitgaat, verklarende dat fftoch zeker wel minstens deze eisch mag worden gesteld, dat de arbeiders zelf door middel van hst kiesrecht op de totstandkoming van (ar beiders) wetten hun invloed kunnen uit oefenen* een bewering, die strjjk on inzet is van het geheele stuk. Deelt echter de commissie die meeuing, zooals vanzelf spreekt, niet, dan komt ook voor haar de vraag of de Nederlandsehe wetten vol doende zedelijke kracht bezitten hierop neer, of de Nederlandsehe arbeider er in voldoenden getale aan medewerkt. Maar daarmede verliest het argument dar com missie zijn algemeen karakter en tevens al zjjn kracht. Voorts hecht da commissie, zoo merkt „De Nieuwe Courant" op, veal waaide aan de „opvoedende kracht* van het stembiljet. Het genot van da rechten van den staatsburger kweekt het besef zjjeer plich ten. Hjj zal, het stembiljet gebruikend, leeren begrjjpen, dat zjjn kiesrecht beoogt niet het belang van hen, wien het wordt toegekend, maar dat van den Staat. „Het gevoel van verantwoordelijkheid voor den gang van 's Lands zaken wordt eerst huis", en de gedachte, die hem daarbjj door het hoofd ging, perste hem een heesch geluid uit de keel. Hjj bevond zich niet meer in de Dier gaardestraat neen, hongerig en zonder geld zag hjj zichzelven in de Frederikstraat staan, vervuld met plannen van zelfmoord om aan al zjja lijden een einde te maken. Daar raakte plotseling iemand zjjn schou der aan hjj herkende hem oogen- blikkeljjk het was een lotgenoot, aan wiens zjjde hjj in het tuchthuis had gewerkt. Duidelijk zag hjj thans dat gelaat voor zich, hjj kon de ruwe stem hooren, die hem iets in het oor fluisterdenog zeer nauwkeurig herinnerde hij zich de woorden „Jfl bent juist de man, dien wjj noodig hebben. Met „wjj" bedoel ik mjjn ka meraad Frits Kolmick en mflzolven. Het is geen zwaar werk, je behoett er je handen niet bjj vuil te maken. Je behoeft slechts een beetje den onnoozele te spelen en een voornaam heer te vergezellen, als hjj in den nacht naar huis terugkeert. Heinz Werling sprong op, sloeg met de vuist op de tafel en riep De graaf 1 Of zooals hjj zich later liet noemende prins t Zjelke I verkregen door die klassen der bevolking, die gedurende betrekkelijk geruimentjjd in politieken zin mondig zjjn verklaard en tot daadwerkelijke deelneming aan het staatsbestuur zQn geroepen." Zou men niet zeggen, dat de commissie in dit gedeelte van haar studie erop uit geweest was om materiaal ter bestrijding van haar doel een plotselinge ver dubbeling van het kiezerskorps bjjeen te brengen Wat zoo vragen wjj heeft men bjj zulke verdubbeling wel van de naaste toekomst to verwachten, indien thans nog door zeer velen te weinig wordt begrepen, dat het kiesrecht beoogt het belang van den Staat De commissie kan toch niet geheel vergaten zjjn, dat de Kieswet van 1896 het aantal kiezers van nog geen 300,000 op nagenoeg 600,000 heeft gebracht (van 6,48 op bjjna 12 pet. der geheele bevolking) en dus bQna verdubbeld. Of wil zjj zeggen, dat de zes jaren, sedert verloopen, den „be trekkelijk geruimen tijd" vormen, dien zjj zelve voor de nieuwe kiezers noodig verklaart om bet gawenschte gevoel van verantwoordelijkheid voor den gang van 's lands zaken te verkrijgen Maar dan had zjj moeten aantoonen, uit welke verschijnselen de zoo gewenschte ontwik keling van den public spirit in zijae best9 beteekenis te onzent blflkt. Nu zij het naliet, kan zjj aan niemand het recht betwisten uit baar eigen uitspraak, bjj het licht der ervaring van de laatste zes jaren, een conclusie te trekken, aan de hare gansch tegenovergesteld. Men verzoekt het volgende op te ne men Een milicien van d8 iichtlag vau 1903 verkeert, bljjkens een iegezeadea stuk in „De Avondpost" in het onzekere, of zfln verloftijd van 15 Maart tot 12 Mei de stakingstfld meetelt voor eerste oefening. - "Hierop is thans geen beslist antwoord te geven. Ingevolge art. 96 der Militiewet 1901 zou da eerste oefening moeten rekenen van 15 Maart af, dan dag der inlijving. Evenwdl is in het wetsontwerp dat thans bjj de Tweede Kamer aanhangig is, voorgesteld om den aanvang der eerste oefening te stellen op den dag van opkomst onder de wapenen, dat is voor de lichting 1903 bjj de infanterie op 12 Mei. Earst met de beslissing over bedoeld wetsontwerp zal derhalve de onzekerheid zjjn opgeheven. Wettelijks regeling der tijdsbepaling. In een adres aan den minister van binneulandsche zaken wflst de Neder landsehe Bond van horlogemakers op de verwarringen, die herhaaldelijk ontstaan, doordien in ons land niet wettelijk is vastgesteld een voor geheel Nederland geldende tijd. Thans is de tijdsbepaling geheel overgelaten aan iedere gemeente in het bjjzonder. De bond deelt in het adres de resul taten mede van een onderzoek naar het Frits Kolmick, bijgenaamd Kalmuck In dat gezelschap moeten de moordenaars gezocht worden I HOOFDSTUK 3XXII. De commissaris Schmelder was er herhaalde malen geweest om te hooren hoe het met zjjn broer ging, die bjj een laat thuis komen zwaar verkouden was geworden. Deze nam toe in beterschap, maar op aandringen van zjjne vrouw had hjj zich zeiven toch 6en paar dagen huisarrest opgelegd. Zoo dikwijls zfln broeder Fre- derik hem bezocht, vroeg hjj altjjd naar de zaak van den moord in de Diergaar destraat, waarin hjj bjjzonder veel belang stelde, sedert hij uit de krant wist dat de overleden ontslagen gevaugene Heinz Werling de zwager was geweeit van majoor Hartmann. Hjj herinnerde zich nog levendig de zonderlinge ontmoeting met den majoor en diens schoone nicht in het bosch bij Freienwalde, toen de oude man zoo angstig was over de gevolgen van het ongeluk dat hem had getroffen. Da arme majoor vreesde voor allerlei akeligheden, doch hieraan zal hQ wel niet gedachte hebben, sprak de verschil in tijdsbepaling tusachen ver schillende plaatsen in een bepaalde omgeving, waaruit de conclusie wordt gemaakt, dat de tegenwoordige toestand onhoudbaar is en waarom den minister wordt verzocht zoodanige maatregelen in het leven te roepen, „dat wetteljjk zal worden vastgesteld een uniforme voor geheel Nederland dienende tijdsbepaling geldende zoowel in het burgerlijk leven, als bjj de middelen van vervoer en in alle takken van dienst van rijks-, pro vincie- ot gemeentewege",diet geheel aan den minister overlatende naar welken tjjd bedoelde uniforme tijdsbepaling zou moeten gerekend worden. Mocht tot invoering van bedoelde voor geheel Nederland geldende uniforme tijdsbepaling worden overgegaan, dan acht de bond het, zelfs afgescheiden daarvan hoogst wenscheljjk dat besloten worde tot vermeerdering der tijdseinen, die, afkomstig van 's Rjjks Sterrenwacht te Leiden, en uitgaande vaa de Verificatie van 's Rijks zee-instrumenten, aldaar, thans 2 malen per week worden over gebracht uitsluitend naar Amsterdam, 's-Gravenhage, Rotterdam, Willemsoord, Hellevoetsluis en Vlissingen en zoodoende bedoelde tijdseinen, voortaan ook naar andere gemeenten te do9n overbrengen, al ware het naar dia gemeenten, welke onder de le, 2e, 3 e en 4e klasse van den telegraafdienst vervallen. Geboorten en sterfte. Aan een statistiek der geboorten en der sterf G8 naar den leef tjjd en de oor zaken van den dood in Nederland over de maand Juli 1903, opgenomen in een bijvoegsel der „Staatscourant" van 10 October 1903 is het volgende ontleend Aantal inwoners op lo. Jan. 1903 5,347,181, levendgeborenen 13,729, over leden met inbegrip van de levenloos aangegevenea 563, aantal overledenen met levenloos aangegevenen op 1000 inwoners per jaar 13,64. Overleden zfln op den leeftfld van minder dan éen jaar 1893, van 1 4 jaren 563, van 5-13 jaren 228, van 14 19 jaren 160, van 20 29 jaren 340, van 30 39 jaren 283, van 40 49 jaren 366, 50 64 jaren 786, 6572 jaren 1182, 80 jaren en daarboven 414, onbekend 6. Overleden ten gevolge van febris ty- phoïiea, typbus abdominalis 37, typhus exinthematicus febris intermittens Malaria-cachexia 3 pokken 1 mazelen 48, roodvonk 7, kinkhoest 63, diph- theritis 27, croup 12, dysenteria dy senterie epid3mica influenza 5 Aziatische cholera cholera nostras 10, andere epidemische ziekten 3, longtu berculose 524 hersentuberculose 88, an dere vormen van tuberculose 157, kanker en andere maligne tumoren 490, meningitis 149, apoplexie en hersenverweeking 265, organische hartgebreken 181, acute bron chitis 90, chronische bronchitis 71, pneumonia 256, ziekten van de maag coupletzanger vol medelijden tot zflne vrouw. Ja, Karei, het is erg geno6g voor hem, antwoordde zjj, maar ik heb nog veel me£>r modelflden met de vrouw en de dochter van den ongelukkige - dat mooie jonge meisjo, over wie je zoo dikwflls spreekt en van wie je broer Frederik zooveel houdt. Daar klonk muziek uit Janny'a kamer. Hoor, zeide zjj, altijd dezelfde zwaarmoedige melodieën als zfl nu nog eens iets vrooljjks speelde maar dat kennen ze zeker niet in de Konink lijke Muziekschool. Karei schudde het hoofd. Daar heeft de muziekschool geen schuld aan, maar wel Jenny zelf. Er speelt haar iets door het hoofd, geloof mfl vrouw, en dat maakt mjj bezorgd. Kun jfl niet uit haar krijgen, wat dat is? Daartoe heb ik mflu best al gedaan, maar zfl wil het mfl niet zeggen. Sedert hare ziekte is zij geheel veranderd de dokter houdt vol dat haar niets scheelt, vermoedelijk ia het dan toch de studie van de muziek, die Er werd gescheld. Naar het schellen te oordeelen moet het Frederik zfln, sprak mevrouw 41, gastro enteritis (bfl kinderen bene den 2 jaar) 840, hernia, darmocclusie 33, lever-cirrhose 31, nephritis en Bright- sche ziekte 161, ziekten van de geslachts organen der vrouw 3, kraamvrouwen koorts 6, andere ziekten van zwanger schap en kraambed 25, aangeboren zwakte en gebreken 309, ouderdoms zwakte 396, gewelddadige dood 164, zelfmoord 35, andere ziekten 1291, terwfllvan 399 de oorzaak onbekend was. Pres'dont Ktuger is, vergezeld van mevr. Eloff, en van de heeren Bredell en Bock als secretarissan en den heer Heymans als lflfarts, te Mentone aange komen.Hfl begaf zich dadelflk naar de Villa „Genua," waar hjj ook het vorige jaar verblflf hield. Vlissst&gsv, IS Oot. ÖEMEEJrXE.BEÖBOOTIBrG VOOR 1904. Inkomsten. Hoofdstuk II. Inkomsten uit bezittingen. Art. 1. Huizen en landerflen 13355.135, art. 2. Erfpachten f 24.40, art. 3. Graa f 9165, art. 4. Hakhout, f 483.06% art. 5. Tienden, grondrenten en cflnaen fl 212.335, art. 6. Jacht en visscherfl, f22, art. 7. Reat9n van een kapitaal, groot f 100.000 ingeschreven op het grootboek der 27a pCt. Nationale schuld f 2478.70, art. 8. Rente van ingekochte oude schuld f 1248 535, art. 9. idem van een kapitaal groot memorie ingeschreven op het Groot boek der Nationale schuld, Memorie, art. 10. Verdere inkomsten uit bezittingea f2235 59, Totaal vaa hoofdstuk II f 11151.41. Hoofdstuk Hl. Heffingen, inkomsten uit nijverheid en belastingen. Afdealing I. Heffingen als belastingen geregeld. Art 1 Weg-en tolgelden memorie, art. 2. Keurloonea f 2755.77', art. 3. Markt- of staangeldea f 1876,41s, art. 4. Begrafenisreehten t 2205.66, art. 5. Lages f 141.30, art. 6. Racbten wegens ver richtingen van den ambtenaar van den burgerlijken stand f 478 80, art. 7. Gelden voor het gebruik vaa openbaran ge meentegrond f 800, art. 8. Schoolgelden voor lager onderwijs f 15297.56°, art. 9. Schoolgelden voor middelbaar onderwijs f 224. Totaal der I Afdeeling, i 23779.51s. Afdeeling II. Inkomsten uit nijverheid. Art. 1 Gemeentelijke publiciteit f50. art. 2, Strand f 1433.80, art. 3 Keibank 1268.15, art. 4. Zeehondeawarf f 186. Totaal der II Afdeeling f 1937.95. Afdeeling III. Opcenten op 'sRflks dirrcte belastingen. Art. 1. 40 opcenten op de hoofdsom der grondbelasting op de gebouwde eigendommen f8050.43, art. 2. 10 opcenten op de hoofdsom der grondbelasting op de ongebouwde eigen- Schmelder en zfl ging heen om open te doen. Wel, hoe gaat het, Karei Ban je weer beter luidde de begroeting van den commissaris. Het gaat nogal 1, Ik beu blfl dat je komt. Zoo juist sprak ik met mflne vrouw over den moordbreng je mis schien nieuws mee? Neen, wij zfln nog even ver als te voren, Proft blflft bfl zjjne opvatting volharden, en ik heb zoo mjjn eigen ge dachten omtrent dien Heinz Werling. Gelooft ge nog, dat hjj onschuldig is, oom? vroeg Jenny die onbemerkt was binnengetreden. Ja, kindlief, antwoordde de com missaris, die dadelflk opstond, zfln nicht een kus gaf en haar ernstig in het bleeke gelaat keek. Ja, ofschoon alles ten gunste van Profes opvatting spreekt. Daarop wendde hfl zich weer tot zfln broeder en zeide Je most weten, Karei, dat Heinz Werling en „de prins," die schurk vau wien ik ja al meermalen gesproken heb elkaar ontmoet hebban ik heb hen zelf gezien. E i wij allebei, Proft en ik, zfln vaat overtuigd, dat „de prins" bfl den moord betrokken is. (Wordt vervolgd,)

Krantenbank Zeeland

Vlissingse Courant | 1903 | | pagina 1