itMirkiwkÉ
Donderdag
8 October.
4ie Jaargang.
Van week tot week.
FEUILLETON.
ho. 237.
1903.
VLISSINSSCHE COURANT
Prfls per drie maanden 1.80. Franco per poat 1.50
Afzonderlijke nummer» A cent. Man abonneert zich by alle Boek
handelaren, Postdirecteuren ai rechtstreeks bg den Uitgever
F. VAM SI VBLMi Jr., Kleine Markt, Z. 187.
AB VERTEN TIÉN van J.-4 regels 0.40. yoor eiken regel
meer 10 cent. Bg directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend, groot» letters
sn diché'is naar plaatsruimte,
Van dasal|ks, «ÏSgewaAsïi ap £«a- sa feeatSsges.
X«l«pboostsmmm«Nr XO„
IbmmemaKfbliTntaBUtii op aas? Tooydawiige voorwaarden.
Wy naderen langzamerhand tot dat
bekende tydetip ia de natuur, waarop,
naar de gewone uitdrukking, de zomer
z{ja afscheid neemt. Het laatste der
jaargetijden is reeds ingetreden en lang
zamerhand kunnen wy met wat meer
optimisme den loop der zaken in het Zuid
oosten van Europa nagaan. Moet er ten
slotte toch nog oorlog komen, dan wordt
bet misschien vooi j aar. De mogelij k heid
blijft altyd bestaan fat de Macedonische
opstand tot zoolang voortduurt en Bul-
garye rekent er wellicht op, dan gei eed
te moeten zyn. Hee het zy, de miliciens
zyn onder de wapenen, wat eerst met
Januari had moeten geschieden. Ook
worden de grenzen versterkt en laat
men geducht fourageeren.
Dit sluit eenigszins aan by hetgeen
voor een paar dagen werd bericht, dat
nameiyk by bet hoofd der opstandelin
gen het voornemen zou bestaan om zekere
troepen tot eenen nieuwen veldtocht in
het voorjaar, onder bekwame leiders te
bestemmen, on om aan dat plan uitvoe
ring te verzekeren, zouden op verborgen
plaatsen groote hoeveelheden krijgsvoor
raad worden opgeslagen.
Een oogenblik liet het zich aanzien,
alsof de opstand door een moord op
groote schaal zoo niet gedempt, dan toch
ocmogeiyk zou worden gemaakt.
Voorshands evenwel is van een niet
voortzetten der vyandeiykheden van de
z(jde der opstandelingen geen sprake.
Dit wordt bewezen door het gevecht by
Lukowo, waar de Macedoniërs niet zonder
succes tegen een groote overmacht heb
ben gevochten en den Turken een aan'
zieniyk verlies werd toegebracht.
In velschillende districten wordt voort
durend gevochten. Nieuwe berichten
omtrent christenmoorden bereiken ons
en worden weer tegengesproken hoewel
de tegenspraak twijfelachtiger is daD het
bericht zelf. De Macedoniërs beginnen
boe langer hoe meer naar Bulgarije te
trekken, waar dus nu alle brandstof zich
verzamelt en ophoopt. Maar de opstan
delingen zyn zeer stoutmoedig. Zy trek
ken de grenzen over, verbranden dorpen
en nemen de inwoners, voor zoover deze
,_Bulgaarsch zyn, mede.
En zoo gaat het dag in dag uit.
Vooral op financieel gebied is bet voor
het slecht betalende Turksche ryk een
kwade tyd. Van de jongst gesloten
leenirg is een deel van het daarop ver-
(Vry vertaald door M. J. K.)
62.)
Werling las den brief nog eens over
eü kwam daarbij tot de overtuigiDg, dat
James Walter er gaarne vyfhonderd
mark voor zou betaald hebbeD, dat zulk
een brief niet in handen der politie
kwam.
Gjj gaat eeriyk en openhartig te
werk, zeide hg, ep daarom wil ik gaarne
uw voorwaarde aannemeD, hoewel de
brief ni6ts bevat waarvoor ik my zou
moeten scbamon. Ik heb op het oogen
blik geen vyfhonderd mark in huis;
kom daarom morgen het geld halen.
Voor alle zekerheid kunt gy den brief
weer meenemen.
Wilhelm Kobitz schudde het hootd en
strekte voorschot, ten bedrage van een
millioen, voor krygstoerusting6n bestemd.
Het financieele vraagstuk biyft altyd Tur-
kye's zwakke kant en de mogeiykheid
eener daaruit voortvloeiende uitputting
zyner overigens groote militaire krachten,
biyfc de hoop der opstandelingen en
wellicht ook het uitzicht der kalm toe
ziende mogendheden.
Immers, het is wel aardig, zoo eens
een paar toasten te hooren uitspreken,
zooals nu gewisseld zgn tusschen de
beide keizers te Weecen, maar het werkt
zoo verbazend weinig uit. Wat baat het,
in 's hemels naam, nog eens een circu
laire tot de mogendheden te richten,
wanneer men het er over eens is, dat
de toestand biy ven moet zooals hy is en
dat Macedonië tot rust moet worden ge
bracht. Niets zal den Grooten Heer aan
genamer wezenmaar wy vreezen dat
al dergaiyke besluiten en afspraken de
lieden ten slotte wanhopig zullen maken
en verleiden tot nog erger daden dan
reeds zyn voorgevallen.
Het ia een wanhopige verwarriDg,
waarvan het einde niet is te voorzien.
Op welke wyze het Eogelsche minis
terie ook zal worden gerestaureerd, zeker
is het dat de heer Alfred Milner, die
daarvan ook tusschen twee haakjes
gezegd niet beter worden zou, er
geen deel van zal uitmaken. E reutjes
naar Londen overgewipt, is hy alweer
naar zfin badplaats vertrokken. Da man
acht zich in Atrika nog onmisbaar. Lord
Balfour deelde het mede, naar Engelsehen
trant in een openbare rede, te Sheffield
gehouden. Het was daar een bijeenkomst
van de nationale conservatieve Unie,
waarin de regeeringsplannen met betrek
king tot de protectie zouden worden me
degedeeld en andere belangryke onthul
lingen worden gedaan. Maar de heer
Balfour is zoo wys geweest om over de
geheele zaak te zwygen en hy kon niet
beter doen want wat zal men zeggen
op een oogenblik, dat men nog niet eens
weet wie men als collega's naast zich
krygt.
Overigens waren 's ministers meded6e-
lingen omtrent eigen denkbeelden zoo
conservatief en protectionistisch mogeiyk
Ojk het onderwerpen van levensmiddelen
aan invoerrechten, vond in beginsel by
hem geen bezwaar. De vrye handel
noemde hy een naam zonder beteekenis,
een ydele klucht 1
Het zou ons niets verbaasd hebben,
indien men ons had medegedeeld, dat
antwoordde
Uw woord is my voldoende en
uw handteekening. Geef my slechts oene
aanwyzing op uw kassier, dan behoef
ik u niet weder lastig te vallen.
Deze woorden brachten Werling in
verlegenheid, want hy had nog geen
krediet Dy de bank.
Ik geef het u liever in contant
geld. Kom dus morgen om elf uur terug.
Gy behoett my volstrekt niet te spre
kenik zal hot geld in een briefomslag
sluiten en aan myn bediende geven,
dan kan hy het u morgen overhandigen
als gy komt.
Best, mynheer, dat is goed. Houd
u din den brief maar.
Met een diepe buiging nam Wilhelm
Kobitz atscheid van den millionnair,
zeer tevreden over den uitslag van zyn
bezoek.
HOOFDSTUK XXX.
Zoodra Wilhelm Kobitz vertrokken
was, begon Heinz Werling al peinzende
in de kamer heen en weer te stappen.
Aan dien dreigbrief hechtte hy niet veel
gewicht. Vermoedeiyk had die wei be
trekking op een of andere slechte daad,
die in Kaapstad moest gebeurd zyn en
de
in
geest van Richard Cobden plotseling
de zaal verschenen ware. Had Bal
four den man op wiens woord onze
da Costa heeft het zoo schoon gezegd
de Britsehe handel vry werd, in levenden
ïyve tegenover zich gehad, hy zou het
wel spoedig hebben moeten afliggen.
ft ft
Te Boedapest komt de Kamer byeen,
zonder dat de ministers or in verschynen
en hoewel de zaken in Hongarye zoo
wat marcheeren, heerscht er toch eigen-
iyk regeeringloosheid. Men was laatsteiyk
aan het redeneeren over een motie,
waarby het ontslag gevraagd wordt van
de Hongaarsche recruten van 1900. Er
werd een vergadering met gesloten
deuren gehouden, waarin want de
zaak lekte natuuriyk toch uit aan
vallen werden gedaan op den minister van
financiën, die tydecs den demissioaairen
toestand van het kabinet, uitgaven doet
voor het onderhoud van het gemeen-
schappeiyk leger. Gelukkig weten de
liberalen te verhinderen dat er verdere
besluiten in vyandigen geest worden ge
nomen en blijft het voorshands bg prateD.
Van de wgze waarop keizer Franz Jozef
er in slaagt een nieuw ministerie voor
Hongarye byeen te kiygen, zal in den
huldigen toestand de naaste toekomst
oDgetwyfeld afhangen.
In 't geweer.
Ia een artikel onder dit opschrift wekt
„Da Nieuwe Courant" op tot krachtige
actie tegen de protectie-plannen der re
geering. Zy schrijft
Met ons achten ongetwyfeld zeer velen
in Nederland een wyziging van ons door
de ervaring beproefd en deugdeiyk be
vonden vryhandel-stelsel niet maar een
hacheiyk avontuur, niet maar het betreden
van een min gewenschten weg, vanwaar
wederkeeren uiterst moeiiyk isneen,
zy noemen met ons een protectionistisch
tarief een groot gevaar, een allerverder-
feiykst beginsel voor ons vaderland. Met
ons keuren zy zoodanig tariff een bron van
publiek bederf, jiaar de fiscus hier op-
tieedt als uitdeeler van gunsten ten bate
van de weinigen, die sommige takken van
nijverheid beoefenen. Met ons zyn zfl
het eens dat de ervaring in andere landen
de liberale doctrine op dit stuk schitte
r9nd bevestigtdat een werkloosheid,
als Duitschland gekend heeft, ten onzent
ondenkbaar is; dat crisissan als ia bescher
mende landen voorkomen, in Nederland
nooit zóó hevig hebben gewoed. Zy stem
men ons toe, dat een recht brsef der
de schryfster van dien brief was onge-
Lwgfeld in haar recht met hare aanklacht.
Dat hy nu die James Walter was,
dien men met den dood bedreigde, kwam
volstrekt niet in hem op. Hoofdzakeiyk
dacht hy er aan, dat de man die zooeven
was vertrokken, als medebewoner van
het huis waar hes iyk van zyn broeder
iag, wel nauwkeurig alles zou weten,
wat op den doode betrekking had. Hat
zou hem veel waard geweest zyn, als
hy den jongen Kobitz had kunnen
ondervragen doch dit durfde hy niet
doen. Wanneer maar eerst het iyk her
kend was als het stoffeiyk overschot van
Heinz Werling, dan wa3 zyn voornaamste
zorg verdwenen dan kon hy zich
vryer bewegen. In de eerste plaats wilde
hy dan een geschikt plan bedenken, hoe
hy zyne vrouw en zyne dochter zoo
spoedig mogoiyk kon laten deelen in den
verworven rykdom, dien hy na het vinden
van zijn broeders testament met volle
recht zyn eigendom mocht noemen. Hy
wilde eerst wachten op den goeden
uitslag van het onderzoek, dat de politie
naar den moordenaar van den graaf
instelde, daarna wilde hy eenigen tyd
reizen om zjjn zenuwen te versterken
en zich voor te bereiden voor da taak,
economische wetten moet leiden tot een
onvoorwaardeiyke veroordeeling van be
scherming dat er een nauw verbind is
tusschen in- en uitvoerdat goederen
met goederen worden betialddat gy
den invoer door uw tarief niet belemmeren
kunt zonder tevens den uitvoer te
knotten en dus onze export nyverheid
te benadeelen. De0Twentsche interviews,
ten vorigen jare in deze kolommen ver
schenen, hebben ook hun opnieuw de
waarheid herinnerd dat, wil onze ny ver
heid haar plaats op de wereldmarkt
handhaven, zy dat alleen kan doen door
behoud der gunstige productie voorwaar
den een lager loon dan elders, waar
bescherming de pryzen ook van wat de
werkman tot zyn levensonderhoud be
hoeft, opdrgft (zoodat de Duitsche werk
man wel meer geld ontvangt, doch
daarvoor niet meer kan koopan)lage
pryzen ook voor werktuigen, machines
en voor alles wat tot de productie onont-
beeriyk is. Met ons beamen zeer velen
in den lande de stelling, dat het niemaud
baat giaer winst uit zyn bedryf te maken,
wanneer tegeiyk alles duurder is gewor
den, terwyi zoo niet a'les duurder
wordt, omdat niet alles wordt beschermd
de protectie van sommige takken een
ongemotiveerde gunst is. Met ons achten
zy de lau3 dat protectie strekt tot „be
vordering van den nationalen arbeid''
een zy het te goeder trouw aange
heven toch in haar wezen bedriege-
ïyke, onware leus, gelogenstraft door de
ervaring elders
Maar, vraagt het blad, wat merkt men
daarvan, van die by velen vaststaande
overtuiging? De vry handelaars, zegt zy,
zitten stilalleen de vereeniging Het
Vrye Ruilverkeer gaat met prijzenswaar
algen ijver voort haar vliegende blaadjes
uit te geven.. Het blad me nt evenwel,
dat er betere middelen zyn aan te wen
den.
Kunnen geen meetings worden belegd
waar het gesproken woord dieper tot de
gemoederen doordringt dan ooit het
„blaadje" doen zal Mag van onze
liberale kiesvereenigingen niet worden
verwacht, ja, gevergd, dat zy elk in
eigen kring voor de breeds schare der
kiezers het begrypeiyk maken, welk
zegenryk beginsel hier staat verworpen
te worden Do quaestie is niet zoo
ingewikkeld of de meest sprekende zyden
daarvan kunnen den kiezer voor oogen
gesteld worden zóó, dat hy althans weten
zal wat het voor ons land beteekent,
wanneer straks de sedert 1862 gevolgde
koers door een nieuwen wordt vervangen.
Reeds nu, nu vooral reeds, zou De
Nieuwe Courant e8n krachtige actie tegen
de protectieplannen der regeering begon
nen willen zien.
Nog voordat het ontwerp er is, zegt
zij, moet het worden uitgesproken door
allen, die tot de erkenning daarvan
gekomen zyn, dat zy elk protectionistisch
tarief hoe dan ook dé details der
regeling zyn mogen verderfeiyk
achten. De oppositie in Eerste en Tweede
welke hy zich zalven oplegde de twee
schurken Hollenberg en Goldstein te
ontmaskeren. Hij koestorde voornemen
zyne vyanden te straffen, zyne vrienden
te beloonen, dit moest echter gebeuren
op eene manier, dat niemand zou kunnen
vermoeden dat Heiaz Werling nog in
leven was.
De gedachte, dat binnen weinige uren
zyn dood algemeen bekend zou worden,
wekte in hem een zeer byzondere ge
waarwording.
Ook zyne vrouw zou die tyding ver
nemen, zijne Liesbath zou da waarheid
leeren kennen dat haar vader, dien zy
reeds lang dood waande, een misdadiger
was en by zyn dood nog onder verdenking
stond van een gemoenen, beestachtigen
moord.
Hy vroeg zich zeiven at, of het niet
beter geweest ware, als hy moedig de
aanklacht had afgewacht, onmiddeliyk
naar de politie was gegaan en medege
deeld had, hos hy met den graaf in
kennis was gekomen.
Doch nu was het, daarvoor te laat.
Het in gebruik nemen van deze woning,
het aannemen van den naam James
Walter en neg moor andere handelingen
zouden zeer zeker in zyn nadeel worden
Kamer zal er te sterker om staan, naar
mate eerder reeds en ondubbelzinniger
gebleken is, hoevelen onzer zoodanig
ontwerp niet willen, en dat wel niet om
redenen van politiek, maar omdat zy
eenvoudig de welvaart des lands daardoor
bedreigd achten. Dit gevaar is vlakby
het staat vóór u, gy die lange rapporten
uitwerkt over veraf gelegen grondwets
herzieningen en vóór u, gy die reuzan-
optochten organiseert om van den wet
gever een recht te eischen, dat gy zelf
binnen uw bereik hebt. Hier is een zaak
die om betooging v aó;t; nu reeds, nog
voordat de plannen officieel bekend zyn,
teneinde straks haar invloed te doen
gelden. En men bedenke ook dat, als
men met betoogen wacht totdat de
wetsvoordracht voor ons ligt, veel kost
bare tyd teloorgaat, eer de tegenstandera
daarvan eikaar gevonden ea zich geor
ganiseerd hebben. Wordt daarentegen nu
re8ds de zaak ter hand genomen, dan
staat men gerend, zoodra hst oatwarp
het Parlement bereikt.
De kaas, dat het voorstel tot tarief-
wyziging door het Parlement wordt
goedgekeurd, is waarUjk niet gering. Maar
daarin zoeke niemand een uitvlucht voor
onthouding. Da Eerste Kamer is er nog
Maar bovendien, wy zouden ons recht
op verzet, ons recht later op herstel,
verbeuren, wanneer wy in moedelooze,
iydzame berusting nu maar zonder protest
over ons lieten komen wat wellicht door
ons protest niet zal kunnen worden
afgeweerd. Zoo dit dan over ons komen
moet, dan sta het wel ter dege vast,
hoevelen onzer dit als een ramp voor
ons land beschouwen, dan zy het geen
oogenblik twyfelaehtig tegen hoeveier
warme en hechte overtuiging zoodanige
maatregel strydt. Ea daarom moet tegen
protectie en voer vryhandei alle man
ia 't geweer worden gerospen, reeds nu.
Wijziging der Krankzinnigenwet en
van de wet tot regeling van
het Armbestuur.
Dit wetsontwerp strekt in de eerste
plaats om door toevoeging van een
nieuwe paragraaf aan de wet tot regeling
van -het Staatstoezicht op krankzinnigen,
aan de gezinsverpleging van krankzinni
gen onder gestichts verband, den haar nog
ontbrekenden wetteiyken grondslag te
geven. Tot waarborg dat hier alleen
sprake zy van werkeiyk krankzinnigen,
wordt da eisch gesteld, dat de patiënten
ten minste 30 achtereenvolgende dagen
in het gesticht zelf zyn verpleegd ge
weest, wat ook voor de observatie
noodig is.
Ten hoogste 3 patiënten zullen in één
woning mogen worden verpleegd.
De wyziging van da wet tot regeling
van het armbestuur wordt voorgesteld,
opdat het niet in het meerendeel der
gevallen van het goedvinden der ge
meentebesturen biyve afhangen of een
krankzinnige al dan niet de gezinsver
pleging deelachtig zal worden.
uitgelegd en de verdenking van moord
nog versterken.
Hem bleet slechts één middel over
hy moest den waren moordenaar van den
graaf ontdekken, ea dit moest gebeuren
op eene manier, dat hy aan het gerecht
langs heimeiyken weg het goeds spoor
kon aanwyzen. Met goud kan men alles
gedaan krygen en goud had hy nu
genoeg. Misschien zouden zyne vrouw
en dochter hem dan als dood beweenen,
maar zy zouden dan toch weten, dat
het bloed van een mademensch zyne
haaden niet had bevlekt.
Den avond dat hy by Hollenberg had
gedineerd, waren daar nog verscheiden
jonge mannen, die den graaf kenden.
Die zouden zeker als getuigen worden
opgeroepen Hollenberg zeker ook.
Wat zou hy verklaren Welke reden
zou hy opgeven, waarom hy een ontslagen
gevangene aan den jongen graaf als
reisgezel had voorgesteld.
De gedachte aan allerlei mogeiykheden
maakte Werling onrustig en zenuwachtig.
Hy vond het benauwd in de kamer, hy
gevoelde zich geheel niet op zyn gemak
in het groote huis.
Wordt veroolgd.)