III
ie
Dinsdag
25 Augustus.
199
4 ie Jaargang.
1903.
:00pl0-
FEUILLETON.
takt
oie
chts
No. 29.
iS *i>
VLISSIIGSCIIE C0URA1T
Prfia per drie maanden 1.80. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 6 cent. Men abonneert zich by alle Boek
handelaren, Postdirecteuren stó rechtstreeks by des üit gever
VAN 98 VEL83 Ir., Kleine Markt, I. IS?.
ABVERTEMTJËN van 1 1 regels 0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. By directs opgaaf Tan driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Oroote letters
en cliché's naar plaatsruimte.
bjgst iagslfbs? a!§®s©aie®£ sp £©s- m i^esMagas.
T©l®|?MooragaumHa.«y IO.
tóffiaasüEeats-AflTaïfajsaSH op see? voordeellge retrwdei.
H,
'aarborgdt
in stukkan
-oor C. B. C.
»N voor i
:king van
SMEENTE, te
icht zich te
C. A. KALB.
Se zaak Lindeman.
Po „Stichtsche Courant" herinnert er
«n dat het uitgesproken doel van het
tomi'é van Verweer was om al wasèi
Tweede Kamer, èn de Eerste Kamer,
Koningin gezind om de atrafwet-
tot wet te maken, dit toch, door
dwang te verhinderen.
Door dwang. Niet door argumenten en
stitioneeren, maar door geweld. Of nu
«t geweld bestond, in het gebruik van
«urwapenen of in een spoorwegstaking
,t algemeens staking dat is wel een
Wk van belang, want wie in zulk een
m,al Woed vergoot, zou niet alleen
mroeimaker, maar ook moordenaar zyn.
Maar tot het revolutionair karakter der
iwegrag doet dit niets toe of af.Wie door
skliig de overheid haar macht wil
itnemen, is wel geen moordenaar, maar
toch oproermaker.
Ook de vraag, of ei middelen zyn
gebruikt die M of die niet door de wet
"en worden, beslist niet voor het
41 ol niet revolutionaire der beweging.
Men heeft zich juist genoodzaakt gezien
je wet uit te breiden, omdat z(j nog niet
toeliet een revolutionaire beweging als
deze justitieel te vervolgen.
Gesteld eens, dat het zetten van een
valsche handteekening nog niet strafbaar
was in de wet, was zulk een
atsch. van
ge.
3 door
m
j
en,
in of voor
5. 300
R{j wielen,
ren wagen,
aasbrikken
Huisorgels,
n, Dames-
ten, Boek-
dead daarom riet onzedeiyk Wordt ze
dit pas als de wet ze verbiedt, of moet
de wet ze verbieden wijl ze onzedeiyk is?
Zoo cok werd het optreden van het
om. van Verw. niet revolutionair toen
e strafwet-novelle in het S:aatsblad
„tond. Maar de strafwetnovelle moet wet
worden wijl dit optreden revolutionair
waa en nochtans niet vervolgbaar.
Deze beschouwingen beheerschen, ver
volgt „De St. Ct." ook ons gevoelen
over 'taan den heer L. gegeven ontslag.
WanDeer de heer L. had deelgenomen
aan een opstand tegen de Overheid met
bet zwaard in de vuist, en hy wilde
daarover zelfs zyn leedwezen niet uit-
dan, dit gevoelt ieder toch,
Overheid hem niet als ambtenaar
afgezien van de straf, die
I rechter hem zou opleggen.
Welnu, wat thans geschied is, staat,
wat het revolutionaire karakter van het
optreden betreft, hiermee in beginsel
ïyk.
Wij hopen, besluit het blad, dat over
ze zaak een flink debat in de Tweede
iamer zal volgen. Het revolutionair
arakter van de beweging van dit voor
aar kan niet helder genoeg in 't licht
worden.
an aiie soor-
Werkman,
Landbouwradsn.
„Standaard" meent, dat het wel s-
ntwerp betriffande de landbouwraden een
SBchikte gelegenheid biedt om te trach-
(Vry vertaald door M. J. K.)
Totwjjl Richard nog aarzelde, nam de
®der z(jn arm en geleidde hem naar
'to huis aan het einde der straat. Daar
hij een deur open en zy stapten
'tor binnen. In een klein voorvertrek
'orden zy begroet door een kort, dik
ban in uniform, met een gezicht als
W bulhond, met breeden neus en een
sn over de rechterwang. B(j den
'tnlach, waarmee hy de nieuwe gasten
Weerde, zag men dat hy geen tanden
1 voor in den mond had.
- Goedenavond, heeren, sprak hy en
'tokte daarby het militair saluut.
Zoo, Zielke, ben je weer in orde
ten op enkele hoofdpunten van deze
materie tot eenstemmigheid te komen,
zy het dan by wyze van compromis.
Wanneer het, zegt bet blad, de bedoeling
is om de zaak tot een voor den land
bouw gewerscht einde te brengen, dan
is het nbg de overtuiging van de Stan
daard, dat R'geering en Kamer op den
grondslag van het wetsontwerp, by over
en weer toegeven, tot een bevredigend
resultaat zullen komen. Het blad be
schouwt dan nader waarover eigeniyk
de verschilpunten loopon. En onder deze
noemt het de vraag of er alleen land
bouwraden, dan wel kamers van land
bouw of districtraden met landbouwraden
zullen zyn; de quaestie der veldarbeidsrs:
zullen zyalofniet in de landbouw vertegen
woordiging worden opgenomen? Voorts de
vraag of de gekozenen voor de landbouw
raden al of nietiandbou wers zullen zy n.Maar
deze gescbilpunten zyn voor de Standaard
niet de hoofdzaak. H.i. Dahoort het wets
ontwerp te worden aangenomen, ook al
biyft het stelsel der Regeering betreffende
de wyze van vertegenwoordiging in
landbouwraden, het buitenvallen van de
veldarbeiders, het verkiezen ook van
niet-landbouwers, en andere onderdeelen
van deze materie, ongewijzigd.
Hoofdzaak is voor de .Standaard" van
den aanvang af geweest de kiesbevoegd
heid de vraag wie aan de aamenstelling
van de landbouwraden zullen meewer
ken. Van de twee, in het Voorloopig
Verslag ontwikkelde, stelselsrecht-
streeksche en indirecte of getrapte ver
kiezingen, staat het antirevolutionnaire
orgaan met overtuiging het eerste voor
Wordt het andere stelsel gevolgd, dan
krflgen we ten slotte provinciale land-
bouw-comité's, waarvoor hst gros van
de landbouwers niets zal gevoelen en die
dus niet aan het doel, hetwelk de regeering
met de landbouwvertegenwoordigirg be
oogt, zullen beantwoorden. Het ia een
bekend feit, dat in de meeste landbouw-
maatschappyenhet heeren- element quali-
tatiefalthans wat betreft de kunst van
sproken het sterkst vertegenwoordigd
is, De meeste landbouwers durven tegen
over al de geleerdheid der heeren hun
„boeren-licht" niet laten schijnen. Onder
collega's, onder hun eigen volkje, kun
nen ze welsprekend, zy het dan op z'n
plattelands, hun belangen bepleiten en
over de landbouwzaken oordeelen maar
ze zyn, heel natuuriyk, niet op hun ge
mak, wanneer de theoretici het hoogste
woord voaren, ook al oordeelen sommi
gen van die heeren over de landbouw
zaken als een blinde over de kleuren.
Het spreekwoord van den schoenmaker,
die by zyn leest behoort te biyven, zit
er vooral by onze boeren zeer diep in
en daarom kunnen de meesten van hen
zich niet by een landbouwmaatschappij
aansluiten.
Deze twee richtiDgen recbtstreek-
sche verkiezing door de landbouwers èn
verkiezing door de landbouwmaatschap-
pyen staan onverzoeniyk tegenover
elkander. Die welbewust voorstander is
vroeg graaf Ahlers.
Ja, mijbheer, antwoordde de man
met een grynslacb, ik ben alweer een
woek hier. De jonge heer heeft zich best
gehouden, by heeft myn doktersrekening
betaald en bovendien gaf by my nog een
goudstuk. Myn patroon heeft my het
volle loon ook uitbetaald, dus ben ik er
niet slecht by gevaren.
Graaf Ahlers antwoordde slechts met
een knikje en wenkte Richard om met
hem de zaal van de club binnen te treden.
Dat is de oude Zielke, de bekende
sterke man. In zyn tyd was hy een
knappe flinke kerel, met wiens kracht
Diet viel te spotten. Maar hy werd te
zwaariyvig, het ging verkeerd met hem,
en toen hebben wy hem hier aangesteld
als huisbewaarder,
De schram op zyn rechterwang
schynt echter nog van jongen datum te
wezen.
Die heeft by kort geleden hier
opgeloopen van een lid onzer club Benno
Wilkiner, een goeden kerel, maar vree-
seiyk onvoorzichtig. Hy vertoonde ons
een aardig kunststukje; hy wierp namelijk
met champagnekurken naar een hoed,
die op een parapluis was gezetjuist
kwam toen die arme oude Zielke in den
van de rechtstreeksche verkiezing kan
by geen mogeiykheid zijn stem geven
aan een wetsontwerp, dat van het andere
stelsel uitgaat.
Het denkbeeld van het Kamerlid Van
Dedem heeft, volgens de Standaard, deze
lichtzyde, dat alleen de landbouwers m6t
de veldarbeiders da landbouw vertegen
woordiging samecs'ellen of hst overi
gens aanbeveling verdient zou het blad
niet durven zeggen.
Ons komt het voor, aldus besluit het
blad dat het wetsontwerp der regeering
aannem6iyk is, mi's slechts aan het
hoofdbfzwaar betreffinde de verkiezing
wordt tegemoet gekomen. Toepassing van
het denkbeeld van den heer van Dedem
zou stellig het stelsel van met-recht-
streeksche verkiezing minder onaanne
melijk maken, omdat alsdan het z.g.
heeren element uit de regeling wordt
verwyderdmaar toch zyn v?y over
tuigd, dat het stelsel van rechtstreeksche
verki- zing d9 voorkeur verdient.
Het zou, dunkt ors, voor de goede
zaak, die alie voorstanders van den land
bouw torgedaan zyn, gewerscht zyn, in
dien nu verder de discussie over dit ééae
punt rechtstreeksche verkiezing öf
verkiezing door landbouwmaatschappijen
kon loopen. Alle andere vragen, die
by de zaak der landbouw vertegenwoor
diging worden opgeworpen, zyn betrek
kelijk byzaken.
Hoofdzaak is de vraag wie zullen de
provinciale landbouwraden samenstellen?
Wordt over deze vraag een meerderheid
gevormd, dan is er kans, dat hot wets
ontwerp in veilige haven komt.
Eamerlid Volksman.
Wy hebben (zie ons vorig nummer)
een en ander medegedeeld, vil wat de
„Nederlander" aan het aires van een paar
anti-revolutionnaire blaadjes had gericht
inzake de klach', dat men in anti re",
kringen liever een adeliyk of gepromo
veerd man naar de Kamer zond dan een
.volksman".
De „Tyd" dezen pennesteek bespre
kend, zegt naar aanleiding daarvan.
Wy hebben er hoegenaamd niets op
tegen, wy juichen bet veeleer toe, dat
waariyk geschikte mannen uit de volks
klassen mede stem krygen in het kapit
tel, maar men eische niet, dat hetgeen
in onzen tyd voor de volksklasse moet
gedaan worden, daarom ook door lieden
uit haar midden tot stand worde ge
bracht. Dat de mindere man byzonder
de staatshulp behoeft, ontkent tegen
woordig zoo goBd als niemandmaar
dat diens politieke opvoeding en ont
wikkeling daarom ook zoo ver zouden
gevorderd zqn, dat bepaaldeiyk hy ge
roepen is om zyn eigen zaak in de open
bare raadzalen van Land, Provincie en
Gemeente ter hand te nemeD, geven
wy, en velen met ons, allerminst toe.
Wetgeving en administratie zyn zaken
van zoo omslachtigen en irgewikkelden
aard, dat alleen mannen van studie en
weg en kr6eg een kurk tegen de wang.
Dat speet Wilkiner natuurlijk heel erg,
en hy heeft het op vorsteiyke manier
goedgemaakt. Maar kom nu mee en laat
ons een glas wyn drinken, myn keel is
zoo droog als kurk.
De twee heeren traden eene zaal
binnen, aan het einde waarvan een buffet
stond. De meeste aanwezigen waren jongs
heeren in gezelschapskleerenslechts
eenige oudere leden maakten hierop etn
uitzondering.
Graaf Ahlers bemerkte dadeiyk wei,
dat zyn vriend, met wien by een paar
dagen geleden aan de speeltafel door
Sehirnau kennis had gemaakt, in dezen
kring nog geheel vreemd was. Hy maakta
Richard daatom vooreerst met de voor
naamste leden der club bekend. Van
onderscheid maken wegens verschil in
maatschappelyke positie was hierheele-
maai geen sprake. Er waren geleerden
onder en ook tooneelspelers, letterkun
digen, dagbladredacteurs en geldschieters,
terwyi er ook vela adeliyke jongelieden
waren, die het met genoegen zagen als
anderen hun gelag betaalden. In het
byzonder maakten de sportmannen veel
werk van deze jeugdige edellieden, wel
wetende datzy daar voor later ruimschoots
ervaring er in kunnen slagen. Daaren
boven dienen zy, die er mee belast zyn,
zich to vry ware a tegen eenzydigheid en
overdryving: d. w. z, zy moeten in het
belang van den minderen man werken
op een wijze, welke het algemeen
belang niet in het gedrang brengt. Eo
nu is het opmerkelijk, hoe niet weinigen
onder hen, die zoo hoog opgeven van
de zoogenaamde „volksmannen", dit
laatste schier ten eenenmale uit het oog
verliezen.
Een waarschuwing tegsn dit sooit van
democratie is des te noodzakeiyker, wyi
ook in katholieke streken en tot op
kleine dorpen toe —hier en daar teeke
nen waar te nemen zyn, dat tusschen
de meer- en mindergegoede kiezers een
ware klasssstryi zal c-nlstaaa om d«n
voorrang. Deze stryd verwekt onrusten
verdeeldheid tusschen de bewoners van
dezelfde gemeente, en zal op dan duur
het peil van het lidmaatschap onzer
en administratieve lichamen zeer doen
dalen.
Niet alleen toch zal aan velen van
hen, die in de Kamer, de Staten en den
Raad een goed f!»uur zouden maken, de
toegang tot deze colleges belet worden,
maar het is te vreezen, dat anderen, om
zich niet bloot te stellen aan een mm
eervolle nederlaag of om een, zy hei dan
ook verkeerd begrepeD, decorum te be
waren, zich by eene ontstane vacature
niet meer beschikbaar zullen stellen en
bedat ken voor do „eer", zitting te nemen
in een openbaar lichaam, dat, al te de-
mocra'ischgeworden, zyn vroeger pres'ige
heeft ingeboet,
Se begroeting der gezon&hei&seommissiën
over 1904.
De hoofdiaapoc£euris dor -rolKögoouuü-
heid in verschillende prorinciëo hebben
de aandacht der gezondheidscommissiën
gevestigd op de mogeiykbeid, dat wel
iswaar het door deze commissie noodig
geoordeelde bedrag door burg meester
en wethouders op de ontwerp-g. maente-
begrooting is gebrach', waarvan zich de
commissie door inzage kan overtuigen,
doch dat de raad dit bedrag geheel of
voor een deel schrapt. Iedere commissie
heeft, volgens art. 35 van het Kon. besl.
van 27 Mei 1902, het recht om de
tusschenkomst van Gad. Staten in te
roepen, wanneer de post niet op de ge-
meentebegrooting voorkomt tot het voor
gestelde bedrag en kan van dezelfde
tusschenkomst eveneons gebruik maken
zoolang Gad. Staten hun goedkeuring
nog niet aan de gemeentebtgrooting
hebben verleend; in het bovendoelde ge
val kan het echter zyn, dat de gezond
heidscommissie onkundig biyft van het
schrappen of verminderen van de voor
gestelde post en daardoor het tydstip
verloopt om de tusschenkomst van Ged.
Staten in te roepen nog vóór deze hun
goedkeuring hebben verleend en herstel
daardoor onmogelijk is geworden.
Ten einde dezen ongewenschten loop
vergoeding zouden krygen.
Een paar leden van de club voerden
stryd tegen de geldschieters, doch alleen
omdat zy zelf geen ereóiet meer by die
heeren hadden en in het nauw werden
gebracht om hen tot, betaling te dwingen.
Graaf Ahlers was hier biykbaar een
gevierd man. Byna iedereen richtte
eeriige vriendoiyke woorden tot h6m en
de een na den ander vroeg, wanneer by
de reis naar Amerika zou aanvaarden.
Dat zal nu wel spoedig gebeuren,
antwoordde hy. Ik wacht nog alleen op
iemand, die my zal vergezellen. Hollen-
berg zei me, dat hy een geschikt man
kent. De vorige week zou ik by hem
aan huis kennis gemaakt hebben met
dien hear, doch Hollenberg moest op reis,
zoodat ik hem pas morgenavond zal te
zien krygen.
Hoe zult g3 het met Goldstein
maken vroeg een joDgmensch, die met
een glas champagne in de hand op den
graaf en Hartmann toetrad. Zult ge vóór
uw vertrek de zaken met hem regalen
Neen, ik heb den ouden schurk
da polis van myne levensverzekering
gegeven, daarmee was hy zeer tevreden,
en toen heeft hy my in kennis gebracht
met een anderen schurk, die my op een
van zaken, waarin de wet niet heeft
voorzien, te voorkomen, dringen de in
specteurs er op aan by de gezondheids-
commiss'ën, om zoo spoedig mogeiyk
een afschrift harer begrootingen over
1904 met de toelichting, toe te zenden
aan Grd. Staten, opdat deze by hunne
al of Diet goedkeuring der gemeentebe-
grooting rekening kunnen houden met
de cyfers der gezondheidscommissiön.
Blijvend gedeelte liehting 1903.
Ten 'opz.chte van het lij vend ge
deelte der lichting van 1903 by het
wapen der infanterie, heeft de minister
van oorlog het navolgende vastgesteld
voor den dienst van het blijvend gedeelte
zullen twee ploegen worden aangewezen
voor dat gedeelte mogen niet meer mi.i-
ciens—kader en manschappen—onder de
wapenen worden gehouden, dan hierna
wordt aangegeven: by bet reg. gren.enjag,
525, by het le, 2d, 3d, 4e, 5e, 63, 7e,
83 en 9a reg. iuf. respectieveiyk 553,
590, 540, 530, 535, 510, 660, 530 en
90 (voor één bat.), te zamen 4963, d. i.
voor iedere ploeg 2412 of 2481. By ge
noemd wapen zyn ingedeeld plm. 13.000
man, zoodat zyn vrygeloot plm. 13 000
4963 plm. 8027 miliciens. De
aanwyzing geschiedt naar volgorde van
de door hen voor het biyvend gedeelte
getrokken nummers, te beginnen met
het laagste.
Zy echter die zich voor kadervorming
hebben aangemeld, en volgens het door
hen getrokken nummer voor den dienst
van het biyvend gcdielte in aanmerking
komeD, en zy die voor kadervorming
zyn aangewezen, moeten voor de eerste
ploeg van het biyvend gedeelte bastemd
worden.
vcsn Dummcro voor Uot fc-1^ roai
gedeelte kan door dan commandant van
het korps ten allen tyde worden toe
gestaan, immers voor zooveel daardoor
geen inbreuk wordt gemaakt op de
wetteiyke verplichting van hen die tot de
eerste ploeg moeten behaoren.
De miliciens, die na, de algemeene in
deeling doch vóór de loling van het
biyvend gedeelte werden ingeiyfd en wier
eerste-osfeniDgstyd dientengevolge by den
aanvang van den dienst voor het bflj vend
gedeelte nog niet mocht zya verstreken,
vangen dien dienst eerst aar, nadat zy
hunnen eersten osfeningstyd volbracht
hebben, ook al zouden daardoor miliciens,
die door hun nummer tot de eerste ploeg
behooren, tegeiyk met de tweede ploeg
voor het blijvend gedeelte onder de
wapenen zyn. Zy die eerst na de loting
voor het biy vend werden iugeiytd worden
voor dat gedeelte niet aangewezen.
De datum waarop de dienst voor het
biyv6nd gedeelte een aanvaDg neemt,
en gevoeg6l'jk ook de tydvakken ge
durende welke elk der beide ploegen voor
den dienst onder de wapenen moet zyn,
kunnen eerst worden vastgesteld nadat
omtrent evestueele verlenging van den
eerste-oefeningstyd van de miliciens van
eenvoudige schuldbekentenis een parr
duizend mark heeft voorgeschoten.
In uw positie moest ge toch ge-
makkeiyk geld kunnen opnemen I Ik
begryp het niet met uw mooie
vooruitzichten.
Maarik begryp het wel, myn waarde,
antwoordde graaf Ahlers. My a vader is
een vrek, zooals er moaiiyk een tweede
te vinden zal zyn, en hy scbyDt zoo
oud te zullen worden als Methusalem.
Dat weten de schurkeD, en daarom laten
zy hunne diensten zoo duur betalen.
Maar binnen een jaar zal alles in orde
ryn. Ik ga nu op reis om myne geld
zaken weer wat op de been te helpen.
Offisiëel ben ik reeds op weg. Ik heb
myne woning verlaten, myne paarden
verkocht en gedurende deze laatste dagen
houd ik verbiyt bij myn vader.
Hartmann was moede en slecht'gemutst,
want hy had dien avond weder meer
aan de speeltafel verloren dan hy kon
batalen. Hy was op het punt om van
zyn nieuwen vriend afscheid te nemen,
toen hy den naam Goldstein hoorde
noemen en bleef.
(Wordt vetvalgd.,
