et kantaerk der schande
Donderdag
20 Augustus.
41e Jaargang.
1903.
Id o. 195
Van week tot week.
FEUILLETON
tiMHÉÉÉe iniËL
•asm.-.
>64.307.54
84.564.97
)53.749.-~.
145 4 15
m.
en 6 05
6 35
VlISSUdSSCHE COURANT.
PriJa per drie maanden i.80. Franco per post 1.50.
Afzonderiyke nummers cent. Men abonneert zich fetj alle Boek
handelaren, Poatdirectcuren vi rechtstreeks b(j den U i t g e t e r
F. VAM SS VSLSB Ir., Kleine Markt, L 1ST,
ABVERTENITÊNTan 1 4 regels 0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. Bi) direct: opgaaf Tan driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prijs slechts twee maal berekend. Groots lettere
en cüché's naar plaatsruimte.
Ven Agat fesgslgfes, vftgafi«a£«rtl e? les- aa £«#sëiai«a.
'3?®I®p&4^olal3iSïIsa3ssa®Il, SO.
Afe®sj2a2tSHte-Ai?sirt#aif& .op see* T»or&esïlge voorwaerdsn.
Voor de zoo vaalste maal dwingt de
loop der gebeurtenissen ons weder het
oog te wenden naar den Balkan, waar
oogenscbijniyk nu niets meer noodii,' is
om alles ia vuur en vlam te zetten.
Meermalen hebben w\j reeds opge
merkt, dat de tegenwoordige toestand
reiooizaakfc is door het tractaat van
Bellijn, van 1878. De Russen hadden,
toen z(J het pleit wonnen, een Groot-
Bulgarfle willen vestigen. Maar Rusland
moest buigen voor den wil der mogend-
heden, die Macedonië aan den Turk
vilden laten, Oost-Rumelië zelfbestuur
geven onder een Turksch gouver
neur en het eigenlijke Bulgarije tot
een aan Turkije schatplichtig vorstendom
wilden maken. Zooala men W6et is
Oost-Rumelië in 1885 toch aan Bulgarjje
gekomen, toen de Bulgaren de Serviërs
hadden overwonnen.
Maar het groote Macedonië bleef ic
der Turken macht en de wensch der
welgezinden, dat de Europeeache mogend
heden zeiven de hervormingen invoeren,
vaartoe Turkije ondanks alle beloften
ocgezind blijft, wordt nooit vervuld.
Dit is dan ook de reden waarom da
revolutionair gezinden telkens weer bet
hoofd opateken tot bevrijding van het
land, hetzij door een opstand, hetzij door
een oorlog tusschen Turkije en Bulgarije*
De Bulgaarsche regeering, gedwongen
om het steunen van den opstand tegen
te gaan, krijgt de geheele openbare
meening tegen zich en maakt er de zaak
zelve niet beter door. De Lenden opstan
delingen nemen hand over hand toe en
zullen het, vechtende op hunne wijze,
bereid om te sterven of te overwinnen
en geen middelen ontziende, ver brengen
en zeer zeker Turkse geducht verzwak
ken. Welhaast is de oogst binnen en
dan verwacht men den algemeenen op
stand. Men kan vermanen en tegenhou
den zoolang men wil, maar zoowel
Bulgarije als Turkije rust zich toe en
eens zal het oogenblik aanbreken, dat
een oorlog de zaak beslist.
Ook nu weer is het bewijs geleverd
van hetgeen men te voren wist, dat de
heivormingen in de uitvoering hebben
gefaald. Inderdaad is niets veranderd en
niets verbeterd. Voeg hierbij dat de
Bulgaren, een echt soldatenvolk, twee
honderd duizend man tot hun beschik
king hebben en het volk den oorlog wil,
(Vry vertaald door M. J. K.)
20.)
Maar zij bad aan haar leeraar in den
zang schriftelijk medegedeeld, dat zij den
volgenden morgen weer op den gewonen
tijd zou komen om les te uemen.
De beide dames waren er bjj tegen
woordig geweest, toen Jenny Schm6lder
voor de eerste maal mét Richard Hart
maan in aanraking kwam, en zooals
alle jongedames stelden zij veel belang in
hetgeen zij voor eene liefdesgeschiedenis
hielden.
Op zekeren middag, toen Jenny met
een vriendin uit de muziekschool kwam
en de straat wilde oversteken, werd het
Paard voor een zwaren vrachtwagen
dan ligt de conclusie vr(j wel voor de
hand.
Voor 't oogenblik zyn de omstandig
heden den Macedoniërs gunstig. Natuurlijk
roepen de Russische bladen wraak over
den moord van don Rusaischen consul
te Monastir. Men verlangt dat Turkije
zal instaan voor de veiligheid der vreemde
consuls of Rusland anders zelf maat
regelen zal nemen in overleg met de
andere mogendheden. Het straffen der
moordenaars helpt niets; het blijkt dui
delijk dat de vreemdelingen hun leven
niet zeker zjjn.
Het ligt zeer zeker niet op den weg
van Rusland om het den Sultan al te
lastig te maken daarvoor is het groote
land al te zeer van ireele en halve vijan
den omringd maar de vraag is maar
of de omstandigheden het ten slotte niet
tot handelen zullen dwingen. Is onze
meening de juiste, dan zal een oorlog
van Bulgarije tegen Turkye, gepaard
gaande met e6n algemeenen opstand der
Macedoniërs, die feitelijk al begonnen
is, door het Russische rijk niet openlijk
gesteund, maar wei degelijk begunstigd
worden, en, men weet wat dit zeggen wil
Dat de Turken tegen de Macedoniërs
geen geregelden, maar den kleinen oorlog
(guerilla) hebben te roeren, is hun ook
zeer tegen. Oaze lezers zullen de
dagelijksche tijdingen nu wei met aan
dacht volgen, daar de opstand zich reeds
tot aan Saloniki heeft uitgebreid.
9
Het kan thans als een uitgemaakte
zaak beschouwd worden, dat het katho
lieke Oostenrijk zelf de verkiezing van
Rampolla tot Paus heeft verhinderd. Men
wilde geen politiek kerkhoofd. De Oosten-
rjjksche pers heeft ten slotte omtrent
die zaak mededeelingen gedaan, welke
aile gissingen doen ophouden. Toen de
Oostecrjjksche kardinalen naar Rome
togen voor het conclave, werd geen
hunner door den keizer ontvangen en
bjj aanvang bestond ook niet het voor
nemen om zich in de zaak te mengen.
Men vertrouwde op de vaderlandslievende
gevoelens der kardinalen en meende dat
deze niet zouden stemmen voor een
candidaat, wiens persoonlijkheid kon ga-
acht worden gevaar op te leveren voor
de goeds betrekkingen tusschen het
Pauselijk hof aan de eene zjjde en
Oostenrijk en het Drievoudig verbond
aan den anderen kant.
Maar toen het bleek dat Rampolla wel
degelijk zou gekozen worden, indien
zjjne vrienden zich nog een weinig meer
voor hem Inspanden, toen gaf de regee
plotseling schichtig, botste tegen een
fraai rijtuig aan en wierp dit omver,
zoodat de koetsier en het paard met
kracht tegen de straatsteenen sloegen.
Hevig verschrikt bleef Jenny als bedwelmd
staanhet volgende oogenblik zou zij
omgeworpen zijn, wanneer er niet een
jonkman ware toegeschoten, die haar met
kracht van de gevaarlijke plek wegtrok.
In zjjne opgewondenheid had hij dit
zoo voortvarend gedaan, dat zij uitgleed
en op hare knie viel. Wel verzekerde
zij, dat zjj zich niet had bezeerd, maar
zij was zoo bleek en trilde zoo erg, dat
de jonkman haar dwong om mee te gaan
in het restaurant en daar zich te ver
kwikken met een glas w(jn.
Er bleef haar niets and6rs over dan
met hare belde vriendinnen het vriende
lijk aanbod aan te nemen. Zoodra zjj
zich weer wat beter gevoelde en wat
uitgerust was, namen de drie jongedames
afscheid van den heer. Het was zeer
natuurlijk, dat hij in het vervolg regel
matig zijn weg door de Potsdammerstraat
nam en wanneer Jenny Schmelder met
hare vriendinnen uit de muziekschool
kwam, zij spoedig van hare makkers
moest hooren.Jenny, daar loopt je
moedige redder I Nu heb je ons gezelschap
ring een wenk aan den kardinaal aarts
bisschop van Weenen, die daarop in de
vergadering van het conclave een protest
deed hooren tegen de verkiezing van
een Paus, die door Oostenrijk-Hongortje
niet zou kunnen worden gehuldigd.
En dus komt het op ons zeggen neer,
dat de Pauskeuze is geworden een door
de politiek der mogendheden beheerschte
behandeling.
A O
9
De berichten omtrent den socialen
toestand in het Russische rijk blijven
by voortduring hoogst bedroevend.
De revolutionaire beweging woedt het
ergst te Odessa, Nicolajew, Kiëw en
Tiflis. Te Nicolajew moeten op last der
plaatselijke overheid alle huisdeuren en
poorten gesloten blijven, nadat de chef
der politie in een straatgevecht gedood
en de gouverneur door een steen aan
het hoofd gewond zyn.
Te Kiëw heerscht hongersnood, omdat
alle bakkers staken. Een pond brood
kost er 15 cent.
In het petroleumbekken aan de Kas
pische Zee hebben vyf en veertig duizend
menschen den arbeid neergelegd. Daar
alle verdere bedryven mede stilstaan,
ook het spoorwegverkeer, kan men zich
den toestand denken.
Nu reeds wordt de schade aan de
ny verheid toegebracht, op millioenen
roebels geschat en de zaak is lang niet
uit. Het garnizoen van Baku heeft ver
sterking ontvangen en daarna gelukte
het, vele stakers, die zich aan ongere
geldheden schuldig haddon gemaakt, in
hechtenis te nemen. Men zendt ze terug
naar de plaatsen van waar zy afkomstig
zyn. 't Is maar te hopen, dat zy daar
de kiemen van da koorts der omwenteling
niet overbrengen 1
De werklieden eischen behalve loons*
verbooging, afschaffing van het straffsn-
stelsel, een achturigen werkdag en stipte
uitvoering van de fabriekswet en de
werkgevers willen wel toegeven, maar
zy kunnen de verlangde waarborgen
niet geven dat de overeenkomst eeriyk
en trouw zal worden uitgevoerd.
Te midden van alle beroeringen gaat
de Russische regeering onverpoosd voort
hare positie in Oest-Azië te versterken.
Er is een nieuw gouverneur-generaalschap
opgericht, dat het kustgebied omvat van
de provincie Amur, benevens het district
Kwan Tong. De benoemde gouverneur
draagt den titel van onderkoning. Zyn
gezag is nagenoeg onbeperkt; Hy zal
ook de diplomatieke betrekkingen met
andere staten leiden en het bevel voeren
niet langer noodig," waarop zy dan
blozend verzocht niet zoo dwaas te praten.
Maar toch vond Jenny spoedig een
groot genoegen in deze ontmoetingen,
en was zeer teleurgesteld als zy hem
soms een enkelen keer niet zag. Al waren
hunne gesprekken steeds onschuldig van
aard, toch dacht zy meer aan haar
.moedigen redder" dan goed was voor
de rust van haar gemoed. Zij was twintig
jaar oud en bezat een gezond verstand
alzoo begreep zy zeer goed, dat een jonk
man van vyf en twintig jaar niet drio
of vier malen elke week in de straat op
haar zou staan wachten, als hy geen
byzonder genoegen vond in haar gezel
schap. Zy vroeg zich zelve af, wat hare
ouders er van zouden zeggen, wanneer
zy hoorden van haar omgang met een
jonkman, van wien zy niets anders wist
dan dat hy Richard Hartmann heette,
familie te Freienwalde had en als refe
rendaris te Beriyn verbiyf hield.
Toen Jenny eens de opmerking maakte,
dat hy door zijue wandelingen met haar
nogal veel van zyn werk werd gehouden,
antwoordde hy lachend, dat zyn vader
hem een ruime toelage gaf eu het daarom
uiet noodig was dat hy hard werkte.
De toon, waarop hy dit zeide, en daarby
over het geheele burgeriyk en militair
bestuur. De Russische macht in die stre
ken wordt alzoo in één hand samen
gebracht en .daardoor natuuriyk krach
tig bevestigd. Engeland en Japan kunnen
toezien.
De zaak Lindeman.
„Het N. v. d. D." wydt ook een artikel
aan de zaak Lindeman. Het blad gaat
echter niet in op de vraag of hetonislag
te V-. rdeaigc-n ie, het echt hu moeüyk
op dit oogenblik hierover esa verstandig
woord te zeggen, maar wel merkt het
op, dat een scheiding tusschen ambt en
privaatleven, zooals =ommigen zich die
voorstellen, niet is vol te houden.
.Daarom wordt door den onderwijzer,
die meent na vieren een vry man ta zyn,
de werkelijkheid miskend. Ea dat er
ouders zyn, die bezwaar hebben tegen
de kans, dat hun zoon van een leermeester
agitatorische adspiraliëa zal overnemen,
behoeft wel niet te worden bewezen.
Vry In den zin, in deze materie bedoeld,
is niemand dan de beroepslooze onge
huwde rentenier. Deze mag zich bewegen,
binnen de perken der wet altyd, zooals
by wil. En zelfs de beroepslooze onge
huwde rentenier zal zich in menig opzicht
nog beperken voor zyne familie. Dat
overigens de man, die in stakingsdagen
des avonds zal optreden voor den volke,
des middags de gemoedsrust zal bezitten,
noodig voor vruchtdragend onderwijs,
mag niet als zeker worden gestald. Kortom,
afgezien van het hem gegeven ontslag,
moet uit een paoJagogisch ea mensch-
kundig oogpunt het agiis orisch optreden
van een leeraar worden veroordeeld."
Tweede Earner.
Een wetsontwerp is ingediend be
palende, dat zy, die ia een ander
ryk of in eene der Nederiandsche kolo
niën of overz9esebe bezittingen, na af
gelegd examen het recht tot uitoefening
der geneeskunst in haargeheeien omvang,
alsmede zy die in Nederlandsch Indië,
na afgelegd examen het recht tot uit
oefening der genees- en heelkunst hebben
verkregen, geheel of gedeelteiyk vrd-
streiliDg kuunen genieten van het theo
retisch geneeskundig en de daaraan
voorafgaande examens en van de over-
lagging van thans geëischie verklaringen.
Na te zyn voorgelicht door ter zake
deskundige personen en colleges is d6
rageering van meening, dat er geene
bedenking behoeft te bestaan om aan
kundige dokters-djawa, die hoewel
zy als zoodanig in de verloskunde niet
geëxamineerd zyn ter verkryging van
het artsdiploma hier te lande wenschen
te studeeren, de bovenbedoelde faciliteiten
een trek in zyn gelaat, wilden Jenny
Schmelder niet recht bevallen. Zonder
zelf te weten waarom, maakte het by
haar den indruk, alsof hy zich schaamde
over iets, dat haar nog onbekend was.
Stelde hy misschien zyne familie
teleur, d;e wellicht verwachtte, dat hy
een schitterende loopbaan zou hebben,
juist zooals mat haar en hare familie het
geval was?
zy vroeg hem naar zyn vader, naar
het ouderiyke huis, en hy verhaalde
haar van de bekooriyke landstreek, van
zyu vader, majoor Hartmann, en van zyn
nicht Liesbetb.
Toen Hartmann over die nicht sprak,
werd Jenny wel wat jaloersch hoe
dwaas I Welk recht had zy op hem
Zy was toch niet verliefd op hem, en
hy niet op haar, doch zy had hst
tusschen han te ver laten komende
volgende maal dat hy haar ontmoette
en de gewone wandeling met haat wilde
maken, verontschuldigde zy zich met te
zeggen, dat zy spoedig thuis moest
wezen.
Ia het vervolg trachtte zy hem zoo
veel mogeiyk te vermyden, maar hy
achtervolgde haar en vroeg wat er aan
scheelde. Stamelend verklaarde zy, dat
ook gedeolteiyk te verleenen daar er geen
vrees behoeft te bestaan voor hunne
geschiktheid om zich hier te lande verder
te bekwamen.
Het verdient naar het oordeel der
rogeering, toejuiching dat er intelligente
iclandsctn geneeskundigen worden ge
vonden, die, om bunne kennis te ver-
ryken, zich de kostbare opleiding van
eene Nederlandsohe universiteit willen
getroosten. Zy hebban aanspraak op
faciliteiten eD het ingediende wetsontwerp
strekt tevens om ook aan Indische
ialandacho geneeskundigen van de oude
voor zoover zy nog niet door het
afleggen van een aanvullingsexamen in
de verloskunde de bevoegdheid hebbeu
verkregen om in Nederlandsch Iadië de
geneeskunde in haren vollen omvang
uit te OEfenen faciliteiten te verleenen
tot uitoefening van de verloskunde.
Liberale Unie.
De Liberale Unie zal haat gewone
algemeene vergadering houden op Zater
dag 19 September, des voormiddags 10V3
are te Amsterdam. Aan de orde is o.a.
het verkiezen van twee bestuursleden,
in plaats van de heeren A. Bouman en
C. L'-ily, die afgetreden zyn. Door prof.
mr. W. van der Vlugt, iid van de Tweede
Kamer, zal op verzoek van het hoofdbe
stuur worden besproken het wetsontwerp
tot herziening van de wet op het Hooger
Oaderwys.
Wanneer de tyd het toelaat zal daaraan
door mr. P. Riak, mede lid der Tweede
Kamer, een exposé worden gegeven van
de werking van het door de Unie-com
missie aanbevolen stelsel van Evenredige
Vertegenwoordiging.
In ons vorig nummer namen wy een
bericht uit het „Hbl." ov6r, volgens
hetwelk de inspecteur der inf. den korps
commandanten van zyn onderhoorig
wapen in overweging zou hebben gegeven
by gebleken geschiktheid en by het ont
staan van vacaturen zooveel mogeiyk
de oudste sergeant-majoors van het korps
te bevorderen tot adjudant-anderofficier
de inspecteur zou het geen bezwaar
achten, dat, mits de adspirant geschikt
iykt, hy wordt aangesteld, ook al mocht
by niet hebben voldaan aan het voor
dien rang gevorderde examen. De sergeant-
majoorsnood schijnt dezen maatregel te
moeten wattigen voegde het „Hbl."
er by.
Naar de „N. Ot." van zoer bevoegde
zijde verneemt, i3 dit bericht geheel
uit de lucht gegrepen en bestaat daar
voor zelfs niet de minste grond.
Aan do Israëlietisch8 militairen der
landmacht die niet aan de strengere tucht
bp het algemeen depót van discipline
onderworpen zyn en die hun eerlang
invallende godsdienstige feesten ten
hunnent wenschen te vieren moet, volgens
bepaling van den minister van oorlog
de veelvuldige ontmoetingen met hem
noodlott'g voor haar warenop de mu
ziekschoal werd druk daarover gesproken.
Hoe dwaas I riep Richard. Wat
heeft dat te beduiden Met elke jonge
dame, die ik ken, zou ik immers wel
op straat kunnen spreken Waarom
zouden wy dan niet samengaan
Laat ons daarover nu niet verder
twisten, antwoordde Jenny blozend, en
in het vervolg elk onzen eigen weg gaan.
Mat deze woorden wilde zy heengaan,
doch by legde zyne hand zacht op haar
arm.
O neen, sprak hy, ik zou u vreese-
iyk missen er is niets, wat my zooveel
genoegen verschaft als die wandeling
met u.
O, zeg dat niet, riep Jenny, daar
hebt ge geen recht toe I
Wat verkeerds is daarin dan?
Misschien vindt gy er niets ver
keerds in, maar misschien wel uw vader
of de myne.
Richard beet zich op de lip. Zonder
aan de gevolgen te denben, was hy
langzamerhand groote belangstelling voor
Jenny gaan koesteren.
Wordt vervolgd.,
