v
lAPPlJi linlaiiHe Mi».
Woensdag
19 Augustus.
194.
41e Jaargang.
1908.
FEUILLETON»
jas.
r
I',
CD
3
Co"
VLISSISfiStlE C0IIRA1T.
PrQs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.30.
Afzonderlijke nummers 6 cent. Men abonneert zich hg alle Boek
handelaren, Postdirecteuren ei rechtstreeks !»y den Uitgever
F. VAN BB VELBB Jr., Kleine Markt, I. 1C7.
ABVEBTËNT1ËNvan 1—4 regels 0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. By direct» opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de pitJs slechts (weemaal berekend. ftroota letters
en clichd'a naar plaatsruimte.
Vers Igit dagclfks, niSgsiemêaitt! ges- ea feosMagra.
Telephoonn
EO.
Abouiiflmajcts-AdTertanttiin op seek Toordeeilgts voomwadon*
De Staatsloterij.
Door het „Gereformeerd Weekblad,®
dus van bevriende züde, wordt de regee
ring scherp gecritiseerd ter zake van
bet wetsontwerp tot afschaffing der
Staatsloterij.
Het blad meent, dat minister Kuyper,
die in 1877 schreef: „Schrap als re
geering dezen post van uwe eerstvol
gende begrooting. Doe het ondanks de
verlegenheid der schatkist" niet volko
men kan sympathiseeren met het nu
ingediende ontwerp.
Wanneer men liever een half ei dan
een leegen dop heeft, dan zou men met
dit ontwerp genoegen kunnen nemen,
zegt bet „Ger. Weekbl.," maar er z|Jn
ook gevallen denkbaar, waarin men het
Halve el gaarne zou missen.
En dit geval acht het blad hier aan
wezig, want
Het ontwerp l|Jdt aan bloedarmoede.
Uit dit stuk spreekt u geen daad toe
van begiDsel, maar het balanceerende
standpunt van een minister van financiën,
die er toch vooral op bedacht wil wezen
om het evenwicht tusschen inkomsten
en uitgaven te bewaren en die het al
thans nooit mag gedoogeD, dat de uit
gaven de inkomsten overtreffen.
Uit dit stuk blijkt, dat de minister
het in stand houden van de Staatsloterij
voor zonde houdt, en h|j het met zijn
collega voor binnenlandsche zaken eens
is, wanneer deze zegt: „Geld te slaan
uit eene volkszonde, is eene diep onze
delijke gedachte, en die eens post vat
tende, geheel den blik van onze financiën
benevelen moet."
Maar wat doet hij nu? In plaats van
met doortastendheid den post van de
begrooting te schrappen, is h(j aan het
transigeeren gegaan. Zeker, de Staats
loterij) zal worden afgeschaft, maar niet
op eens, neen, men zal er het stelsel
van langzaam doodbloeden op toepassen
Nog achttien jaren van een kwijnend
bestaan worden er aan gegund, voordat
het vonnis des doods er aan voltrokken
zal worden.
Dit achten w|j een treurig verschijnsel
Als iets zonde is, dan mogeD wij er
nooit mede transigeeren, maar worden
w(J geroepen om er dadelijk mede te
breken. H(j, die daartoe den moed bezit,
zal ook door z(jn tegenstanders om zulk
een mannelijke daad worden geëerd.
Nog andere grieven heeft het blad
tegen dit ontwerp, die het als volgt
resumeert
dat dit onderwerp eer verlammend
dan versterkend op het zedelijk bewust'
zijn van het volk zal werken
dat de finale afschaffing der Staatsloterij
door den langen termijn van 18 jaren
volstrekt niet gewaarborgd schijnt te zjjn
dat het nadeel voor de schatkist nooit
een beletsel mocht zijn, maar het aller
minst nu behoefde te wezen
(Vrfl vertaald door M. J. K.)
19.)
- Ik begrjjp u, antwoordde Werling,
die zjjne verontwaardiging slechts met
moeite verborg. Ik moet den graaf ver
gezellen om hem te vermoorden
Hollenberg hief de hand op met een
afwerend gebaar.
- MJjn waarde Heina, antwoordde
Hollenberg doodkalm, gij behoeft eigen
lijk niets te doen. Gij behoeft slechts
tegenwoordig te zjjn bij het ongeluk, om da
«etste te wezen die ons daarvan bericht
zendt, en om alle moeilijkheden te voor
tomen bij de uitbetaling van het bedrag
der levensverzekering.
- Ea wilt ge mij betalen voor m|jn
dat de financiëele schade der beambten
en collecteurs niet mocht opwegen tegen
de ellend8 door de Staatsloterij zelve
teweeggebracht.
Het is daarom, dat het „Ger. Wkbl."
het verzoek herhaalt: „Schrap als regee-
ting dezen post van uw eerstvolgende
begrooting."
katholieke politieke aetie.
„De Tijd" komt, na de katholieke
politieke acti8 in België met die in ons
land vergeleken te hebben, tot de ge
volgtrekking, dat de katholieken in het
naburige rijk die in Nederland ver voor
uit zijn.
De bewondering en de naijver, welke
dezen daarover gevoelen, moesten hen
tot navolging prikkelen, zegt het blad.
„Het wil ons toch voorkomen, dat onze
katholieken, althans in sommige deelen
van ons vaderland, niet genoeg den ernst
beseffen van den plicht, welke op hen
rustzich niet voldoende rekenschap
geven van de noodlottige gevolgen, die
hunne onverschilligheid omtrent de hoog
ste en gewichtigste belangen, welke met
de verkiezingen gemoeid zijn, op den
duur voor onze partij en de katholieke
zaak hebben kan.
Geheel onverklaarbaar, is dit niet,
maar bitter te betreuren blijft het.
Niet geheel onverklaarbaar noemen wij
deze geringe belangstelling, wijl de
katholieken in het algemeen, behalve
misschien in de laatste jaren, niet in
die mate als de Belgen den weldadigen
invloed van de katholieke politiek op
den gang der openbare zaak hebben
ondervonden.
Al hadden wij over achterstelling en
onbillijkheid te klagen, eeneonderdrukking
en vervolging van dea kant der liberalen,
als de Belgische geschiedenis heeft te
boeken, is ons gespaard gebleven. En de
onderdrukking, de vervolging zegt
terecht de bereids geciteerde schrijver
in den „Gorrespondant" was voor de
Belgische katholieken de beste leerschool
deze heeft hen uit hunne dommeling
wakker geschud, hun de oogen geopend
voor gevaren en ODheilen, waaraan de
katholieken zich blootstellen, die het
wapen van den politieken strijd in de
scheede laten rusten of althans n:et
moedig en kloek genoeg hanteeren."
Er is, volgens „De Tijd", nóg een
eigenaardige reden,waarom de katholieken
in het Zuiden van ons land in politiek
opzicht te werk gaan met een goedo
trouw en eene onverschilligheid, welke
moot worden afgekeurd, n.l. deze
„In het Zuiden de meer verlichten
nu daar gelaten beperkt men zijn
belangstelling in het openbaar leven, die
toch al op staatkundig gebied niet erg
groot is, te zeer tot de sfeer der provin
ciale en districtsbelangen.
Als men maar niet te veel last heeft
van de vijanden, en dezen maar niet
al te gevoelig aan hunne macht herin
neren, dan vermeit men zich in een
getuigenis? vroeg Werling heesch.
De reiskosten krijgt ge van den
graaf, ais ge bij hem in den smaak valt,
maar daar twijfel ik niet aan. Nu moet
ge weten, dat ik met Geiger de premie
aan de levensverzekeringmaatschappij
betaal. Als het ongeluk gebeurd is, ont
vangt ge een flinke som ter belooning,
omdat gij ons het eerst bericht hebt
gezonden van het gebeurde.
Heinz Werling verzonk in diep gepeins.
In d6 eerste opwelling had hjj Hollen
berg liefst bfj de keel gegrepen en den
schurk als moordenaar bekend gemaakt.
Doch er kwam een beter plan bjj hem
op. Nu eerst doorzag hjj den schurk, die
hem verleid had tot de misdaad, waarvoor
hij alleen had geboet. Nu speet het hem,
dat bfj dezen ellendeling bij die eerste
gelegenheid gespaard had, en plotseling
herinnerde hjj zich de woorden van den
commissaris Sehmelder„G|j kunt het
gebeurde weder goedmaken door de politie
de behulpzame hand te bieden".
Hier betrof het niet alleen een nieuwe
schurkenstreek, maar was ook een msn-
schenleven in gevaar. Bij de politie
aangifte doen, terwijl er nog niets tot
uitvoering was gekomen, zou doelloos
wezen. Hollenberg en Geiger zouden het
rust, die roest, in een vreedzame gezel
ligheid, welke den politieken levensernst
verbant, in gemoedelijke „onder-onsjes",
welke een egoïstisch en enghartig parti
cularisme in de staatkunde kweeken.
Hoe gering in getal zijn de wozeuiyk
verlichten, die ruim genoeg van opvat
ting zijn om te begrijpen, dat bij elke
verkiezing voor de Tweede Kamer wel
degelijk het landsbelang gemoeid isdie
aan hunne provincialistische neigingen
het zwijgen opleggen en cffers weten te
brengen voor de algemeene en katho
lieke zaak ten koste van een populair
man, zoo noodig van een locale cele-
briteit, welke, zoodra b|j op het Binnen
hof verschijnt, zich in een politieke onbe
duidendheid ontpopt I
Al te zeer staat men buiten de stroo
ming van den t(jdal te zwak gevoelt
men, dat men als kiezer in de eerste
plaats Nederlander is al te weinig beseft
meD, dat de christelijke volksvertegen
woordigers boven den Moerdijk ook
hunne zaak behartigen, ook voor hen
den strijd tegen de vijanden van chris
telijke beginselen voeren, en dat het
daarom niet meer dan billijk en recht
matig is, dat de beneden Moerdjjksche
kiezers rekening houden met de belan
gen der boven-Moerdpsche geloofs- en
bondgenooten. Dit gebrek aan inzicht
en toewijding is te minder verklaarbaar,
omdat hun lot aan dat van hun noor
delijke broeders en medestanders ver
bonden is en zjj dus, door zich te iso-
leeren en in den kring van particuliere
belangen op te sluiten, mede zich zeiven
schaden."
En ten slotte herinnert „De Tijd"
aan de vrees, welke „De Nederlander"
dezer dagen liet doorschemeren, dat,
ingeval het getal parlementaire krachten,
die kUDnan en willen arbeiden, niet
vermeerderd wordt, op den duur de
christelijke partijen in ons land niet in
staat zullen blijken te regeeren en den
tijdstroom te le:den.
„Wie of wat brengt hier tijdige uit
komst?" zoo vraagt het eerstgenoemde
katholieke blad zich af.
Vredesconferentie.
Aan de Iaterparlemente Conferentie
voor den Vrede, te Weenen te houden,
zuilen de volgende Nederlandsche heeren
deelnemen mr. E. N. Rahusen, lid van
de Eerste Kamermr. F. A. van Nierop,
lid der Earste Kamer mr. S. van Houten,
C. V. Gerritsen, A. Bouman, mr. H.
Goeman Borgesius, jhr. mr. H. W. van
Asch van Wijck, S. M. van W(jck, mr.
M. Tydeman Jr. en waarschijnlijk ook
Dog het Earste Kamer-lid jhr. mr. H.
M. J. van Asch van Wijck.
Militaire zaken.
B(j ministrioel besluit is door den mi
nister van oorlog aan h. h. officieren
der land en zeemacht toegestaan om ook
in burgerkleeren te reizen volgens de
voorwaarden van het militair tarief, mit?
zijnde in actieven dienst. Aan ieder
officier wordt een legitimatiebewijs ver
strekt, hetwelk geteekend is door alle
spoorwegmaatschappijen en voorzien is
van een photogrsflsche afbeelding van
den officier in uniform gekleed. Het
legitimatiebewijs is geldig voor een jaar
(1 Januari tot 31 December.) Op vertoon
van dit bewijs zuilen aan den houder mili
taire plaatskaarten worden verstrekt. B(j
vertoon van de plaatskaart moet telken
male ook het legitimatiebewijs worden
getoond.
De inspecteur der infanterie heeft den
korps-commandanten van z|jn onderhoo-
rig wapen in overweging gegeven, bij
gebleken geschiktheid en bij bet ontstaan
van vacaturen zooveel mogelijk de oudste
sergeant majoors van het korps te bevor
deren tot adjudant-ondercfficierde
inspecteur aGht het geen bezwaar, mits
de adspirant geschikt lijkt, h(j worde
aangesteld, ook al mocht by niet hebben
voldaan aan het voor dien rang gevor
derde examen.
De sergant-majoorsnood schynt dezen
maatregel te moeten wettigen.
Da inspecteur van den geneeskundigen
dienst b(j do landmacht, de generaal -
majoor A. A. J. Qtanjer, deelt aan de
korpsen mede, dat van 97869 verband-
pakjes, dia tydons de buitengewone
troepenbeweging in de eerste maanden
van dit jaar aan de troepen zQn uitge
reikt geworden, 30 pCt. in het ongereede
zijn geraakt.
De inspecteur stelt dientengevolge voor
de manschappen, by eene eventueele
uitreiking der verbandpakjes, met nadruk
onder het oog te doen brengen, dat zy
in hun eigenbelang voor eene behoorlijke
en zindeiyke bewaring der pakjes hebben
zorg te dragen, dat het ten strengste
verboden is het pakje te openen vóór
het oogenblik waarop eene verwonding
dit noodig mocht maken en alleen dan
wanneer geen personeel van den genees
kundigen dienst aanwezig is om het eerste
verband aan te leggen en dat nalatig
heid in deze zich kan straffen door een
zoodanig ongunstig wondverloop, dat het
leven van den betrokkene er mede ge
moeid kan zyn.
plan tot de misdaad hardnekkig loochenen
en dan zou de politie niets tegen hen
kunnen ondernemen.
Ja, hy wist iets, dat beter was dan
op staanden voet de politie er in te
mengen. Hy zou schynbaar het voorstel
aannemen by wilde zien, wat er nog
meer achter verborgen was hij zou de
betrekking als reisgezel aannemen, doch
niet om den jongen graaf te laten ver
ongelukken, maar wel om hem voor alle
onheil te bewaren.
Heinz Werling stond op met het te
vreden gevoel, dat hy een weg had
gekozen, waardoor hy zyn verleden
tegenover de maatschappy weer kon
goedmaken.
Wanneer zou ik voor de reis gereed
moeten zyn, als de zaak tot stand komt
vroeg by kalm. En hoe kryg ik geld om
myne uitrusting te betalen?
Binnen acht dagen zal de reis
aanvaard worden Ahlers maakt er nog
al haast mee. Hat schynt wel, of iemand
hem hier het leven lastig maakt en dat
hy daarom weg wil. Als ge hem op de
reis vergezelt, zal hy u zeker een voor
schot geven voor uwe uitrusting. Wel,
wat zegt ge er van? Zflt ge van plan
de betrekking aan te nemen, wanneer
Vlts&ingBB, 18 A.ug.
Vlissingen ia 1902.
(Uit liet Gemeenteverslag.)
Wering Schoolverzuim.
Vervolg
In lé gevallen bleken de leerlingen
aan het opgegeven adres onbekend 16
leerlingen waren wegens een of ander
lichaamsgebrek of zwak gestel niet in
staat de school te bezoeken terwyi van
1 het geboortejaar verkeerd was opgege
de graaf u die aanbiedt
Ja, ik neem het aan, antwoordde
Werling op vastberaden tooo.
Dat is verstandig 1 Ga komt dus
morgenavond om acht uur by my dinee
ren. Dan zal ik het genoegen hebben graaf
Ablers in kennis te brengen met zyn
toekomstigen reisgezel, den heer Heinzen
En wanneer mynheer Heinzen voldoet
aan myne verwachtingen, zullen wy
spoedig aan de levensverzekeringmaat-
schappy moeten verzoeken om uitbetaling
eoner polis van vierhonderdduizend mark
HOOFDSTUK X.
Richard Hartman verliet het koffiehuis
en bleef voor de deur een oogenblik
staan, besluiteloos waarheen hy zyne
schreden zou richten. Hy wierp het eindj
sigaret weg, nam wsrktuigiyk een andere
uit zyn koker en stak die zonder aan
steken tuasohen zyne lippen.
Verscheidene huurry tuigen kwamen
daarlangs en de koetsiers boden hem
hunne diensten aan doch de jonkman
sloeg er geen acht op. Een krantenj en-
gen bood hem onder luid geschreeuw
„Het laatste Nieuws" aan, en hield hem
een krant onder den neusmaar, als
had hy zich in den persoon vergist, riep
ven en 1 kind reeds sedert zes
jaar was overleden.
Een tweetal kinderen ging niet ter
school, omdat de ouders gemoedsbezwa
ren hadden tegen bet vaccineeren.
Van de subsidie, door de gemeente
verstrekt, om leerplichtige kinieren van
kleeding en schoeisel te voorzien, indien
zulks kon bydragen om getrouw school
bezoek in de hand te werken, werd 17
maal gebruik gemaakt tot een gezameniyk
bedrag van 86.011/#-
Met genoegen maakt de commissie
hier melding van de belange'.ooze hulp
vaardigheid der onderwyzeressen mej. M.
C. Schuurkamj-, mej. J. C. F. van Beek
en mej.J. C. Fasse in dezen betoond,waar
door het mogeiyk was in deze gevallen
tegen zulk een gering bedrag te kunnen
voorzienterwyi de commissie ook niet
onvermeld mag laten dat door de ver-
eeniging „Hulp in Nood" alhier in éaa
geval het schoolgeld werd betaald voor
een kind, dat nog op de bewaarschool
ging, teneinde hierdoor een ouder zusje
in de gelegenheid te stellen getrouw da
school te bezoeken.
Biyktuit het bestede bedrag, dat slechts
een gedeelte der subsidie voor het beoogde
doel behoefde te worden aangewend,
wat een verbiydend verschijnsel mag
heeten overbodig mag deze nochtans
niet genoemd worden, en met welgevallen
vernam de commissie dan ook, dat be
doelde subsidie, welke gevaar liep inge
trokken te worden, ook dit jaar weder
op de begrooting werd geplaatst.
Een vergeiyking makende met het
jaar .1901, merkt de commissie op, dat,
moge het aantal oproepingen en huisbe
zoeken voor sommige scholen minder
zyn geweest, voor anderen bedroeg dit
aantal aanmerkeiyk meer. In 'C geheel
werd een 8 tal oproepingen meer uitge
schreven terwyi ruim honderd huisbe
zoeken minder werden afgelegd, welk
laatste verschil echter voornameiyk is
toe te schryven aan de omstandigheid,
dat dit jaar minder gevallen voorkwamen
van vermoedeiyk absoluut schoolverzuim.
Resumeerende biykthetder commissie,
dat het aantal gevallen van relatie! school
verzuim dit jaar vry wel hetzelfde Is ge
bleven, ondanks, of misschien door de
yverige pogingen welke werden aange
wend om dat schoolverzuim zooveel
mogeiyk tegen te gaan.
Hoe dit zy, moge het aantal verzui
men voor een gemeente als deze mis
schien betrekkelijk gering te noemen
zya, toch wil het de commissie voor
komen dat deze nog tot een geringer
minimum moeten en kunnen worden
gebracht, opdat alle leerplichtige kinderen
te dezer stede, waarvan het meerendeel
slechts een betrekkeiyk korte leertyd is
gegeven, zich dien tyd zooveel mogeiyk
ten nutte mogen maken.
Burger-Avondschool.
Het onderwys in de 2e helft van den
cursus 1901/1902 werd voortgezet met
96 leerlingen, van welke 50 tot de la
hy toen
Neem my niet kwaiyk, ik wist niet
dat u doofstom was en draaide lachend
verder.
Het was negen uur 's avonds. Hat
begon stil te worden in de Lsipzige:
straat, doch verder op in de Potsdammer
straat, was het nog zeer levendig. Kan
toor- en winkelbedienden maakten hunne
avondwandeling en dit gaf nog druk
vertier.
De joage Hartman keek op zya horloge.
Juist negen uur, mompelde hy.
Zou zy er nog wazen? Nu moeten ze
er toch uitkomen Ik zal maar op haar
wachten.
Met dat woord „zij* bedoelde hy eene
jongedame, die deelnam aan de concerten
welke de manneiyke en vrouweiyke
leerlingen der Koninkiyke Muziekschool
onder elkaar op touw zetten, en waarby
slechts een klein publiek van genoodigdan
werd toegelaten.
Zooals hy den vorigen dag van een
paar jonge dames had vernomen, had juf
frouw Sehmelder de laatste veertien dagen
de lessen niet bygewoond.
(Wordt vtrvolgd.i
