Zaterdag
15 Augustus.
41e Jaargang.
1903.
U
BinneDlandsGiie berioMea.
FEUILLETON.
«liMSMÉ
So. 191.
Bi
irsstreep. 4
4*».
VLISSI\(iS( llE COURANT
Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post l.óö.
Afzonderlijke nummers 6 cent. Men abonneert zich istj alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bfj den U i t g a r r
F. VAM BK VSLSB Ir., Kleine Markt, I. 187.
ABVERTENTIÊNvan 1 4 regels 0.40. Voor eiken rsgel
meer 10 cent. B(J directs opgaaf ran driemaal, plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Groots letters
sn cliché'# naar plaatsruimte.
Yen /MM fegtlflu, KlAg«s»iitefi ©g Mm- om f®esG$ss«s,
X^l^pliooiisaniMm^s1 IO.
AfeosBOmeisie-AiTnteitttRit op zesr Toordaeligo voorwawdsn.
Se Eijksmiddelen.
Kon in de vorig3 maand over Juni
1903 een stijging van 's lands inkomsten
worden geconstateerd van anderhalf
millioen vergeleken bij dezelfde maand
van 1802, ook de afgeloopen maand was
byzonder gunstig voor de schatkist. Juli
1903 leverde een totaal op van
fl2.654.231,A51/,te.;enfll.920.025.06'/j
in Juli 1902.
Bit toont alweder een vooruitgang
aan, en wel van meer dan 7 ton, terwijl
'/„der raming met meer dan een millioen
gulden werd overtroffen.
Moet voor een aanzienlijk deel die
meerdere opbrengst worden toegeschreven
aan een hoogere ontvangst van ruim 4
ton op het wisselvallige successierecht,
er blijven dan toch nog f300,000 over,
iüo op de andere bronnen van inkomst
meer ontvangen zijn dan in Juli van
verleden jaar.
De directe belastingen vertoonden
slechts geringe verachillen.Steeg de grond
belasting met ruim f 60.000, het per
soneel bleef stationnair, de bedriJfsbe
lasting bracht f 40.000 meer op en de
vermogensbelasting had ook een klein
avans. Voorts zien wö de invoerrechten
vermeerderd met f 60.000, en van de
accijnzen valt een hooger bedrag van
ruim f 50.000 te constateeren voor de
suiker, waartegenover kleine verminde
ringen staan bij den wtjnaccijns, dien
op het gedistilleerd, dien op het zout en
op het bier, en een geringe verhooging
voor het geslacht.
BiJ de zegelrechten een stijging van
f 24.000, de registratierechten van ruim
f 40.000, de hypotheekrechten van ruim
1 5000 en de successierechten gelijk
wö reeds opmerkten van een flinke
4 ton. Ook de verdere rubrieken gingen
vooruit. Posterijen gaf zelfs f 50.000
meer, de rijkstelegraaf f 5000 en de
loodsgelden ruim f 8000 meer.
Er bestaat dus voorzeker reden tot
tevredenheid, niet slechts over de afge
loopen maand, maar ook over het tijd
perk van 7 maanden, dat reeds veriao
pen is, daar tot nu toe bijna 3V3 mil
lioen gulden meer is ontvangen dan in
1902 en de raming over deze 7 maanden
met ongeveer 2 millioen gulden is over
schreden. (»N. Ct.")
Ontslag Lindeman.
Verschillende organen bespreken nog
het ontslag aan den heer Lindeman ge
geven als leeraar aan de rijkslandbouw
school te "Wageningen.
Mr. Levy schrijft; in de „Telegraaf*,
dat hij geen zweem van sympathie ge
voelt voor het Comité van Verweer.
Van te naby zijn de jammer en het
lijden van tal van onschuldigen en ver
dwaasden mij bekend, dan dat het be
(Vrij vertaald doortM. J. K.)
16.)
O, is mijnheer Walter gekomen
Dat spijt mij. Eu oom zal u zeker ook
missen.
De jonkman nam hare hand in de
zijne, maar terwijl hjj die zacht drukte,
waagde hjj het niet de woorden uit te
spreken, die hem op de-lippen lagen. Hij
wilde haar vragen, of zij hem ook niet
zou missen.
Hoe kort zij elkaar ook kenden, toch
was zy de eerste, wier beeltenis zich in
z(Jn hart had gegrift, wier stem hij tel
kens meende te hooren, wier mooie oogen
bem tot in zyne droomen vervolgden.
Garhard Heyl beminde het schoone
drijf der phrasenhelden anders dan als
volslagen idiotisme zou kunnen worden
gekenmerkt. Ook handhaaf ik ten volle
mijne meening, elders ontvouwd„dat
de vraag, aldus gesteldintrekking of
staking, gesteld, brutaalweg zonder om
wegen, vlak op den man af, gesteld,
geiijk de rooverbeurs of leven eischt,
tot zelfs, gaf het pas, eens oude vrouw
van haar spinnewiel, naar het Binnenhof
zou doen vliegen, om voor de wet te
stemmen."
De schrijver meent echter dat er geen
rechtsgrond bestond voor straf.
Vraagt men naar het karakter der
geïncrimineerde bewoordingen het is
beuzelpraat en anders niet. In het soci
aal democratische kamp heeft men bljjit-
baar nog niet genoeg besef van de
plichten, welke aan den rang eener staat
kundige partij verbonden en verschuldigd
z]Jn, om van gezwets, als het onder
havige, zich te onthouden. Vandaar zoo
menig ergenis gevend woord, straattaal
in den volsten zin, waaivan zij meenen
zich te moeten bedienen, die, op de harts
tochten van den dommen grooten hoop
speculeeren.
Hier echter is gestraft, en, men ver-
gete het niet: voor siraf is een rechts
grond noodig. Ik vraag, en houd niet op
met aandrang te vragenwelke is die
rechtsgrond Waar, in ons geschreven,
of ongeschreven recht is er een voor
schrift, neen, een regel, neen, een woord,
dat straf rechtvaardigt, op grond van
liffe snorkerfjen, van onbekookte dwaas
heden, door een ambtenaar in een volks
vergadering geuit? Wil de regeering op
treden als bewaakster, dat hare ambte
naren slechts zeggen en doen, wat met
het gezond verstand vereenigbaar is, dan
zou hare dagtaak eindeloos zija. Indien
z|j echter straft, is z|j rekunschap schul
dig, dat er misdrijf ia gepleegd.
De „Chr. Democraat" schrijftValsch
is de voorstelling alsof de heer Lindeman
zou z|jn ontslagen, omdat hjj geen huiche
laar en verrader wilde z|jn.
Niemand heeft dat-van hem gevorderd
Wanneer de leeraar oprechtel|jk had
verklaard wat de minister hem vroeg,
dan was hy daardoor allerminst een
verrader of huichelaar geworden.
Schande zou daarin evenmin voor hem
gelegen zijn geweest. W|j gelooven zelfs
dat de sociaal-democratische arbeiders
partij zich zelve in hooge mate zou
eeren, wanneer z(J openly i erkende een
ontzettende fout te hebben gemaakt,
toen zy zich solidair verklaarde met het
Comité van verweer en mee opging
voor een anarchistisch avontuur.
Staatsloterij.
„De Residentiebode," die terstond na
de Troonrede van 1901, reeds verklaarde,
dat zy het jammer zou vinden indien
de Staatsiotery werd afgeschaft, omdat
zy een veiligheidsklep is, die veel goed
doet, niet in zichzelf verwerpeiyk is en
nog een aardig duitje opbrengt, dat onze
meisje, en nu ging hy haar verlaten en
zou haar misschien in vele maanden,
misschien in vele jaren niet wederzien,
want hy had de verplichting op zich
genomen om James Walter ook op groote
reizen te vergezellen. En zy kenden elkaar
nog te kort om aan Liesteth of aan haar
oom ta bekennen dat by liefde voor haar
koesterde.
Het scheen hem toe, dat Liesbeth zyn
zachten handdruk beantwoordde. Of ver
giste hy zich
Wy zullen u toch nog wel eens
zien, als ge weer hier komt, niet waar
vroeg zy.
Wanneer ik weer te Freisnwalde
kom, zal myn eerste bezoek u gelden.
Vroolijk gestemd was Heyl gekomen,
in ontevreden, gedrukte stemming
verliet hy „De Kluis*.
In gedachten verdiept voortgaande,
kwam hy aan de plek, waar by Lies
beth de eerste maal bal gezien, en kwam
hem het gehoele voorval levend g voor
den geestdat schoone, half lachende,
halt angstige gelaat, die bevallige gestalte,
die trouwe bruine oogea, die hem zoo
smeekend aankeken.
Ik bemin haar doch waike uit
zichten heb ik om haar eenmaal de myne
schatkist gerust behouden mag, is na
het aangekondigde wetsontwerp en de
beschouwingen daarover gelezen te hebban
niet bekeerd.
Integendeel, hoe meer zij de zaak
beschouwt, hoe dwazer en roekeioozer
zy dien beraamden maatregel vindt.
Zy noemt het louter Prinzipienreiterei,
die bovendien nog bang is voor haar
eigen schaduw, want niets dan de vrees
van inconsequentie te worden beticht gaf
aanleiding tot indiening van dit wets
ontwerp volgens „De Residentiebode."
Dat de regeering het noodig acht de
speelzucht op openbaar terrein te beteu
gelen is een feit hetwelk het blad niet
alleen kan eerbiedigen, doch zelfs een
streven noemt, waarby het zich volgaarne
zou aansluiten, om de verlokkingen
waarmede die speelzucht zich op openbaar
terrein weet te omgeven, cm de talryke
misbruiken, welke daarmede samenhan
gen, om de velerlei zonden welke daaruit
voortvloeien. „Tegen die speelzucht op
openbaar terrein kan men dan ook,
onder het voorbehoud van eerbiediging
der persooniyke vryheid door de regeeriDg
zelve gesteld niet krachtig genoeg
optreden."
„Maar hiermede is," zegt „De Resi
dentiebode" „toch volstrekt niet gezegd,
dat men ook de Staatsiotery behoort te
ïyf te gaan."
En wel in de eerste plaats niet, omdat
de Staatsiotery allerminst tot- die uitingen
van speelzucht behoort, welke zich be
wegen op „openbaar terrein" en daarom
m6t „eerbiediging der persooniyke vry
heid" voor beteugeling in aanmerking
komen. De Staatsiotery valt niet te rang
schikken onder de openbare speelzucht,
waarvan getuigd moet worden, dat zy
zich weet te omgeven met talryke ver
lokkingen, dat talryke misbruiken met
haar samenhangen en dat velerlei zonden
uit haar voortvloeien.
De Staatsiotery gaat de speelzucht
zelfs tegdn op privaat gebied, meent bet
blad.
Zy werkt eeriyk, onder strenge contrOie,
met beperkten inzet, zonder humbug,
zonder reclame, zonder chicane
Tot een principieel debat over het al
of niet kwade van ieder spel zal „De
Residentiebode" zich niet laten verlokken,
want, zegt zy, „wy zyn niet geharnast
in het teksten-pantser van onze veel
waarde bondgeaooten."
Zy verklaart echter, dat tot haar het
besef nog niet is doorgedrongen, dat
ieder spelen, ook dat om geldswaarde,
zoolang het niet have en goed dreigt
door te brengen, zoolang het niet in
blinden hartstocht ontaardt, op zich zelf
een kwaad zou wezen. En zoolang zy
niet tot deze overtuiging is gekomen,
zoolang blijft zy de Staatsiotery als een
der meest tegen misbruiken gewaarborgde
meest onschuldige vormen van lotery-
spel in bescherming nemen, juist omdat
zy èa geen openbare speelzucht bevordert
èn bovendien private speelzucht krachti-
gen breidel aanlegt,
te mogen noemen Wie ben ik Een
verkwister, die zyn erfdeel heeft verspeeld
en daarna in d6n vreemde is gegaan,
omdat thuis voor hem het gemeste kalf
niet werd geslacht. En nu ben ik de
secretaris van een man, omtrent wien
ik niets weet en die een gavaariyk avon
turier kan zyn Myn vooruitzichten om
haar te bezitten zyn dus niet bemoedigend
In zyn woning aangekomen, vond H*yl
een telegram. Daarin liet James Walter
hem weten, dat hy hem over een we6k
verwachtte in zyne woning in de Dier
gaardestraat no. 48.
Dus heb ik nog een week uitstel
eiken dag kan ik nog naar „De Kluis'
gaan, en misschien
Wat kon er in een week nog gebeuren
Kort nadat Garhard Heyl was heen
gegaan, kwam mevrouw Werling de
kamer binnen en vond daar den majoor
alleen.
Raeds sinds verscheidene dagen had
zy gawenscht iets met hem te bespreken
dat haar op het hart lagzy had daarmee
echt6r gedraaid, omdat haar broeder ten
gevolge van zy'ne kwetsuur aan den voet
zeer prikkelbaar was.
Wal, Marie, sprak hy, maar nu
zeer bedaard en in goed humeur, wat
Trouwens, in de vergedreven gelei-
deiykheid der afschaffiog, door de regee
ring voorgesteld, ziet „De Residentiebode"
een bewys, dat hier veeleer met parade
ter eere van een mooie leuze dan met
de uiting van een diep gevoelde over
tuiging te rekenen valt.
Van de lange tussehenpoozen by de
laatste loteryen, die het ontwerp voorstelt,
verwacht „De Residentiebode," dat zy
een waar beursspel in lootjes zullen te
voorschyn roepen, zooals in Ameri-
kaanscbe fondsen na de verkiezing van
een gewenschten presidenttenzy
de buiteniandsche lotenmarkt tydig voor
„Gründer" en Schwindel-afnemers van
het surplus der Nederlandsche goedge-
loovigen zal gezorgd hebben, of dezen
hun lieve spaarpenningen onder petro
leum-, tabak- of spoorwegsbares hebben
begraven.
Omtrent de gevolgen voor de schatkist
zegt „De Residentiebode" het volgende
„De Staatsiotery brengt thans op
f 650,000 per jaarhet eerste jaar der
afschaffing, wordt dit bedrag verminderd
met f24,000 en in 1921, bet jaar vóór
de algeheele afschafflog, bedraagt de
vermindering f 273,000, zoodat daarna
het budget over 1922 op eenmaal een
schadepost krygen zal van ongeveer
f337,000."
Ware zulks noodig om des beginsels
wille (in een noot vraagt het blad,
waarom de regeering wél in onze Oost
opium van overheidswege verschaft juist
om de misbruiken, aan het verpachten
aan part'culieren verbonden, tegen te
gaan) „De Res.-bode" zou niet aarzelen
te zeggenkap dien boom af en ver
brand hem in het vuur maar dan ook
leg zonder dralen de byi aan den wortel.
Maar gelet op het aarzelend handelen
der regeering, haar zwakke verdediging
en den allesbehalve rooskleurigen toe
stand der schatkist biytt „De Residentie
bode" er by, dat dit ontwerp noodeloos
getuigen is.
Indische telegrammen.
By het departement van koloniën
is ontvangen het volgende, van 12 dezer
gedagteek6nde telegram van den gouver
generaal van Ned.-Iadië, betreffende de
krygsverrichtingen in Korintji
In Korintji is 9 dezer Poelau Tengah
na een hardnekkige verdediging genomen
Gesneuveld drie militairen beneden den
rang van officier. Gewond een officier
en 29 militairen beneden den rang van
officier. Drie honderd vyanden zyn ge-
sneu veld.
Volgenden dag is by doorzoeking der
huizen gedood een officier en zyn gewond
twee fuseliers. Overigens alles geheel
rustig.
Aan de afdeelingen van den bond van
Naderl. Onderwyzers is een schrijven
gezonden door een 20 tal onderwyzers,
die hoewel tegenover de economische en
politieke kwesties niet een geiyk stand
zie je er weer opgewonden uit I In de
laatste dagen ban je zeker weer erg aan
het kniezen geweest. Er je hebt me toch
beloofd, dat je dapper zoudt wezen
ter wille van Liesbeth.
Ik doe er myn best toe, maar ik
kan niet, antwoordde mevrouw Werling
met een zucht. Volgens myne berekening
moet Heinz nu vry wezen.
De majoor draaide zich om en keek
zyne zuster ontsteld aan.
Het was toch zeven jaar
Ja, dat is zool Maar je weet toch
wel, dat ik toen heb vernomen, dat hy
door goed gedrag van elk jaar drie maan
den afslag zou kunnen krygen, als cat
zoo is, dan moet hy nu uit de gevau
genis z{ju.
Je kunt geiyk hebben, antwoordde
haar broeder, terwyi hy het voorhoofd
fronste. Uit de gevangenis een ontsla
gen tuchthuisboef I O, het is verschrikke-
ïyk, verschrikkeiyk I
Maar bedenk toch eens, hoe zwaar
hy gestraft is, hoe vreeseljjk hy voor
zyne schuld heeft moeten boeten. Als
hy weer in vryheid is, staat hy zonder
vrienden en zonder geld. Zouden wy niet
eens daarnaar kunnen onderzoaken Is
dat onze plicht uiet Zou je hem helpen,
punt innemende, het van 't allerhoogste
belang achten een antwoord te vinden
op de vraagWaaraan mag onze Bond
meewerken, waaraan niet Verwyzende
naar het veel bewogen voorjaar, consta
teeren ze, dat de Bond en zyn afdeelin
gen verkeerd zoud3n hande'.an, zoo zy
steeds aan allen economischen en poli-
tieken stryd deelnamen. De onderwy-
zersbond speelt gevaarlijk spel, zoo hy
als regel zyn steun verleent aan een
actie, die in ons land tot zelfs door de
groote massa der arbeiders vyandig wordt,
btj.gand. Do openbare school zou zeer
ernstig in gevaar worden gebracht, zoo
de Bond in concrete gevallen geregeld
tot „aansluiting by de arbeidersbewe
ging" overging.
Toch zal 't van tyd tot tyd biyvon
voorkomen, dat vragen binnen de grens
der bondsbemoeiingen worden opgenomen
die met dat programma in min of meer
verwyderd verband staan. Om een recht-
vaard.ger en bedachtzamer afdoening
van zoodanige kwesties mogeiyk te
maken, is in een vergadering op 27 Juli
te Utrecht gehouden, door een 20 per
sonen van 13 afdeelingen des lands, na
breedvoerige bespreking besloten de vol
gende voorstellen aan de atdeelingen aan
te bieden.
Voorstellen, niet in rechtstreeksch
verband met het programma staande,
worden alleen dan ais aangsnomen
beschouwd, als minstens s/a der stemmen
in de afdeeling of by referendum zich
er voor heeft verklaardby beslissing
in de algemeene vergadering is volstrekte
meerderheid voldoende, terwyi in het
hoofdbestuur minstens op twee na alle
aanwezige leden er voor moeten stem
men. Tevens wordt steun gevraagd voor
de volgende motie, te behandelen op de
algemeene vergadering
De algemeene vergadering van oordeel,
dat besluiten van bondsafdeelingen niet
alleen in de plaatsen van ressort dier
afdeeling, maar ook daarbuiten hun in
vloed ten goede of ten kwade kunnen
ultotfenenoverwegende, dat in ver
schillende afdeelingen voorstellen werden
aangenomen (aansluiting by Mei-comiié's,
steun aan G. v. V. enz.), welke elders
door tegenstanders zoowel van den Bond
als van de openb. school tegen beide
worden geëxploiteerd overtuigd dat in
het belang van een bloeiend bondsleven
de autonomie der afdeelingen zooveel
mogeiyk dient te worden gehandhaafd
spreekt den wensch uit, dat elke afdee
ling by de behandeling van voorstellen
erns.ig zal overwegen, of door aanne
ming van die voorstellen collega's-
bondsleden in streken met andere poli
tieke en economische verhoudingen moge
lijk in moeiiykheden kunnen worden
gebracht.
Militairs zaken.
Met wyziging van 2 der „voorloopige
regeling batrcffjnde ae verstrekking, de
bewaring, de inlevering van kleeding en
uitrustingstukken van dienstplichtigen
ais je kunt Je kunt hem toch wal
opsporen? En ,mjg ik ham dan we
derzien? Ach, R churd, als je wist, wat
ik ïyd hoe ik dag en nacht er aan moet
denken, dat hy myn man, de vader
van myn kind misschien in kommer
en ellende rondzwerft, zender vrienden,
terwijl hy smacht naar een vriendelijk
woord van ons I Sta my tenminste toe,
dat ik hem een woord van vergiffenis
en van hoop zend.
De majoor schudde het hoofd.
Neen, Marie, dat gaat niat, dat
kan niet, dat mag niet I Hy beeft afstand
gedaan van alle rechten op jou en
dit was het eenige, wat hij kon doen om
jou niet te laten deelen in zyn schande.
Wanneer wy ons met hem gaan bemoeieo,
als ja hem wederziet, wordt daardoor
een band aangeknoopt, die niet weder
kan losgemaakt worden I Terwille van
Liesbeth moet hy dood voor ja wezen
dood voor je
Schreiend stond mevrouw Werling op.
Misschien heb ja wel geiyk, zeide
zy, maar het is myu dood. Dan ganschen
nacht lig ik wakker en zie ik hoe hy
de armen naar my uitstrekt, dan hoor
ik, hoe hy my roept.
(Wo U W'ijigdu
