27 Juli.
Inmaak.
Maandag
174.
1903.
4ie Jaargang.
Clmcto
rii
Gemeentebestuur.
iiiMsa
PBÜSLLET0N.
SlIHftSÉtt tattiL
T
VLISS1NGSCHE «OIIMNT
Prï)s per drie maanden 1.80. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 6 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren m rechtstreeks fep den Uitgever
F. VAN SB VBLB8 li., Kleine Markt, 1. 187.
A3VBRTENTISN van 1 i regels 'il.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. Bp directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prpa slechts tweemaal berekend. Groot» letters
en cSché's naar plaatsruimte.
Vsï» Af al «segslps, aftgaseaflwi sg> Isa- sa l®esiias®a.
UTal«pl&oomma&me3'
Abor.r.eaaeHtR-AêrsrtenMër op k«bp Tpordesllga voorwssïieH.
KI©."
middel om
r te dooden
huisdieren
1 Ceata.
\N SANTEN»
AST
e i t.
J5D, Dok.
45 4 15
kt Vlissin-
rerkdageri)
1 20 2 50
11.—
2 5 3 35
6 20 7—
20 1040
30* 2—*
10 4 30
50 8 20.
6 10 6 30
10 10 30
10 1 20
3 40 4—
7 40 8—
idags uit.
4*38.
en 6 05
6 35
4 45
5 50e)
et vertrek
aselen en
Borsselen
3NSDAGS
iuzen ten
dagen te
itation te
Aangifte van nieuwe leerlingen voor de
openbare lagere echoën.
Burgemeester en Wethouders van Viis-
stagen j
brengen ter kennis van belanghebbende
ouders of voogden, die hunne kinderen
of pupillen met 1 September wenschen
toegelaten te zien tot eene der openbare
lagere scholen in deze gemeente
dat van af Maandag 20 Juli tot en
met Vrjjdag 14 Augustus e. k., uitslui
tend ter Gemeente-Secretarie (bureau be
volking) lederen werkdag van des voor
middags 10 tot 12 uren gelegenheid tot
aangifte van nieuwe leerlingen voor die
scholen gegeven wordt
en dat ingeschreven kunnen worden
alle kinderen, die in 1897 of vroeger
geboren werden, dus zp, die in den loop
van dit jaar zes jaren geworden zijn, nog
worden of wel reeds ouder zijn,
Vlisaingen, den 14 Juli 1903.
Burg. en Weth. voornoemd,
VAN DOOBN VAN KOUDEKERKE.
De Secretaris,
WITTEVEEN.
Schrikt maar niet lezers, wanneer ge
soms mocht meenen, een kermisartikel
van ons te moeten slikken. Wp althans
zouden dien naam aan deze regelen niet
willen geven. En, waartoe zou het ook
dienen Spraken wij vóór de kermis
niemand zou die extra-opwekking noodig
hebbenwel te verstaan niemand der
kermisgangersen handelden wp in
tegenovergestelden geest, niemand hunner
zou op dit oogenblik naar ons luisteren-
Bovendien, de kermis wordt immers
welhaast weer uitgeluid Dat wil zeggen
ze behoort voor een jaar tot de historie.
Gebeel tot de historie behooren zal de
kermis vooreerst nog wel niet. Ze heeft
een taai leven eu dat kan ook moeilpk
anders, waar het eene zaak betreft van
zoo groote historische beteekenis. Voor
heen toch werd zij gehouden, niet allaen
met toestemming, maar zelfs onder rege
ling der overheid. Toen was de kermis
een regelmatig terugkeerend bezoek van
reizende handelaren uit het buiten- en
biDneniand, die de bevolking voorzagen,
van vele zaken van behoefte en weelde,
destpds, bp het zeer beperkte handels
verkeer, op geene andere wpze te ver-
krpgen. Een geheel gevolg van muzi
kanten, kunstenmakers enz. enz. verge
zelde de karavaan en het waren werke
lpk gewichtige en belangrpke dagen voor
de steden der middeleeuwen of van
lateren tpd.
Met zwaar klokgelui werd het begin
van die dagen aangekondigd. Aan het
vi :j no.ar het Engelsch.
219.)
Het was afgesproken, dat Archibald
Hope haar naar Devonshire zou geleiden,
dat hp daar voor zich in zPn broeder
kamers huren zou in het hotel, en haar
zeer dikwpis zien zou op hare wandelin
gen en rptochtjes. Het sprak van zeiven
dat er, met ter zpda stelling van zekere
voorwaarden, en zoo Maurits Hope geen
hinderpalen in den weg wierp hun huwe
einde geschiedde hetzelfde. Die gewoonte
heeft eeuwen, ja tot op den huid!gen
dag stand gehouden. De reden er voor
was echter sinds lang vervallen. In die
oude tpdea gebeurde het vaak dat men
wegens eenig misdrpf bp vonnis uit de
stad werd gebannen of dat men, om zulk
een vonnis te ontgaan, vluchtte naar
eene andere plaats, waar men niet kon
worden vervolgd. Met de kermis (kerk
mis of jaarmarkt) konden deze gedwon
gen of vrpwiilige ballingen de stad be
treden. Niemand mocht de hand op hen
leggen. Die gunst ving aan bp het inlui
den maar bp het uitluiden trad de wet
weer in al haar gestrengheid op. zp
moesten maken dat zp wegkwamen.
De kermis is dus eens eene instelling
geweest, uit den drang der noodzakelijk
heid geboren. Thans bestaat die nood-
zakelpkheid niet meer en de concurrentie,
door de reizende kramers onzen winkel
stand aangedaan, zal wel niet doodeipk
zPn. Integendeel, de drukte van het ver
keer is oorzaak dat deze of gene nog
wel eens goede zaken maakt.
Ja, wat kunnen de tpden toch veran
deren I Ouderen van dagen weten zeer
goed, dat in hun jeugd- de kermis wer-
kelpk verrassingen, extratjes bracht. Wat
er thans op te bekomen is, dat kan men
zich vrp wel het geheele jaar door ver
schaffen. Met de openbare vermakelpk-
heden is het niet veel anders gesteld.
Destpds was het ia de meests steden
doorgaans doodsch en stil. Van uitwen
dige pracht, van schitterende verlichting
was nog geen sprake. Daarom was de
kermis zoo aantrekkeipk. Zp was een
welkom nieuwtje, dat geen al te gevaar-
lpke afleiding bracht in den dagelijkschen
eentonigen gang van zaken. Zoo'n mooie
verlichting des avonds, zoo'n vrooipke
muziek, zulke schitterende kleuren, zoo
veel behendigheid en vlugheid en zooveel
genot van allerlei aard
Het is een feit, dat menschen van
leeftpd en van ernstige levensopvatting,
zich met genoegen terugdenken in het
geen dit feest hun in de dagen hunner
jeugd verschafte. Zpn nadering werkte
op allen en bracht ze in opgewekte stem
ming, en met een soort van weemoed
werd na enkele dagen weer afscheid ge
nomen.
Men mag ons beschuldigen van kort
zichtigheid, van eigen dunk of wat niet
al, maar wp beweren dat, waar de echt
menscbelpke behoefte van zich eens wat
los te maken, voorheen evenzeer bestond
als nu, en men niet aarzelde aan die
begeerte toe te geven, die begeerte, of
liever het toegeven er aan, een ander
karakter droeg en heel wat minder ver
ging dan in onze dagen.
Is dit zoo, dan is het niet de instelling
zelve, die schuld heeft dat, door het vol
lijk in alle stilte zou voltrokken worden,
nog voor hun verbipf te Devon ten einde
was maar dit was nog maar bepaald
tusschen de beide gelieven, en Maiy
Prayse wist van deze afspraak niets.
Wellicht had Maurits met zpn levendig
begrip en doorzicht en zpne grondige
studie van dat eenige tweetal, in hetwelk
hp belang stelde, hunne bedoelingen door
grond misschien hinderde hem hun
stilzwijgen over hunue plannen, want hp
verscheen de twee eerste dagen niet,
nadat hp vernomen had dat de dag van
het vertrek naar Devonshire bepaald was.
Toen hp wederkwam, besloot Archibald
zich openhartig te verklaren.
Het was des avonds, toen Maurits met
grooter belangstelling dan ooit naar de
gezondheid zpos brooders gevraagd had,
en zp te ramen op het terras op= en
neder wandelden.
„Ik geloof, Maurits, dat het niet waar-
schpnipk is, dat wp thans ooit weer te
zamen een bitter woord wisselen zuilen,
doen aan verschillende neigfegen, ^r-
schillende belangen worden^^adeeld.
>r 'de
Hst bewps hiervan ligt voor de hand.
Ia grootere gemeenten heeft men ge
meend, verstandig te doen, door haar bp
te zetten in het grai der dingen, die op
de wereld hebben uitgediend. Jaren ge
leden reeds is dit geschied. Maar wanneer
we ons zeiven nu met de hand op het
hart afvragen, of cadr een betera geest
in het volk is gevaren, of CéA' het
publieke leven van beter gehelte, de
losbandigheid minder, de zucht naar uit
spattingen afgenomen is, dan is het
antwoord vrp bedroevend.
Maai dan is de conclusie Immers
al gereed? Wanneer wp meenen reden
te hebben om ons te beklagen over onze
hedandaagache openbare vermakelpk-
heden, dan ligt de schuld niet aan de
instelling, maar aan sommigen van hen
die er gebruik van maken, en het is
volstrekt niet noodig, dat d eze den toon
aangeven. Meenen wp naar da kleine
minderheid de groote meerderheid te
moeten afmeten en op dien grond allen
te kunnen noodzaken om hunne opvatting
van de diDgen in otzen geest te wpzigen,
dan maken wp inderdaad ons schuldig
aaneen zeer eigendunkeipke beschavings-
waan en verkondigen een waanwpsheid,
die alles behalve fraai staat.
Met het feit dat iets bestaat, heb
ben wp wei degelpk rekening te houden.
Onze wenschen mogen daarmee niet in
o veroen stemming zpn, voor 't oogenblik
althans doet dit niets tot da zaak.
En waarom zouden wp dan, met ons
zalven desnoods te begionen, tot ver
betering van het bestaande niet kunnen
werkzaam zpn In alle andere op
zichten willen en kunnen wp het toch
wel. Aan de kermis schpnt nu eenmaal
onafscheidelpk verbonden te zpn, de
gedachte aan eeniga onmatige en orde-
verstorende lieden. Laat dat zoo zpn.
Te meenen dat men daarom niet op
ouderwetsche fatsoenlpke manier zou
kunnen uitgaan en gepast viooipk zpn,
dit is eenvoudig belachelpk.
Getrouw aan hetgeen wp vooropstelden,
willen wp hiermede niet geacht worden,
een pleidooi voor de kermis te houden.
Dat zou bovendien veel weg hebben van
napleiten. Maar één ding willen wp toch
wel zeggeD. Velen zpn van meaning dat,
wanneer de sinds lang bedreigde instel
ling eenmaal tot het verledene zal be
hooren, men haar zal zien herleven in
anderen vorm, minder natuuripk en
stellig minder populair.
Dat is een van do redenen, waarom
zp de instelling zelve in eere willen
doen blpven. Welnu, zouden wp zeggen,
zorgt dan maar dat gp hare eer blpft
ophouden. Tracht ze te zuiveren van
de vlekjes die haar ontsieren. Tracht de
als wp spreken over datgene, waarover
wp weleer getwist hebben.»
,Ik weet het niet,» zeide Maurits ge-
meipk.
„Maar ik weet het wel,* hernam Ar
chibald, „omdat ik te zwak ben om te
twisten, en gp van uwe meerdere kracht
geen misbruik maken zultomdat gp
mp het leven gered hebt, door spoedig
mp te hulp te komen in dien nacht, toen
Sir Richard op mp geschoten heeft en
omdat ik mp herinner, de smart welke
op uw gelaat te lezen stond en de woor
den van deelneming en broederlpke liefde,
die mp nog altpd in de ooren klinken
„Wat hebt gp mp te zeggen vroeg
Maurits.
„Dat ik, alvorens mpne taak te Glas
gow weder op te vatten, naar Devonshire
vertrekdat ik daar Leuisa Kelpdala
dikwpis zien, en haar huwen zal, zoo
alle vrienden er hunne toestemming toe
geven."
„Ja, zoo alle vrienden hunne toestem
feestvreugde te houden binnen de perken
der welvoegeipkheid. Tracht haar meer
een wérkelpke uitspanning voor allen te
doen zpn. Dat zal meer baten dan de
langste redeneeringen. En wie weet,
haalt men er al geen tegenstanders mee
tot zpn gevoelen over, wellicht dat men
er dan de instelling zelve ze moge
dan nog lang of kort bestaan voor
bewaart om, als een soort van aange
kleeds legende, een onnatuuripk bestaan
voort te slepen.
Eet liesreehtrappert der Liberale Unie.
De „Arnhemsche Courant" brengt,hulde
aan da commissie uit de Liberale Unie,
die het bies echtrar-port uitbracht, voor
d6 omvanrpks studie, die zp van de drie
vraagstukken, waaromtrent haar praead-
vies gevraagd is heeft gemaakt. Dat haar
arbeid ook „volledig" zou mogen heeten,
kan de „Arnh. O." riet beamen, want
zp had het passief kiesrecht voor de
Tweede Kamer niet buiten beschouwing
mogen laten.
Min of meer verwonderd is de „Arnh.
Ct." over ds opvatting van het hoofdbe
stuur der Liberale Unie, dal de commissie
slechts materiaal zou verzameld hebben
voor „nadere bestudeering.
De „Arnh. Ct." hoopte ernstig, dat
het niet de bedoeling was om stof te
leveren, waarover nu nog weer eens lang
en breed geredekaveld zou moeten worden.
„Trouwens, waar de cOTmisaia invoering
van algemeen kiesrecht aanbeveelt, aller
eerst „uit het oogpunt van zelfbehoud
voor den Staat», en bovendien omdat
slechts daardoor „opheffing mogelpk is
van de gebreken van den tegenwoordigan
toestand," kan theoretisch geredeneer uit
te lokken het naas'e doal van haar onder-
Z08k moeilpk geweest zijn.
De ,,Arah. Ct." toont daarna aan, dat het
hoofdbestuur, blpkens zpn voorbericht
bp het rapport, volstrekt gean haast met
de zaak maakt.
Dit nu verwondert haar niet, ware 't
reeds alleen omdat 't nu eenmaal in de
natuur der Liberale Unie ligt, vooral het
verschil tusschen zeggen en doenduidelpb
te doen uitkomen.
„Maar gesteld zegt het blad - „dat
de ten slotte door het hoofdbestuur op
grond van de veelzpdige behandeling van
het rapport voorgestelde conclusion ia de
algemeene vergadering aan de orde gesteld
en door haar aangenomen zpo, wat dan
Na uitvoerig te hebben nagegaan tot
welke conclusie de commissie in haar
critiakvan de bestaande kiesrechtregeling
is gekomen, zegt de „Arnh. Ct."
„Nu doet 't er al bitter weinig toe, of
de commissie verklaart tot die slotsom
te komeD, niet omdat zp het kiesrecht
beschouwt als een recht voortvloeiende
uit het staatsburgerschap, maar wel als
een recht, „dat van overheidswege wordt
verleend en wel in 's lands belang",
wat wp niet met haar eens zpn, maar
aan welke twistvraag wp niet meer dan
een academische beteekenis hechten
ming geven 1» zeide Miurits in zich
zeivan.
„Veriangt gp nog een hinderpaal op
te werpen tusschen mp en mpa geluk 4
vroeg Archibald verwonderd, „en is het
mogelpk dat nog diezelfde onverzoenlpke
geest de overhand bekomt, welke Sir
R'chard deed gelooven, dat het in uw
belang was mp ie vermoorden
„Neen, dat is het niet," zeide Maurits,
na een lang stilzwpgen.
„Gp zoudt dus de angstige spanning,
waarin ik verkeer, niet laDger willen
doen voortduren," zeide de oudste der
beide broeders.
„Archibald," hernam Maurits langzaam
en op vasten toon, „ik heb gewacht tot
Miss Kelpdala mp vragen zou dat ik haar
van hare belofte zoude ontslaan en aan
Miss Kelpdala alleen zal ik mpn antwoord
gev6n. Misschien is het een gevoel van
jaloezie, dac mp kwelt, of een gevoel
van in de laatste dagen geheel ter zpda
te zpn gesteld, of dat de oude gevoelens
de hoofdzaak is dat zp, moge 't dan al
langs anderen weg zpn dan wp, tot de
conclusie komt,dat Grondwetsherziening
ter invoering van algemeen kiesrecht
onvermpdelpk is".
Een belangrijk verschil tusschen het
rapport der Unie-commissie en het
wetsvoorstel der vrpzinnig democratlsche
Kamerleden ziet de „Arnh. Ct." aan den
dag treden in het antwoord, door de
commissie gegeven op de vraag
„In hoeverre zal da materie der actieve
kiesbevoegdheid in de Grondwet behooren
te worden neergelegdin hoeverre zal
de regeling van het onderwerp aan den
gewonen wetgever moeten worden over
gelaten?»
De „Arnh. Ct.» ia wel geneigd om ten
deze met de Unie-commissie eer
der dan met het voorste! der vrp-
zinnig-democratische Kamerleden mes te
gaan, m. a. w. zp gevoelt er veel voor
om aan den gewonen wetgever volkomen
vipheid te vorleenen en hem da regeling
der actieve kiesbevoegdheid geheel over
te laten, met uitzondering van de drie
algemeene vereischten, dat da kiezers
zpn Nederlanders, ingezetenen en ten
minste 23 jaar oud.
Zooals de „Arnh. Ct.» reeds in het
begin van haar betoog zeide, acht zp
ten onrechte door de commissie het
passief kiesrecht voor de Tweede Kamer
voorbpgegaan, zelfs al deinsde zp terug
voor de cons-, quentie om het passieve kies
recht door de Grondwet aan de vrouw to
doen verleenea.
Onderzoek van het vaderschap.
In zpa maandblad „Getuigen en Red
den," nummer van 1 Juli jl.„ behandelt
ds. H. Prerson deze vraag. Het wordt
z. i. meer dau tpd, dat de quaestie aan
de orde wordt gesteld. De schrpver meent,
dat haar oplossing slechts kan worden
verkregen, indien men het eens is over
deze priacipieele vraag, of bp de toelating
van het onderzoek moet worden uitge
gaan van de belangen der moeder of van
dia des kinds. Hp zelf kiest het tweede
alternatief althans voor die gevallen,
waarin aan de moeder geen onrecht werd
aangedaan, waar deze, al bezweek zp
voor de verleiding, toch een vrp willige
daad verrichtte. Lettend op da belangen
van het kind Wil hij dan ook de exceptie
piurium concubentium niet toelaten,
maar, indien meerderen met de moeder
gemeenschap hebben gehad, hen alien ta
zamen aansprakeipk stellen, althans de
aansprakeipkheid van ieder hunner niet
doen vervallen, omdat ook een ander de
vader zou kunnen spn. Ten tweede
wil hp de instelling van de rechtsvorde
ring doon uitgaan van een voogdpraad
of van 9en voor alle onwettige kinderen
aan te stellen curator, ten einde op dia
wpze ook aan het gevaar der chantage
te ontkomen.
Het „Weekblad van het Richt" voegt
hieraan toe
Zonder nu thans de denkbeelden van
ds. Pieison uitvoerig te bespreken, veroor
loven wp ons toch een bedenking. Do
verplichting om het kind te onderhouden
kan toch slechts daarop steunen, dat in
rechten voldoende bewps voor het vader
schap aanwezig is. Hebban nu meerderen
met de moeder omstreeks deuzelfden tpd
weer langzamerhand terugkesren, om
mp waanzinnig te maken, maar ik ben
ontevreden over u en haar en over mp>
zeiven, en met u kan ik hierover niet
spreken. Gp zpt mpn broeder, dien ik
als zoodanig liefneb, en voor wiens herstel
niemand dankbaarder zpn kan dan ik,"
voegde hp er bp „maar toch zpt gP
nog altpd voor mp de zegenvierende
medeminnaar, die mp mpn schat ontroofd
hebt."
„Het sppt mp, dat gp mp ais zooda
nig beschouwt. Als wp te zamen te Devon
zpn zuilen
„Wp te zamen te Devon Miss Kelp-
dale en gp, bedoelt gp."
„Neen, gp eu ik," zeide Archibald.
„Ik wensch dat gp met mp gaan zult
ik zal behoefte hebban aan een vriend.
Ik meet u niet weder uit het oog ver
liezen,"
(Slot volgt.)
