Woensdag
22 Juli.
1903.
«O. i70.
41e J.urgaiig.
VLISSINGSCHE COURANT.
Pifls per drie maanden 1.30. Franco per post f 1.40.
Afzonderlijke nummers 6 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handslaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bfj den Uitgever
7. VAM SB V2L®B Ir., deint Markt, I. li?.
ABVERTENTIÊNvan 1 4 regels /"0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prijs slechts twesms.il berekend, flroote letters
en clichd's naar plaatsruimte.
Ver» bflwl afigweaisaï ®f is»- aa f-sasriisgsa.
TelephoomtnaMer IO.
AbonKemontn- invertantlcn op ms'n roordeelSgo voorwsisrdaa.
ppmÉiiÉiÉe ifiölta.
Eerste Kamer.
In de gisterenavond gehouden verga
dering waren ingekomen de geloofsbrie
ven van het nieuw benoemd lid voor
Overijael, den heer D. W. btork, die
werden onderzocht en goedgekeurd, waarna
de heer Stork zitting nam.
Tegen hedenochtend 11 uur werden
aan de orde gesteld de nog aanhangige
wetsontwerpen, met dien verstande dat
niet vóó; morgen zal aanvangen de be
raadslaging over de wetsontwerpen be
treffende de opsporing van delfstoffen
van Staatswege, de overeenkomsten be
treffende internationaal privaatrecht en
de nadere bepalingen omtrent den suiker
accijns. De vergadering werd hedenoch
tend ten 11 uur voortgezet.
(Zie Laatste berichten.)
Het staking^ aar.
Ia het „Handelsblad* beziet de Haag-
scha correspondent de parlementaire ge
achiedenis van het afgeloopan jaar in
vogelvlucht. Na aangetoond te hebbsn
dat ook dit jaar het miDisterie-Kuyper
nog weinig principeels heeft gegeven (de
stakingswetten dan uitgezonderd) worot
van verschillende ministers de houding
geschetst.
Wat eindelijk den premier betreft -
de andere ministers kwamen in een
minder sterk licht uit - voor hem is
het stakingsjaar misschien een van de
beste vau zijn leven. De heer Kuyper moge
weken lang in zware zorgen hebben ge
zeten, nu hü er uit is, zal hij dien tijd
wel niet verwenschen. Buitengewone,
sterke naturen, voelen zich op den langen
duur iu gewone omstandigheden niet in
hun elementen al zou de heer Kuyper
ook zonder de Zuidairikaansche quaestie
en de spoorwegstaking vermoedelijk wal
kans gezien hebben zijn naam ook als
minister een bijzondere plaats in 'a lands
geschiedenis te verschaftm, de omstandig
heden hebben hem bij uitstek gediend.
Leidde zjjn optreden in de zaak der Boeien
ook tot geen triomf, de tweede spoorweg
staking stelde hem daarvoor schadeloos.
Zjjn succes, in en buiten de Kamer in
die zaak behaald, heeft, ook door het
tjjdig toegeven aan de ernstige bezwaren
tegen de oorspronkelijke ontwerpen, het
■gansehe Kabinet zeer wezenljjk bevestigd.
Er zjjn altijd veel menschen die een
sterke biceps bewonderen, zonder te
vragen of 'twel het rechte oogenblik
was om toe te staan.
Tegenover een zekere mate van kracht,
in 't bijzonder door generaal BergaDsius
en dr. Kuyper ontwikkeld, treft de slapte
van de rechterzijde der Tweede Kamer.
Aangetoond wordt hoe, achtereenvolgens
bjj verschillende belangrijke wetsont
werpen het debat door leiders vau links
beheerscht werd, terwjjl de rechterzjjde
èf niets, öf weinig beteekenende rede
voeringen deed booren. Behoudens deze
FBUIURTON.
vi ij naar het Engelsch.
216.)
Maurits Hope bezocht hem op zekeren
dag, toen de zieke aan het beteren was,
en ging naast zjja broeder zitten. Louisa
wist dat zjj ham vertrouwen kon, en
hjj hoorde schijnbaar onverschillig de
schikkingen aan, welke de beide geliefden
voor de toekomst maakten. Was de vrees
voor hem verdwanen met da grootere
vrees ontstaan uit Arch.baids gevaar, of
zagen zjj eene veraadering in hem
Louisa beschouwde hom nu niet meer
als een vjjand, ofschoon hjj nog niet
gezegd had, dat hjj afstand van haar
deed. In dei nacht, toen zjja broeder
gewond werd, had hjj tot haar gezegd;
eene, hoogst belangrijke, uitzondering
Alleen de beer Lohman behield zjjn
beheersehends stelljpg.
Maar des te m6er werd, bjj ons, in
't afgeloopen zittingsjaar de indruk sterk
dat heel de meerderheid van dit ministerie
en dus het ministerie zelf af-
hankeljjk is van dien ééaen man. Zoodra
d6 heer Lohman opstaat en aan de
rechterzijde den weg wijst, wordt zjj
sterk. Maar als de heer Lohman zwijgend
zitten blijft en meesmuilt, luisterend naar
't debat, dan ljjkt de rechterzjjde opeens
verslapt. Niemand, behalve de Goesche
afgevaardigde, geeft, als hjj spreekt,
kracht aan de rechterzjj. De heer Heems
kerk zou 't wellicht doen als hij meer
tjjd had, de heer Talma, als de politiek
van het Kabinet hem meer in zjjn
element bracht, maar daar noch 't een
noch 'tander het geval schjjnt, komt
de afhankelijkheid van den heer Lohman,
waarin de meerderheid en de regeering
bljjken te leven, steeds meer uit. Het
zwjjgan van den heer Lohman als hjj
zwijgt, het spreken van den heer Lohman
als h|j, ingrijpend in een debat, den
doorslag geeft of als hjj openlijk zjjn
beschermende hand over dr. Kuyper
uitstrekt om den heer Staalman af te
weren, of wel door zjjn blad de denk
beelden aangeeft, diedaninstakiDgswetten
worden belichaamd 'c doet alles zien
hoe heel de meerderheid draait om hem
en hoe de regeering hem naar de oogen
ziet.
De zwakte van de rechterzjj maakt
de fatale afhankelijkheid der regeering
van één Kamerlid zeer groot. En die
afhankelijkheid is, al zou natuurlijk geen
blad van rechts het willen erkennen, de
worm, die aan dit ministerie knaagt.
Eegeüng der wetsconflicten met betrek
king tot het huwelijk enz.
Naar aanleiding van het eindverslag
der comm. van rapp. over bovenstaande
wetsontwerpen heefc de regeering aan
de Eerste Kamer eene nota ingezondeD,
waarin hjj zegt, met belangstelling ken
nis te hebben genomen van de beschou
wingen in het eindverslag aangaande de
werking en de rechtskracht van tractaten,
die bepalingen, wettelijke rechten betref
fende, inhouden.
De behandelde vraag is intussohen
niet van eenvoudigen aard en laat zich
aanzien dat een debat in deze Kamer
geen wijziging zal brengen in de een
maal opgevat'e meeningen.
Onder deze omstandigheden meent de
regeering wel te doen zich, ter kenschet
sing van het door haar ingenomen stand
punt te bepalen tot een bloote verwijzing
naar hetgeen in de mem. v. antw. aan
de Tweede Kamer daaromtrent is mede
gedeeld.
Alleen stelt zjj er prjjs op te herhalen,
dat haar ernstig streven er op gericht
bljjfc te voorkomen, dat hare opvatting
in de practjjk aanleiding zou kunnen
geven tot minder gewenschte gevolgen.
„Ik zou hem voor u hebben willen
redden, zoo gjj het my vergund hadt.»
zy had zyn aanbod afgewezen en hem
een nieuw bewys gegeven, dat zy hem
nog wantrouwde, door den schrik, dien
zyne woorden op haar gelaat teekenden.
En toch noemde zy hem nu Maurits,
en betoonde een nieuw vertrouwen in
hem, waarover hij zich zeer verwon
derde. Hy had niets anders gedaan dan
Archibald eiken dag een oogenblik te
komen zien, en wist niet hoe hij in die
korte oogenblikken, hetgeen hy gevoelde,
zyne broederiyke bezorgdheid verraden
had. Hy dacht zelf nog immer diezelfde
gestrenge, ernstige man te zyn, dien
Louisa immer gewantrouwd had, en dat
zy hem in haar hart nog immer als
haar vyand beschouwde. Hy had h ar
niet van hare belofte ontslagen zjj bad
zyne barmhartigheid niet weder inge
roepen zy kon alles wat hy voor de
toekomst voor haar beraamd had op zyn
gelaat lezen. Ejn paar malen en dat
was toen Archibald sterker begon te
worden, en hy reeds op haar arm geleund
eenige schreden door de kamer doen
kon een paar malen gevoelde hy,
dat hy hen beiden moest haten, om de
weinige achting, welke zy voor hem
De Staatscommissie voor het vraag
stuk der gemeente-fiaanciën zal morgen
door den minister van binnenlandsche
zaken worden geïnstalleerd. Dienzelfden
dag zal de commissie van rapporteurs
uit de Tweede Kamer voor het wets
ontwerp tot instelling van landbouwraden
vergaderen.
Semeente secretaressen.
„De Standaard" acht tegen het optreden
van vrouwen als gemeente secretaris de
volgende argumenten goed genoeg
Afgescheiden van de principieele vraag
of men de vrouw geschikt acht voor
het ambt en het ambt voor da vrouw
zou er in het beschikbaar stellen van
de vrouw tot gemeente-secretaresse
nog een byzonder gevaar schuilen.
Min kundige burgemeesters zouden het
er heen leiden, dat hun vrouw secreta
resse werd, en er misschien zelis een
gediplomeerde voor huwen. De twee
traktementen saam zouden dan een bestaan
voor het gehuwde paar opleveren.
Men kan er dan ook vrjj zeker van
zyn, dat zulke secretaressen, eenmaal
ingevoerd, zich snel zouden verm nig
vuldigen, en zeer spoedig ver van uit
zondering zouden blijven.
BoverdieD, de gemeentesecretaris is
volstrekt niet enkel op het bureel werk
zaam.
Als secretaris moet hy ook in den Raad
verscbynen, om de notulen te lezen en
te concipieeren.
En stel nu, dat de burgemeester als
voorzitter en zyn vrouw als secretaris,
het moderamen der vergadering vormen,
zou het dan toch niet al te veel krygen
van een familieregeering
De minister van binnenlandsche zaken
heeft aan de Commissarissen der Koningin
het volgende schrijven gezonden
Bij Konir.kiyk besluit van 3 Juli 1.1.,
no. 50, is bepaalJ, dat op Zondagen oa
algemeen erkende christeiyke feestdagen
geen militaire oefeningen zullen plaats
hebben of wapenschouwingen worden
gehouden, tea?y zulks door de Koningin
in bijzondere omstandigheden wordt be
volen, en dat dientengevolge, wanneer
de parade ter eera van de herdenking
van Harer Majesteits geboortedag of van
dien van een der leden van bet Koninkiyk
Huis zou moeten plaats hebben op een
Zondag of een algemeen erkenden cbriste-
ïyken feestdag, dia parade zal worden
gehouden op den earstvolgenden werkdag.
De regeling, vervat ia dit besluit, kan
geacht worden, niet vau belang ODtbioot
te zyn by het bepalen van een dag voor
mogjiijka plaatselijke feestviering ter eere
van een van genoemde geboortedagen.
Ik heb mitsdien de eer te verzoeken,
van het bovenstaande mededeelicg te
doen aan de burgemeesters der gemeenten
in uw gewest,
Klachten van militairen.
In „Het Yolk" komt een klacht voor,
badden, en bij besloot hen plotseling te
verlaten, en niet voor den volgenden dag
terug te komen. Archibalds gevaar had
Maurits Hope niet tot oen held gemaakt.
Hy had berouw over veel onrecht, hy
beminde Louisa Kelpdale niet minder
vurig, en zag hare liefde voor een ander
niet met minder bittere smart. Het was
een vreemde, woeste hartstocht, maar
dien hy geleerd had te bestryden, om
de verandering, die er in hem en hen
had plaats gehad en hy gevoelde dat
hy weder langzamerhand tot zya vroeger
ellendig leven zou kunnen terugkeeren,
nu Archibald weder hersteld was.
Archibalds eersto bezoek het was
op don zeventienden dag na dien waarop
hy gewond was was by een anderen
zieke, die langzamer dan hy herstelde,
en aan de andere zyde der brug woonde.
Louisa Kelpdale vergezelde hem, en
ofschoon dikwyis naar hem gevraagd
hebbende, was het toch ook haar eerste
b zoek, om redenen welke wy straks
zullen aangeven.
Sir Richard Kelpdale zat in een leu
ningstoel in een hoek der kamer, door
kussens gesteund. Hjj was sedert zyne
ziekte Z9er vsrva'len, en zyn haar was
zeer veigrysd. Terwijl hy daar zoo zat,
geteekend door een sergeant, een korpo
raal en eenige militairen, over de barre
wyze waarop een milicien uit Utrecht
by een schietoefening behandeld is.
Deze milicien, J. J, N. Reelick, iemand
van zwak gestel, was by een schietoefe
ning aangewezen, om schy ven te dragen,
wat een zwaar werk is. Hjj moet door
luitenant Lakenveld de Heus tot arbeiden
op vry ruwe wyze zyn aangespoord.
Doch geven we hier het zakeiyke van
het verhaal.
Op 1U0 M. voor den kogelvanger kon
Reelick dan ook totaal niet meer verder,
maar genoemde luitenant dreef hem daar
toe toch verder aan, zoodat hy zich met
moeite nog pl. m. 50 Jt. voortsleepte en
toen de schy ven liet neervallen in zenuw
achtig snikken uitbars'erd.
Toen eerst vond de luitenant boven-
geroemd het noodig een ander aan te
wjjzen, om de schyven tot by de kogel
vangers te brengen.
Rselick onaertussehen verwijderde
zich en ging naar den troep terug, die
op 100 M. voor da kogelvangers (waar
het eerst geschoten zou worder) was
bljjven staan.
Pas hier gekomen riep de luitenant
tem terug en schreeuwde den langzaam
naderenden man toe „Looppas.*
Op eerbiedigen afstand hield Reelick
halt, maar in dreigende houding en met
gebalde vuisten kwam do 2e luitenant
op hem toe, trapte den angstig en hevig
snikkenden jongen met kracht op zyn
voeten (zoo, dat Reelick verklaart daar
van een halfuur later nog pyn te hebb'D
gehad) en schreeuwde vlak by zyn ge
zicht „Ik zal je voor den kijjgsraad
brengen wegens dienstweigering en je
voorloopig arrest opleggen/'
De jongen verontschuldigde zich wegens
zyn zwakheid en pas doorstane ziekte
en verklaarde werkeiyk tiet langer ge
kund te hebben, maar kreeg ten ant
woord „Piaatjes, praa'jes. Je bent een
lammeling,een beroerdeling,als ik nietje
meerdere was, vermoordde ik je Toen
kon hy gaan. Opnieuw op 100 M. af
stand gekom n, bleef hy daar met zyne
kameraden in angstige spanning over
wegen, hoeveel straf hy nu wel zou
kvygen.
Dit spreken behaagde den officier blijk
baar niet en opnieuw riep hy hem tot
zich, opnieuw kommandeerde hy „loop
pas*, ditmaal om hem te vragen wat
by tot zyne mede miliciens had gezegd,
waarop hy antwoordde: „Ze vroegen me
wat ik gekregen had en ik zei dat dit
nog niet bekend was."
Nu eindeiyk zou het schieten begin
nen. Hiervoor is by den schutter één
man noodig, die de schyf telkens wan
neer geschoten zal worden, opsteekt.
Hiervoor wees de 2s luitenant Laken
veld de Heus, den milicien Reelick aan,
die nu terwyi de anderen rustten, nog
twee uur met de scbietschyf moest staan.
Nog waren deze niet om, toen Schel
ling, een vry willig korporaal, den luite
nant uit medeiyden met den man ver
met zyn magere handen gevouwen, had
hy veel van zijn vader, ofschoon zijn
onaangenaam norsch gezicht een geheel
ander karakter te kennen gaf. Toen zyne
bezoekers de kamer binnentraden, scheen
eene siddering hem te bevangen en by
begon zich onrustig in zyn stoel te be
wegen.
Job, die de kamer gestofd had, staakte
een oogenblik zyn werk, toen Archibald
en Louisa binnentraden, en wa3 beleefd
genoeg stoelen voor ben gereed te zetten.
„Heb ik het u niet gezegd, Sir Richard,
dat zy komen zou?' zeide bij. „Was
het wel waarsobyniyk, dat zy geheel
zou wegbiyven, wetende dat gy zoo
ernstig ziek zyt?"
„Ach, ja, Z6or zi6k, Job," kermde de
baronet, met een zyielingschen blik naar
zyne dochter, „zeer ziek."
„G|j zyt toch beter dan gy geweest
viiJt gy zyt nu toch weer goed aan
'd opknappen, niet waar
„Ik zal nooit weder geheel tot my
zalven komen".
„Kom, kom, praatjes," zeide Job zeer
norsch.
Sir Richard sprak zyne dochter, noch
Archibald Hope aan, maar trachtte bei
der medeiyden met zyne rampen op te
zocht, e;n ander voor dezen dienst te
mogen aanwyzen, maar ten antwoord
kreeg „De menschen staan twee uur
met de seiDSChyf.» Daarop tegen Ree-
lick ,,Zou je willen worden afgelost?"
„Jawel, luitenant.» „Over een half uur
en als je je weer vergist en staat te
slapen, dan sta je er nog larger mee.»
Den volgenden dag meldde de milicien
Reelick zich ziek.
Tot zoover dit verhaal van „Het Volk.'
Is die klacht waar, zyn de beschuldi
gingen gegrond, mag men vragen doch
het feit dat de klagers met hun namen
voor den dag komen en zich dus wagen
aan straf by niet juist bevinding hunner
klacht en ook de inkleeding der klacht
zelve, schynen aan te toonen, dat hier
waarheid gesp.oken wordt. Intusschen,
dat worat onderzocht.
„Het Volk" meldt
„De Ucrechtsehe reserve sergeant Jon
kers ia wegens het schryven van het
stuk over luitenant Lskenveld de Heus
tot 8 dagen provoost veroordeeld.
De waarheid of onwaarheid der door
hem gepubliceerde feiten werd niet on
derzocht door de commissie van onder
zoek, bestaande uit twee kapiteins en
een tweede luitenant. Dj straf word op
gelegd wegens het pubiiceeren van daden
van een officier in een onderteekend
stuk gezameniyk met eeu vry willig
korporaal en 7 minderen, zonder gebruik
making van gezag.
„Jonkers, die meent niets strafbaars
gepleegd en niet tegen de krygstucht
gezondigd te hebbeo, wyi hjj in zyn stuk
geea ooraeel over den luitenant Laken
veld de Heus, doch slechts door dien
luitenant bedreven feiten mededeelde, wil
in hooger beroep recht zoeken.*
By het wapen der infanterie ontbreken
por compagnie gemiddeld 2 korporaals,
<5. i. by 180 compagniën, plm. 360
ko' poraals.S'of lot vorming vankorporaala
is by de regimenten niet en Dy het
instructie bataljon slechts in geringe
mate aanwezig.
Neerbosch.
Ztterdag had de bevestiging plaats
van ds. Schryver, directeur der Wees-
inrichtlDg te Naerbosch, diens echigenoote
ais directrice en van den beer Jacobs,
adjunct directeur. De bevestiger, ds. A.
Pynacker Hordyk, voorzitter van het
bestuur, had tot tekst gekozen een
woord uit Genesis 33, een woord door
Jacob tot Ezau gesproken„Ik zal mij
op myn gemak als leidsman voegen naar
den gang van het werk, hetwelk voor
myn aangezicht is, en naar den gang
dezer kinderen." Vervolgens sprak de
nieuwe predikant-directeur een harteiyk
woord en ging hy voor by de avond-
maalsbedieniDg.
Wq vestigen de aandacht op achter
staande advertentie van de naamlooze
wekken. Hij wist niet met weike bedoe
lingen dat tweetal gekomen was, waar
van zy hem kwamen beschuldigen, en
of zy geneigd waren hem de daal te
vergeven, waardoor hy zelf het meest
geleden had. Hy, dia met moeite in
de kamer kwam, op den arm zynsr
dochter geleund, was er de mal niet
naar, een hem aangedaan leei te ver
geven hy was een Hop», veeleisohend
verschrikkeiyk en moeielUk te vermur
wen. Het verheugde hem dat zyne doch
ter hem het eerst toesprak.
„Zjjt gy verwonderd ons te zien
vroeg zy.
„Neen neen," antwoordde hy, aar
zelende, „ik—ik dacht wel, dat gy komen
zoudt."
Terwyi hy spiak hield hy zyne oogan
op den grond gericht en zag haar niet
aan.
„Ik zou u reeds eerder bezocht heb
ben, zoo hy niet al mjjne zorg behoefd
had," zeide zy op A-cbie wyzende „zoo
myn eerste plicht niet by hem geweest
was, het meeste leed en bovendien on
verdiend."
„Wy leden beiden", bromde de vader.
Wordt utrvolcrd.)