Dinsdag 14 Juli. liaseilaoÉoho Mits. flo. 163. 41e Jaargang. 1903. VLISS1NGSCBE COURANT prQa par drie maanden f 1.30. Franco per post 1.50. Afeonderiyke nummer* 6 cent. Men abonneert zich by alle Boek bandelaren, Postdirecteuren of rechtstreek* by den Oit ges er F. VAM SB VKLÏB Ir., Seine Markt, I. 187. ABVERTENIIÊNTan 1-4 regels /."0.40. Voor eiken regel meer 10 cent. Bij directe opgaaf Tan driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slecht* tweemaal berekend. Groots letter* en cliché'* naar plaatsruimte. \|a} Ragslïiisiss«atei E»»- «a fssstSagMk TelepboonnasRMer IO. &^2&«m«at»-MTSrteattSa op sees voosdaelige Teertnate, H. M. de Koningin en de Prins der Nederlanden komen den 3den Augustus te Schwerin aan, om daar en te Raben- steinfeld een langdurig bezoek te brengen. Het kiesrecht-rapport der Liberale Unie. De „Arnhemsche Courant" brengt in een eerste hoofdartikel over dit rapport hulde aan de commissie die het samen stelde; deze heeft van de dris vraag stukken, waaromtrent haar preadvies was gevraagd, inderdaad een omvangrijke studie gemaakt, waarvan het hoofdbestuur der L. U. terecht gezegd heeft, dat zjj getuigt van groote zaakkennis. De ,A.Ct." -kan echter niet toegeven, dat de studie ook volledig isby haren opzet van de behandeling vanhet „kiesrechtvraagstuk" had de commissie het passief kiesrecht voor de Tweede Kamer niet buiten be schouwing moeten laten. Verder vraagt de ,A. C.» of materiaal te verzamelen voor .nadere bestudeering" wel het naasts doel was van het onderzoek. Is werkelijk het rapport, zooals het hoofdbestuur zyn voorbericht be gint, te beschouwen als een uitwer king van 1 van het Unie-programma, dan ligt toch het zwaartepunt alleen en uitsluitend in de conclusies, waaromtrent de .Liberale Unie» zich zal moeten verklaien, en niet in het r(jke .materiaal tot nadere bestudeering," waarmede de commissie vermoedelijk niets meer heeft beoogd dan in den breede den ge- dachtengang te ontwikkelen, waarlangs zy tot hare conclusion gekomen is. Zjj heelt daarmede gegeven eene toelichting daarvan, en niet bedoeld, naar wy althans hopen, stof te verzamelen, waarover nu nog weer eens eenige jaren theoretische beschouwingen geleverd zouden kunnen worden. Trouwens, waar de commissie Invoering van algemeen kiesrecht aanbeveelt, allereerst „uit het oogpunt van zelfbehoud voor den Siaat", en bovendien omdat slechts daardoor „opheffing mogeiyk is van de gebreken van den tegenwoordigen toestand", kan het naaste doel van baar onderzoek moeilijk geweest zyn stof te leveren, om nu nog eens lang en breed over het kiesrechtvraagstuk te kunnen redekavelen. Maar het hoofdbestuur der L. U. schynt geen haast te hebben. Rn de .Arnh. Ct." vraagt zich zelve afwat zal er kunnen gebeuren? Indien het de L. U. eens ernst werd met de verwezeniyking van deze hervormingen ach, het rapport zou zeer wel kunnen biyken een nieuwe oorzaak van verdeeldheid te zyn. Dit vermoeden uitsprekende, denken wij zelfs nog niet aan die aangeslotenen by de „Liberale Unie», wier liefde voor algemeen kiesrecht een zuiver platonische is, en die, wordt het met de toepassing daarvan werkeiyk ernst, voor die conse quentie van het program terugschrikken PBUIllBTON. vrij mar het JBngekch. 208.) »Wy hebben nog nooit geiyk gestaan, Maurits," zeide Archibald, „want liever harl ik gewild dat myn arm ware ver lamd, dan dat ik hem ooit zou hebben opgeheven met het doel om u te schaden. Schiet zoo gy wilt dan zal ik zeggen, dat het een krankzinnige, maar niet myn broeder is, die my doodt." Maurits wierp het pistool op den grond en trad naar de deur. Archibald riep hem by zyn naam, waarop hy zich omkeerde en zeide „Volg my niet. Laat my met rust en verstoor my dezen avond niet langer. Laat my denken - laat my tot my zullen. Dat er na den 26an Januari 1901 dezulken in het verband der „Lib. Unie" gebleven zyn, kan niet worden betwyfeld, Maar ook zullen er zyn, die overtuigd van de noodzakeiykheid van algemeen kiesrecht, niettemin met de voorgestelde uitsluitingen nietinstemmen, omdat ze die hetzjj te eng, hetzy te ruim genomen achten, of die, kan het tot Grondwetsherziening komen, 't on geraden achten de getrapte verkiezingen voor de Eerste Kamer wederom in do Grondwet vaat te leggen. Met het oog op hen, die aan deze of andere bezwaren overwegende beteekenis hechten, zou het rapport ons dus wel eens verder, in plaats van nader tot het doel gebracht kunnen hebben. Hiermede is geenerlei blaam op het rapport of tegen de commissie bedoeld, op wier verdietste wy werkeiyk niets afdingen. Maar en hier zouden wy eerder geneigd zjjn te komen in het schuifje, door het hoofdbestuur in het begin van het voorbericht bevaren, is 'tuit practisch oogpunt wel aan te bevelen, de conclusiën waartoe de com missie gekomen is oi later het hoofd bestuur zal komen, door eene beslissing by meerderheid van stemmen als het ware in te lijven in het partyprogram Wy betwyfelen 't zeer. Men kan toch over tuigd voorstander zyn van algemeen kiesrecht, van eene andere samenstelling der Eerste Kamer en van de invoering van een evenredig kiesstelsel en toch ernstig bezwaar maken met de conclu siën der commissie, of welke andere daarvoor later in de plaats mogen tre den, in alle byzonderheden mede te gaan. Protectie, Het eerste nummer is verschenen van „De Protect iebode,» gewyd aan de be langen van landbouw, industrie en han del, officieel orgaan der Nederl. vereeni- ging1 tot bevordering van nationalen ar beid, gevestigd te Utrecht. Het blad staat onder redactie van den heer H. Schomeyer Jacz. te 's Gravenhage en onder de mede werkers treffen wy uit provincie aan den heer F. Hombach, lid van de Pcov. Staten te Hulst. Aan het eerste artikel .Ons doel" ontleenen wy het volgendeEr is een tyd geweest, waarin men by na geen be scherming behoefde, wyi landbouw en nyverhetd bloeiden. Maar die ligt reeds lang achter ons.Deons omringende landen hadden voor dien veranderden toestand een open oog, en verplaatsten de bakenB, waar de strooming eene andere richting genomen had. Zy voeren er wel by. Nederland volgde dit goede voorbeeld niet, en liet ondergaan, wat der con currentie het hoofd niet bieden kon, en kwijnen, wat nog met moeite staande bleef. Dat hierdoor een toestand als van overbevolking geboren werd, kon niet achter biyven. Want voor de steeds toe nemende bevolking was zoomin plaats zeiven komen». .Gy zult terugkeeren „Ja ik zal terugkeeren.» Snel verliet hy de kamer, liep de trap af en spoedde zich naar buiten om in de nachtlucht de verkoeling te zoeken, waar naar hy scheen te verlangen. Eenigen tyd liep hy blootshoofd, tot hy zich tus - schen de hagen op den landweg bevond, waar aan beide zyden breede bermen waren. Hier zou hy zich andermaal heb ben neergeworpen, en zich zoo aan zyne smart hebben overgegeven, zoo niet op eens de stilte van den nacht door een pistoolschot ware afgebroken, dat door de eeho's herhaald werd, terwyi de honden der naburige hoeven door hun luid geblaf en de vogels, die verschrikt uit hunne nesten vlogen, hem niet uit zyne som bere stemming hadden opgewekt. Hij bleef staan, bracht zyne handen aan de slapen van zyn hoofd, daar hy niet wist, wat er geschiedde en waar hy was, dan toen de echo's waren weg gestorven. Toen keerde hy zich om, sn liep zoo hard hy loopen kon naar het huis kort te voren door hem verlaten, „God helpe hem, en vergeve het hem Ik had vergetenriep hy terwyi hy. als een razende zich voortspoedde. als voor de werkkrachten der teniet gaande bedryven. De werkeloosheid nam dan ook voortdurend toe en biyft toe nemen, Wie een leeftyd bereikt heeft, waarna hy voorheen nog jaren aan het werk kon bljjven, wordt nu vervangen door jongere krachten, en gaat daardoor een toekomst te gemoet zoo treurig, als zich maar denken Iaat. Dit is slechts een der ongezonde tos standen uit het loontrekkend deel der bevolking, dat met veie zou kunnen vermeerderd worden. En als men vraagt naar de kleine burgery van schippers, kleermakers,schoenmakers,endergeiyken, dan zyn er voor alle bedryven te veel menschen, zoodat de een al moeiiyker dan de andere het leven doorworstelt. Daarentegen is er in de ons omrin gende landen plaats en brood voor allen, die willen werken. Moesten vroeger dui zenden uit Duitsohland in ons land hun brood zoeken, thans is het omgekeerd, en gaan duizenden onzer naar Duitscb- land, dat zyn arbeid beschermt en daar mede zyn arbeiders. En waar deze treurige toestand, naar ons oordeel, geheel ten laste komt van ons tegenwoordig vryhandeisstelsel, daar zal het ons streven zijn, geiyk reeds is gezegd, den aandrang tot het verlaten van deze verkeerden weg te versterken, om te komen tot hst betreden van dien der bescherming. Naar men verneemt, zal de regeering by aanvullingsbegrooting tot dekking der gemaakte kosten vóór en tydens de spoor wegstaking, een bedrag aanvragen van ongeveer één millloen gulden. Eet marine personeel. Men zal zich herinneren dat by de disoussies in de Tweede Kamer de mi nister van marine door de heeren Staal man eu Hugenholtz werd gewezen op vermeende tegenwerking van de anti alcohol-vereeniging en op slechte be handeling van jonge matrozen. Van don heer W. H. M yer, oud marinematroos, ontving het „Hbl.» een uitvoerig schryven te lang om op te nemen waarin wordt betoogd dat wel degeiyk te Soerabaja de „anti- aleohol-vereeniging der Zeemacht" is tegengewerkt. In de cantine, zegt de heer Meyer onder meer, werd de jenever by bier glazen geschonken, in twee dagen tyds was alleen aan klare jenever voor 1500 opgedronken. Toen de matroos le kl. Meyer en een korporaal in een verzoek schrift namens genoemde vereeniging om verbetering in de cantinetoestanden verzochten, werden zy beiden gestraft, daar de vereeniging niet erkend werd. Toen is later, door de hulp van inge- zetenen van Soerabaja, aan den wal een afschafferslokaal geopend, alleen toegan- keiyk voor leden van dan Matrozenbond. Verder geeft de heer Meyer byzonder heden omtrent het geval, door den mi- TIENDE HOOFDSTUK. Archibald Hope meende dat het ergste voorby was, nadat zyn broeder hem had verlaten, zyn toorn had uitgewoed, en Maurits zou weldra kalm en bedaard terugkeeren, en zyn leedwezen over zyn drift betuigen. Maurits zou de waarheid in haar ware licht aanschouwen, en door edelmoedige hoogachting voor Miss Kelp- dale van alle aanspraak op hare hand afzien. Al beschouwde hij zyn broeder Archie niet meer met dezelfde liefde van weleer, toch wilde hy hem recht doen, en op verderen leeftyd zou hy hem niet meer beschouwen als den medeminnaar, die hem op eene onedele wyze had willen verdringen. Archibald liep in gedachte de kamer op en neder, over den toestand naden kende en medeiyden gevoelende met de teleurstelling zyns broeders, daar hy al leen in staat was zyne smart te begry- pen. Hy zou biyde zyn, ais hy Maurits wederzag, en hy hem al de vertroosting zou kunnen aanbieden, die in zyn ver mogen washem spreken over vroegere dagen, en zoo noodig, zich tegen Maurit's verwytingen verdedigen. HQ nam het pistool op, dat op den niater in de Kamer onmogelijk; genoemd, van den jongen die in Indië weken aan een zou zyn opgesloten in een onge- ventileerd ruim van Hr. Ms. „Bromo», aan handen en voeten geboeid en met een stalen ketting aan een stut vastge bonden. Onpasseiyk geworden, zou hy meer dan 24, uur in zyn vuil hebben moeten biyven liggen. Hy geeft verdere byzoader'neden, die ons doen begrypen, dat de minister het gebeurde voor onmogelijk houdt, doch die de schryver aanbiedt door beëedigde verklaringen te bewyzen. Wy hop8n en vertrouwen, zegt het „Hbl.", dat een ernstig en onpartydig onderzoek den minister geiyk zal geven, die het onmogeiyk acht dat iets dergeiyks gebeurd zou zyn, waarby dan ook de ontslagen matroos Meyer gehoord zal worden, die in bovengenoemd schryven getoond heeft zijn gedachten in helderen vorm en in gematigde bewoordingen te kunnen uitdrukken. In de tsnue der marine-mach. komt Mnneukort eon wyziging. Aan de leerl. machinisten van de opleiding te Helle- voetsiuis, die a. s. 18 Augustus in dienst komen, is medegedeeld, dat zy moeten gekleed zyn in lange jas met distinctieven van goud. Landverhuizing in Nederland. Biykens het Landbouwverslag over 1900 was het aantal landverhuizers in dat jaar aanzienlyk geringer dan het ge middelde in de jaren 1861 tot en met 1900. Het aantal weigestelden, 150 te zameD, werd wederom overtroffen door het aan tal mingegoeden en behoeftigen, te samen 601 hoofden van huisgezinnen en vry- gezelien, zoodat met weinig uitzondering deze 601 personen emigreerden ter wille van lotsverbetering. Oader de landverhuizers bevonden zich 351 personen, die met den landbouw nauw in betrekking staan197 dagloo- ners, dagloonsters en arbeiders, 110 knechten en meiden en 44 landbouwers. Het aantal emigranten, dat hier te lande geen beroep uitoefende, bedroeg 144 of 8 3 pCt. van het totaal aantal landver huizers, tegen 10.7 pOt. in 1899 en nagenoeg 18 pCt. in 1888. Sedert 1861 werd het grootste aantal emigranten in 1889 geteld, nameiyk 7607, terwyi ook de jaren 1881, 1882, 1892 en 1893 een in het oog loopend hoog eyfer aanwyzen. In de jaren 1875 tot met 1879 bedroeg het aantal land verhuizers niet meer dan 549, terwyi in de jaren 1881/1890 dit gemiddelde ruim 71/» maal meer bedroeg of 4197 personen. Sedert 1894 bleef het aantal verhui zers, met een enkele uitzondering, zich bewegen tusschen 1315 en 1776 perso- neD, in 1896 scheen het dat het aantal weder zou stygen, nadat in 1894 en 1895 een aanzienlijke daling had plaats gevonden. Deze styging bleef echter tot grond geworpen was, en legde het in de doos op de tafelhy ging naar het venster en zag naar buiten, waar bet donkere en stille landschap zich voor hem uitspreidde, nieuwsgierig welken weg Maurits was ingeslagen, en hoe lang hy nog uit zou biyven hjj naderde den schoorsteenman tel en begon de banknoten glad te stryken, die zyn broeder hem als scheurpapier had toegeworpen, tot afdoening van vroeger geleende gelden. „Ik zou van Maurits dat geld terug verlangen," zeide hij by zich zei ven, „alsof ik zelf niet genoeg had I Arme jongen i te midden van zyn gramschap denkt hy nog aan zyne schuldenDat is weer het eergevoel dat hem aange boren is, en waarop ik myne hoop ge bouwd heb, om hem te overtuigen. En hy zal te trotsch zyn om met geweld een meisje te noodzaken hem te huwen, dat hem nimmer wederliefde schenken kan. Zyn eenig streven zal zyn, wanneer de bitterheid van zijn verlies voor be rusting plaats gemaakt heeft, elk zyner vroegere dwalingen, elk onrecht te ver goeden.» Hy streek met een tevreden gelaat de banknoten glad, en legde ze onder een zwaar porseleinen beeld op den schoor» heden een op zichzelf staand feit, zoodat het gemiddeld aantal landverhuizers in de jaren 1895/1900 niet hooger was dan 1775, terwijl in de jaren 1891/1894 dit gemiddeld getal nog S852 bedroeg. 'VMssingen, 19 JitU. De in het werk gestelde pogingen om het op de Suikerplaat geslagen Belgische opleidingsschip „Ville d'Ostende" los te krygen zyn ten slotte met goeden uit slag bekroond geworden, daar het schip gisterenmiddag is vlot gekomen, Het zal nu naar hier worden gesleept. By Kon. besluit ia met ingang van 15 dezer benoemd .tot plaatsvervangend griffier by den raad van beroep voor de ongevallenverzekering te Middelburg, mr. H. Oale, advocaat en procureur aldaar en is mat ingang van 16 dezer bevorderd tot commies der posteryen 2a klasse, de commies der 3e klasse K. A. Hey- blom, te Middelburg. De rechtbank te Middelburg heeft het bevel tot gevangenhouding van Salomon Koole, verdacht van den driedubbelen moord te Kuitaart, weder met 30 dagen verlengd. Op Woensdag 29 Juli zal aan het ge bouw van het prov. bestuur van Zeeland te Middelburg worden aanbesteedhet uitbreiden der onderzeesche verdediging langs den Oosthavendam der haven aan den Stoofpolder, bohoorende tot de wer ken van de tramweghavens aan het Zijpe. Raming f 27500. Men schryft ons uit Ter Neuzen De gemeenteraads-verkiezing alhier is aan beide zyden met vuur gestieden. De raad telt thans 7 anti-revolutionairen en 6 liberalen. De liberalen trachtten nu weer de meerderheid aan hun zyde te krygen. By de stemming werden 1190 stemmen uitgebracht, waarvan 23 van onwaarde, zoodat de meerderheid 584 bedroeg. Alleen de heer A. C. N. Grenu (lib.) werd herkozen met 613 stemmen. Verder moet herstemming plaats hebben tusschen de heeren A. van Dale (lib.) mee 571, mr. F. C. van Deinse (lib.) met 565, J. de Feyter (aftr. anti-rev.) met 556, G. Wieland (aftr. anti-rev.) met 553, L. de Koeyer (aftr. anti-rev.) met 533, A. Moggré (lib.) met 523, C. van der Hooft (aftr. anti-rev.) met 618 en A. G. Standaert (kath., gesteund door de liberalen) met 506 stemmen. De heer G. van der Peyi GzJz. (anti rev.) ver kreeg 470 stemmen. Men schryft ons Zaterdag j, 1. werd door de vereeniging van gediplomeerde oud-leeriingen aan de steen daarop wilde hij naar het venster terugkeeren en weder naar buiten zien, of hy Maurits niet zag komen, toen op eens de lichten uitgingen en de kamer geheel duisternis was. „Wie is daar?" vroeg Archibald bits. Geen antwoord, en toch hoorde hy dui- deiyk de diepe ademhaling van een man, die zich slechts op weinig afstands van hem bevond. Zyn hart begon sneller te kloppen, maar zyne tegenwoordigheid van geest begaf hem niet. Bewust als hy was van een nieuw e:. vreeseiyk gevaar, dat hem dreigde, was hy gereed het af te wachten, nadat hy van zyne eerste verbazing bekomen was. Hy was verontwaardigd over den lagen trek, welke de lafaard hem speelde, die van de duisternis gebruik wilde maken om hem, ongewapend als hy was, te willen treffen. Zyne eerste gedachte was dat Maurits teruggekeerd was, dat deze, dwa zer en gevaariyker dan hy vermoed had, aan de verzoeking om hem te dooden geen weerstand had kunnen bieden. Doch even spoedig had hy die gedachte van zich geworpen, daar het onvereenigbaar was met diens karakter. Wordt vmxtïgd.)

Krantenbank Zeeland

Vlissingse Courant | 1903 | | pagina 1