Vrijdag
5 Juni.
«O. 130.
41e Jaargang
Van week tot week.
F&UiLLBTOM.
ilKtiSiÉÖM teiSMSB.
GE.
VLISSINGSCHE COIIRMT.
Fry a per drie maanden 1.80. Franco per post 1.30.
Afeonderlpe nummer* 5 cent. Men abonneert zich by alle Boek
handelaren, Postdirecteuren el' rechtstreek» bR den Uitgever
f. VAM SB VMLB8 Iï„ fflstee Markt, I. 18?,
AJBVERTENTIËN T&a i~& regels 0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf Tan driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prys slecht» tweemaal berekend, ©roots letters
en cliché'* naar plaatsruimte.
¥$j-sc&§a3 SageifH a%sg®ai®?i gj> lea- m ï©«sMk§s2»
I€>.
i5©Eafss.@ate-AiT«str3is4l?a op sssi veerdeellge Teomatdn.
i 6 05
6 *5
en i 45
50 e)
Ut vertrek
ij-n 9v
Irs-Mïje.
NSDAGS
m hoogste
de dagen
station te
Naarmate voor den grijzen keizer van
Jostenrjjk zich de horizon van zijn be-
liaan inkrimpt, schenen wel de moei
lijkheden te vermeerderen, eigenaardig
lerbondea aan de regeericg van een
:jjk, zoo vreemdsoortig als het zyne
lader één hoofd vereenigd.
Naast de Czechische beweging om
relfstandigheid in Bohemen, is nu ook
Kroato-Slavonische beweging in het
zuiden ontstaan.
Kroatië, Slavonië, Dalmatië, zQn deelen
van het Magyaarsche ryk der Hongaren,
waarover de keizer koning is. Na lange
voorbereiding schijnen de nationalisten
aldaar het oogenblik aangebroken te
achten, waarop zij zich gevoegelijk van
gehate Magyaren zouden kunnen los
maken. Zy vinden voedsel in de talrijke
Italiaansche elementen, welke daar leven.
Het Staatsverband met Hongarije be
staat reeds sinds 1808. Het is er verre
van verwijderd dat de Kroaten volstrekt
geen staatkundige rechten zouden be
zitten. Immers, er is een Landdag, die
alles regelt wat betrekking heeft op bin-
tenlandsche zaken, justitie, onderwijs
en eeredienst.
Het zijn alleen de financiëele-, handels-
en legerzaken, die reasorteeren onder het
Hocgaarsche, in dit geval het algemeen
landsbestuur. De Kroaten zenden even
wel ook hunne afgevaardigden naar de
belde Kamers van den Rijksdag te Buda
pest. Zy hebben zelfs stem in de Hon-
gaarsche delegatie, die met de Oosten-
itJksehe, de gemeenschappelijke zaken
behandelt, voortvloeiende uit het verband
tusscheu beide rijkenOostenrijk en
Hongarye. Een ernstige klacht der grens
bewoners schijnt gelegen in de omstan
digheid, dat meer dan de helft der in
komsten van Slavonië en Kroatië terecht
komt in de Hongaarsche schatkist.
E-'enwel, bet is hoofdzakelijk om vol
komen viijheid te doen. In Kroato-Sla-
vonië wonen maar zeventig duizend
Hongaren en twee en een half miilioen
Kroaten en Slavoniërs en het i3 hierop
dat zich de wensch grondt tot stichting
van een eigen koninkrijk. Het is reeds
zoover met de beweging gekomen, dat
een deputatie uit Dalmatië, in rou .vklee-
deren en met de nationale cocarde ge
tooid, naar Weenen is getogen om by
d6n keizer te worden toegelaten en daar
de belangen te bespreken.
Het behoeft nauwlyks betoog, dat de
vrij naar het Engelsch.
175.)
„Ik geloof niet dat ik die waarschu
wing zal noodig hebben," antwoordde
zy.maar bij is mjjn vader, en tot op
heden heeft zich voor hem de gelegen
heid niet aangeboden om de gevolgen
van vroegere spilzucht te herstellen.
Somtijds komt de gedachte bij my op,
dat ik verkeerd deed hem te verlaten,
en dat het een gril van my was, toen
ik zyn huis verliet. Kondet gy bemerken
san hetgeen ik dien nacht zeide, dat
myn hoofd niet in orde was hetgeen
toen gebeurd is, staat my geheel in
nevelen gehuld voor den geest."
„Gy leedt aan neerslachtigheid maar
keizer de heeren niet heeft willen ont
vangen en zelfs aan den gouverneur (die
door den koning wordt benoemd en met
de uitvoerende macht is balast) de meest
uitgebreide volmacht is gegeven, om aan
de beweging een einde te maken.
De keiz8r-koning is een zeer constitu
tioneel vorst, in zooverre dat by te waken
heeft en dan ook wil waken, voor het
ongeschonden behoud van het Hongaar
sche koninkrijk. Bovendien, i6dere andere
handeling zou gevaariyk wezenwant
met de sympathiën voor het Habsburg-
sche huis ziet het er in Hongarye vry
treurig uit. Eu nu is keizer Frans er nog
Er hebben reeds zoovele kleine, plaat-
seiyke bewegingen in Kroatië en Slavonië
plaats gehad, dat in enkele districten de
staat van beleg is afgekondigd.
De geest van keizer Peter I van Rus
land heeft een schitterende overwinning
gevierd. Den 28sn der vorige maand was
het twee honderd jaren geleden dat Sint-
Petersburg werd gesticht. Het geschiedde,
zooals men weet, op het Peterseiland in
de Newa, behoorende tot de aanzienlijke,
maar woeste streek, voor eenigen tyd
op Zweden veroverd.
De legende verhaalt dat de man van
het Zaandamsche huisje den hellebaard
van een soldaat nam, daarmede een paar
graszoden uitsneed, en verklaarde .hier
zal een stad zyn.»
Hoe dit zy, de stad is er gekomen,
de stad, die Rusland met de Waslersche
beschaving in verbinding heeft gebracht,
ja van Rusland zelf een Europeesche
Staat heeft gemaakt. Peter I heeft goed
gezien. Trouwens, wy weten, dat h|jj
met al zyn Russische gebreken, in den
r6gel vry goed zag. Maar zou de geest
vau Czaar Peter wel hebben kunnen
voorzien, dat de denkbeelden van den
jongeren tyd, door de geopende poort der
beschaving binnen gedrongen, eens storm
zouden loopen, op de eeuwon oud6, ver
molmde instellingen van het Ryk zelf
Siechta achttien jaren na de stichting
van Sint-Pdtersburg viel het grooteRyk
van Zweden in elkaar en werden al de
Oostzee-provinciën aan Rusland afgestaan:
Rusland was meester ge morden van da
Oostzee. Toen werd op last van Peter I
te Siut-Patersburg een historische optocht
gehouden, waarin ook da Hollandsche
Staatslieden en handelsmannen uit dien
tyd werden voorgesteld. Heel aardig is
het, dat het gemeentebestuurder hoofd
stad een groote galei heeft laten bouwen,
geheel naar het model der Hollandsche
koopvaardyschepen uit den aanvang der
drcomdot niet. Ikdroomdetoen," zeide hy.
Archibald had met bedaardheid da
gelegenheid afgewacht om te spreken,
en Louisa Kelpdaie, bewust van al wat
haar wachtte, had hat gesprek van het
doel zoeken af te leidenmaar de min
naar was haar in zijn aanval voor. Hy
had haar in een onbewaakt oogenblik
hare waakzaamheid doen verliezen, en
de hekken waren verhangenzij zat
daar beweegloos en stil na zyne laatste
opmerking. De kleur, die voor een oogen
blik haar gelaat verlaten had, keerde
met een donkerder blos terug, om daarna
weder te verdwijnen. Hy sprak haar toe
op den vriendeiyksten toon en scheen
bevreesd voor haar, want hy zeide
.Mag ik met kalmte van al datgene
spreken, wat my op het hart ligt, of
zou ik daardoor op eene onvoegzame
wyze gebruik maken van myn voog-
dyschap."
Zy antwoordde niet, en toen langza
merhand haar blos verdween, sprak hy
„Ik moet spreken voor ik van hier
vertrek, Miss Kelpdaie, en thans wil ik
het ys breken. Ik had gehoopt wilskracht
genoeg te bezitten, om u in alle stilte
te verlaten, geloovende dat gy mij maar
al te goed begrepen hadtmaar met het
achttiende eeuw, die toen Rusland aan
deden. Op dit vaartuig is de historische
boot aanwezig, die Peter zelf bouwde,
toen hy de kunst, in Zaandam aange
leerd, naar Rusland overbracht.
De Fransche president heeft van de
gelegenheid, die de viering, van het
Tweede-Eeuwfeest hem bood, gebruik
gemaakt om zya vriend en den bondge
noot van zyn Ryk, keizer Nicoïaas, een
telegram te zenden, ter herinnering aan
hun vroegere ontmoetingen en warme
vriendschapswenschen. Zou het soms
noodig geweest zijn?
De Czaar antwoordde met een dank
betuiging, waarby hij zyn levendige ge
voelens van onwankelbare vriendschap
uitsprak.
ft
In den Balkan nemen de zaken een
bevredigend verloop. Turkije en Bulgarije
onderhandelen. Bulgarye wil voortdurend
steun verleenen tot bevrediging van
Macedonië, maar verlangt dan ook dat
er meer buitenlandsche consuls in dat
gewest komen dat er een christea-in-
specteur over de hervormingsmaatregelen
worde aangesteld en dat een Bulgaarsch
commissaris speciaal mèt de Turksche
regeering wake over de uitvoering van
die maatregelen.
Overigens is het in Macedonië zelf
volstrekt niet rustig en vallen nog steeds
talryke slachtoffers.
De socialistische Kamerclub zal eerst-
by de Tweede Kamer indienen
voorstellen tot grondwetsherziening, de
invoering beoogecds van algemeen, recht-
streeksch en geheim kiesrecht voor alle
Nederlandsche ingezetenen, zoo mannen
als vrouwen. Voorts afschaffing der Eerste
Kamer en invoering van een referendum.
Schending van Geheimhouding.
De socialisten klagen er soms over,
wanneer zy „buiten de gemeenschap
worden gesteld," of wanneer man alie
partyen opwekt, zich by de verkiezingen
tegenover hen te vereenigen.
Doch zyn niet zij zeiven het, die door
hun alle moraliteit omverwerpende leer
stellingen, die buitensluiting bewerk
stelligen
Zoo heeft thans woer mr. Troeistra op
het soe.-dem. congres gezegd (verslag
van de ,N. R. CL")
.Wat het schenden van het geheim
betreft uit een Kamer-sectie, spreker
heefc lak aan die bourgeois usance, om
niet in stryd daarmee te handelen, als
minder worden der dager, verminderde
bd my ook den den moed daartoe, en
ik meende dat het my als een man be
taamde te spreken."
Hy nam piaatsop een der tuinstoelen,
vouwde zyne handen, legde ze op de
kleine tafel, waarop de cassette stond,
en met zyne bruine oogen eike harer
bewegingen, elke nieuwe aandoening,
welke haar aangezicht verried, gade
slaande, tot zy het voor hem verborg,
begon hy. De hemel was helder en on
bewolkt, het landschap schoon, de rozen
bloeiden en de byen zweefden en gonsden
tussohen de bloemen. Het was een dag
om te minnekoozen.
„Ik zeide dat ik droomde, Miss Kelp
dale," begon hy met diepe stem, die
zyne inwendige aandoening verried, „toen
ik u dien avond ontmoette. Ik droomde
van iemand, die mij mettartyd misschien
zou leeren beminnen, en te doen ge-
looven, dat ik niemand zoo beminde als
zy. Het was een eerzuchtige droom, want
gy waart ryk, en minnaars van hooger
geboorte en meerder aanzien waardig
en er waren redenen genoeg om u afkeer
van my te doen gevoelen genoeg
waarom gy geen Glasgower aannemer
uwe liefde zoudt schenken. Maar Louisa
het belang van zyn party het meebrengt.»
Aldus wordt omgesprongen met de
geheimhouding, die opgelegd is ten aan
zien van het in da afdeelingea gespro
kene. Ia de Kamer zride da spreker,
dat hy ten aanzien van heel ergeriyke
dingen zich zyn vryheid voorbehield.
Nu g.sat by nog een stap verder en
verklaart het geheim te zullen schenden,
„sis het belat'g van zya party het mee
brengt."
Hiermea zyn natuuriyk de deuren
wagenwyd geopend. Ja, dit is nóg erger
dan publicatie van alles. Mr. Troeistra
kondigt gehalveerde verslagen aan, waarin
alleen staat wat hst partybelang kan
dienen.
Plaatsen zulke mannen niet zich zeiven
buiten de gemeenschap, vraagt „De Ned.".
Sen opengebroken deur.
In het „Sociaal Weekblad" neemt A.
K. een loopje met den tot generaal-majoor
bevordenden „papieren kolonel" Van
Vlijmen. Het was al vreemd genoeg, dat
de als kapitein Van Viy men in de Kamer
gekomen afgevaardigde telkens opklom
en het eindeiyk tot kolonel bracht, zon
der ooit tot den werkeiyken dienBt terug
te keeren, zooals de Grondwet voorschyfc.
Maar nu kwamen de verleden jaar tot
stand gekomen en in Februari van dit
jaar ingevoerde wetten tot regeling van
de bevordering enz. der officieren by de
land- en zeemacht.
Wel is waar staat daarin bepaald, dat
„de officieren, leden van de Staten- Gene
raal gedurende hun nonactiviteit aan
spraak op bevordering behouden", Doch
met de bepaling er by, dat zij, om voor
bevordering in aanmerking te kunnen
komer„moeten voldoen aan da daarvoor
by deze wet geatelde eischen». En deze
eisohen zyn van dien aard, dat zy, althans
voor een gewoon burgermansverstand,
du bevordering van officieren-Kamerleden
ondoeniyk maken.
De eerste, in art. 2, geldt voor allen
zy moeten „by goed gedrag en by ge
noegzam8n dienstyvor de vereisehie be
kwaamheid en geschiktheid voor den
hoogeren rang bezitten.»
In het byzonder voor den kolosels-
rang geldt deze tweede, ia art. 13 „de
officier moet als hoofdofficier gedurende
ten minste een jaar werkeiyk by h9t
leger hebben gediend,®
De derde eindeiyk, in art. 15, betreft
de bevordering van kapiteins en officie
ren vau hoogeren rang deze geschiedt
„uitsluitend by keuze", terwijl daarvoor
„alleen de meest geschikte officieren van
die rangen in aanmerking komen."
De deur, zou men zoo zeggen, is wel
stevig gegrendeld, en kan niet anders
dan door wetsverkrachting worden open
gebroken.
Maar het departement van oorlog kan
vele dingen onlangs ca het in-werking-
treden van de wet, is de heer Van Viy-
men zoowaar toch weer bevorderd tot
generaal majoor
Kolpdalo, ik beminde u met al de kracht
der liefde eens jongelingsik gevoerds
my tot u getrokken, zoo als ik nog
nimmer tot eene maagd getrokken werd.
Ik vond hier liefde, waar ik gekomen
was voor zaken, en gy waart er de
heldin van, die my uit het leven der
warkeiykheid in dat der droomen over
bracht. Ik vertrek heden van hier, zoo
gy my het vooruitzicht niet aanbiedt
van uwe lietde te kunnen verwerven,
als een man wiens bitterste herinnering
zyn zal aan de liefde, welke zich in
Carrisford heeft ontwikkeld.
Archibald sprak snel en met nadruk.
Zoo de vurige taal van zyn hart niet
welsprekend was, zoo klonk zy toch
welsprekend in d.e ooren van haar, die
oplettend luiste-de en toch terugbeefde
die hem wilde vragen op te houden en
haar te sparen, zoo zy er den moed toe
gehad had, en die toch alleen haar ge
laat met hare handen bedekte, en van
innige vreugde trilde over het bewystzyn
van ds oprechtheid en den ernst van
dien man. Zy had haar leven te midden
van allerlei kuiperyen gesleten, waarin
zy gewikkeld geweest was zy was om
ringd geweest van hen, die haar in het
ongeluk hadden willen storten, of hadden
^De heer A. K. heeft, om dit de door
gronden, de Kamerdebatten er op nage
slagen en bevonden, dat een poging van
den heer Seret, om hst officieren-Kamer
leden in het vervolg toch mogeiyk te
maken, als volksvertegenwoordiger be
vorderd te worden, door den minister
werd afgeslagen, maar, voegde generaal
Bergansius er aan toe: „Menvertrouwe,
dat de regeering, die geroepen zal zyn
over de bevordering der leden van de
Staten Generaal te oordeelen, óók reke
ning zal houden met de eigen ervaring,
die zy omtrent die heeren opgedaan heeft;
want ook hier in de Kamer kan tot
zekere hoogte van hun geschiktheid bljj -
ken."
Derhalve, d8 heer Van Viymenzalio
de Kamer biyk hebben gegeven, dat hg
„de voreisohte bekwaamheid en geschikt
heid voor den generaaimajoorsrapg» be
zit, ja, dat by op dit oogenblik, „de méést
geschikte" officier van zyn rang was om
daarvoor in aanmerking te komen,
Wordt er gelachen Dat vind ik on
betamelijk.
Uit Sittard wordt aan de „Nieuwe
Koerier" geschreven dat de heer M. J.
G. J. Arnoldts opgehouden heeft lid van
de Tweede Kamer voor het district Sit
tard te zyn, omdat hy niet meer voldoet
aan de vereischten, door art. 126 van de
kieswet gevorderd.
„Het Nut."
In 't gebouw van de vereeniging „Da
Vrye Gemeente* ta Amsterdam begon
gisteren de 117e algameene vergadering
van de Maatschappy tot Nut van 't Al
gemeen. Zy werd gepresideerd door den
heer D. W. Stork, door het hoofdbestuur
uit zyn midden als voorzitter aangewezen,
die ter opening van de vergadering eene
rede hield over de verhouding tussohen
warkgevers en werklieden, meer speciaal
over de positie, die de eersten in die
verhouding innemen.
Spr. waarschuwde tegen het stellen
van eischen aan de werkgevers, waardoor
dezen de concurrentie niet kunnen vol
houden en de industrie te gronde gaat.
Voorts laakte by, vooral in verband met
de gebeurtenissen van den laatsten tyd,
het prediken van ontevredenheid onder
de arbeiders. Hy betreurde vooral de
houding in dezen van vele onderwyzers,
en waar hy hier optrad in eene vereeniging
die meer dan eenige andere in ons land
heeft bijgedragen tot de ontwikkeling en
den bloei van ons volksonderwys, meende
de heer Stork dit woord van afkeuring
hier ta moeten uitspreken.
Voorts betoogde spr. dat er tegen
woordig eene groote eenzydigheid ont
staat in de behandeling van arbeiders
vraagstukken. Een groot deel der werk
lieden is van de Maatschappy tot Nut
van 't Algemeen vervreemd door de
propaganda der sociaal-democraten. Hierin
moet z. i. verandering komen door ook
Nutslezers voor weiklieden te laten op
willen berooven en dit oprechte karak
ter alleen, dat haar had doorlezen, toen
hy haar het eerst ontmoette iets dat
haar zoo geheel nieuw en vreemd voor
kwam had zich by haar aangesloten
en haar zyn vertrouwen geschonken.
Toen hy zweeg, fluisterde zy
„Ik bid u, geen woord meer, Mr. Hope.
Wat kan ik u antwoorden wat mag
ik u zeggen
„Dat e>- eens een dag komen zal,
wanneer gy medeiyden met my zult
hebben, wanneer gy bedenkt hoe innig
en oprecht, myne liefde is. Dat gy nu
verrast, en ontsteld zyt, en
„Neen, ik ben niet verrast," zeide zy,
hem in de reden vallende, en de handen
van haar gelaat nemende, daar zy nu
moed genoeg in zich gevoelde om hem
in de oogen te zien, „want ik heb het
zeer goed opgemerkt dat gy rmer aan
my gedacht hebt, dan ik verdiende, en
ik wist dat het de wensch myns groot
vaders was dat ik u beminnen zou."
„Uw grootvader I" riep Archibald uit.
„Heeft hy van my gesproken heelt
hij aan eene vereeniging tussohen u en
my gedacht
Wordt vervolgd.)
