:n. I
I
Dinsdag
5 Mei.
richting,
ouds bekende
laeniassÉerij
Lagsblad.
IwÉiÉÉa toriite.
Ko. 105.
4le Jaargang
1903.
;i
FEUILLETON.
„KOKELAAR
dam.
issortimenten.
tot fl. 2.50 p. el.
CO.
<op onzer artikelen
ilein 58, en Mevr.
VLISSIS6SCHE COIIRAWT.
Prfjs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50,
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich by alle Boek
handelaren, Postdirecteuren af rechtstreeks den Uitgever
f. VAN ®8 VKLBH Jr., Kleine Markt, L 187,
ABVERTENïTÊNvan 1-4 regels 0.40. Voor slktn regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de pry a slechts tweemaal berekend. Oroote letters
en clichd's naar plaatsruimte.
T«ntk|it dsgelfta, Blfgea&aisri ep Isa- m IssaMsiaB.
rZ7«lag»liooiEuramntw ÏO.
ASseafiésaeals-AiTeïteaÜSa op «eer Toordsollga voorwaarden.
neemt met den
schrijven is aan de
>enschappen van dit
omstandigheid dat
[water is.
|men zich het genot
en gorgeling met
•eveer zes maauden,
idwater is het beste
J, Ballamykade H 123.
SS :i SO ets.
HJSSMSSCHG
ülüi.fd aanbevelend,
.ambibnst
|B3 »B KÏSSSL8338
i Mtmiat s vb? 4 50 (aliens
J55 7m Zt&ïisacfci-- vbs
3145 üks n 30 11S
115 8 10 6 65 3 55 7 45
naar Zt&maitkt Füwéw
5m op werkdagen! S 28
na* 12 85 1 SO 2 5
115 6 7 7 Sö 3 as
HAYMDIMST.
;m. S— 6 20 7—7 50
10— 10?/* 10 11
1 30 5 SC* 2 - 2 2<
i 53 4 10 i 30 i 53 6 50
50 8 20.
fcinisva 8 '10 S 30 1 21
65 1010 id 8f 10 60
12 10 120 14* au
3 43 4— 42' 4 40
120 7 40 3— a SO.
lei vallen Zondags uit.
EH-BC0EU3E.
■1905.
la) b) nas 28 en 6 05
3 15») 3 50 6 5
25 sas 1 55 a) en t 45
|'i) nas, 3 21 i 50 e)
0 minuten na het vertrek
810
8 50
Srsaksns, Borselen en
ringen naar Borsaele-
rden des WOENSDAGS
en en Nensen ten hoogste
|?ER en volgende dagen
het spoorwegstation te
De Koningin ss Prins Hendrik maak
ten Zondag met de groothertogin van
Mecklenburg een rytoer door de bosschen
van het Het Loo.
De groothertog van Mecklenburg wordt
hedenavond te 6,19 op Het Loo verwacht.
De Koningin-Moeder woonde gister-
voormiddag de godsdienstoefening by in
de Willemskerk te 's Gravenhage, onder
gehoor van ds. Eademaker.
De vorstin von Wied en haar oudste
dochter, prinses Louise, zullen met gevolg
of 7 Mei by H. M. de Koningin-moeder
tomen logeeren, om waarschijnlijk 12
Mei weder te vertrekken.
H, M. de Koningin-moeder zal waar-
schjjnlök 14 Mei Den Haag verlaten.
Het Eank-octrooi,
„Het Vaderland* bevat een uitvoerig
artikel van den heer H. de Jong over
het Bank-octrooi, Schrijver merkt hier
over o. m. op
„Daar van principieele geschillen dit-
maai geen sprake was en de regeering,
meende, dat 's lands belang het best ge-
diend was door de Bankwet in hoofdzaak
ongewijzigd te bestendigen, zal menigeen
zich de vraag hebben gesteld van waar
dan die lange strijd? Meer dan waar
schijnlijk geeft van de v(jf wijzigingen
in de geldende Bankwet voorgedragen,
laatste het antwoord op die vraag,
n.l.de verdeeling der winst.
Hel mocht den minister gelukken een
I wjjziging daarin te verkrijger, waardoor
do staat gemiddeld f 283,000 per jaar
méér aan het octrooi zal ontleenen, dan
I bij onveranderd behoud van de geldende
wet het geval zou z|jn.
Voeg daarbij een ongeveer f30,000
besparing van uitgaven verkregen door
de intrekking der muntbiljetten en
7.ooals de triomlkreet in de memorie
luidt.Het geldelijk voordeel van de
nieuwe Bankwet voor den Staat is mits
dien op ruim f 300,000 's jaars te
I stellen."
Voor dat resultaat verdient de minis
ter een woord van lof, want een wijziging
in de winstverdeeling zoo vèr gaande,
a's door hem verkregen, overtreft aller
verwachting.
„Een belangrijk voordeel zegt de schrij
ver verder (be'aDgrjjk, hoewel het voor
deel nu juist niet in cijfers is uit te
drukken) heeft de minister verder ver-
sgen, door de aanvulling van het
I artikei betreffende de bewaring van gelds-
waarden van BQksinstellingen.
En eindelijk zy nog gewezen in verband
met de voorgestelde intrekking der munt
biljetten en toekenning aan de Bank van
het recht van uitgifte van bankbiljetten
I van f 10, op de in 's lands belang gun
ge bepaling waarbij aan de Bank de
I verplichting wordt opgelegd den Staat
vrij naar het Engebch.
150.)
Maar allen waren tegen hem. De ge
seesheeren hielden hem voor een in-
i dricger, Sir Richard had reeds zijn ver
langen te kennen gegeven, dat h(j zien
verwijderen zou, en h(j kon niet blijven
stierf zjj die hfj beminde, terwijl hij
j Machteloos 4an haar verwijderd moest
NjJveD.
»Gy zult mij bericht zenden, ik ben
Mr. Prayse. Het zal m(j genoegen
j öoen te vernemen hoe Miss Kelpdale
'aart,* zeide hjj,
.Natuurlijk,* zeide Sir Richard ,w(j
grijpen dat."
Jk sal in den loop van den avond
zoo noodig rentelooze voorschotten te
verstrekken tot een maximum van 15
millioen gulden, terwijl bij de bestaande
wet die voorschotten in rekening courant
slechts 5 miliioen gulden tot maximum
hadd8n en niet renteloos, doch tegen de
gewone beleeningsrente worden verstrekt.
Tegenover deze niet geringe vooideelen,
staan eenige concessies, waarvan de
voornaamste zijn
lo. Regeling van den duur van het
octrooi.
2o. Toekenning van het recht tot uit
gifte van bankbiljetten van f 10.
Welnu, ik aarzel niet, zegt de heer De
Jong, beide concessiën, vergeleken met
de door de regeering verkregen voordeelen,
van geringe beteekenis te verklaren,
De schrijver eindigt zijn uitvoerige
uiteenzetting aldus:
„Mocht de Nederland scha Bank, bij
het intreden van het nieuwe octrooi
immers een welverdiend succes mag den
minister met z(jn Bankwet mat allen
grond worden voorspeld kunnen be
sluiten in die richting te sturen, dat zij
nog meer dan tot nu toe worde een
„Bank voor het Nederlandsche volk", dan
zal de uitspraak des ministers „dat de
uitgifte der biljetten van f 10 de Bank
geen recbtstreeksch voordeel zal brengen
men kan er zeker van zijn door
de feiten worden gelogenstraften dan
zal haar dat rechtstreeksch voordeel, voor
zoover verkregen door de uitbreiding
harer disconto's en beleeningen van kleine
afmetingen, door niemand worden mis
gund."
De miliciens der lichting 1901 die
hunne woonplaats in het garnizoen heb
ben of zy die voor eigen rekening wen-
schen te reizen, vertrokken reeds beden-
middag om 4 uur met groot verlof.
De miliciens der lichting 1902, die
thans krachtens art. 110 der Militie wet
1901 onder de wapenen zjjn, zullen niet
met groot verlof vertrekken, vóór dat
de ter volledige oefening ingeiyfdon der
lichting 1903 by de korpsen terugge
keerd en vier maanden geoefend zijn.
Onzedelijke verbintenissen.
Onder boven „taanden titel bespreekt de
heer A. E. in het „Sociaal Weekblad"
de dienstverbintenissan voor langeren of
kortoren duur, die door en voor jongens
gesloten worden met het Rijk, zoowel
by het leger als by de vloot.
De heer J. B. A- Jonckheer, oud-lui
tenant ter zoe, schreef in een onzer
dagbladen twee artikelen over de reoru-
teeriBg onzer marine-matrozen, naar aan
leiding van welke de „Nederlander*
schreef
Als leek oordeelend, komt het ons
voor, dat de door den schryver geleverde
kritiek op den bestaanden toestand zeer
juist, en dat bet door hem aangegeven
middel tot redres doeltreffend is. Zonder
verhooging van uitgaven kan, dunkt
ons, hier aan onze marine een groote
nog eens komen hooren," voegde hy er
eensklaps bQ.
„Zoo als gy wilt," zeide de baronet
zonder hem aan te zien.
Archibald kon zich niet weerhouden
de sofa te naderen, om haar die er op
rustte oplettend te beschouwen. Sir
Richard zou het geheim door het trillen
zyner lippen hebben kunnen ontdekken,
doch by zag hem niet. De dokter met
het recept in de hand zou achter de
waarheid hebben kunnen komen, toen
Archibald zich tot hem wendde en
zeide
„Gy zult baar immers nog niet ver
laten, mynheer. Gy zult beiden toch nu
nog niet reeds heengaan
„Ik zal biyven," zeide een hunner
met een glimlach.
„En er is geen gevaar?"
„Voor het oogenblik niet."
Archibald verliet de kamer. In de
vestibule wachtte Mrs. Edwards hem op.
„Gy hebt Mary Prayse als oppasster
aanbevolen, Mr. Hope Ik hoorde het
toen ik de kamer verliet," zeide z(j.
„Ja.*
„Zeg haar hier te komen. De klein
dochter van myn ouden meester moet
niet aan ds zorg van Lady Kelpdale
dienst worden bewezen, en kunnen niet
te miskennen misstanden worden weg
genomen.
Wy twyfelen er niet aan, of ook bÖ
de aanstaande marine -begrooting zal deze
zaak ter sprake worden gebracht. Al kan
niet onmiddeliyk de gevraagde verbete
ring worden ingevoerd, la elk geval kan
z(j onmiddeliyk en kraebtig worden ter
hand genomen.
De heer A. K. voegt nu aan diezelfde
artikelen eenige persooniyke opmerkingen
toe, die het onzedeiyke karakter dezer
verbintenissen moeten aantoonen.
Hy schryft byv., sprekende over de
verbintenissen by het leger
1. voor tamboers of hoornblazers van
de infanterie, en voor hoornblazers van
de vesting-artillerie, dat ais vrijwilligers
worden aangenomen jongens, die hun
14e levensjaar hebben volbracht, en dia
alsdan zich verbinden voor den tyd van
acht jaren
2. voor de opleiding tot korporaal van
de infanterie (Kampen), van de vesting
artillerie (Schoonhoven) en van de veld
of rijdende artillerie (Arnhem), dat de
minimumleeftyd van aanneming IS1/»
jaar is, terwyi voor 16jarigen en jon
geren de duur van het contract op acht
(ten aanzien van de koioniala infanterie
op negen), voor anderen op zes jaren is
gesteld.
Deze bepalingen noem ik niet oirbaar,
in zedeiyken zin niet te verdedigen. Zjj
moesten reeds lang tot het verleden
behooren. Méér dan tyd is het, dat zy ge»
wyzigd worden.
Daar is esn kereltje, met wien men
wegens zynlastiDgen aard thuis moeiiyk
raad weetof dien zyn vader, moeder
of voogd om andere redenen van zich
at wil schuiven. Hy wordt lekker ge
maakt door het aantrekktayke, hetwelk
voor een knaap de verhalen van het
krygsmansleven ook, en niet het
minst, het mooie pakje hebben kunnen.
De dienstverbintenis wordt gesloten. En
ziedaar den 14- of löjarige gebonden
voor acht Unge jaren.
Aannemen wil ik, dat de meesten
niet door hun naastbestaanden tot den
stap gedreven worden, maar veeleer,
trots de waarschuwingen van dezen, dien
stap doen. Ia het echter wonder, dat,
althans by een deel van hen, ontgoo
cheling volgt op de zelfvoorspiegeling,
die de oorzaak was van hun verlangen.
De heer A. K. gaat dan na, hoe de
binnenkant van het kazerneleven er heel
anders uitziet dan de buitenkant en hoe
het uiterst moeiiyk ia los te komen van
die verbintenis, hoewei hy met een
voorbeeld aantoont, dat vriendeiykheid
van een officier soms het „los" worden
bevordert.
„Hetzelfde wat van de verbintenissen
by het leger gezegd is, geldt, voor die
by de marine in nog sterker mate,"
zegt de heer A. Komdat daar de ver
bintenis nog langer geldt. En de schryver
sluit zich geheel aan by wat de heer
Jonckheer zeide
worden toevertrouwd," vervolgde zy
met angst; „dat komt verkeerd uit."
„Hoe zoo
„Omdat Lady Kelpdale haar haat,"
fluisterde zy onzen held in het oor, en
M.ss Louisa is by haar in gevaar,"
ZESDE HOOFDSTUK.
„Lady Kelpdale haat haar I"
Archibald Hope keerde naar de woning
van Mr. Prayse terug, terwyi deze
woorden hem in de ooren klonken, zy
waren voor hem eene waarschuwing,
ofschoon hy zyn best deed er geen ge
loof in te stellen. Zy waren niet te
rymen met alles, wat hy van die zon
derlinge vrouw, die ze gesproken had,
gezien hadzy was somber en niet te
begrypen, maar hy verbeeldde zich dat
hy in haar eenige liefde voor Louisa
Kelpdale had opgemerkt, en spyt omdat
Louisa aan hare liefde niet beantwoordde.
En wat hy van de huishoudster op Aver
Court hooren moest, eene vrouw aan
wier oprechtheid niet viel te twyfelen
maar die weinig gelegenheid gehad had
Lady Kelpdale gade te slaan, dat de
nieuwe meesteres niet by hare stief
dochter te vertrouwen was maar
veeleer zelve bewaakt moest worden
Kinderen op Hjarigen leeftyd voor
veertien jaren een onherroepeiyk con
tract te laten sluiten, waarby zy gaan
of een zeer flauw denkbeeld hebben van
den werkelyken aard en de ontberingen,
verbonden aan den werkkring dien zjj
kiezen, is uit een moreel oogpunt te
veroordeel8n.
Verder schryft het „S. W." dan
Zoo is het. Het mocht evenmin by
de land- als by de zeemacht aldus zyn.
De ministers van marine en van oorlog
zouden een goed werk doen, en van een
te lang verzuimden plicht zich kwyten,
indien zy er hun schouders onder zetten
om er een eind aan te maken.
Het vaccine-wetje.
„De Tyd" mededeeiing doende van
het ook door ons opgenomen artikeltje
van dr. G. W. Bruinsma in het „Sociaal
Weekblad" over het vaccine-wetje, zogt
Strekking van deze aanhaling is niet
oppositie te voeren tegen het wetsontwerp
op den vaccine-dwang. Wei vinden wy in
dr. Bruinsma's artikei aanleiding,om nog
maals te waarschuwen tegen wetsbepalin
gen,die de deur wyd openzetten voor aller
lei arbitraire verordeningen, waardoor het
aantal scholen met niet verplichte vac
cinatie noodeioos zou toenemen. Wanneer
men oenerzyds de bezwaren eerbiedigt
van hen, die hier van dwang niet willen
weten, dient men anderzijds de bezwaren
niet ta licht te tellen van d6genen, die
mat dr. Bruinsma en vele deskundigen
de vaccinatie op hoogen prijs stellen.
Men dient daarom zooveel mogaiyk aan
sommige dweepzieke tegenstanders van
de vaccinatie de gelegenheid te benemen,
hunne door tal van medici gewraakte
theorieën op onverstandige en onbekookte
wyze in praktyk te brengen.
Naderl. R. K. vak-congres.
Op de voorbereidende vergadering van
het ,/Nederl. R.-K. Vakcongres", welke
5 April 1.1. onder voorzitterschap van den
heer Koninigs werd gehouden, werd de
regeling van het congres door den voor
zitter als volgt voorgesteld
Zondag 20 September zal de opening
van het congres plaats hebben. Onmid
dellijk daarna zullen twee onderwer
pen, de algemeene vakbeweging rakende,
be iproken worden, nl. arbeidscontract en
leerlingstelsel.
Vervolgens zullen de secretariaten en
vakbonden in eigen sectie hun agenda
behandelen.
Maandag 21 September, om 9 uur
vergaderen wederom de secretariaten en
vakbonden ter verdere afbandeling van
hua agenda. Om 12 uur zal de slotver
gadering gehouden worden, waarin de
onderwerpen minimumloon en maximale
arbeidsduur, en katholieke (geen neutrale)
vakactie zullen besproken worden.
Aan het dageiyksch bestuur werd op
gedragen in correspondentie te treden
tl et verschillende bekwaam geachte spre-
opdat zy der kranke geen leed deed,
baarde by hem eene verbazing, welke
hy niet zoo spoedig kon overwinnen.
Waarom zou Lady Kelpdale Miss Louisa
haten? Wat had dat ernstige, onbaat
zuchtige meisje kunnen doen, waardoor
zjj zich dien haat had op den hals ge
haald Hy trachtte zich diets te ma
ken, dat Mrs Edwards zich bedroog
dat juist haar eigen afkeer van hare
meesteres die gedachte by haar had
opgewekt; maar toen hy in de duis
ternis voortwandelde, kwam de waar
schuwing met kracht op in zyne ziel,
en kon hy za niet van zich werpen.
Zyne eerste woorden, to9n hy het
huis zyns vriends binnentrad, waren
„Miss Kelpdale is plotseling ziek ge
worden."
Mr. Prayse drukte zyne verbazing en
smart uit I Mrs. Prayse, niet gewoon
aan de plotselinge mededeeiing van on
gelukken, begon hevig te beven, waarop
niemand evenwel acht gafen Mary
legde haar werk neder, om Archibald
aan te zien. Archibald verhaalde het
nieuws, doch sprak niet van Mrs. Ed
wards waarschuwing, daar hy deze
meening voor het oogenblik beschouwde
als eene onedele ingeving van jaloezie.
kers, die, volgens het oordeel der ver
gadering, in aanmerking kwamen hun
diensten ter beschikking te stellen van
het vakcongres.
In het ontwerp tot regeling van da
bezoldiging van klerken en beambten by
de departementen van algemeen bestuur
zyn o. m. niet opgenomen zij, die als
zoodanig werkzaam zyn by het pen
sioenfonds voor weduwen en weezen vaü
burgeriyke ambtenaren, by den pensioen
raad voor burgeriyke ambtenaren, by
den raad voor burgeriyke ambtenaren,
by den raad van toezicht op de spoor
wegdiensten en by den industiieelen
eigendom.
Eenige dezer categorieën zullen trach
ten zich alsnog te doen opnemen in
genoemde regeling.
Hat nieuwe panisiïscliip.
Zaterdagnamiddag heeft te Amsterdam
op 's Ryks Marinewerf de plechtige kiel
legging plaats gehad voor het nieuw ta
bouwen pantserscbip.
Te halfvyf begaven zich daartoe da
directeuren commandant der marine te
Amsterdam, schcut-by nacht W. J. De x,
met vele andere marine-officieren en het
technisch personeel der werf op de stel
lage, terwyi de honderden werklieden zich
daaromheen schaarden.
Schout-by-cacht Derx hield toen een
toepraak, waarin by mededeelde, dat de
minister van marine hem had gemach
tigd zoo spoedig mogeiyk een aanvang
te doen maken met den bouw van het
4e pantserschip, dat voorloopig zal be
hooren te worden aangeduid als pantser
schip D.
Nadat de eerste bout door een werkman
geklonken en een bord met den voorloo-
pigen naam van het schip omhoog ge-
heschen was, sprak de schout-by-nacht
de ingenieurs, officieren, mindere geëm
ployeerden en werklieden harteiyk toe,
en besloot met de beste wenschen voor
hat welslagen van den arbeid.
Heden vangt met volle kracht het
werk aan, onder leiding van den hoofd
ingenieur van marine P. L. Turk.
Naar wy vernemen, verkrygt het nieuwe-
pantserschip (type „Koningin-Regentes")
de volgende afmetingen
Leegte over alles 100.80 M., grootste
breedte op buitenkant sobip 15.20 M.,
holte van onderkant kielplaat tot rechte
iyn bovendekbalkon op grootspant 8.90
M., diepgang toegeladen 5.70 M., water-
verplaatsing by dien diepgang 5295 ton,
vaart met een diepgang van 5.46 M. pl.
m. 16 geografische myien, machinever
mogen daartoe benoodigd pl. m. 9000
indicateur paaraekrachten.
Bewapening2 snelvuurkanonnen van
23 cM. in barbettorens cn voorzien van
een bf scherming van staalplaat, 4 snel
vuurkanonnen van 15 cM. in gesloten
stalen schilden, 8 snelvuurkannonnen van
7.5 cM. met stalen schilden, 4 snelvuur
kanonnen van 3 7 cM., 1 torpedokanon
Mary verviel in gedachten nadat het
verhaal geëindigd was.
„De geneesheeren zyn by haar, en
Lady Kelpdale is te huis, zsgt gy, Ar
chibald
„Ja."
„Ik kan er niet van nut zyn men
heeft zeker niet naar my gevraagd
zeide zy.
„Gy kunt er staat op maken, myn
lieve, datzy goed zal opgepast worden,"
zeide Mr. Prayse. „Ik weet dat haar
vader zeer veel van haar houdt, en dat
het haar aan de beste hulp en de nauw-
lettendste zorg niet zal ontbreken.*
Archibald kon zich met die rede
neering niet vereenigen. Na meerder
nadenken zeide hy
„Zy moestal hare vrienden al hare
beste vrienden om zich hebben."
„Verlangt gy dat ik naar Aver Court
gaan zou vroeg Mary eensklaps.
„Ja, dat verlang ik," antwoordde Ar
chibald.
„Waarom
„zy zou op eens uit har6 bezwyming
kunnen ontwaken, en iemand by zich
willen zien, aan wien zy haai vertrouwen
schenken kan."
(Fordt wvoïgd.)
