OOR
EDIETI
Jams.
Yrijda
27 Februari.
idbneven.
41e Jaargang
gulden
I9Q3,
rngen.
istbode.
SÏSBHiBSES M|
■SCHELDE.
13.
jm sa»
ge,
Bo. 49.
1903.
d"
■kaan, Borselea
ar Breabeas, Bof
ten naar Borsseia-
gsmaakt,
aangelegd,
a 1,55 van Nenzsa
it spéorwegsUÖ®®
gs
area DISSA KANü, I
rrjigbaar zijn.
te 's-Graverhage
erdam van 1 tot 151
ig van 4 pGe.rente
Directie,
N HOUTEN.
ij van Landbouw.
to Amsterdam,
ohoidingoa.
cobstraat en Mej
ade.
d een nette
OPEN, Mi.-Tailleur,
we DEMISAISON-
t een flinke
Siykstraat B 62,
LMDIEH3I
si ia i vss 4 53 (ai
Fes ISfibnwil i va I
45 nm 12 80 1151
610 6 55 6 55 7 451
aar SkSm&ht Ffew l
ep werkdagen! 6 2a I
.sa 12 Së 1 20 25 1
7— 7 50 885
HAYENDIKfST.
a. 5— S 20 71MI
0 10— 1020 10 401
ra I 10 li 30 2
4 4 20 6 B5l|
820.
vm610 SS0 7 1Ö|
20 0 80 1010 103"
12 10 aaa 120 18
3.83 8 50 410 48S|
7 40 8 80.
b) en sua 8 10 c)
ft) 3 55
aa 1 55 g)
0 b) nx-i öOc)
rten ni bet vert;'®
8 l'J
8 SC
iissimesciB courant
•SL,:-.-.
O
Prijs per dne maanden 1.39. Franco p6r post 1.50,
Afeondeiiöke nummers 5 cent. Men abonneert -rich by alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks ky den U i t g s e r
F, VAN SS VKLSS Jr., Slain® Kaakt. I. 187,
ADYEKTENTIËH van 1 4 rsgsla 0.40. Voor «llcen regel
meer 10 cent. By direct# opgaaf van driemaal plaatsmg derzelfde
advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Groots letters
en cliché's naar plaatsruimte,
fereek$Bt dsgtifbs, Ellgas«ai«»l s? Sm- es fsas&Isgas.
Maar wat hier plaats greep was een
onbezonnen aanslag op den hoofdfactor
voorde levensbeweging der maatscbappy;
een onduldbare belemmering der over
heid aangedaan ia de uitoef enirg van
haar functiëo een opofferen van de
welvaart van heel een volk aan zucht
naar klasse-invloed een machtsmiddel
nu reeds geschikt gekeurd voor oefening
van politieke dwingelandy. Tegen dit
gevaar nu is drieërlei noodig. Tan eerste
moet onder de steeds beschikbare hulp
middelen van den Staat voortaan een
spoorbrigade worden opgenomen, die
ingeval van nood, 's Rijksdienst op de
spoorwegen verzekeren kan. Doch dit is
niet gerioeg. Er moet in de tweede plaats
in het personeel zeif een andere geest
worden aangekweekt, door aan grieven
die rechtmatig blijken recht te doen
weervaren. Te dien einde zal e n staats
commissie met e: quê e bevoegdheid, do
rechtspositie en de öienstvoarwaarden
van het personeel hebben te onderzoeken
en voorstellen moeten ontwerpen, om
voor nu en voor de toekomst aan het
personeel vastheid van positie onder
's Ryks bescherming te verzekeren.
Een onderzoek te noodzakeiyker,waar
in de derde plaats Diet langer mag
worden uitgesteld om wat misdadig is,
dan ook misdryf in ons recht te heeten;
en zulks zoowel om de persooniyke
vryheid op het arbeidsveld met betere
waarborgen te omringen, als om vast te
stellen, dat er naast de openbare ambten
diensten ten behoeve van de publieke
zaak te verrichten zya, waarby niet elke
plichtverzaking door de overheid straffe
loos kan worden geduld.
Voor elk dezer drie maatregelen is de
medewerking der Kamer vereischt. De
regaering doet ter verkryging daarvan
een ernstig beroep op dan steun van
alle partyen in de Staten-Generaal, die
de wettige huisorde in den Staat ge
handhaafd willen zien.
R^aclie wil hier niemand op de her
vorming van onze sociale toestanden
èa Regeering èr Kamer onveranderiyk
aansturen, m.ar hat schip van S:aat
mag niet met ons gedoogen g ëaterd
worden. Ia het welbegrepen belang van
alle partyen moet het wettig gezag on
verzwakt worden gehandhaafd."
De drie wetsontwerpen zyn de vol
gende lo. tot vsyziging vac het Wetboek
van Strafrecht2o. ver heoging vaD Hoofd
stuk VIII der StaatsbegrooÜBg voor 1903
en 3d. instelling van een onderzjek naar
de rechtsverhoudingen by het spoorweg
personeel,
De „N. R. Ct". zegt omtrent deze mede-
deelirg van de regeeriDg het volgende
Uit deze verklaring spreekt in de
eerste plaats een vaste wil om de orde
te handhaven tegen wie haar mochten
trachten te storen. De regeeritg kan
daarby ongetwyfela rekenen op den steun
van de overgroote meerderheid der
Staten-Generaal en van de overgroote
meerderheid der natie.
Kededeeliitg van ds Begccring.
De g'sleren reeds onder „Laatste Be
richten" in het kort opgei omen mede
deling der regeering, luidt in zyn ge
heel ais volgt t
Dr. Kuyver, die nauweiyks opgemerkt
wa3 binnengekomen, ging achter de
nrinisterstafel staan, ontvouwde een pa-
pif.r en las laDgzaam, zeer langzaam,
met krachtig geluid, de Regeeringsver-
klaring voor, die, door het ongewone
recds van zulk een uiting, de drie ont
werpen welke daarmede werden inge
diend, tot buitengewone maatregelen
stempelt.
,De Regaering meent aan een bestaand
verlangen tegemoet te komen, door by
de inbrenging van drie ontwerpen van
wet, die ik de eer had op uw tafel
neder te leggen, een korte mededeeling
te voegen.
De stoornis, einde Januari in het
spoorverkeer teweeggebracht, overviel de
Eegeering geheel onverhoeds. Niet het
fl ruwste gerucht ervan was vooraf tot
eenig departement doorgedrongen.Geheel
onverhoeds op verweer, greep deswege
de Regeoring opzetteiyk niet „op het
eigen oogenblik» in iDgrypen zoolang
door ontstentenis van middelen, door
tasten ondenkbaar was, zou het kwaad
verergerd, niet verbeterd hebben. Toen
echter de snelle, zy het ook verre van
gewenschte afloop van het eerste ver
zet geen ontspanning bracht, en de
overmoed zelfs in sociale en politieke
bedreiging oversloeg, requireerde de be
voegde autoriteit krijgsvolk, dat er niet
waB,
Vandaar toen de oproeping van een
deel der militie, noodzakeiyk om de
verdere gruwel als van Durgardam te
voorkomen, aan de driestheid ontzag in
te boezemen, en aan de rustige burgers
onder alle standen dat gavoe! vanz .ker-
heid te hergeven, dat hun een oogen
blik begaf. Dank zy dien maatregel is
de toestand dan ook feiteiyk gebeterd,
en lof komt aan de ingeiyfden toe, die
èn prompt opkwamen, èa fier aan elke
poging om hen tot verzaking van plicht
en schending van geweten te verlokken,
weerstand boden.
Doch al is zoodoende de s'oim gaan
liggen, nog niet alle wolken dreven af.
immers door deze staking zyn leemten
in onze staatsinrichting en in onze wet-
geviDg aan het licht gekomen, waarin
Moet worden voorzien. Ieder toch weet
het nu, omdat hy het voor oogen zag,
hoe zulk een spoorwegstaking met zoo
menige gewone werkstaking den naam
ternauwernood gemeen heeft.
Er zyn tal van werkstakingen die
geen ander karakter dragen dan van
een oeconomische worsteling tusschen
patroons en werklieden en die oecono-
miach moeten worden beslecht.
vrij naar het Engelsch.
94.)
Haar laatste glimlach dien zy hem
schonk was open en harteiyk, en zonk
ieder in zyne ziel, waar hy dien steeds
beschouwde als een bewys van dank
baarheid voor de haar gedane belofte,
I11 weerwil van haar twyfel of hy wel
iets voor haar zou kunnen doen. De
ion wierp reeds lange schaduwen over
bet grasperk, toen hy vertrok. Hat recht
van toegang tot het park was voor hem
tot een volgend jaar gesloten, en alle
lieuwe hoop moest in hem besloten
blijven, tot hy zich andermaal derwaarts
begaf. Dezelfde schildery, welke hy by
%e komst had aanschouwd, was daar
nog toen hij vertrok de grysaard in
zyn rolstoel hem nastarende als een
vriend, dien by ongaarne zag vertrek
ken, de windhond aan zyne voeten, de
kleindochter naast hem, Job Fritton twin
tig el van daar, en de beuken van Car-
risford op den achtergrond, ben allen
overschaduwende.
Voor hy den weg insloeg, die hem
op den straatweg en buiten hun gezicht
voeren moest, bleef hy staan en nam
zyn hoed af, waarop het wuiven van
eon witten zakdoek in de hand van haar
die zqn hart getroffen had hoe diep
wist hy niet voor hy zich weder op
zyn bureau bevond hem het bewys
was, dat zya afscheidsgroet opgemerkt
aangenomen en beantwoord was.
Toen hy in Prayse's sjees zat, en
ratelend naar het spoorwegstation reed,
bemerkte hy dat het landschap zich
geheel vlak myien ver rondom hem
uitstrekte. Daar het zonnelicht nog altijd
scheen, kon hij zich verbeelden, dat
zy nog altyd daar stonden om hem na
te zien, hem een goede reis toewecsehten
en wel wenschende te weten of hy naar
Carrisford zou terugkeeren om zaken,
of om een of ander leed, dat de bewo
ners getroffen haden het was niet
T«l«phoonnomiaex' ÏO.
kbssniummU-Mfastman op se®r ToortlesMge Totrmdou
Overigens handelt da verklaring deels
over het verledens, deels en vooral over
de toekomst.
Over de houdirg der regiering in het
verledene, by het uitbreken der spoor
wegstaking, zal fcy de interpellatie van
den heer Msês het noodiga licht kunnen
worden verspreid. Tot zoolang worde
het oordeel opgeschort. Zalf hebben wij
menige vraag gesteld, die dan wel hare
beantwoording zal vinden.
Wat de toekomst betreft de regeering
heeft drie wetsontwerpen ingediend, die
door den minister-president met eenige
woorden zya ingeleid. Zy moeten dienen,
eenendeels om, als een spoorwegstaking
mocht uitbreken, in de gevolgen daar
van althans gedeeltelijk te voorzien
anderdeels, om de vrijheid van arbeid
beter te waarborgen en in zekere gevallen
strafbepalingen op dienstweigering in
het leven te roepen eindeiyk om op
heffing van grieven by het spoorweg
personeel voor te bereiden.
Het eerste doel wil de regeering ba-
reiken door een spoorwegbrigade te
vormen. Daardoor zal verkregen worden,
dat door eena eventueele spoorwegstaking
de staat in de uitoefening van een ge
deelte zyner fuECtiën wordt bemoeiiykt.
E:-n maatregel, die in beginsel orgetwyfeid
alle to juiching verdient. De jongste
spoorwegstaking toch hseft de noodzake
Ipheid daarvau doen inzien, om slechts
twee punten te noemen, ten aanzien
vsn het postvervoer en het vervoer van
militairen, die beide werden belemmerd.
Dat de regaering zich tegen dergeiyke
gebeuriykheden wapent, is niet meer
dan natuuriyk Tevens zal ook het
publiek door dezen maatregel by voor
komende staking belangrijk gebaat zijn.
Het voornemen van de regeering om
een ei quête naar de toestanden onder
het spoorwegpersoneel in te stellen, be
groeten wy met groote ingenomenheid.
Wy hebben in den iaitsten tyd meer
dan eens de noodzakeiykheid van zulk
een onderzoek betoogd, overtuigd ah
wy zyn, dat de grieven, die onder hst
spootwegpmsoneel bestaan, voornameiyk
den ondergrond voor de staking hebben
gevormd. Wegneming dezer grieven, uit
hat oogpunt van rechtvaardigheid op
zich zelve gowenscht, zal tevens een
krachtig middel zyn om herhaling van
het gebeurde te voorkomen.
Eindelijk heeft de regeering verklaard,
dat „niet langer mag worden uitgesteld
om wat misdadig is, dus ook m i s d r y f
in ons recht te heeten en zulks zoo
wel om de persooniyke vryheid op het
arbeidsveld met betere waarborgen te
omringen, als om vast te stellen, dat
er naast de openbare amb'en diensten
ten behoeve van de publieke zaak te
verrichten zyn, waarby niet elke plichts
verzaking door de Overheid straffeloos
kan worden geduld."
Over deze plannen kan pas geoordeeld
worden, als ze geformuleerd sn toege
licht voor ons liggen er er gelegenheid
zal?geweest zyn ze nauwgezet te over-
voor dat de duisternis was ingevallen,
dat hy niet langer achter zich om zag,
maar zyn blik noordwaarts voor zich
uitgericht hield.
2de deel.
Nasporingen.
EERSTE HOOFDSTUK.
Archibald Hope had gemeend dat hy
eenmaal op zijn bureau teruggekeerd
zynde, terwyi de Clyde hare wateren
onder zyne vensters voortrolde, tot rust
komen zou. Hier was hetgeen hy zyn
tehuis noemde, ofschoon hy in den laat-
sten tyd een sterk verlangen gehad had
naar iets beters en vrooiykers, dat dien
naam kou dragen. Geld verdienen, be
langrijke aannemingen doen met al haar
omslag en drukte voor de firma, waar
van hy een zeer geacht deelgenoot was,
voldeden hem niet langer.
Hier was hy zyn laven begonnen als
klerk, hier waren zyne energie en be
kwaamheid door de scherpzinnige Schot
ten, zyne patroons, niet onopgemerkt
gebleven, zoodat zy hem zoo in hun
vaderland en daar buiten zaken hadden
opgedragen, welke hy zoo gelukkig ten
einde had gebracht, dat zjj hem een
wegen. Wy onthouden ods daarom thans
van elk oordeel.
Intusschen, hoe ook het oordcel over
de voorstellen der regeering ultvalie, dit
staat op den voorgrond, dat zy door alle
welgezinder! eendrachtig behoort gesteund
te worden in hare maatregelen om te
waken tegen en zoo noodig krachtig op
te treden by eventueele verstoring der
orde en om een onbelemmerde behandeling
van hare voorstellen door de Staten-
Generaal te verzekeren.
Het Handbl. zegt er het volgende van
De regeeringsverklaring is een staats
stuk dat, om zyn groote beteekonis,
wè! een stylist van beduidenis noodig
had om een passenden vorm er voor te
vinden. De heer Kuyper was daar juist
de man voor het sluk toont èa naar
vorm naar inhoud een vast en kiosk
karakter. In zeer borsdigen, Ja wel ia
den kortst mogeiyksn vorm, woidt de
staking en haar invloed op den Staat
beschouwd.
De rcgeering heeft zonder den loop der
interpellaties af te wachten, getoond
werkeiyfe regeering te willen zyn. Zy
toont hare groote verantwoordeiykheid te
begrijpen voor de handhaving van wet
en gezag, en den plicht die op baar rust
tot hst nemen van maatregelen die
onmisbaar gebleken zyn.
Hoe het mogeiyk is geweest, dat de
staking haar heeft overvallen en geheel
onvoorbereid gevonden, daarover zal wel
licht by de behandeling der interpellaties
meer licht opgaan. Of zy niet aanstonds
met goed gevolg had kunnen tusschen
beide treden, zal dan eveneens kunnen
worden besproken.
Wat daarvan ook zij, de redevoering
d6S Ministers is zaakryk, helder en op den
man af. De Regeering windt er geen doek
jes om, dat zy de gebeurtenissen by de
epoorwegstaking betreurt, en dat zy zou
hebben ingegrepen, indien zy niet zoo
verrast geweest ware door de snelle ont
wikkeling der staking. Zy verklaart
vervolgens, evsn openhartig, waarom zy
de lichtingen opriep. Eenig en uitsluitend
ten einde eviatueeie aanvragen van het
burgerlijk gezag om hulp by de bandhavirig
der orde niet wegens gebrek aan militairen
16 behoeven af te wyzea.
Hierdoor kennen wy reeds den hoofd
inhoud van de antwoorden welke de
heeren Mees en Troelstra zullen ont
vangen.
Het vervolg der rede ia belangrijker.
De regeering wil, na de opgedane lee
ring, de noodzakeiyke maatregelen nemen.
Eq geen maatregelen van eenzydigen
aard, maar zoodanige waardoor eener-
zyds de ongestoorde gang van openbare
of daarmede geiykstaande diensten beter
dan tot dusver kan worden verzekerd,
anderzyds wordt gezorgd dat de belangen
van het spoorwegpersoneel onder 's Ryks
b-scherming tot hst recht komen. Dit
ia geheel in den geest V3n betgeen wy
als het doel van de tusschenkomst drs
wetgevers reeds aanstonds hebban aan-
aanusel in hunca zaak gegeven hadden j
en hy nu rrrt hen gelijk stond en in
zeker opzicht onathankeiyk was. Hier j
had hy zyn tehuis, zyne vela vrienden,
hier waren zyne zaken, hier was het j
doel van een leven, hetwelk by, op
enkele uitzonderingen na, op zyn kan
toor in Broomly en op zyne kamers
had doorgebracht. Hier dan meende Ar
chibald, zooals wy zeiden, tot rust te
zullen komen. Doch de eerste week was
voorbygegaan en de rust nog niet ge
komen en toen de tweede week ook
was voorbygegaan na zijn verb'yf by
Sir William Kelpdale en dions klein
dochter, begon hy te vreezan, dat hy
nimmer die verlangde rust vinden zou.
Hy werkte met donzelfden ijver, hy
lag onder cyfers als begraven, zijne
compagnons bespeurden niet de minste
verandering in hem, de Mantan werden
door hem mst denzelfden vriendeiyken
glimlach ontvangen en vonden het Dog
even moeiiyk hem in het een of ander
te beknibbelen maar hy zelf wist maar
al te goed, dat hy dezelfde niet meer
was, als toen hy zyn lessenaar voor
eenigen tyd verliet, om in het belang
der firma te Garrisford werkzaam te
z|jn. Het werk viel hem moeieiyker
gewezen voorkomen dat dergelijke on
duldbare aantasting van groote algemsene
belangen zich herhaalt, maar teveii3 aan
allen dis bij dergelijke diensten hun
arbeid verkenen, ook voor de beharti
ging van hun belangen krachtige waar
borgen schenken. De voorgestelde er qcê.s
moge zoo spoedig mogeiyk worden in
gesteld en ten einde gebracht.
Bovendien wil de Regeering door het
oprichten van een spoorweghrigade z'c'a
wapenen tegen een onverhoopte herhaling
van een onverhoedsche staking.
Eerst na nauwkeurige kennisneming
van de verschillende voorstellen, gisteren
ingediend, zal men kunnen beoordcelen
of zy doeltreffend te achten zyn. In elk
geval echter s'aat het vast, dat de
Regeering by de vervulling van haren
ernstiger, plicht in deze zal kunnan
staat maken op den steun van nagenoeg
alle richtingen in de Staten-Generaal.
Aan reactie zegt ook d9 regeering
niet te denken, Zy wil „op de hervorming
van onze sociale toestanden onveranderiyfe
aansturen."
Laat ons hopen, dat dit krachtig op
treden der regeoring doel zal treffen en
langs wetteüjken wog tot bevrediging
van alle betrokken belangen zal leiden.
De Regeeringaverkiaring werd in groote
stilte aangeboord, ook door de socialisten
By den passus omtrent de Staatscom
missie was eenig goedkeurend knikken
merkbaar bij de vrijzinnig-democraten.
Eu na het slot van de verkiariDg kwam
er eenig zacht bra7o van rechts.
Da Rtgec-risg bad haar dag uitstekend
gekozen om in aila kalmte de Kamer
en het land met deze veikiaring te
kunnen verrassen. Niemand, die niet
was ingewijd in de geheimen, had na
het kanaal door Zreuwsch Vlaanderen
dit s'uk nog op den laten middag ver
wacht.
Het was, eeaigermate, een contract
overrompeling.
De lichting 1902 blijft onder de
wapenen.
Naar wy vernemen, zullen de miliciers
der lichting 1902, die lo.a'steiyk onder
de wapenen zijn teruggekeerd, niet mei r
mrt tyde'yk verlof worden gezonden,
zoodat do beide ploegen van die lichsing
onder de wapens zullen biyven.
De lichting 1903.
Biykens aanschrijving van den minister'
van oorlog van 23 jl., Vile afd. No, 242,
aan da commandanten der korpsen, zyn
de provinciale adjudanten gemaehiigd, de
miliciens van de lichting 1903 voor vol-
i ladise o-fening ia te iyven, alsook de
in Maart in te lyven lotelingen der lich-
tirg 1902, voor zooveel zy besteml zijn
voor het regiment grenadiers en jagers,
da 8 bestaande regimenten infanterie en
voor het nieuw op te richten 9a regi
ment infanterie, het korps genietroepen
en de o aberedan korpsen van het wapen
dan ooit, ofschoon hy het volbracht^
zonder iets te zeggen by had veel van
die liefde er voor verloren, welke hem
het hardste werk tot eana uitspa miner
maakte, en als hy. alleen was, zat hy
dikwyis in diepe gedachten verzonken,
terwyi zich een hartstochteiy'k verlangen
naar da groene ianen van Carrisford
van hem meester maakte en hy slechts
één blik wanschte te kunnen slaan op
den heuvel op welken Aver Court ge
bouwd was, en waar hy Louisa Kelp
dale het laatst had gezien. Als dan de
pen in zyne hand werkeloos bleef, en
zyne bruine oogen door zyne vensters
naar buiten staarden, was het niet het
boseh van masten, dat da Ciyde opvoer,
hetwelk hy zag, maar de reusachtige
beuken van Carrisfsrd by de ondergaande
zon, terwyi zy hun gebladerte ver boven
de hoofden uitstaken van hen, die hem
van daar met de oogen volgden.
Archibald zag nu eerst, dat zyn leven
zoo geheel afgezonderd gewaest was, hy
was te eenvoudig, te practisch en te
ernstig geweest, en door zyn omgang
met ouderen van jaren, had hy ver
geten zalf nog jong te zyn, en dat zyn
hart nog vatbaar was voor aangename
indrukken. Wcrdt verojigd,)
