MACHT ES RECHT.
D
Maandag
23 Februari.
Vlissitipclte Coirut
Hüieig kriolfsE.
met GcTIL ZiwUptUI
o ffieawe Medelid, ƒ130, f-3?6 en ƒ-,§!> rt».
41e Jaargang
1903.
s en
m* 45.
tfi BJ
rrtentiebladen,
VELDE Jr.
[SIST
4 50 {all««s
üfftarliva
«30 1 38
55 6 55 7 45
fesarht F&«sn-
|ïkdas«ol 8 2-s
'S 1*30 3 6
7 50 8 U
ÏDIEN8T.
S 20 7— 7 50
1020 JOK)
11 80 2 22!
r 20 S E2(
f 10 S 30 7 IS
1010 10 80
nas 30 1 40
50 410 4SC
8 SO.
IELGE.
18 $0 c)
1 5*7
55 g)
'i SOo)
hit vert.e
Borselon es
skeas, Bor-
r Borsaele-
Ikt.
llegd.
?an iïenaen
cwêsrtstio»
7 26
7 58
8 48
II10 1
7 33
'10,14
I JU 2*11 16
varvoereD
•2 8
6 )f
1 25
6 3
3 10
7 ïb
3 50
8b
8 78
4 22
8 S8
Frys per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50.
AJzonderlflke nummers cent. Man abonneert zich by alle Boek
handslaren, Postdirecteuren ai rechtstreeks bQ den Uitgever
f. VAK SI VHLBB Jr., Kleine Markt, X. 187.
COIIHANT.
ABVERTENTIÊNvan 1—4 .regels 0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. Eg directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Oroote letters
en cliché'» naar plaatsruimte.
Vsïssfeïsf fegsSiks, ep %m- m fsssèisgass.
T®l©p5ioo)amiisam®s* 10.
AöPBasmaiïRï-A^vfcïisittSSa op> see» vooïdöeilge Yooffvrawösa,
lit
tail toortBRn lippl.
i.
Hicmand die de Mnnenlandsche ge-
leurtenissen der laatste weken met aan
lacht heef! gadegeslagen, zal ontkernen
llat onze scciale toestand ernstig is.
Er zijn vee! groote woorden gebezigd
■eQ zeer veel onware beschuldigingen
Igedaan, zooa's dat in cogenblikken van
LpwindiDg gaat. Maar als men kalm de
beschouwt en even kalm zyn ge-
Ivoigtrekkicgen maakt, dan staat het
Itocb sis een paal boven water, dat het
Laat aan eau zgden draadje heeft ge-
bargea of ons geheele maatschappeiyk
zou door een particuliere ver-
g, die feitelijk de macht in han-
d, tot stilstand zpn gedoemd ge-
Iworden.
Erz(jn maar zeer weinig m3nsch3n,dia
iaiet toegeven, dat in oen wel geordeaden
■Slaat zoo iets noch kan noch mag voor-
1 komenmaar wat helpt dit, wanneer
[bet feitelijk toch voorkomt
Door de organisatie der spoorweg-
|atboiiers, dis van zeer groote kracht
.f, is er een o- jen blik van regee-
Iringlooshoid ge woest. Eon geheele tak
I van den openbaren dienst stond stil en
[liet trof ODgelukkig, dat daardoor de
I ïoorEoamsto stad van het land, afge
laden werd van het wereldverkeer een
[fit van genoegzame bateekenis, om tot
[begeven te nopen.
Er is eigenlijk niemand meer, die
[doft beweren, dat de stakers in hun
Irecht waren. Bij de HoUandsche Spoor-
I wegmaatschapj g althans bestaan be-pa
;er, die den ambteraren en werklie-
de verplichting opleggen c.m op
zekeren termijn schrifteiyk ontslag te
wasn-ier zij den dierst willen
verlaten, ea in hot algemeen beslaan er
verschillende redenen, die het rechtmatige
der plaats gehad hobbtods handelingen
[minstens twijfelachtig maken.
Maar wat helpt dat, wanneer mon op
lltsn gegeven oogenblik minder angst
vallig vraagt naar het rechtspunt en
gebruik maakt van de macht
[ie men toevallig heefi
De S aat, die het recht had om de
ir loitatis der spoorwegen zelf ter band
te nemen, had er op dat oogenblik stel
lig de macht niet toe. Men schudt
natuurlijk het hoofd en spreekt van
anarchie, wanneer da regeerirg tot hand
having der orde troepen wil vervoeren
en dit niet gedaan kan kiggen maar,
alweder wat helpt dat hoofdschudden,
wanneer het toch inderdaad zoo is?
Ieder geeft ook toe, dat dergeigke
feiten in het vervolg niet meer mogen
voorkomen. Maar ieder gevoelt tevens,
dat het woord mogen in dit geval
maar half op zijn plaats is. De beste
stuurlui staan aan wal.
Maar, aan wal of aan boord, een
goeden stuurman zullen wy moeten heb
ben. Het lydt geen twyfel cf de spoor-
wegvereeniging zal van de door haar
behaalde overwinning een meer of min
der bescheiden gebruik maken en over
hooger loon, regeling van arbeidsduur
en andere punten met de directies be
ginnen. Zij zal niet nalaten daarbij op
haar feitelijk bewezen macht te wyzen
en zy zal van die macht gebruik maken,
wanneer de regeerlBg er toe overgaat,
aan da Staten Generaal een voorstel in
te dienen tot wijziging der strafwet,
om langs öien weg het staken van den
arbeid tot een strafbaar foit te maken.
Er zyn er die beweren, dat tot zulk
een sirafwetswyzigicg niet mag worden
overgegaan. Wy zelf hebben aityd vol
gehouden, dat eerst een wettelijke rege
ling van het arbeidscontract tot stand
moet worden gebracht en men eerst
daarna het recht heelt, door wetsbe
palingen aan de stakingen een einde te
maken. Maar de geschiedenis der laatste
tijden heefc bewezen, dat er gevallen
zyn, waarin mor, zich van zyn macht
bewust, evenmin aan h6t bestaan van
een looncontract als aan iets anders
stoort. Er zyn altyd rxceptioneeie ge
vallen mogeiyk, eD, voor zulke ixcep-
tioneele gevallen althans, m a g de wet
gever altyd maatregelen nemen. De vraag
is maar, of zy baten zullen. Gesteld
toch oens, cat een getal van ongeveer
zeventien duizend beambten en werk
lieden aan da spoorwegen staakt en dus
alle zaken stilstaan, wie zal hen ver
vangen Ea hoe zullen zy alle gestraft
worden, of, zoo mon het al k o n doen,
wat zou hot baten Hieruit volgt ten
duidelijkste dat, waar men de bevoegd
heid en het recht heeft om tot zekeren
maatregel over te gaan, het niet altyd
verstandig is zulks te doen.
vrij naar het Migekch.
80.)
De werklieden werden betaald en
2OT Ute" V°°r b£im huiswaarts g®"
00 s'eePraacbir:6 verdween van
""""ford met het- aanbreken van den
16 loopende rekeningen werden be-
PU, het hout van Sit. William Kelp-
ön rt.Wr'? ts Glasgow °f onderweg, en
van Archibald Hope was af-
J?!*6 >r het oude dirp, waar hij het
leve; sUcht geziea had>
66 vijf ure had bij rog enkele af-
|j .8' s",zoeken te doen, en berekende
m, Prayse hem tegen zes uur in
L sJ8es saar het naaste station,zeven
ver, brengen zou. Het waren
Zeker is het waar, dat de toestand
ernstig is. De overwinning der werk
lieden heeft hen overmoedig gemaakt.
In zulk een toestand kan alles gebeuren
en zou het ook kunnen gebeuren dat de
regeering machtsloos bleek om hare
internationale verplichtingen na te komen.
Nederland is een doorvoerland. De ver
lamming van het transito-verkeer ver
lamt voor een deel den wereldhandel,
waarvan onberekenbare nadeelen het ge
volg kunnen zyn; nadoelen, die de
naburen niet zouden kunnen en mogen
duldeD zoodat zy zich verplicht zouden
zien, by ons de orde t8 herstellen, in
dien wij het zelf niet konden doen.
De toestand is moeiiyk sn het helpt
niets, of men elkander al verwytsn doet
of theoriëa verkondigt, die by aanraking
met de werkelijkheid smelten als Maart-
sche sneeuw in de zon.
Vóór alles, zouden wy zeggen, giete
men geen olie in het brandende vuur.
Meu bohoeft niet zoover te gaan als b.v.
de „Nieuwe Arnhemsche Courant", het
orgaan van een bekend Kamerlid, die
beweert dat ten allen tijde en overal in
dagen van crises de party der orde is
geweest de party der onverstandige
dwangmaatregelen, van het hardnekkig
verzet tegen alle, zelfs tegen de biliyk-
ste eiachen. Van onverstandig verzet
tegen de biliykste eischen is by ons in
het gegeven geval althans geen sprake
maar dat dwangmaatregelen altyd zesr ver-
leideiyk zyn,wis die het tegen zal spraken
Voor ons is het dan ook niet de vraag
of een wyziging der strafwet gerecht
vaardigd is en of zy het zou W6zen in
de gegeven exceptioneels omstandigheden.
Bij ons staat het ia ieder geval vast
dat het voor zuik een maatregel tbacs
geen t y d is. Men gebruike bij voor
keur koud water Dat is natuurlyk sl.ehts
een figuuriyke uitdrukking, maar ieder
begrijpt er den zin van. Geen opwinding,
bovenal geen uittarting, opdat bij even
tueels latere gebeurtenissen, geen zelf-
verwyt rns ti(ff) en wy, by raogeiyke
mislukking, niet door eig .n scimid komen
van kwaad tot erger.
Daarom en om dezelfde reden zouden
wij zeggennu vooral geen grondwets
herziening, want een erger tyd van op
winding is nauweiyks denkbaar. Nu
vooral is een voorstel daartoe ontydig.
Wat er dan naar onze meening wèl
behoort te worden gedaan, hierover in
een volgend artikel.
geen statige afscheidsbezoeken zy kon
den zoolang h(j wilde gerekt worden,
zoo hy niet op zyne hoede was, en hy
sloeg telkens, toen hy by de Prryses
was zyn oog op de pendule die op den
schoorsteenmantel stond. Hier was by
het eerst gegaan naar den oudsten
vriend dien hy had, om hem en diens
echtgenoot en. dochter vaarwel te zeggen.
Hij bleef een half uur by hen, sprak
over zyne terugkomst, en kon het zich
Diet verklaren, waarom Mary zoo stil
zat en hare moeder bijna geheel alleen
deel aan het gesprek liet nemen. Hjj had
kunnen denken dat zy boos op hem was,
zoo zij niet nu en dan haar oog van
hare borduurwol opgeslagen, en hem
opgeruimd aangezien bad, als deed het
haar genoegen, dat hy eindeiijk vertrok.
#Nu moet ik vertrekken," zeide hy.
„Ik zal dikwyis schryven, móéder,
en al het nieuws mededeeien, maar ver
wacht ook hetzelfde van Mary, De eece
dienst is de andere waard."
Hy kuste de oude dame op het voor
hoofd, en zy zeide„God zegene u,
Archie," als ware zy inderdaad zyDo
moedei geweest, zooals hy haar noemde,
en daarna stak by Mary zyne beide
handen toe,
De Minister van Binnenlandsche zaken
la reeds sedert de vorige week niet aan
zyn departement werkzaam geweest,
maar heelt zyne ambtsbezigheden tehuis
verricht, daar eene lichte keelaandoening
hem noopt senige voorzichtigheid in acht
te nemen.
Op de agenda voor de aanstaande
vergadering der Tweede Kamer zyn ver
scheidene wetsontwerpen voor sectie-
onderzoek geplaatst, o. a. dat tot ver
hooging van den accyns op het gedis
tilleerd en dat betrcffmde het opsporen
van delfstcffen van Staatsweg8.
„Vaarwel, Maiy," zeide hy.
„Vaarwel," antwoordde zij, hare oogen
nedei slaande en hare handen in de zynen
leggende. „Ik geloof niet dat het nieuws
van Cairisford u veel belang zal inboe
zemen."
„Wel zeker doet het dat. Wat doet
u hst tegendeel deDken
„Carrisford is een hatelijke plaats,
welke gy reeds lang wenschtet te ver
laten," zeide zy bedaird. Zjj z:,g voor
zich, toen zy dit zeide, maar hy zag
tranen in hare oogen, die zy voor hem
wiide verbergen.
„Waarom hebt gy myne woorden, in
ean kwado luim gesproken, zoo in uw
geheugen geprent, Maiy," vroeg hy
„daar ze niet verdienden er later aan te
denken Ik trek myne woorden in ik
bemin het oude Carrisford, en ik zal
biyde zyn, als ik er weer naar terug
keer. Is die genoegdoening u voldoende.?"
„Ja," antwoordde zy„maar wat
hetft u zoo geheel van meening doen
veranderen aangaande hot dorp, waarover
gij u weinige dagen te voren met zoo
veel bitterheid uitliet
„O, niets," antwoordde by. „Ik was
dien avond, toen ik ze sprak, my zeiven
niet."
Velen schynen aanstaanden Dinsdag,
wanneer de Tweede Kamer weder by-
eeckomt, een belangrijke vergadering te
verwrehten. Het is niet waarschyalijk,
dat die vorwachting vervuld zal worden.
Da eerste vergadering na een eenigszins
langdurig reces pleegt bestand te zijn,
behalve voor het vernieuwen van de
aftteelingsn, voor het bepalen van de orde
van werkzaamheden. Het is mogelijk,
dat terstond een verzoek wordt gedaan
om de regeering te interpelleeren naar
aanleiding van de spoorwegstaking en
hetgeen daarmede samenhangt, maar
zulks interpellaties worden meestal op
een nader te bepaien dag gehouden.
De voo:zitUr heefc aan da leden der
Kamer medegedeeld, dat bö van plan is
voor te stellen Woer s lag a. s. in be
handeling te nemen hst wetsontwerp tot
goedkeuring der overeenkomst met Beigië
omtrent het kanaal Gent Terneuzen.
(„N. K. Ct.")
't Is fraai, maar brutaal dat heele
manifest
Het blad noemt dan verschillende
staaltjes van opruiery, de laatste weken
voorgekomen, en verklaart mannen, die
op deze wys handelen, opruiers te zullen
noemen, zoolang dit Nederlandsche woord
niet van beteekenia verandert.
2e staking.
De „N. Prov. Gron. Ct." wyst op
soc.-dsm. manifesten, waarin
wordt: „wie zön de opruiers?" en
„waarin ze brula.lweg de zaken omkee-
ren en het voorstehen, ais.f de regeering
en het ordelievend deel van het Neder
landsche volk eigenlijk schuld er van
draagt, wanneer burgerbloed mocht ver
goten worden."
De heeren redsneeren precies als
Chamberlain „Als die brutale Boeren
hun land maar niet ve'dedigd had
den, had ik het niet la'en ve.woes
ten dan zou ik hun vr-ouwtn en kin
deren niet hebben laten vermoorden.
Zoo ook de heeren dei S. D. A. P.
„Als de Nederlandsche Begeering en het
Nederlandsche volk zich maar niet ver
zetten tegen het dwangsysteem der firma
Troelstra - Oudegeest, zal er geen enkel
druppel bloed vloden dan kunnen de
soldaten wel thuis biyven en ook zelfs
de Ministers en de Kamers wel inrukken."
Kraiikzinnlgenverplsging.
De Minister van Justitie wenseht de
Staatscommissie, by Kon. Besl. van 31
Juli 1902 no. 30 ingeoteld, aan welke
is opgedragen de Begeering to dienen
van a ivies in zake de verpleging van
gevaarlijke en schadeiyke krankzinnigen,
zooveel mogelijk in te lichten omtrent
het voorkomen van gesimuleerde geestes-
storingen onder de ingeaiotenen in de
gevangenissen, en heeft, dientengevolge
aan de betrokken colleges van regenten
verzocht hem te widen meiden
lo. of er sedert 1885 gevangenen
daa-ender ts va; staan alle categorieën
van gedetineerden in de gevangenis
onder hun beheer naar het Bpkskrank»
zinrrgangesticht te Medembük zyn opge
zonden, en, onder opmerking dat aldaar
te hunnen aar zien sumu'atie was gecon
stateerd, van daar zyn teruggezonden,
ec zoo ja, welke
2o. of de sedert 1900 gevangenen ia
de gevangenis onder hun beheer wegens
twyfalachtigea toestand htnnsr geest-
vermogi nr naar de bijzondere strafge
vangenis te 's-Hertogsnbosch zjja over
gebracht, en van daar als simulant zjjn
teruggevoerd, en zoo ja, welke
3j. cf er sedert 1900 in de gevange
nissen onder hun beheer zelf gevangenen,
die teekenen van stoornis hunner geest
vermogens aantoonden, als simulanten
zyn onderkend, zocdat te hunnen aanzien
niet tot opzending raar ean der beide
bovengenoemde gestichten werd overge
gaan, en zoo ja, welke? waarby afzon
derlijk melding wordt gevraagd van
plaats gehad hebbende pogingen tot zslt-
moord door dezen en ook door atdjren.
„Er sehönt toch nog mogelijkheid te
bes'aao, dat hst internationaal Hof vaa
Ai bitrage een waardig onderkomen zal
krijgen. Volgers de ioopenda geruchten
toch zouden er onderhandelingen hangen
de zijn tusschen een te 'sG-arenhage
gevestigde fieancierscombinarie en den
heer Gsrnegie, betreff-nd aankoop der
goederen van de Erven Saksen-Weimar,
„Indien da prys van dezen grond be
rekend is naar de maatstaf van het
nieuwe gymnasium, n>3g men inderdaad
van ean Voisteiyk geschenk spreken."
Militaire zaken.
Door den Minister van Oorlog is be
paald, dat in gewone, g.makkelijlr voor
uitstel vatbare gevallen, geen buiten-
Toen zij hem eindelijk aanzag, ge
voelde hy dat by bloosde.
„Ik hoor dat Miss Kelpd&le naar Aver
Court is teruggekeerd," zeide zy.
„Ja."
„Ik hcop toch niet, dat zij in betrek
king staat tot de verandering, welke by
u beeft plaats gehad, Archibald," zeide
zij met eene innemende scbalkschheid,
welke by in M«y Prayse niet vermoed
bad.
„O, neën waarom?" hernam hy.
„Voor weinige dagen beviel zy u in
het geheel niet, als gy het u kunt her
inneren, en het vonni3 dat gy over haar
uitspraakt waa geenszins edelmoedig."
„Ik moet bekennen dat het mij niet
mooi stond haar naar den eersten in
druk, dien ik van haar ontving, te bs-
oordeelen," zeide Archibald. „Het spyt
my één woord ten haren nadeele gezegd
te hebben, het was onverstandig en on-
heusch. Wat heb ik ook gezegd?"
„O, zoo gy u over uw oordeel schaamt,
wil ik u de gesproken woorden niet
naar het hoofd gooien," zeide zy, nog
schalkscher.
„En nu, vaarwel. Misschien is het
zeer goed voor u, dat gy naar Glasgow
terugkeert."
Hg lachte, schudde zyn hoofd en
zeide dat hy haar eindelijk begreep.
i/O, de dochter van een baronet, eene
erfgename van een groot vermogen is
geen party, waarnaar een handelsman
staan kan," zaide hy onverschillig6n
toen haar andermaal vaarwel zvggsnde,
dankende voor hare beste wenschon
voor eene galukkige reis, verwyderde
hy zich van de dochter des reDtmees-
te~s - misschien ook van het hart van
dat meisje.
Terwijl hy zich langs dan hem zoo
bekendon koristen weg door het park
heen naar Aver Court begaf, dacht hy
aan de schalkschheid van Mary Prayse,
en hoe vreemd het was zulks nooit te
voren in haar to hebben cpgsnieikt,
wsnt er was iets bekoorlijks in, dat
duideiyk deed uitkomen hoe Mary de
gave bezat van humoristisch te zyn, iets
waarvoor hy haar vroeger nooit ia 3taat
had gedacht.
Hy zou hot echter nog veel vreGmder
gevonden hebben, indien hy zich om
gekeerd had naar het huis en haar daar
voor hst raam bad zien staan, hsm in
gedachten verzonken naturende nu zy
misschien voor aityd uit zyn geheugen
gewischt waa. Wcrdt vervolgd,)
