41e Jaargang
1903.
Maandag
26 Januari.
IgjitoCfliiraitMGorteefllippL
Mandei in Sterken Drank.
Een groote doode.
Abonneert V op de
PBUIUBTQN.
VUssingscbt (onnut
wet Grill. Zondagsblad
iiiÉiÉÉi ifiÈn.
ƒ1.30,f..3r«#/.,55j.Kw.
Bu 21.
VLISSINeSCHE COVRAIT
Prys per drie maanden 1.30. Franco per post l.öO.
Afzonderlijke nummers 6 cent. Men abonneert zich bü alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks by den Uitgever
r. VAN BB VKLSB Jr., Kleine Markt, I. 1S7.
ABVKRTBNTIÊNivan 1—4 r«gel« 0.40. Voor. eiken regel
meer 10 cent. Bü directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend, Groote letters
en clichd's naar plaatsruimte.
dsteii*», «ngoitóAierst ï«*- sa Iswesasetsau
TUetop hootun xuatm«r M>.
19
:<dl6ss
va
1 15
7 45
'isMéi.
6 23
25
8 Sa
7 50
.0 40
221
sar
7 10
10 30
140
4 30
irtrek
en
Abonnsmciite-std^rtwflEa o« nee? Tucyrwe&wL,
ngsa 16 emeentebestuur
Verzoek om vergunning tot verkoop
van sterken drank in 't klein.
Burgemeester en Wethouders van Vlis-
7 33
10-14
11 15
„elet op art. 5 der wet van 28 Juni
o8i (Staatsblad no. 97), zooals die is
„owiizigd bü de wetten van 23 April
?884 staatsblad no. 54), 16 April 1886
(Staatsblad no. 78), 15 April 1886 (Stbl.
no. 61) en 27 April 1901 (Stbl.no. 85.)
doen te weten
dat bij hen is ingekomen een
verzoekschrift van J. CORVELEIJN, te
Vikingen, om vergunning den ver-
kooD van sterken drank in t klein,
in perceel wijk E 120, aan de Korte
Noordstraat, te mogen voortzetten.
ViissiDgen, den 24 Jan. 1902.
Burg. en Weth. voornoemd,
VAN DOORN VAN KOUDEKERKE.
De Secretaris,
WITTEVEKN.
6 16
63
7 25
86
8 S3
8 3»
Onze hoofdartikelen kunnen uit den
aard der zaak minder gewijd zyn aan
beschouwingen van persoonlijken aard.
't Is dan ook niet om beschouwingen
van zuiver persoonlijken aard te houden,
dat wij voor ditmaal schrijven, wat
men eene necrologie noemt. Het is om
dat het leven van den doode wien w(J
op het oog hebben, te zeer vereenzel
vigd was met de publieke zaak, dan
dat wij om redenen van persoonlijken
aard zouden moeten afzien van het toe
geven aan den natuurleken drang, om
bij zijn doodsponde een oogenblik te
verwijlen bij het tooneel van z(jn leven
en streven.
De mortuis nil nise bene, zegt het
Latjjnsche spreekwoord. Van de dooden
moet men niets dan goeds spreken. Men
zou voorzeker in den regel aan de waar
heid te kort doen, indien men deze
spreuk letterlijk toepaste. Toch zijn wjj
vast overtuigd, dat Schaepman, want
hjj is het natuurlijk van wien wij
spreken, onder hen behoort, bij wier
0
vrij naar het Engelsch.
Ik zou wel eens willen weten, wat
er van ons zou geworden zijn zoo gjj
meer verdraagzaamheid betoond badt.Het
is eene zonderlinge gedachte dat gij aan
"n karakter en het mijne eene wijzi
ging ten goede of ten kwade gegeven
hebt. Ik dacht dat het Sir-- William
was.»
,Sir William wilde de vervolging niet
laten doorgaan,' zeide Job, met vuur
,h(J sprak er van als van veel ge
schreeuw maar weinig wol alsof ik
dien knaap zoo maar aan m(Jne macht
zou laten ontsnappen daartoe had ik
hem reeds te lang gehaat. Zoudt g(J
nagedachtenis schier uitsluitend goed
wordt gesproken.
Immers, het is alleen het openbare
leven dat wy kunnen beoordeelen, en
het openbare leven van dezen doode
was goed: ziedaar reeds een schooae
lofspraak op zich zelf.
r> o
Herman JohaD Aluysius Maria Schaep
man is, op een tijdstip waarin men nog
veel van hem meende te kunnen ver
wachten, heengegaan. Hjj sloot de oogen
in de door hem zoo geliefde, eeuwige
stad, en het is waarschjjnljjk zijn
wensch geweest, dtór te sterven en te
worden bjj gezet.
Ons kwam, b(J de doodstijding, een
oogenblik dat schoone, onvergetelijke
dichtstuk van dezen grooten denker in
de gedachten, waarin hjj de opkomst
en val van den laatsten Napoleon be
schrijft, den man die te Chislehurst,
in het oord der vrijwillige ballingschap,
op de doodsponde lag uitgestrekt, „zóó
marmerbleek en koud, dat slechts een
ademhalen, het leven nog verraadt."
Alle vleesch is als gras, en ook deze
gezonde, forsche natuur, eertijds blakende
van levenslust en arbeidskracht, beeft
bet oogenblik zien komen, waarin slechts
een ademhalen nog aan het leven her
innerde,
Eu thans is hij niet meer, de groote
denker en dichter, de man wien schier
boven allen de gave van het woord was
gesolionkbn, en die, oprecht vaderlander,
sedert het oogenblik dat het vaderland
zijne diensten vroeg, arbeidde zoo lang
het dag was.
Hoe levendig herinneren w|J ons nog
Schaepman'a eerste verkiezing voor de
Kamer. Dat was een evenement I De
kiezers van Breda zonden hem in 1880
naar de Tweede Kamer, hem, den grooten
redenaar, wiens spierkracht spreekwoor
delijk was geworden en van wien de
sprake ging dat hi) in het vuur zjjner
rede den katheder stuk sloeg. Dat was
misschien niets nieuws,want spierkracht
is in de rjjen der maatschappelijk eenigs-
zins exceptioneel aangelegde katholieke
priesters niet zulk een zeldzaamheid. Tets
nieuws was het in elk geval, dat een
geestelijke werd afgevaardigd, niettegen
staande de grondwet geestelijken en be
dienaars van den godsdienst van het
lidmaatschap uitsloot. Dat de heer
Schaepman een geestelijke was, dit was
voorzeker niet tegen te spreken, omdat
een adder de vrijheid geven, zoo g(J
wist dat h(J u steken zou, ais gij hem
losliet Ik niet en heb het ook niet
gedaan.»
„Och, Job 1 wij sloegen op u niet
eens acht. Toen mjjn vader met u hier
in twist was, behoordet gij niet tot de
vijanden, voor welke ons gezegd was
op onze hoede te zyn. Zoo wij maar
een weinig meer acht op u geslagen
hadden
„Dat zou misschien beter geweest zijn,"
zeide Job, zijne norscbheid weder aan
nemende.
Zy gingen door het park, langs de
woning van Mr. Prayse, Job maakte
het hek in de eikenhouten heining
open met z()n iooper. Een lang, breed
geschouderd man, die langs denzelfoien
weg en te zeer vet diept scheen, om
hunne nadering op te merken, keerde
zich om, juist toen zjj achter hem wa
ren, en verliet piotselmg het voetpad
in de richting van een afloopenden
grond, met varen en kreupelhout be
groeid.
„Wie is dat zeide Archibald.
„Een der bedienden,» zeide Job. „Goe
den avond Miles."
„Goeden avond, Job,* sprak een zware
de katholieke kerk den tot priester ge"
wijden persoon als priester bljjft beschou
wen, zoolang h(J niet ontwijd is. Maar
de heer Schaepman was hoogleraar te
RlJsenburg en niet in wer.Veiyken dier.st
ais bedienaar van den godsdienst en
de Tweede Kamer gaf een draai aan de
zaak en keurde da toelating van den
atgevaaröigde goed, zeker niet tot schade
van de Kamer zelve en van 's lands
belangen. Later heeft men die bepaling
geschrapt. Terechtofschoon men baar,
zoo lang ze bestond toch had behooren
te handhaven.
De eigenlijke politieke loopbaan van
Schaepman ving van dat oogenblik af
aan.
Men heeft alreeds de meening doen boo
ten, dat de groots denker te kort heeft
geleefd. Wjj zouden meenen van neen.
Het ia toch een onweersprekelijk telt,
dat Schaepman reeds op zijn terugtocht
was. Men zegt, hy behoorde niet tot
hen die met een stormloop hun doel
bereiken. Wij zouden meenen dat Schaep
man nooit de bedoeling heeft gehad
zichzelf politiek op den voorgrond te
plaatsen. Hy was geboren om te zyn
een stuwkracht, die anderen plaatste
waar hö ze wenschte te zien en zóó
als by ze werschte te zien. Het samen
gaan der anti-revolutionairen en katho
lieken en het optreden dezer coalitie als
regeeringsparty moge grootendeels zün
werk zijn geweest, men bedriegt zich,
indien men meent dat hierin Schaep-
man's waarachtig ideaal gelegen was,
Slechts in zooverre was dat het geval
als h(J, trouw zoon van zyn kerk en
zyn geloof, die al zijn liefde hadden,
steeds yverde voor het belaDg zjjner
geloofsgenooten en steeds op het oog
had de ontwikkeling eener katholieke
Staatsparty, opdat langs dien weg ook
de belangen der kerk zouden worden
By al zyn liefle en trouw jegens
godsdienst en k6rk, was Schaepman een
verlicht denker, wars van conservatisme,
vryzinnig aangelegd en een echt demo
craat, eigecschappsn die in lateren tyd zich
ontwikkelden en sterk op den voorgrond
traden.
Er is een tyd geweest waarin het
hoofd der katholieke fractie als 69n half
god werd vereerd. De Kamerleden zyner
richting wachtten er zich voor, iets te
doen wanneer de „doctor" zyn gespierd
advies niet had doen hooren. Wat is
stem, terwyi Miles zich verwijderde. Ar
chibald zag hem wantrouwend na de
blik, dien hy in het voorbygaan op dat
gelaat had geslagen, deed hem aan
stonds weder denken aan dat hetwelk
hy dien avond voor zyn venster had
waargenomen. Het was van een donker
uitzicht, met een zwaren knevel, en
had, meende by, veel overeenkomst met
het eerste, zoo althans de duisternis van
het park hem niet had bedrogen,
„Een der bedienden, Job
„Ja," zeide Job.
Archibald zocht ham te potsen.
„Ik heb hém meer gezien, Joo. 't Is
vreemd, dat hjj zoo laat rond loopt."
Dit zeggande legde hy zyn hand op
Job Frittons arm, en Job kreunde sn
liep in et n gebogen houding voort. Maar
hij antwoordde Archibald niet, en zag
hem niet aan.
„Dit heeft toch zeker niets te maken
met Sir William Kelpdales nood,4 zeide
Archibald by zich zalven, „maar ik zal
dien kerel van nu af ia m; ne gedach
ten houden. Ik geloof hem by a.tgli ht
V'l te zullen herkennen."
Hij zag den vreemdeling na, die
echter reads tusschea het geboomte ver
dwenen was.
dat alles veranderdHet zyn pijnlijke
herinneringen, die vele katholieken ver
vuilen, wanneer zy terugdenken aan hat
enorme meeningavsischii, dat zich in
teren tyd openbaarde tuaschan hen en
den man, dien men eens als den eenig
mogeiyken leider der groote katholieke
Staatsparty had beschouwd.
De ontzagiyke geestdrift by Schaep-
man's vroegere afvaardiging raar de
Kamer was dan ook sinds lang verkoeld.
Maar het is geerszins de minst- «r-
dianata van Schaepman, dat aera veel
als kwaad is aangerekend, wat toch
slechts voortsproot uit zijn breeders on
diepere opvatting der dingen, zy c groote
verdraagzaamheid en zijn buitengewoon
organiseorend en opbouwend talent.
Deze man van zsstigjarigen leeftijd,
die gewerkt had als een man in tachtig
levensjaren kan arbeiden, was sen echt
practicus. Hy was en wiice bijjven ge
trouw aan de oude, Roomsche zeden
maar daarnaast erkende hy diep de nood-
zakeiykheid der moderne maatschappe-
ïyke en politieke levensbeginselen. Wat
de arbeidersorganisatie in hem verliest,
is onbrrtkenbaar,zyn toebrengen aan d6
sociale ontwikkeling en wetgeving zyn
onvergeteiyk.
Het coalitie-verbond ie zeer zeker
grootendeels zyn werk. Wat hy er mee
beoogde Zeker kunnen hem geen Cal
vinistische sytnpathiën worden tosge-
dacht. Een half katholiek Staatsbewind
moet hem hebben toegelachen, omdat
het lag in de lyn van zyn levensdoel.
Een man zoo schrander als hy, kan
onmogeiyk aan het Kabinet Kuyper
levensvatbaarheid hebben toegekend. Bo
vendien staat het vast, dat de uitslag
der jongste verkiezingen ook hem heeft
verrast. Ia, wat na dien plaata greep,
grootendeels zyn werk, een werk uit
teraard onvolkomen en broos, dan zal
zyn dood naar alle waarschyuiykheid
die broosheid wel ten toppunt voeren.
a
<5
Hy ruste zacht, onder de graven der
heilige stede, de trouwe zoon zyuer kerk,
die toch niet minder een trouw zoon
was van vorstenhuis en vaderland. Hy
ruste zacht, de geleerde, die de weten
schap in velerlei richting diendede
dichter die ons verrukte door zyn zangen
de welsprekende redenaar, die, bezitter
van de goddeiyke gave des woords, dat
woord wist dienstbaar te maken aan
de beste belangen.
NEGENTIENDE HOOFDSTUK.
Zwygend vervolgden Archibald en Job
Fritton hun weg naar Aver Court. Bei
den hadden stof tot overdenking genoeg
en de eerste bedwong met moeite den
lust om den auderen door strikvragen
te onderzoeken. Hier in Carrisford Park
bestond misscuien een ander geheim, of
eene voortzetting van het oude, dat
onrust over Aver Court had geDracht,
en het was niet raaazaam dat lompe
wezen naast hem aatnotding te geven
om op zyn hoede te zyu. Het scheen
uat ae tegenwoordigheid vaa den on
bekende, d en Job een bediende der
plaats noemde, dezen een weinig in ver
legenheid gebracht had, an hy zou zich
nu wel in acht nemen iets te doen
biyken, zoo dit niet zoo ware. Archi
bald verdacht Fritton, maar wilde zulks
niet doen biyken, omdat hot tnogeiyk
zyn zou den ouden bediende daardoor
onrecht aan te doen. Vreemd was het
dat .hy in zoo korten tyd achterdochtig
geworden was - hy die immer ge
toond had in ds daden vau zynon naaste
iets goeds te willen zoeken en van
vriend of vyand nooit eenig kwaad ge
rucht aannam, tenzy hy deugdelijke be-
Er zyn monscben die een ledige plaats
nalaten, Schaepman's plaats onder ons,
zal niet worden vervuld.
Dr. Schaepman.
Aan „Het Gentrum" wordt nog het
■volgende uit Rome geseindHet sloffe-
iyk omhulsel van dr. Schaepman w-rd
q. a. bezocht door kardinaal Vaauttelli.
Er zyn maatregelen genomen cm het
lijk intact te houden totdat de broeder
van dun ontslapene is aangekomen. De
op het doodsbed genomen photographie
is uitstekend gelukt. Op uiwrukkeiykea
last van den overledene wordt nergens
gesproken. Zaterdag wordt het iyk tijde
lijk naar de lykkapel overgebracht, wyi
net gemetselde graf nog niet gereed is.
Waarschyniyk za). dit Maandag of Dins
dag het geval zyn en in Carnpo Santo
h8eft aan de uitvaart en b.jaardag plaa a.
Dr. Schaepman zal worden hegraven
naast den ouu minister van Pius IX,
mgr. De Meroae. De belangstelling in
Rome is buitengewoon. De Nedeilaadsche
ministers zonden condoleance-telegram
men. Gisterenmorgen werden wederom
in de cbapelle ardente coram corpora
exposito van 4 uur af tot aan den mid
dag H. Missen opgedragen. Hst Iyk is
onveranderd ea de trekken zyn volmaakt
rustig. Gisterennacht werd het staff .iyk
omhulsel gekist, 'tls een fraaie eiken
houten k at met kruis en eenvoudige
inscriptie, daarbinnen een zinken kist.
Het iyk was gisteren uitgestald met een
deksel van kristal, zoodat het lichaam
zichtbaar blijft. Door de zusters Fran
ciscanessen wordt de nachtwake gehou
den. Kardinaal Rampolla schreef dat hy
tot zyn spyt verhinderd was de abso-
lotie te geven by de begrafenis. Gister
morgen arriveerde de broeder van den
ontslapene. De bezoekers worden steeds
talryker. Zaterdag te 9 uur wordt het
iyk overgebracht naar de groote kapei.
De eerwaarde zusters stellen haar huis
en kapel ter beschikking van de Hol
landers. Na de plechtigheden in de kapel
wordt het iyk in een koets met zes
paarden bespannen geplaatst, om het
over te brengen naar het kerkhof, dat
op byna anderhalf uur afstand ligt. Veel
Romeinen wenschen de plechtigheid by
te wonen. Van den stoet zuilen photo-
grapbische opnemingen worden gemaakt.
Op het verlangen door mgr. Schaepman
uitgedrukt bevat het bidpremjs slechts
de woorden Nil est morte baatius beata.
(Niets ia gelukzaliger dan een gelukzalige
dood).
wyzeu er van had. Zou wellicht zyne
aanraking met zyu broeder Maurits
de zekerheid dat er een geheim bestond
tussehen Maurits en Miss Kelpdale
hem elk doen wantrouwen met wien
ny in aanraking kwam?
„Ja, het was vreemd. Alles wat hem
omgaf was vreemd en raadselachtig.
Den vorigen avond nog had hy met
den baronet twist gehad en waren zy
overeengekomen elkander nimmer weder
te zien en hier was hy op Aver
Court teruggekeerd, gaf zyn hoed in
bewaring aan een bediende en werd ia de
boekenkamer gelaten, waar Sir Wiiliam
Kelpdale hem zoo duchtig de les ge
lezen had.
Sir William zat dien avond ia zijn
kamerjapon, maar zag er geheel anders
uit dan den vorigen dag, ofschoon hy
in dezelfde houding aan zijn lessenaar
zat. Er lag toen een glimlach op zyn
gelaat een zegevierende glimlach,
grenzende aan verachting, die daarna
eene zachtere uitdrukking aannam, s«
sprak van eene moeilijk ie verbirgeu
belangstelling in Archibald,
Wordt vsrvu'igdi
