I
Dinsdag
13 Januari.
ho. It).
41e Jaargang
1908.
,pBitaisÉi U
n
FEUILLETON.
VLISSINGSCBE COIIBANT
Prtio per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 6 cent. Men abonneert zich by alle Boek-
bandelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks by den Uitgever
f. VAN S3 VMLBK Jr., Klein® Msrkt, I. 187.
ASVEHTENTIËNvan 1—4 regels 0.40. Voor- eiken regel
meer 10 cent. B{) directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend, ©root® letters
sn ciiché's naar plaatsruimts.
dtog-ifka, attfW»si«i 1m~ sa jj TslsphoonaanaMr EO. Abosncmente-AitrertentlBn op soes Toorde&lige voorwaerdea.
Gemeenteprogram.
De heer Tak toont zich in de „Kro
niek" ingenomen mst het ontwerp van
een gemeenieprogram, uitgaande van
den ViJJzinnig-Democratischen Bond.
Het ontwerp te .at „in vele hoofdzaken
dezelfde eischen als in 1899 door het
Sociaal-Democratisch congres werden ge-
steld."
De heer Tak wQst op de moeilijkheid,
waarin de gemeenten zjjn uit geldge
brek om te doen, wat het Rijk haar
opdraagt en zegt dan, mededeelende, dat
het program nist zonder critiek maar
toch met veel waardeering van sociaal-
democratischen kant kan gelezen worden,
het volgende:
Wat wil nu dit nieuwe program
Eerstens de invoering van eene ge
meentelijke grondbelasting (bebouwd en
onbebouwd) naar de waarde, - of als
dat niet gaat, meer opcenten op de
grondbelasting dan tüans is geoorloofd,
en een extra-duit van de uitwonende
eigenaren. Voorts de bijzondere belasting
van de waardevermeerdering, veroorzaakt
door gemeentewerken, het betterment.
De algemeens waardevermeerdering
van den grond in de groote steden, die
de stellers van het program waarschya-
]yk ook willen treffen, zal dus in de
algemeens grondbelasting haar aandeel
moeten afstaan. Maar dan zegt de for
mule toch niet genoeg en kan bet voor
schrift van periodieke taxatie op vry
korte termijnen niet worden gemist. De
afwenteling op den huurder, die buiten
de bedoeling van de belasting ligt, kan,
al vrees ik haar niet op den duur, daar
van het tjjdeiyk gevolg zijn, indien er
van bepaalde types van woning geen
ruim aanbod is. ZJ wordt door dat
ruimer aanbod werkeloos, tenzij zjj tot
verhooging van loonen en inkomsten
hetft geleid, in dan levensstandaard is
opgenomen en dus weer op anderen
wordt afgewenteld. Wil men aldus wer
kelijk de waardevermeerdering van den
grond in particuliere handen afdoende
trsff ïD, dan zal het bouwen der meest
gevraagde typen een gemeentelijk bedrijf
moeten worden, zoodat de gemeente het
aanbod, bij de matige eiscuen van rente
die zij kan stellen, zoo ruim kan hou
den, dat de afwenteling op den huurder
is uitgesloten en de verhoogde belasting
weifelük hem treft, door wien.de winst
der waardevermeeidering is behaald. Ook
particulier bouwen kan ae ruimte van
aanbod bevorderen, en zal dit ook doen,
maar niet zoo afdoende. Hier is niet
alleen gedacht aan arbeiderswoningen.
In dit opzicht hebben de ontwerpers
van het program dus nog Diet elke
moeilijkheid overwonnen.
Een andere eisch is de bevoegdheid
tot het heffen van opcenten op de samen
te voegen, thans gesplitste inkomsten
vrij naar het Engehah.
55.)
Te denkon, dat nij vroeg was opge-
Btaan, en in zulk een ontevreden luim
op deze wijze verstoord moest worden
hinderde hem I
„Waar kan Louisa zyn?" dacht hij
een blik naar het venster harer kamer
.Slaande; „zy is doorgaans vroeg genoeg
op. Het gordijn is opgehaald, en zjj fs
waarschijnlijk niet in hare kamer. Waar
om is zy nog niet hier geweest, om te
zien of ik hier was, in plaats van hare
dwaze wandelingen te doen. De vrou
wen zijn altoos gedachteloos. Ik ben
toch nieuwsgierig wat die mannen van
Glasgow uitrichten."
belasting. Al of niet met behoud van
de gemeenteiyke inkomstenbelasting Op
deze vraag wordt ve geefs het antwoord j
gezocht. j
Een goede regeling is moeiiyk genoeg,
en ik beweer niet haar gevonden t6
hebben. Maar zou niet do beste afreke- j
niDg met het Ryk zyn de eenvoudige
inlevering van de rekening der krachtens
de wet verplicht gemaakte kosten 'i E3n
stelsel van zuivere restitutie der mmi-
mumkcsten, waarby de gemeenten uit
eigen middelen zouden moeten vinden
wat zy meer aan de verplichte diensten
besteden dan haar wetteiyk is opgelegd.
Het Rgk zou dan de groote belasting-
heflar worden, en een stelsel van aan
vulling ware voor de gemeenten lichter
te vinden.
middeliyk practisch belang schynt ons
intusschen deze quaestie niet.
Want zooveel staat wel vast van de
lynen dier zwevende fl»uur, dat het
st.atserfrecht tot doel heeft do vorming
van staatsvermogen. Een voortrrflaiyke
zaak, maar die haa- goede diensten eerst
kan bewijzen op den langon duur. En
daarop kan niet worden gewacht. Wij-
hebben ruimer staatsinkomsten noodig.
Hoe eer zoo beter.
Belastingpolitiek.
Het „Vaderland6 vraagt zich af, of het
ministerie Kuyper de geesteiyke goederen
voorop zal kunnen biyven stellen, nu de
stcffeiyksie aller vraagstukken, de geld
kwestie, zich meer dan ooit naar voren
dringt. In dit verband wyst het blad op
den fliancieelen nood der gemeentenen
op het belang en den plicht van het Rjjk
om hierin te voorzien. Daartoe geeft het
Vad. in overwoging eerst toe te passen
het stelsel-Simonsoverdracht door het
Ryk van de grondbelasting aan de ga-
meenten, opdat dezen geld zuilen kunnen
slaan uit de waardevermeerdering van
grond en andere vaste eigendommen, die
van de uitbreiding van bebouwde kommen
en van den aanleg van openbare werken
gevolg is. Ea indien daze hulp niet af
doende b'fjkt, passe men daarnevens het
stelsel-Riedt toauitkeering aan de ge
meenten raar gelang het aantal harer
onbemiddelde inwoners.
De staat za) dan zelf naar een ecqui-
valent moeten zoeken. Van verhooging
der indirecte belastingen mag hierby geen
sprake zijn. De verhoogde belastingen
immers zullen mede moeten dienen voor
sociale wetgeving, dat wil zeggen om de
economisch zwakken te steuneD, en nu
kan men hun daartoe, in den vorm van
indirecte belastingen, toch nist zelf de
middelen laten opbrengen.
Er rust op de financiers aan den lin
kervleugel der vryzinnigen een scboone
taak. Aan hen staat het, de veiligste
wegen aan te wijzen, de kanalen te
traceeren, waardoor hot begeerde geld
moet komen toestroomen.
In hoever het vervormen van vermo
gens- en berryfabelasting in een onge
splitste ryksinkomstenbeiasting huipkau
sctiaffen, zij habben het te onderzoeken
in hoever de successiebelasting zal kun
nen en moeten worden verhoogd, zal
door hen aan grondig onderzoek moeten
wordon onderworpen. Als nog menig
vraagstuk meer.
En ook zal het noodig zijn, dat het
denkbeeld van staatserfrecht zich loswik-
kale uit de vaagheid van vormen, waarin
bet tot dusver zich verschuilt. Van on-
'Hy z-ag eenigszins angstig achter zich,
stiet een kreet uit, stond andermaal op en
plaatste zyn stoel, zoo als by het eerst
gestaan had. De werklieden pakten hun
gereedschap byeen en maakten zich
gereed den top des heuvels te verlaten
een gespierde kerel met rood haar
trachtte hun iets te beduiden en wees
hen naar het plantsoen aan zyne lin-
kerzyde. Sir William zag hen vertrek
ken, en toen kon hy zijne nieuwsgierig
heid niet langer bedwingen. Toen do
roodkop gereed stond de andere werk
lieden te volgen, leunde hy voorover
en liet een luiden en byna gemeenen
schreeuw hooren, „Heil"
De voorste der werklieden zagen
naar het terras, en de hand aau zyn
muts brengende, naderde hy de plaats,
waar Sir William stond. Op het terras
gekomen bracht hy andermaal de hand
aan zijn muts, en vroeg den baronet of
hy hem noodig had.
„Waarheen gaat dat volk waarom
beginnen zy nist dadeiyk aan hnn werk
vroeg hy bits?"
„Da bevelen myns meesters zyn, hen
te verhinderen verder te gaan, Sir Wil
liam. Ik was gekomen, om hen allen
met mij te nemen, Mr. Hope wil niet
H. M. de Koningin en Z. K. H. de
Prins bezochten Zaterdagavond voor het
eerst in dit seizoen den Koninkiyken
Schouwburg te 's Gravenhage, ter bywc-
ning van do voorstelling vau „Hamlet",
gegeven door het gezelschap der Fransche
Opera.
De vorstelijke personen, die ontvangen
werden door den directeur, den beer K.
F. van Byievelt, warden by hun komst
in de Koninklijke loge door het orchest
onder leiding van Bar wolf, begroet met
het spelen van het „Wilhoimus" in oude
toonzetting, terwyi de aanwezigen zich
van hun zetels verhieven.
De vorsteiyke bezoekers woonden tot
half elf de voorstelling by.
H. M. de Koningin en Z. K. H. de
Prins waren gisterochtend ter kerke in
de Regentessekerk, waar ds. Vermeer
voorganger was.
Sr. Sehaepma».
Uit Rome ontving „De Tyd" gister
middag een telegram, meldende dat de
nacht voor dr, Schaepman slecht was
j en de toestand van den fijder sterk
achteruitging.
Een tweede telegram aan hetzelfde blad
te 6 uur 20 minuten n. m. afgezonden
luidt
„Zooeven heeft een consult met dr.
Ltpponi. plaats gehad. Dr. Lapponi geeft
geen hoop meer op behoud. De lyder
kan nog tot morgen leven. Voorbeeldig
sterfbed."
Minimum loon en maximum arbeidsduur.
Aan den minister van binnenlandscha
zaken is een adres gazonden door de
heeren J. Loopuit, J. Mussert, G. Cb. van
den Tempel, J. W. Smit en M W. Smit,
in deze vertegen woordigendo het bestuur
voor minimum-loon en maximum-ar
beidsdum, bestaande uit de volgende Bon
den en Verssmgingen Algemeen Ne-
derlandech Werklieden-Verbond, Neder-
landsch9 Roomssh Katholieke Volksbond,
Nederlandseh Werklieden-Verbond „Patri
monium", Sociaal-Democratische Arbei
dersparty, Christeiyke Nationale Werk
mansbond, Algemeens Neierlandscha
Timmerliedenbond, Nederlaudsche Schil-
dersgezallenboBd, Naderlandscha Motaal-
bewarkersbond, Bood voor Kledingindu
strie, Algemeens Naderlandsche Mdubel
makersboad, Bond van R. K. Werklieden-
Vereenigingen in het Aartsbisdom Utrecht
en O.oristeiyk Arbeidssecretariaat.
dat er een hand aan de boomen ge
slagen wordt,6
„Dat er geen hand aan da boomen
geslagen wordt!" zeide Sir William.
„Neen," zeide de opz'ehter, naar de
boomen opziende, mst het oog van een
kenner„en dat zou jammer zyn
ook."
„Dat er geen hand aan de boomen
geslagen wordt, 1herhaalde de baronet
by zich zeiven. „Zou het mogeiyk zyn,
dat hy van gedachte veranderd is
hy die zich zoo op zyne onverzetteiyk-
heid beroemde, om een Kelpdale te
verplichten
Hy verzonk hierover in diepe ge
dachten, en vergat den man, die voor
hem stond, tot deze hard bsgon ta
hoesten, om daardoor te kennen te
geven, dat hy nog immer wachtte.
„Gy kunt gaan," zeide Sir William
„en zeg Mr. Hope dat..... Maar neen 't
komt er niet op aan ik heb niets te
zeggen."
De opzichter vertrok, en Sir William
verviel weder in gedachten, tot de klok
van Carrisford zeven uur sloeg, en zyn
kamerdienaar hem kwam zeggen, dat
het ontbyt gereed was. Op den arm
zyns dienaars geleund, keerde hij naar
Adressanten verzoeken het daarheen
te willen leiden, dat het kome tot hot doen
van een wetsvoorstel, waarby aan alle
openbare bestuurslichamen de verplichting
worde opgelegd tot het opnemen van
bepalingen nopens loon- en arbeidsduur
by Aau- en Uitbestedingen.
Ter toelichting van hun verzoek mer
ken zy op
„dat zy zulks doen met het oog op
de willekeur, waaraan meermalen de
werklieden, betrokken by dergeiyka wer
ken, zyn blootgesteld, en daardoor on
aangename verwikkelingen met betrek
king tot beide bovengenoemde zaken,
niet kunnen uitbiyven
„dat de bestaande toestand, waarin
het eene openbare bestuurslichaam be
doelde bepaling we! doet opnemen, een
ander meent dit te moeten nalaten, de
kans op zulke verwikkelingen zeer ver
groot
„dat ondergeteekenden het een gewich
tig volksbelang achten, indien de totale
rechteloosheid van den werkman in zake
loon en arbeidsduur, door tot stand
komen van bovenbedoeld wettelijk voor
schrift worde beperkt j
„dat zy hopen daardoor een einde te
zien gemaakt aan het verschil van inzicht
by bovenbedoelde openbare Bestuurslicha
men nopens de wetteiyke bevoegheid tot
het opnemen van bepalingen in zake loon
en arbeidsduur by aan- en uitbestedin
gen hunnerzyds
„dat ook ten dezen opzichte de houding
der hoogere overheid van zeer veel in
vloed is op die der particuliere werk
gevers, en dusdoende een toestand van
vrede worde nagestreefd tusschen werk
gever en werknemer
„dat ondergeteekenden het niet noodig
oordeelen, dit hun verzoek nog nader te
motiveeren door het opsommen van fei
ten, die de tusschenkomst van den wet
gever als dringend noodzakeiyk zouden
aantoonen, wil er een einde komen aan
een toestand, waarby het bestaan van tal
van huisgezinnen ernstig wordt bedreigd."
Hat „Hlb." verneemt thans, dat het
zoogoed als zeker is, dat de militaire
pensioenwetten tóó: den 30ea April a.s.
zullen worden ingevoerd. De invoering
wacht op het gereedkomen van de be
stuursmaatregelen die uit de wetten
voortvloeien. Er wordt aan die maatre
gelen, die successieveiyk varschyner,
hard en met spued gearbeid, maar door
dien daarby geheel nieuwa zaken zyn
te regelen en alles over heel wat schij
ven loopt voor men iets in 't Staatsblad
krygt, heeft de invoering van de wet
niet zoo spoedig kunnen plaats hebben
als men aanvankeiyk had gehoopt. Maar
als de maatregelen gereed zyn, zullen
de wetten ook terstond en in haar'geheel
in werking kunnen treden.
Voortaan zullen miiitairen, die voor
den krygsraad moeten terechtstaan en in
afwachting daarvan in voorarrest moeten
biyven, in garnizoenen, waar zulks mo-
geiykis, in een huis van bewaring worden
opgenomen.
De minister van oorlog heeft bepaald,
dat jongelieden, in hat bezit van het
diploma der oefeningsklasse van het Ne
derlandseh Gymnastiek-Verbond, zonder
nader examen in aanmerking komen
voor den verkorten diensttyd van vier
maanden.
N. Z. A. S. M.
Ia de Zaterdag te Beriyn gehouden
aigemeene vergadering van de Vereeni-
ging tot bescherming der belangen van
houders van certificaten van aandeelen
der Nedarlandsche Zuid-Atrikaansche
Spoorweg Maatschappy,werd een schry ven
van de Eagelsche regeering aan hst
ministerie van buitenlandsche zaken
ta 's Gravenhage voorgelezen, hetwelk
aan het Comité werd toegezonden om
den aandeelhouders van den inhoud ken
nis te geven.
In dit schryven verklaart de Eogelsché
regeering zich bereid 185 pd. st. te be
talen voor elk aandeel waarvan bewezen
kan worden, dat het zich vóór het uit
breken van den oorlog in handen van
particuliere personen bevond. Boven het
bedrag van 135 pd. st. zal dan nog
vergoed worden 4 pOt. rente van hat
nominaal bedrag van elk laatsteiyk ver
handeld aandeel van 1 September 1900
tot op den dag waarop zy aan da En-
galscha regaaring zullen worden over
gedragen.
Ais Engeland aan niet-Duitsehe aan
deelhouders grootere voordeelen dan de
hierboven genoemde aanbiedt, zuilen de
Duitsche aandeelhouders, eventueel ex-
aandeelhouders, geiyke voordeelen ver
krijgen.
Engeland behoudt zich het recht voor
de obJigatiëa ad pari terug ta betalen
met de daaraan verschuldigde renta van
af 1 September 1900.
Het kapitaal en de rente op de aan
deelen en obligatiëa zullen ter keuze van
Eo geland, hetzy in contanten, hetzy door
de uitgifte van oen gegarandeerde Trans-
vaalleening, tegen den koers van de
L'jndensche beurs op den dag van ver
koop, betaald worden en wel met 185
pd. st. per aandeel plus de rente en 100
pd. st. per obligatie per 100 pd. st. no
minaal bedrag, plus de rente.
Nader wordt gemeld
De Zaterdag gehouden aigemeene ver
gadering van bovengenoemde vereeniging
van certificaathouders van aandeelen in
de N. Z. A. S. M. kon geen besluit namen
over het aanbod van de Engslsche regee-
r;ng, aangezien dit punt niet op de agenda
stond. Herhaaldeiyk gingen er onder de
leden stemmen op om het aanbod van
de Eagelsche regeering niet aan te nemen.
Eon nieuwe aigemeene vergadering zal
hierover moeten beslissen.
huis terug, en vroeg den bedienden in
de eetkamer of zy Miss Kelpdale dien
morgen nog niet gezien hadden. Nie
mand had haar nog dien morgen gezien.
„Zeer goed," zeide Sir William. „Stoor
haar nietmisschien heeft zy slecht
geslapen na de drukte van den vorigen
avond,"
Hy ontbeet geheel alleenliet zich
vervolgens door zyn dienaar naar zyn
boekery brengen, wien hy den last gaf
Miss Kelpdale te gaan zoggen, dat Sir
William haar wenschte te spreken eia-
deiyk nam hy een boek en las gedu
rende een paar minuten oplettend.
Het lezen moede wordende, opende
hy zyn lessenaar, en na alles door el
kander geworpen te hebben, vond hy
de acceptatie, welke Archibald Hope
hem den vorigen avond gegeven had
en nog was hij bezig met ze te door
lezen, toen een driftig kloppen aan de
deur hem opwekte.
„Binnen, Louisa,6 zeide hy „gy past
niet altyd zoo op uw tyd o, zyt gy
het?" voegde hij er by, op teleurge-
stelden toon, toen Mr. Prayae in de
boekenkamer trad.
„Ja, ik ben het, Sir William,6 zeide
Mr. Prayse. „Ik hoop dat gy u dezen
Permits Zuid Afrika.
Op de formulieren, die men moet in
vullen om een pas naar Transvaal of
morgen wel bevindt."
„Zoo goed als het op myn leeftyd
zyn kan," was het norsche bescheid.
Mr. Prayse was nu niet langer zyn
gast, maar eenvoudig de rentmeester
van Aver Court dien Sir William ge
woon was norsch te behandelen, wan
neer de gelegenheid zich daartoe aan
bood.
„Hisr is eene assignatie, Prayse. Gy
moest het s uk myu bankier in betaling
geven het ligt hier maar voor
scheurpapier. Ik hoop, dat het in orde is."
„O, daaraan twyfel ik niet, Sir Wil
liam."
„Waarom staat gy het dan zoo te
bokyken
„Ik bewonder de handteekening van
Mr. Hope voor de firma een kloeke,
karakteristieke handteekening."
„Jammer dat gy niets anders te be
wonderen hebt," zeide Sir W.lliam. „Mr.
Hope schijnt uw vriend te zyn, ofschoon
het u goed dacht my niets omtrent hem
te zeggen, totdat ik zelf ontdekte, wie
hy was, Mr. Pray3e."
„Ik zag er geen noodzakeiykheid in,
u te verontrusten, Sir William."
(Wcrdt vmulgdh
