Woensdag
7 Januari.
FBUIllBTöü
m5.
41e Jaargang
1908.
Rechtszaken.
VLISSIMSCHE COURANT
Pi'Ss per drie maanden 1.30. Franco per post l.ëO.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks tyj den Uitgever
F. VAM BS VELBK Jr., Kleine Markt, 187.
ABVERTÊNITÊN van 1—4 regels 0.40. Voor: eiken regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend, Groots letters
an cliché's naar plaatsruimte.
VesfMkgst dageHH Kiigerostag ©f Isa- «a fssssffiefe:a.
Tolephoonnnmiaar SO.
ABoiuismeats-AdTai-teiitlSn op geer Toordeellge Toorwatrden.
Het Unie-rapport.
Het „Nieuwe Schoolblad", dat de be
handeling van de ondsrwyazaken in de
Tweede Kamer altijd trouw volgt en
soms bsspreekt, eindigt een artikel „Hoe
nu?' met de woorden: „Wat ons aan
gaat, wij hebben geen haast; maar het
kan ons spijten voor onze collega's aan
de overzij." En die spijt wordt veroor
zaakt door de meening, uitgedrukt in
de volgende zinsnede
Hoe nu? herhalen w(j. Geen Unie
rapport, geen uitkeering der minima,
maar ook geen meerdere inmenging van
staatswege. Hoe dieper beteekenis krijgen
nu de schijnbaar luchthartige woorden,
door minister Koyper bij de behandeling
van zijn eerste staatsbegrooting gespro
ken Het gaat nu zoo goed
Het blad is tot die vraag en dat ant
woord gekomen door een redeneering,
welke zjj telkens staaft met citaten uit
de „Handelingen" der Kamers, waar öf
da minister zelve bt de heer De Savor-
cin Lohman aan het woord zijn.
Deze redeneering komt dan op het
volgende neer
Zooals men weet, heeft de heer Loh
man onderscheid gemaakt tussehen het
oorspronkelijke en gewijzigde Uoie-rap-
port. Het „N. S." zegt nu
„Er is het een en ander in veran
derd," Dat is heel zacht uitgedrukt. Het
oorspronkelijke Unie-rapport lag, volgens
da voorstanders van het Christelijk onder
wijs zeiven, „in de richtug van het
socialisme", terwijl er verder een „kiem
in gevonden werd, die by het opwassen
„het zedelijk besef en de vrijheid dei-
burgers met verstikking zou bedreigen."
Het spreekt van zelf, dat zoodra deze
booze dingen werden opgemerkt, ze uit
het rapport werden verwijderd. Het ge-
wijzigde Unie-rapport geldt nu eenige
jaren lang ais de weloverwogen begin
selverklaring der antischoolwetmannen
En nu - de vader heeft zijn kind ver
stoeten het Unie-rapport is in stukken
gescheurd.
Na dan een gedeelte van de rede van
den heer Lohman geciteerd te hebben,
zegt het blad
Het Unie-rapport heeft dus afgedaan
Het volgend stadium is de by de laatste
wjjziging der Wet ingediende, maar nooit
in behandeling gekomen motie van de
hh. Kuyper, De Savornin Lohman en
Mackay, waarin de Kamer werd uitgs-
aoodigd, als haar oordeel uit te spreken
dat het gewenscht is de door de wet
vastgestelde minima voor de jaarwedden
der onderwyzers, alsmede de wetteiyke
verhoogingen dezer minima, zoowel voor
de byzondere als de openbare scholen
ten laste van het Rijk te brengen.
Wat hebben onzeCnristelyke collega's
gejuicht, toen die motie kwam, en nog
meer, toen de voorsteller zelf den minis
vrij naar het Engelsch.
50.)
„Neen waartoe zou dat dienen,
Archie hernam hy.
Daarop verliet hij het huis en ging
met snellen tred den grooten weg op,
terwy! Archibald naar het tuinhek liep
om hem na te zien. De hemel fonkelde
van sterren even als den vorigen avond
toen zyn nieuw leven begonnen was
en de avond was zoo donker niet, of
hy kon de gestalte zyns broeders duide
lijk tegen den krytachtigen bodem onder
scheiden. Alles was stil rondom de
herbergofschoon het nog vroeg was,
was alles in rust en geen licht ver
toonde zich door de spleten der venster
terszetel innam,waarop het hem mogelijk
zou zyn, zyn woorden in daden om te
zetten. En nu Hoe bitter moet de
teleurstelling zijn I Da minister heeft
met zooveel woorden verklaard, dat ook
deze motie onuitvoerbaar ia.
Dan ten slotte, na mat de woorden
des ministers het bovenstaande waar
gemaakt t6 hebben, noemt het „Nieuw
Schoolblad" nog een derde bazwaar tegen
de finale oplossing der schoolkwestie
Nog 6en derde bezwaar werd genoemd
de omwenteling, die er zou gebracht
worden in de financiëele verhouding van
het rijk en de gemeenten, een bezwaar,
dat, naar de woorden van den minister
te oordeelen, heel wat hoofdbreken zou
kosten, om hst uit den weg te ruimen,
maar om tot het inzicht te komen, hoe
het misschien uit den weg te ruimen
zou zyn.
Het blad eindigt dan
Hebben wy te veel gezegd, toen wij
beweerden, dat de anti-schoolwetpartij
niet voorwaarts kan Maar achteruit
wil zy niet. In onze rede over de „Vrye
school" hebben wy aan Groen van Prin-
sterer herinnerd, dien eersten en groot
sten stryder voor de rechten der Garis-
teiyke schooi, die tot aan het einde van
zyn leven de openbare gezmdheidsschool
als de eenig mogeiyke oplossing heeft
verdedigd.
En bewegen wy ons sinds '89 niet
in die achterwaartsche richting? Is art.
54, volgens hetwelk „aan de besturen
der bijzondere iagere scholen een bydrage
verleend wordt volgens denzelfden maat
staf als by art. 45 aan de gemeente
ten behoeve der openbare lagere school
wordt toegekend", zooals dit artikel
bovendien bü de laatste herziening ten
voordeeie van de byzondere school is
gewyzigd, niet een stap in de richting
der openbare gezindheidssehool.
Worden de grenzen tusscben openbaar
en byzonder onderwys niet langzamer
hand uitgewischt? Men zou het zoo
denken en het onderwyzend personeel
der byzondere scholen wiegde zich biyk-
baar in de hoop, dat op dien weg zou
worden voortgegaan, waardoor ook hun
positie tegenover de schoolbesturen vaster
an veiliger worden zou. Maar ook hier
niets dan teleurstelling.
De heer Lohman sprak het duideiyk
uitIn zake benoeming en ontslag van
onderwyzers dulden wy geen inmenging
van eenig openbaar gezag. De byzon
dere school moet vry biy?en, want
vryheid is haar levensbeginsel. Ook de
Katholieken stemmen mae in hetzelfde
koor.
Ongevallenwet 1901.
Door de ministers van binnenlandsche
zaken en van financiën is, onder dag-
teekening van 24 December 1902, goed
gekeurd eene, in artikel 92, tweede iid,
der Ongevallenwet 1901 bedoelde ïyst
van tondsen, welke in aanmerking komen
voor de belegging van gelden der Ryks-
verzekeringsback en welke met uit-
uitsluiting van andere in pand kun
nen worden gegeven door werkgevers
die hat risico van de by de genoemde
wet geregelde verzekering hunner werk
lieden zeiven wenschen te dragen, en
door naamlooze vennootschappen en
vereenigingen, welke risico's ais boven
bedoeld wenschen over te nemen.
De minister van binnenlandsche zaken,
dr. Kuyper, hoeft zich gisterenmiddag op
reis begeven, aanvankeiyk naar Brussel.
Naar het „Hbl." verneemt bestaat,
met het oog op het winterseizoen, het
voornemen de Pensioenwet voor de land-
mach' 1902, eerst in. werking te doen
treden 30 April e.k.
luiken. De bladeren der boomen bewogen
zich nauweiyks door den zachten avond
wind, en het geheele landschap ademde
rust en stortte vrede en ernst in het
hart van hem, die daar stond. Hy kon
het gelooven, dat zyn broeder was uit
gegaan, om in eene betere stemming te
geraken, en dat hij als een beter mensch
zou terugkomen. Hy zag de gestalte
steeds onduideiyker worden en met
snellen tred den zeeweg inslaan, welke
zich tien mijlen ver door een vruchtbare
landstreek uitstrekte en uitliep by dien
grooten plas, die Maurits van zijn vreemd
vaderland scheidde. Eens verbeeldde hy
zich dat Maurits bleef stil staan, en
omzag maar de afstand was te groot
en de duisternis te diep, om dit dutde-
ljjk te kunnen onderscheiden. Archibald
dacht aan vele zaken, over welke hy nu
wenschte met Maurits in het rytuig ge
sproken te hebben, en hy hoopte ze als
nieuwe bewysgronden aan te voeren, als
Maurits kalmer en bedaarder van zyne
wandeling terug zou gekeerd zyn. Hij
besloot op te biyven en over zyne plan
nen na te denken. Hy was te opgewon
den, om na al het voorgevallene op dien
gedenkwaardigen dag, te kunnen slapen,
en meende dat Maurits na zyne lange
In een artikel over zitplaat89n voor
winkelbedienden, opgenomen in het „S.
W.", wordt medegedeeld, dat een wets
ontwerp, waarby het verschaffen van
zitplaatsen aan het bedienend personeel
in winkels en mavazynen watteiljk voor
geschreven zal worden, in voorbereiding
sehynt te zijn.
Naar aanleiding van het bericht van
de „Res.-bode", dat de administrateur,
te plaatsen aan het hoofd van de nieuwe
afdeeling comptabiliteit by het departe
ment van oorlog, gekozen zal worden
uit het korps burgeriyke ambtenaren en
dat sis zeer ernstig daarvoor in aan
merking komend wordt genoemd de heer
R chlien Morra, referendaris by de Alge
meens Rekenkamer, zegt het Vaderland
Het eerste gedeelte van dit bericht is
niet nieuw en wat het tweede gedeelte
betreft, behaiva de heer Morra worden
nog eenige andere namen genoemd van
personen, die eveneens zeer ernstig in
aanmerking komen, maar er is nog geen
enkele beslissing genomen. By de hoogs
comptabiliteits ambtenaren moet niet veel
animo bestaan om ds moeilijke taak op
zich te nemen de verwa-de comptabiliteit
van oorlog in het reine te brengen.
ciens en oud-miliciens is een adres aan
de Tweede Kamer der S laten Generaal
gericht, waarin verzocht wordt te be
werken dat de miliciens der lichtiDg
1897 van herhalingsoefening vrijgesteld'
zullen worden.
Het contingent aan suppletietroepen
dat in het jaar 1903 naar Oost-Indië
moet worden uitgezonden bedraagt 1575
man, waaronder 30 militaire schryvers,
40 sergeanten der inf., zoo min mogeiyk
korporaals, 60 cavaleristen, 200 artille
risten en 20 geniesoldaten.
De 89ste jaariyksche rekening en ver
antwoording van de directie der wedu
wen- en weezenkas voor de officieren
van de landmacht (over het jaar 1901)
wyst een totale ontvangst aan van
f 581.217.45. De uitgaven bedroegen
f675.561 961/,,, zoodat op den lsten
Januari meer is ontvargen dan uit
gegeven f6655:487s.
Op den 1 Januari 1901 bedroeg het
getal der weduwen 529, hetwelk in het
aar 1901 is vermeerderd met 38 te
zamen 567. Daarentegen zyn overleden
21, hertrouwd 1, waardoor op 1 Jan.
1902 het getal gepensioneerde weduwen
545 bedroeg.
Biykens bij het departement van marine
ontvangen bericht is lo. Hr. Ms. instruc
tieschip „Nautilus" onder bevel van den
kapitein-luitenant ter zee P. Sch.ltan,
dezer van Las Palmas vertrokken,
ter voortzetting van den oateningstoebt;
Hr. Mr. pantserschip „De Ruyter"
onder bevel van den kapitein ter zee
A. C. Van de Sande Lacoste 4 dezer te
Willemstad (West-Indiër aangekomen.
Vrouwenkiesrecht.
Door het hoofdbestuur van de Ver-
eeniging voor Vrouwenkiesrecht, is het
volgende voorstel iDgediend, ter behan
deling op de alg. vergadering van het
kiesrechtcomi op 25 Januari a.s.
„Het „comité voor algemeen kiesrecht
voor mannen en vrouwen" verklare zich
by voorbaat tegen elk in de Tweede
Kamer ingebracht voorstel (of motie)
inzake kiesrecht, waarby ook niet uit-
drukkeiyk dit recht wordt gevraagd voor
de vrouw."
Het dag. bestuur meende, met het oog
op de belangrykheid van dit voorstel,
zoo spoedig mogelgk tot publicatie over
te gaan.
Militaire zaken.
Door den Landelljken Bond van mili
wandeling tot volkomen bekentenis ko-
men en gaarne den raad aannemen zou,
welken Archibald, als ouder broeder,
meende hem te kunnen geven.
Op eens schrikte hy uit zyue ge
dachten op door den hospes,
„Verschoon mij, Mr. Hope, ca aar ik
had u byna buiten de deur gesloten,"
zeide hy. „Ik dacht dat gy op uwe
kamer waart."
„Neenik was weder naar buiten
gegaan."
„Dat zie ik, mynheer," zeide de waard
„en uw broeder treft iuderdaad goed
weder op zyne reis."
„Wat meent gy zeide Archibald,
zich zoo plotseling tot zyn waard wen-
dende, dat deze tegen den paal van zijn
uithangbord viel en zyn lange aarden
pyp brak.
„Wel, mynheer, om naar Frankrijk
over te steken hy verlaat immers
Engeland nog heden
„Heeft hy u dat gezegd ?J vroeg
Archibald, in plaats van op de vraag te
antwoorden. Reeds had hy eenige achter
docht opgevat door het vertrek zelfde
wyze waarop zij van elkander waren
gegaan, kwam hem nu ook veel betee
kenend voor, zoodat hjj begon te gelooven
De eerste Staatsmijn,
In den loop der vorige week werd
het definitieve contract van koop en
verkoop van de hoeve Terwinselen te
Heerlen (Limburg), toebehoord hebbende
aan graaf d'Ansembourg te Bruesel en
benoodigd voor den aanleg der eerste
staatsmyn, geteekend. De Staat treedt
hierdoor in het bezit van 15 H.A. grond,
gelegen onder de gemeente Schaesberg.
De directie der Siaatsmynen ia dadeiyt
begonnen het gekochte terrein af te palen
en materialen aan te voeren. Eerstdaags
zal nu een begin worden gemaakt met
de noodige grondomzetting en andera
voorloopige werkzaamheden.
Dr. L'yda en de leden der voormaliga
Transvaalache legatie hebben Brussel
thai a definitief verlaten. Dr. Leyds gaat
te Utrecht wonen,
Men meldt uit particuliere bron, aati
de „Tel." dat generaal De Wet sedert
zyne aankomst te Kaapstad ziek ligt en
zyn reis nog niet verder heeft kunnen
vervolgen.
Vliasimgsn, 6 Jan.
Ontslagen gevangenis.
Het „Weekblad van het Recht" beves
tigt, dat ter uitvoering van het besluit
der laatste algemeens vergadering door
het hoofdbestuur van het Nederlandsch
Genootschap tot zedelijke verbetering der
gevangenen benoemd is tot agent, belast
met de leiding van het te Amsterdam
te vestigen centraal plaatsings- en infor
matiebureau de heer S. Heemstra, inspec
teur voor de buitenverpleging aan het
opvoedingsgesticht te Hoenderloo. Het
doel van het op te richten bureau is de
plaatsing van ontslagen gevangenen te
bevorderen.
De benoemde zai zyn werkzaamheden
aanvangen op een nog nader te bepalen
tydstip, vermoedelijk 1 Maart of 1 April e.k.
Het Kamerlid Hugenholtz is zijn rond
reis door Westellingwert, het district,
waarvoor hy zitting heeft, begonnen. In
tal van dorpen spreekt hy in openbare
vergaderingen, om zoo mogeiyk te ge
raken tot de oprichting van volkskies-
vereenigingen, op den grondslag der
Soc. Dem. Arbeidersparty.
Het Kaïnerlid Tdr Laan zal a.s. Don
derdag zyn propaganda tocht aanvangen
in de kiesdistricten Franeker en Dokkum.
dat hy zyn broeder in lang niet terug
zou zien, Maurits vreesde hem hy had
in de Kelpdale Arms den man niet ge
vonden, dien hy gemeend had te zullen
ontmoeten, en was daarom in het leven
zonder hem teruggekeerd tot dat don
kere, besiommerende leven, dat zoo
geheel m6t zyn karakter overeenkwam.
„Hy zeide my, kort voor by geheel
gekleed voor het diner beneden kwam
zyn koffer met den voerman te ver
zenden naar den kapitein van de pakket
boot te Ilston."
„Was hy geadresseerd aan een hotel
te Parys
„O 1 dat heb ik niet kunnen lezen
bet was in het Fransch geschreven,
mynheer."
„Ik weet niet of ik hem nog zou
kunnen inhalen," zeide Archibald in ge
dachten. „Zadel my onmiddeliyk een
paard, als hat u belieft."
De herbergier aarzelde een oogenblik
de Btalknecht was naar bed gegaan, en
zyn eene paard, dat de Hopes dien
avond van Aver Court had afgehaald
was niet in den besten staat voor een
nieuwen rit.
„Ga maar even op zyde," zeile Ar
chibald, hem voorby loopende. «Ik zal
De centrale anti-rev. kiesvereeniging
voor het district Middelburg vergadert
a.s. Vrydag te Middelburg, met het oog
op de te houden verkiezing voor een lid
der Tweede Kamer noodig geworden door
de benoeming van den heer mr. O,
Lucasse tot kantonrechter te Goes.
Het Spaansche stoomschip „Coya»
aan de fabriek „de Schelde" hier in
reparatie, komt heden of morgen mat
de tydeiyke herstelling van de schade
aan de stuurboordsboeg gereed, waarna
het de reis naar Se villa kan voortzetten.
In het afgeloopen jaar zyn te Hans-
weert gepasseerd 19066 schepen, waar
van 9726 met bestemming naar Neder
land en Duitschland en 9340 naar België.
De rechtbank te Middelburg heeft
heden O. J. S., 46 jaar, werkvrouw
alhier, wegens diefstal veroordeeld tot 6
maanden gevangenisstrafL. D., 14
jaar, dienstbode te Koudekerks werd
wegens diefstal veroordeeld tot f 10 boete
of 10 dagen hechtenis.
De zaak van den moord in de
Dubbele Buurt te Amsterdam op de
wed. Dykxboorn, zal 30 dezer voot de
rechtbank aldaar behandeld worden. Er
zullen waarschyniyk eenige dagen met
de behandeling dezer zaak verloopen.
De rechtbank te Assen heeft tot
het paard zelf wel zadelen. Volg my
slechts met licht."
„Lieve hemel, deze is ook kort aan
gebonden," prevelde de herbergier, hem
volgende.
Archibald reed dien zelfden avond
naar Ilston, zonder zyn broeder op den
weg te ontmoeten. Dj pakketboot was
vertrokken, toen hy aldaar aankwam, en
Maurits, meende hg, had er niet voor
hem kunnen zyn, tenzy deze ook snel
ler dan hy gereden had. Hy had nog
ééae hoop, dat Maurits niet op zulk
eene vreemde manier vertrokken zou
zyn en hy hem bg zyn terugkomst in
de Kelpdale Arms zou vinden. Hy huurde
een ander paard in de stad, en reed
yiings terug, om tot zyn leedwezen te
ontdekken, dat Maurits niet naar Carris-
ford teruggekeerd was.
„Dus is het maar al te waar, dat
hy my niet durfde vertrouwen," zeide
Archibald»
Op zyn gewonen tyd was hy weder
op zyn post in het park, een weinig
bleeker dan gewooniyk, door zyn rit,
doch met dezelfde veerkracht en werk
zaamheid bezield.
Wcrdi vmmlgd,)
