istieri
mope Adres I
«nsthode
Zaterdag
3 Januari.
ItoÉÉsfe teiÉa
lid Él
lessen.
flo. 2.
41e Jaargang
loudster,
[E1D,
FBUIUBTON.
Land- en Tuinbouw.
ra.
IV
75, 100 ct. p. fl
100, 125
120
indewijn 100 en
liter 5 ct. lager,
Witte 40 cent,
Meiwfln, 45 ct,,
Friescha Boeren-
in en op Witte
Oude Jenever.
tEER.
In Achterlappen
zolea en Achter- -
VBRK Worden la
yd geleverd,
voor alle aoortea
I
SOEST.
I de Tonnenbrug,
lARSCHE
iravsahage
van Kapitalen bij
ante, Weduwen-
:ging enz., tegen
jen worden gaarne
ent
BEKER Jzn.
tan hetzelfde adres
w, 5de Dwars
I)
idelijke
g. g. o. z. a. t. ra,
JART's Boekb,
Januari eene nette
2, g. g. o. z. a. t. m,
lDjlENST
|s mjasLsvsa
i.-vss 4 50 (ailaea
Para 2eütaa:-'!ü.- va
l* nu 1230 1 15
i 10 5 55 6 55 7 45
ZtHmarH Pttusiu
bp werkdagen 1 6 28
a 12 85 1 20 2 6
6— 7— 720 886
LV35NDIEN3T.
6 20 7— 7 50
iö— 1020 10 40
1 10 1 30 2 220
4— 4 20 5 52.
20.
ra 6 10 6 80 7 10
10 9 50 1010 10 50
12 10 nu 1 20 140
3,SO 3 50 410 430
40 8 8 30,
BCHELöE.
1903.
en nu 3 30 o)
a) 3 55
nm 1 55 g)
0 5)sn 3 10e)
ten na het vertrek
310
350
keaa, Borssiea en
ar Breskeaa, Bor«
;en naar Borsaeie-
gemaakt.
i aangelegd,
n 1.55 van Neuzen
si fpooiwegrt-000
VLISSINSSCIE t 0II It AT
Prüs per drie maanden 1.80. Franco per post l.SO.
Afeonderfijke nummers 5 cent. Men abonneert zich b(J alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreek* big den Uitgever
f. -VAN ®B VKLBa Jr., Kleine Marks, I. 1S7.
VsïïtsSiinS dagtslife. ssiiigeseaisïi I®»- as fMe&frgea.
ABVERTENTÏËN v&n 1—4 regel* 0.40. Voor. eiken regel
meer 10 cent. Bg directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prjjs slechts «weemaal berekend. Groots letters
en cliché'* naar plaatsruimte.
lX,«d«plïopim&2a3n«s' IO„
Abonnemenja-AdvertenifSn op stses? roordeelige voorwaarden.
Staatsbegroting.
De wetsontwerpen tot vaststelling van
de Staatsbegrooting voor 1903 zijn na
de daarin door de Tweede Kamer ge
brachte wijzigingen vastgesteld tot de
volgende bedragen
Hoofdstuk I f800.000,-; Hoofdstuk II
f 689.402,Hoofdstuk III f 1.136.148 -
Hoofdstuk VI f 6.384.494,Hoofd
stuk V f 18.831.365,06 Hoofdstuk VI
114.849.739,69s, (krachtens art, 4 mag
van die som slechts beschikt worden
over een bedrag van f8.166.752,351;
Hoofdstuk Vila f34.733.842,78 Hoofd
stuk Vllb f25 944,731,08'Hoofdstuk
VIII f 25 257.736,-; Hoofdstuk IX
f33.087.607,43; Hoofdst.Xf 1.667.348,89;
Hoofdstuk XI f 50.000,
Mitsdien is na de wijzingen het
totaal der Begrooting vastgesteld op
f 162 932.414,94 terwijl de oorspronke
lijke raming bedroeg f 164.574.169.94'.
(Deze bedroeg bij den aanvang der be
raadslagingen f 162 933,420,94).
De begrooting der uitgaven overtreft de
raming der Middelen met f6.428,154,94.
Liberalisme.
Het .Handelsblad" betoogt het goed
recht van het liberalisme in Nederland
om als party te blijven voortwerken, omdat
in ons land nog niet alle idealen van
vrijheid, gelijkheid en broederschap, zoo-
als de liberalen zich die voorstellen ver-
wereniykt zyn.
Het blad zegt dan
„Wat het liberalisme in Nederland
moet doen om zijn vroeger standpunt
te herwinnen en om niet mettertijd ge-
droDgen te worden tot een bondgenoot
schap, dat tegen zjjn aard is en alleen
om groot gevaar te weren tot stand ge
komen, is, naast wijziging der taktiek,
ook krachtig streven naar har vormingen.
De liberale party heeft den achyn be
houdend te zyn, omdat zy voor de
bedreigde liberale vryheden, voor hare
vroeger verkregen veroveringen, pal staat.
Dat zij dit doet, is recht- en plichtmatig
maar daarnaast toone de liberale party
dat zy is 6ene party van vooruitgang
en dit niet alleen door het woord .voor
uitgang* te gebruiken, maar ook door
een practisch hervormingsplan, dat, ge
grond op haar beginsel van vryhsid,
geleidelijke ontwikkeling en steun der
zwakken, overal in zyne uitwerking toont.
Met dat beginsel tot leiddraad zullen
werkeiyke oplossingen, krachtige verbe
teringen tot stand te brengen zyn.
Da „Aprilbeweging.»
Mr. Heydenryck, het bejaarde lid van
den Baad van State, wydt in de .Resi
dentiebode" een opstel aan het herstel
der bisscboppeiyke hiërarchie in ons land
vrij naar het Engelseh.
±7.)
Daarna verlist hy met Archibald het
huis en stapte in het rijtuig, dat de
waard uit de Kelpdale Arms gezonden
had. Toen zy door de donkere laan
reden, zwegen de beide broeders eenigen
tyd stil, in de duisternis tegenover el
kander gezeten. Maurits begon het eerst
te spreken. -
„Zie zoo, dat is eindeiyk afgeloopen
Archie.»
.Het geheim echter niet, dat gy voor
my verborgen houdt, Maurits."
.Het geheim, dat ik Louisa Kelpdale
te Parys ontmoet heb Welnu, dat was
haar geheim, en ik had haar beloofd
vóór 50 jaren, waarvan in 1903 de her
innering wordt gevierd.
Het draagt tot opschrift: .Thorbecke
in 1853» ea vangt aan met een warm
woord ter herdenking van den grooten
Staatsman.
„De herinnering aldus mr. Heyden
ryck aan buitengewone mannen, die
ik in de Tweede Kamer mocht leeren
kenneneen Groen v. Prinsterer, een
Jan v. Nispen van Savenaer, een mr. J.
Heemskerk Az,, een Fransen v. d. Putte
leeft steeds onverzwakt by my voort.
Ik zou een .Doodenschouw" wenschen
te beproeven, opdat ik nog, vóór myn
verscheiden, het thans heerschende ge
slacht van die voorbeelden kunne doen
genieten.
.Maar inzonderheid Thorbecke betoo-
vert me voortdurend.
„Ik gebruik de uitdrukking met opzet.
,'tls 30 jaren geleden, dat hy ter
eeuwige ruste is gegaan, en ofschoon ik
met Sainte Beuve erken, dat de jongeling,
die buitengewone persoonlijkheden ont
moet, dezen wel wat spoedig idealiseert
en ook Thorbecke niet altoos in denzeit -
den glans zrg stralen toch bleef by
steeds voor my de man, die, boven alle
anderen uitmuntendein Staatsmansgaven,
het voor ons Nederland zóó gewensohte,
waarachtige „Rscht voor allen", de vry-
heid, de geiykheid der verschillende rich
tingen, op de eeriykste, krachtdadigste
wijze heeft bevorderd.
»In den jeugdigen leeraar van 1827,
die zyne regeering waarschuwde tegen
eene politiek, welke dan ook de scheiding
van België ten gevolge had, schuilde
reeds de man der grondwetsherziening
van 1848,
„Men zegge niet, dat deze vlekkeloos
wasart. 53, het derde, het zesde, het
tiende hoofdstuk hadden hunDe keerzyde,
maar allen burgers, zonder onderscheid,
werd recht gedaan en een partydig, in
consequent, vreesachtig conservatisme
lag verbroken."
Het artikel, dat de daad van Thor
becke ten aanzien van het herstel der
bisschoppeiyke hiërarchie met hartelijke
waardeering teekent als de zegepraal van
het „Recht voor allen der grondwet",
eindigt aldus
„Moge een ander man Thorbecke's
voorbeeld volgen, doch op een gebied,
hetwelk voor dezen laatste niet zóó rorm-
ryk was, dat van het onderwys, en den
stryd door Groen van Prinsterer met
heldenmoed gestreden, weldra in diens
geest doen beslechten.
„Die taak is voor onzen tegenwoor-
digen minister van binnenlandsche zaken
niet te zwaar.
„God wille, dat ik deze nieuwe zege
praal van het recht, thans vooral dat
der ouders, moge beleven."
Wat betreft de feesteiyke herdenking
van het feit, schryft mr. Heydenryck
„Hoogst ongeraden zou ik 't achten,
indien men het herstel der bisschoppeiyke
hiërarchie, althans buiten den kring
mijner geloofsgenooten, ging vieren.
het te bewaren."
„Gjj waart haar onder een valschen
naam bekend."
„Juist onder dien van Dalille.Zoo
heb ik reeds sedert Jaren te Parys ge-
heeten. Ik verlangde dien van Hope
niet langer te dragen, na myne ervaring
in eene Engeische gevangenis opgedaan.»
„Maar het adres my ner brieven luidde
toch altijd Maurits Hope.»
„Ja. Ik was echter niet te vergeefs
aan het postkantoor ik wist altyd
uwe brieven uit te vinden."
„Ea wat Miss Kelpdale betreft is
het liefde, wraakzucht of welke harts
tocht is het, die u aan haar verbindt
en haar ongelukkig maakt
„Ik zal het u zeggen," zeide Maurits,
ïd de duisternis voorover buigende en
zyn hand op den arm zyns broeders
leggende.
DERTIENDE HOOFDSTUK.
„De eenvoudige oplossing van het ge
heim, dat u meer verontrust schyut te
hebben dan het verdient, Archibald,
is dat ik Louisa Kelpdale bemin, zeide
Maurits, op langzamen, beslisten toon
terwyi hy zyn broeder strak aanzag, als
wilde hy de uitwerking nagaan, die
„H;ërarchie wordt nog door velen, he
laas, niet in zuiver-Kerkeiykea, maar in
Middeneeuwschen zin uitgelegd en onrust
is er reeds genoeg, op elk gebied,
„Ook zyn de omstandigheden er niet
naar. Bondgenooten van heden, zouden
kunnen denken, dat ik in hen de vaderen
zag van deatydsde tegen vryheid en
recht agiteerende petitione erende vaderen
De „Residentiebode" sluit zich by dien
laataten wensch aan. Zy wenscht „een
viering m6t geiyke bezadigdheid en hei
ligen ernst als de gedragsiyn onzer va
deren en broeders in de moeilijke dagen
van '53 gekenmerkt heeft." Op mr. H.'s
gronden met nog andere overwegingen
daarenboven, beveelt zy aan een har-
denking in „den kring der geloofsge
nooten», het allerliefst „besloten binnen
de muren onzer kerkgebouwen."
Baad van State.
Sedert de benoeming van mr. Cort
van der Linden tot iid van den Raad
State, zyn in de samenstelling der af-
deelingen van dat staatslichaam de vol
gende veranderingen gekomen
Binnenlandsche Zaken de heeren Van
Humalda van Eyainga, voorzitter, Henny
en Cort van der Linden.
Oorlog: de heeren Heyienrijck, Den
Beer Poortugael, voorzitter, en Ten Bosch.
Waterstaat, Handel en Nyverheid: de
heeren Van Humalda van Eysinga,
voorzitter, De Nercé van Babberich en
Gort van der Linden.
Da schadevargaedingscommissia
By Kon. besluit is benoemd tot groot-
officier in de orde van UraDje-Nassau,
mr. E. N. Rahusen, voorzitter der by
Kon. besluit van 5 Februari 1902 inge
stelde Staatscommissie voor de Zuid-
Afrikaansche schadevergoedingen, en tot
ridder in diezelfde orde, jhr. mr. F.
Beelaarts van Blokland, secretaris der
bevenbedoelde Siaatscommissie
is de by Kon. besluit van 5 Februari
1902 ingestelde Staatscommissie voor
de Zuid-Afrikaansche schadevergoedingen
ontbonden, onder dankbetuiging aan den
voorzitter, de leden en den secretaris
voor de wyze, waarop zy zich van hun
opdracht gekweten hebben.
Lagere gemeente ambtenaren.
Aan de burgameesters der verschillende
gemeenten is door den minister van
binnenlandsche zaken een missive ge
zonden, verzoekende opgaven omtrent
de positie der op 1 October 1902 ter
secretarie werkzaam zynde ambtenaren
en bedienden, wier salaris minder dan
f 600 bedraagt. O. m. wordt gevraagd,
of de burgemeester de bestaande bezol
diging voldoende acht, ea zoo neen,
welke belooning dan naar zyn oordeel
biliykheidshalve zou zyn toe te kennen.
zyne mededeeling op dezen maakte.
Archibald Hope had die beiydenis
verwachtalles scheen daartoe aan
leiding te geven. Het voorgevallene op
het terras den vorigen avond, de hand
schoen welken hy in het park gevonden
had, Maurits tegenwoordigheid te Car-
risford, zyn weerzin om Aver Court te
bezoeken en zyn waren naam te open
baren, waren alle redenen genoeg tot
dit vermoeden. Archibald wist zelt niet
welke aandoening zich van hem mees
ter maakte, terwyi hy in het donkere
rytuig zat en het was sds of een looden
zwaarte op zyn gemoed drukte, toen
hy op treurigen toon zeide
„Het spyt my dit te hoorsn, Mau
rits.»
„SpytenEn waarom zou u dat
spy ten?» liet hy er vragend op
volgen.
„Om vele redenen," hernam de oud
ste broeder. „Gij hebt veel te veel te
zamen gefluisterd, om die liefde ver
borgen te houdenu te veel moeite
gegeven om stof in de oogen te strooien
van hen, die in u beiden belang stellen.
Het spyt my om uwentwil, zoowel als
harentwil."
„Waarom om harentwil?» zeide
Rijkspostspaarbank.
Gedurende de maand November werd
ingelegd een bedrag van f3,826,109,02
en terugbetaald f 3,508,997,15l/j, w. o.
f 21,623,09 wegens aankoop van inschrij
vingen in een Grootboek, obligatiën of
certificaten van inschryving, zoodat meer
werd ingelegd dan terugbet. f311,11 l,86l/s
Aan het eind der maand October 1902
was ten name van de verschillende in
leggers f 98,695,452,977s ingeschreven,
zoodat het tegoed op uit. November
bedroeg f99,003,564,84.
In den loop der maand zyn 9022
nieuwe boekjes afgegeven, 3365 geheel
afbetaald, zoodat aan het einde der maand
961.765 boekjes in omloop waren.
Tot ultimo November is voor een
bedrag van f 1,078,484,707s aan in-
sobry vingen in een Grootboek der Natio
nale Schuld, obligatiën ten laste van
den Staat of certificaten van inschry
ving, ten behoeve van 1386 inleggers
aangekocht.
Eet Veth-Fonds.
Het bestuur van het Koniakiyk Ne-
derlandsch Aardrykskundig Genootschap
deelt mede, dat de som van f 100,000
voor het „Veth.-Fonds" volteekend is.
Het bestuur, dankbaar voor den onder
vonden steun, verheugt zich over dit
succes, waarmede eon duideiyk bewys
van de levendige belangstelling van een
aanzieniyk deel van het Nederlandache
volk voor de kennis onzer overzeetehe
gewesten geleverd is. Het aanvaardt
dan ook met vreugde de aan dat fonds
verbonden verplichting, een geregeld
aandeel in het voortgezet aardrykskundig
onderzoek der Nederlandscha koloniën te
nemen.
President Steyn.
Onder dit opschrift schryft de „Gazette
de Lausanne" van 30 Dec.
In zyn rustige kleine villa aan den
oever van het meer, ver van het geraas
en geroezemoes van den weg, vindt de
ex-president van den Oraoje-Vrystaat
langzame genezing. Hy ondergaat als
het ware eene wedergeboorte, daar te
midden van hen, die hem dierbaar zyn,
verzorgd door de zynen en omringd en
geholpen door lieden van zyn volk.
De president kan nog niet uitryden
in het kleine rytuigje, dat onder de
varaada op hem te wachten staat, maar
alle dagen strekt hy zich een paar uren
op een luien stoel uit, dia op het balkon
voor zyn kamer wordt geschoven. Van
daar kan hy van een rustig en heeriyk
panorama genieten, want zyn gezichts
vormogen wordt van dag tot dag beter.
Deze goede berichten zullen alle vrien
den, die de president in ons land telt
en zy zyn vele ongetwyfeld verheugen.
Maurits met drift. „Wat heeft zy met
u te maken
„Zy heeft niets met my te maken,"
hernam Archibald; „maar ik heb haar
op myn levenspad ontmoet, en stel
daardoor op myne manier belang in
haar. Het trot my dat zy te veel alleen
stond in de wereld, en dat zulk een
schoon en zwak meisje een krachtiger
en zorgvuldiger beschermer behoefde,
dan die arme grysaard van Aver
Court."
„Hy is krachtig en zorgvuldig ge
noeg, en zyne kleindochter weet hoe
zy zich zelve moet beschermen."
„Misschien," zy is een zonderling
meisje en boven myne bevatting. Gis
teravond geloofde ik, wat gij my daar
zooeven zeidet, maar wierp het dezen
avond even spoedig weg, ia de ver
zoeking betere dingen van haar te
gelooven door eenige weinige woorden
die op my juist de uitwerking hadden
welke zy verlangde. Ja, zy kan uit
muntend hare rol spelen.'
„Gy weet niets van haar" zeide
Maurits; „daarom verzoek ik uw oordeel
over haar karakter op te schorten, tot
gy haar begrypt. Zjo gy geiyk hadt
zoo z|j was, wat gy van haar denkt
Hen praatje over Bacteriën.
Vraag aan een boerin, wat haar dunkt
de oorzaak te zyn van het zuur worden
der melk, hoogstwaarschyniyk luidt haar
antwoord „Wei, dat komt van de lucht,"
misschien zegt ze: „van de zuurstof der
lucht," en ook de warmte heeft er deel
aan, vooral by broeiend weer, als er
onweer in de lucht zit."
Zoo sprekende, slaat echter de boerin
en ailen die oordeelen als zy, den bal
mis, want ook hier zyn hot weder bacil
len, welke de oorzaak van het verschijn
sel zynde malkzuurbaeillen. Deze
bacillen zjjn reeds lang te koop op
onderscheidene plaatsen. Dat ds bacte
riologen bacillen kweeken, hebben we ia
een vroeger artikel besproken. Dit ge
schiedt in een zoogenaamd cuituurglaaye,
waarin een doorzichtige iyenstof, gela
tine daarin ontwikkelen de bacillen
zich snel en wyi de iym doorzichtig is,
kan man, al wat er in plaats haett,
goed waarnemenaldus verkiygt maa
vau een bepaalde bacil soort een rein
cultuur. Welnu, ook melkzuur baciilen
worden gekweektdeze zijn het, die ia
de melk de suiker, waarmeê zy zich
voeden, omzetten in melkzuur. Echter,
niet éene soort, doch onderscheidene
soorten van melkzuur-bacillen heeft men
gevonden. Zoo werd ontdekt, dat de
bacil, welke in den zomer de melk zuur
maakt, een andera is dan die, welke in
den winter de melk zuurt. Prof. Fukker
te Groningen hield het er zelfs voor,
dat elke landstreek haar eigen melkzuur
bacil bezit. Het is gebleken, dat het
volstrekt geen onverschillige zaak is,
welke soort van bacil de melk zuurt,
want het aroma, de geur en smaak der
boter, zyn daarvan zeer afhankeiyk. Zoo
is het mogeiyk zyn boter een fijner
aroma te schenken, door zyn melk te
zuren met een ander soort meikzuur-
bacil, nadat men daarin aanwezige bacii
len heeft gedood. Man zietdit is een
hoogst belangryke zaak, waarvan de
zuivelboer, in zyn eigen belang, verplicht
is kennis te nemen.
En nog een andere bacil-soort dient
hy te kennen de boterzuur bacil, die
van de melksuiker het zoogenaamde
boterzuur fabriceert, hetwelk de boter
ranzig maakt. Zoolang de melkzuurba
cillen aan het werk zyn, merkt m6n
van de boterzuur-bacilien niets, doch
zyn de eerste uitgewerkt, houden deze
op zich voort te telen, doordat zy ten
gevolge van eigen afvalstoffen te gronde
gaan, dan komen andere bacillen en
onder deze de boterzuurbacillen aan ds
beurt. Vooral in oude karnemelk zullen
er dus vele worden gevonden en hieruit
biykt, hoe men door het aanzuren der
melk door middel van karnemelk zyn
boter kan bederven. Men geve hierop
acht I
zoo zij slechts zoover kon gebracht
worden, dat zy den ouden man verliet
om tot my te komen indien zy zoo
valsch en slecht was als eene vrouw
zyn kon, dan verzeker ik u, by ai wat
heilig is, dat ik de gelukkigste mensch
zyn zou.»
Archibald was verbaasd en geschokt
door den hartstocht zyns broeders en hy
zeide met smart„Dat kunt gy niet
meenen, Maurits I»
„Ja, dat kan ik wel," was het norsche
antwoord.
„Is het, omdat op deze wyze uwa
wraak op de Kelpdales volkomener
omdat op deze wyze het hart des grys-
aards door haar breken zou
„Neen, dat is bet niet,» zeide Maurits
„ik begon met myae wraak, nadat ik
ontdekt had dat Richard Kelpdale te
Parys was, en ik eene macht over hem
had, waaraan hy zich niet kon ontrukken.
Nu kwam de oude wrok weder in my
op, en maakte my beklagenswaardig en
laag. Ik begon het leven van een avon
turier, zonk al dieper en dieper, tot dat
ik MissKslpdale te Parys ontmoette.
Wordt vervolgd.)
