Vrijdag
14 November.
lijKe Krooneiereg
HUUR:
enstbode
agmeid
Mo. 269.
40e Jaargang
1902.
FEUILLETON.
D
U CENT PEP» STUE,
geheel en al de V e r a c h
kwaliteit ia hocgfljn en wot
garantie verkocht. Alleenver!
Vlisaingen by J. W. Va\
PaliDgatraat,
OVENHUIS met
aDg, 4 Kamers, Waterl., en
alle gemakken voorzien, j0
ordstraat E 118.
gen by J. BIJLEVELD, qu
07.
"en fatsoeniyke
res Korte Noordstr' E lig
en flinke
es Bureau dezer Courant,
TRAMDIEN8T
sas «B KIOSSLBUBS
X*miM.- vm 4 50 (aflees
6 65 Fan ZtUmarkt .- va
11 45 na» 12 30 115
4 16 6 10 6 55 6 55 7 45
6.
arg naai Zeünarkt Vtiim,
alleen op werkdagen! 6 28
50 nsn 12 85 1 20 2 5
5 15 6 7 7 20 8 35
HE HAVENDIENST.
ÜVW, 6— 6 20 7—7 50
0 9 40 10— 1020 10 40
- na 1 10 1 80 2 226
8 40 4 4 20 5 62,
50 820.
astaiava 6 10 6 30 7 50
9 20 S 50 10X0 10 30
£0 12 10 na» 1 20 1 40
310 3.30 3 50 410 430
20 7 40 8— 8 80,
EH-SCHELQE.
~t 1903.
D
0a) b) en nm 3 30 e)
2 16») 3 55
25 nm 1 55 g)
11 50 b) nm 8 30o)
inuten na bat vertrek
aa 810
850
reakaiu, Borselen en
naar Breakena, Bor
ingen naar Borseelen
ut gemaakt.
nitt aangelegd.
van 1.55 van Neuzen
het spoorwegstation
'6 23
6 54
8 21
*9 47
7 25
7 58|
8 48
10 1
•10 48| jll 2|*11 J5
treinen vervoeren
7,33
•IO;H
D
10 40
28
10 28
1 25
1140
3 10
12 37
3 50
12 53
46
1 10
4 22
6 l6
6 3
7 t
8 5,
8 2*
8 3
VLISSIMSC
PrtjB per drie maanden 1.30. Franco per post f 1.30.
Afzonderfljke nummers 6 cent. Men abonneert zich by alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks by den Uitgever
r. VAN BE VBLBB Jr., Kleine Markt, I. 187.
E COURANT
AJ> YERTENTLÈNtan 1—4 r®g#l» 0.40. Voor eiken regel
DQ6er 10 cent. By directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prys slechts tweemaal berekend, Groot» letters
en cliché'» naar plaatsruimte,
Ysnekgat fagelgka, «ilg«aeaS*?A öj> Soa- «a {««sgiagaa.
Talaphooanuauaev ÏO.
Abuiramenfs-AdvwtoittlSn op see? vooïdeüllsö voorwaardeü.
Ï8 verkiezing in Amsterdam III.
aanleiding van hetgeen de Nieuwe
graat schreef over de aanstaande
unerver kiezing in Amsterdam III zegt
,Amhemsche Courant"
Of de Amsterdamsche liberalen, inge-
hunne sedext de verkiezing in IX
ustbarend gestegen socialisten vrees,
keljjk zulke .goede, beste scbapen"
mrden zyn als de .Nieuwe Couiant"
i voorstelt, weteB wy niet, maar ter
van de vryzinnig-democraten, om
:en uit hunnen nood te redden, moe-
i waariyk den heer Heldt niet
(jidaat stellen. Want dan inderdaad
ndt voor hen de zaak eerst „hache-
als liberalen, antirevolutionairen,
holleken en christeiyk-nationalen de
(ïinnig-democratische candidatuur gin-
verwateren tot eene anti-sodalis-
che, ze maakten tot den grooten hoed,
uronder de kiezers van allerlei kleur
louter socialisten vrees zouden kunnen
^schuilen. Wy weten niet of de vry-
mig-democraten in het district, het-
slk indertyd wyien den zeer beslist
dic&len heer Hartogh verkoos en,
ItykesB het groote aaDtal stemmen, daarin
irhaaldeiyk uitgebracht op den voor
van den Alg. Ned. Diamantwer
kend H. Polak, onder de kiezorB
Épe arbeiders telt, voornemens zyn
heer Heldt candidaat te stellen,
kaar in dat geval zullen zy zeer zeker
Bok wel duideiyk een non tali aurilio
ithten aan het adres van hen, die met
«loochening hunner beginselen zich
ton door socialistenvroes mochten
villen laten verleiden, om den heer
Beidt candidaat te stellen. Vooral ook
liet minder ter wille van de vryzinnig-
iemocraten, dan van de liberalen is 't
mroiri te wenschen dat de .Nieuwe
taant" er in slaagt hare vrienden te
Amsterdam .de goede, beste, liberale
ispen» een hart onder den riem
steken.
De nota van Hol.
Gisteren deelden wy reeds het cordeel
bet „Hbl." mede over dez9 nota,
Arnh. Ct." laat zich hierna als
uit.
De heer van Kol voert hiermede iets
[nieuws in de parlementaire gebruiken
dat zeker geen verbetering verdient
heeten en by geen zynei ambtgenooten
j'.JTOlging moge vinden. Of er gegronde
/eden bestaat voor zijne klacht, kunnen
natuuriyk niet beoordeelen, maar
stond beroep open op de Kamer
I# haren Voorzitter, en 't is ondenkbaar,
jtit dit beroep hem niet gebaat zou
[tobben en hem niet de gelegenheid zou
ïgund zyn de punten, welke hy meende
lat ten onrechte buiten het verslag ge-
touden werden, alsnog by de openbare
Waadslagingen ter sprake te brengen
vrij naar het Engelsch.
7.)
•En zyne kleindochter is een toon-
le'd van goedheid en beminneiykheid
vol van zachte nederigheid
Dat zeg ik niet, Archie."
■0, dus is zy ook trotsch
is zoo lang by haar grootvader
dat zy misschien een weinig
>en is," hernam Mr. Pxayae, niet
aarzelen„een weinig eigen-
zonderling, zelfs trotsch op hare
!'jmst, ofschoon ik dat niet voor
Me boud maar zy is in myn oog
11 bef meisje."
•Dy meent dus niet in het myne.*
•ZIJ ia eene vrouw, van welke gy
En zijn doel zou stellig geheel zyn be
reikt, indien by dan die punteD, in
ats van ze in druk uit te geven,
scbritteiyk aan den Minister had mede
gedeeld.
Of hy het op deze opzienwekkende
wyze evengoed bereiken zal, is zeer de
vraag, want 't is onvermydeiyk, dat hy
hierdoor de Kamer, haren Voorzitter en
de Oommissie van Rapporteurs ontstemd
en tegen zich ingenomen heeft. Zyn
klacht over de Commissie van Rippox-
teurs hoort in de Kamer thuis, maar
een aanbrengen dezer ambtgenooten by
het publiek is we weten er waariyk
geen beter woord voor dankin
derachtig. De werkzaamheid der Kamer
in hare afdeelingen en der door deze be
noemde rapporteurs is geheel onttrokken
aan de beoordeeiing van het publiek en
ze behoort dit ook te biyvenvoor de
opvatting harer taak zyn de Commission
van Rapporteurs niet tegenover het pu
bliek, maar alleen tegenover de Kamer
verantwoordeiyk.
Zelfs dat.
Wanneer het geldt het huidig ministerie
te bestryden, schynt dr. Bronsveld voor
geen enkel middel terug te deinzen.
In de Kroniek van de November-
Stemmen" keurt hy af, dat H. M. de
Koningin de Boerengeneraals niet heeft
uitgenoodigd tot bezoek. Natuuriyk niet
om H. M. daarvoor aansprakeiyk te
stellen, maar om H. M. 'a ministers te
blameeren, die .onthouding aanbevalen".
„Wy zyn niet zonder vrees, dat door de
jongste gebeurtenissen de band tusschen
Vostenhuis en volk niet inniger zal
worden." „Er ligt zeker een gevaar in
Engelands ontevredenheid, maar het ge
vaar, dat aati-dynastieke gevoelens op
komen nitt alleen by de sociaal-demo
craten, vinden wy rög veel grooter."
Wy zien in deze zinsneden weer een
droevig staaltje, hoever partyzucht voeren
kan. Dr. Bronsveld weet toch óók wel
dat een dergelijke uiting van vrees sugge-
reeiend werkt en juist datgene kan
scheppen waarvoor de vrees wordt uit
gesproken. Het is nog in niemands hoofd
opgekomen, dat door het niet-ontvangen
der generaals antidynastieke gevoelens
zullen opkomen. Maar wanneer dit mo-
geiyk was, dan zouden zulke woorden
van Dr. Bronsveld er zeker toe mede
werken. Is dan zelfs de liefde voor het
Vorstenhuis niet sterk genoeg om aan
den afkeer van het ministerie het zwy-
gen op te leggen
Gelukkig zullen de woorden in casu
weinig schade doen.
Vooreerst, omdat men wel weet, uit
welken hoek de wind waait en dat
slechts anti-ministerieele zin het motief
voor deze klacht is.
In de tweede plaats, omdat ons volk
weet, dat juist de Boerengeneraals zei ven,
tot het welslagen van hun bloot-mensch-
lievende zending en tot het verre houden
van alle politiek, zich liefst niet by de
Europeesche Staatshoofden güatroiuceexd
een afkeer hebben zoudt."
„Dat weet ik. Wat is er in een
Kelpdale te vinden wat werd er
ooit in gevonden dan lage onbeschaamd
heid en trots op rykdom, aangekweekt
door de slaafsche pluimstrykery der
ïyfeigeuen, die in den omtrek van Aver
Court leven Daarom zal ik door heden
avond te gaan aan eene telg van het
Dieuwe geslacht trachten te ontwyken."
„Zser goed," zeide zyn vriend. „Ik
geloof echter, dat gy bedenken zult
dat de baronet oud en zwak is een
man, die reeds met zyn eene been in
het graf staat."
„Wat is er van zyn zoon geworden
vroeg Archibald byna toornig, als speet
het hem, dat hy er geen vyand vinden
zou, die hem in kracht evenaarde.
„Hy komt nooit hiervader en zoon
zyn geen vrienden."
„Hoe komt dat?"
„Dat weet ik niet. Er is esne reden
voor, welke zy voor zich houden."
„En de dochter van den zoon woont
op Carrisford?"
„Ja, terwyi zy nu en dan haar vader
te Parys opzoekt, zooals zy ook thans
weder doet, en allen zonneschyn, die
er op het kasteel heerscht, met zich
zagen en dus vanzelf ook moeten opzien
tegen het scheppen van een antecedent
hier ta lande, dat bun elders hinderiyk
zou kunnen zyn.
Natuuriyk hadden zy persooniyk iDnig
gaarne onze geliefde Koningin hunne
hulde gebracht. Maar heel hun reizen
was één daad van opoffering en zelf
verloochening. En zoo mag men aan
nemen, dat zy ook de audiëntie by
Koningin Wilhelmina gaarne op het
altaar der liefde voor hun volk hebben
neergelegd.
Het is droevig, dat een schrijver, die
zulke juiste en goede dingen op zoo
teere wys kan zeggen, in deze zelfde
Kroniek weer over het veelvuldig uit
komen van goedbedoelde maar niet altijd
met een goed doel gelezen boeken
zoo vaak alle nuchterheid verliest, wan
neer het geldt de bestryding van datgene
wat hem onwe'gevallig is op politiek
gebied. („Ned.")
De heer mr. A. M. Sassen, lid van
de Eerste Kamer, zal eerstdaags doen
verschijnen een „open brief" aan prof.
d'Aulnia de Bourouill in zake de suiker-
quaestie. (Centrum.)
Commandant Kritzinger.
Gisteren had de Telegraaf het genoe
gen een ondeihoud te voeren met den
welbekenden commandant Kritzinger,
die gisteren morgen in hotel Nouf is af
gestapt en zoo welwillend was haar
eenige oogenblikken te woord te staan.
,,Wij vonden, zoo schryft zy, de heeren
S. Botha en H. Lategaan in zyn ge
zeischap.
De heer Kritzinger vertoont in zyn
uiterlijk wei.Dig meer va^. de goleden
ontberingen en vermoeienissen. Blozend
doch donker van gelaat, zonder den
traditioneelen Boeren-baarl, is hy forsch
gebouwd en goed geproportioneerd, in
zyn gentleman like voorkomen het type
van den kaap-kolonischen Afrikaander.
De heer Kritzinger, hoe welwillend
ook om verschillende vragen te beant
woorden, behield zich toch op sommige
punten het zwygen voor, omdat naar
hy opmerkte, de Baerenzaak door veel
wat in de pers aan Boerenvertegenwoor-
digtrs is in den mond geïegd, geschaad
is geworden. En dat moest vtór alles
voorkomen worden. Zoodat wy op onze
vraag, wat hy dacht van de toekomst
in Zuid-Afrika, geen ander antwoord
kregen dan dat, indien Engeland goed
de hand uitstak om te helpen en zich
niet karig of wraakzuchtig toonde, „alles
weer recht zou komen," waarby de
commandant in het midden liet hoe dat
„allesrecht komen"moest opgevat worden.
Oxer Chamberlain's reis gaf de heer
Kritzinger als zyn oordeel te kennen,
dat deze wel vruchteD, en zeer goede
en groote zelfs, kon afwerpendoch
alléén, wanneer minister ChamberlaiD,
in Zuid-Afrika gekomen, zich niet be
paalde tot een bezoek aan Johannesburg
genomen heeft."
„Er zal wel meer zonneschyn komen,
als al de boomen geveld zyn," zeide
Mr. Hope bedaard. „Denk maar niet al
te veel over de kleindochter van den
baronet en stel haar niet tot model voor
u we eigene dochter, of anders zoudt gy
een den beste karakters der wereld
bederven."
„Ach! onze lieve Mary," zeide Mr.
Prayse, „een beter meisje leeft er niet,
Archie."
Eene echte, zachtzinnige vrouw
Prayse,"
„Ja, dat is zy."
De goede Mr. Prayse wreef van
vreugde in zyne handen het verheugde
hem zulk eene goede gedachte over
zyne dochter te hooren uitspreken door
den jeugdigen aannemer den zoon
van een oud vriend den man in
wien hy jaren lang zulk een belang had
gesteld, en dien hij nu hoogachtte en
bewonderde. Indien er in het warme
hart van dien gentleman van vyftig
jaar een stille wensch was, of misschien
een wensch, dien hy met zyne echt
genoot deelde, dat er een tyd mocht
komen voor hunne Mary, wanneer zy
haar hoofd flar kon opsteken, zoo goed
en Pretoria en den Rand, maar de Boeren
zalf, het volk op het land en de plaat
sen ging opzoeken. Anders zou hy even
wys terugkeeren als hij heenging en zyn
reis meer kwaad doen dan goed.
Over de behandeling van de zyde van
het Engelsche publiek ondervonden te
Cambridge, sprak de heer Kritzinger nog
al vergoelijkend. Het waren meestal
opgeschoten Engelsche jongens en stu
denten geweesthet Engelsche volk had
zich er niet aan schuldig gemaakt doch
hem op de andere plaatsen waar hy op-
t ad, steeds goed ontvangen.
„Of de commandant ook in ons land
lezingen zou gaan houden „Neen, daar
zou wel ni6ts van komen, vooral niet
omdat hy vóór alles er voor zorgen
wilde niet door ondoordachte uitdruk
kingen aan zyn kant de zaak van het
Boerenvolk te schaden."
Op de vraag of by, toen men bezig
was met zyn proces, nog hoop had ge
had, op een vrystelling of gratie ant
woordde de commandant, dat hy geen
oogenblik gewanhoopt had aan den goe
den uitslag, daar hy zich volkomen
onschuldig wist.
Nadat de commandant nog zyn spyt
betuigd had op verschillende punten zyn
meening niet openiyk te kunnen zeggen,
namen wy afscheid.
Moge hy een voorspoedig en genoeg-
ïyk verbiyf in ons vaderland vinden 1"
De Wet's Boek.
De hoofdstukken van de Wet's boek
dragen de volgende opschriften 1. Ik
ga op commando als gewoon burger
2. Nxcholsonsnek3. Ladyamith bele
gerd 4. Ik word tot vechtgeneraal be
noemd 5. Roberts' overstelpende krygs-
macht6. Paardeberg 7. Wilde vlucht
van Poplar Grove 8. De burgers krygen
verlof om huis toe te gaan9. De En-
gelschen zwermen uit over ons land
10. De toestand in einde Mei 1900 11.
Ik maak kennis met Kitchener12.
Prinsloo's overgave13. Ik word naar
Transvaal gedreven14. Ik keer terug
naar den Viystaat15. Myn marsch naar
het zuiden16. Ik slaag er niet in de
Kaapkolonie in te trekken 17. Ik beproef
opnieuw de Kaapkolonie binnen te vallen
18. De duisternis biykt myn behoud
19. Onze guerrilla20. Onderhandelingen
met den vyand; 21. Steijn's ontkoming
op het nippertje22. De laatste procla
matie 23. Blokhuizen en nacbteiyke
aanvallen 24. Myn commando van 700
man25. Het succes van Tweefontein
26. Ik baan mij een weg door 60.000
man troepen; 27. Ik ga met Steyn naar
Transvaal; 28. Vredesondethvadelingen.
Einde van den oorlog.
Kruger's gedenkschriften
zullen Maandag 17 November verschy
nen. Zooals bekend heeft het Nieuws
van den Dag het recht van uitgaaf voor
ons land verkregen.
als de beste harer kennissen, zooals zy
het verdiende, wat hare goedheid en
schranderheid betrof, dan zou die wensch
ten eenenmale den bodem zyn inge
slagen, zoo hy de woorden had kunnen
verstaan, welke Mr. Hope voor zich
sprak, toen deze, na zyn ouden vriend
goeden nacht gezegd te hebben, den
heuvel opging.
„Een goed meisje, 'die getrouw zyn
zou tot in den dood, en die het hart
van een man zoo lang zy leefde geen
oorzaak van smart geven zou maar
zy is verduiveld leeiykl"
Het zou mogeiyk geweest zyn, dat
Archibald Hope, die eexr gevoelig hart
bezat en een gooien stand in de maat-
schappy bekleedde, aan hst huweiyk
gedacht zou hebben, zoo hy een meisje
ontmoette, dat ham behaagde. Misschien
had hy wel met kalmte over Mary
Prayse gedacht, als eene jonge dame
die in alles aan de door hem gestelde
eischen voldeed, behalve, door haar
bleek en niet zeer fyn besneden gelaat
zelfs zou hy een enkele maal haar ge
brek aan schoonheid om hare beminne
lijkheid vergeten hebben.
Hy ging langzaam voort, zonder zich
zeer te bekommeren over de aanstaande
De Vryzinnig democratische kiesver-
eeniging te Amsterdam heeft voor de
verkiezing van een lid van de Tweede
Kamer in het lila distriet candidaat ge
steld den heer B. H. Heldt.
Aliasing onf 13 TVov.
Natuurkundig gezelschap.
Dr. Leignes BakhoveD, directeur der
R. H. B. S. te Goes, hield gisterenavond
voor het Natuurkundig gezelschap alhier
een voordracht over „De noodzakeiyk-
heid eener goede keuring van vee in
vleesch." Spreker ze.de o. a.E.k orgaan
van het menscheiyk lichaam verricht
arbeiddientengevolge zyn ze aan ge
durige siytage onderhevig. Wil nu het
organisme cyn verschillende function
biyven verrichten, dan moet het ver-
sletene hersteld, aangevuld worden. Het
eenige middel daartoe is gedurig op
nemen van voedsel, en wel van goed
voedsel. Het voedsel, dat we opnemen,
moet evenwel een belatgryke metamor
phose ondergaan, eer h.t üexk-id is tot
beatanddeeien van ons lichaam, 't Is
ook noodig meer stoffen voor he; II ;haam
te produceeren, dan verbruikt worden,
om in sommige omstandigheden wat
reservemateriaal te hebben; b. v. in
tyden van smart, verdriet, ziekte enz.
Het welzyn van den mensch hangt voor
een groot deel af van een goede voeding.
Niet alle spyzen hebben evenveel voe
dingswaarde. Water speelt in alles wat
we opnemen een groote rol. Het zoo
hoog geroemde vleesch bevat pl.m. 75
p.ct. water. Een zeer belangryke rol
spealt het eiwit, de zoozeer samenge
stelde en wankelbare stof, die ook in
vleesch aanwezig is, en zoo licht over
gaat tot ioxiue, een gevaariyk gif.
Spreker wets er op, hoe toxine in het
dieriyk lichaam ontstaat, n.l. door ziekte,
mishandeling, enz. Niet slechts in vleesch,
maar in onze meeste voedingsstoffen is
eiwit aanwezig.
Een derde onmisbare stof is suiker.
Vleesch levert zeer weinig suiker reden,
waarom vleesch voor den mensch een
onvoldoend voedingsmiddel ia. Toch be
vat vleesch een stof, die den mensch,
als het ware opwekt, en sterkt tot den
arbeiden hoewel veel vleesch vol
strekt niet noodig is, zou het toch een
voorrecht zyn, als elk mensch er van
kon geb:uiken. Maar, helaas, de hooge
piys is voor velen een beletsel. De heer
Bakhoven vestigde ook de aandacht er
op, of er middelen zouden te vinden zyn,
om het vleesch meer onder ieders bereik
te doen komen. En ofschoon het mid
del nu wel niet afdoende zal zyn, zocht
hy het in de eerste plaats in het voor
komen van ziekte onder het vee. Met
een enkel voorbeeld gaf spreker te ken
nen, dat het verlies door ziekte soms
vrij belangryk is. Zoo stierven tusschen
1865 en 1867 in ons land 135000 run-
byeenkomst met Sir William Kelpdale
terwyi hy met zyn rotting de hooge
grashalmen afsloeg. Hy kwam by de
b6uken onder welke Sir William des
namiddags gezeten had, en hy zag op
naar hunne donkere kruinen, die zich
zestig voet boven zyn hoofd verhieven,
hy, de man die hun voortdurend
bestaan in handen had en hun dood
vonnis reeds had geteekend. Hier bleef
hy andermaal staan, en stiet met zyn
voet tegen hunne laatste dorre bladeren,
die daar by een lagen, en hun geritsel
klonk den vernieler onder het voortgaan
als een „welkom" tegen.
„Gy moet vallen," fluisterde hy „ik
zal beter en gelukkiger zyn, wanneer
gy geveld zyt en het kenteeken uitge-
wischt is met hst gedenkteeken aan
eene smarteiyke ontmoeting. Zoo hy
maar een weinig jonger was zoo
zyn geheugen maar niet verstompt ware
en ik hem weder als weleer onder de
oogen treden kon."
Ongeduldig vervolgde hy met sneller
tred zynen weg langs het park naar
het huis, welks lichten een onbestemde
helderheid in den tuin die er voor wis
vetspreidden.
(Wordt vervolgd.)