Dinsdag
21 October.
FEUILLETON.
Mo. 248.
40e Jaargang
1902.
lijke 8tand,
berichten.
jdmgen.
door
sfld
oeren
an de groote mogen^
k ter hand gesteld aai)
igers dier mos
I cbe hoofdstad. De pres^"
Michailowski, zal
en tournee door Eut
veral in da groote at^
acedoniëta te bepleiten
ra-nummer van het dj
Uegeven blad.de „Bifottn°
d, dat tal van dorPt
10 de Bulgaarsone gtet
de Turksche troep(J
gelegd, terwijl
n zich, door naar Bit
en, hebben moeten read™
ile mededeelingen van d
lurkschs troepen er in gt
J tusschen Dschumi
byna volkomen i
e zuiveren.
KA. Uic \v illemstad word
Engelache kruiser ,lnd,i
Juayra is vertrokken 0t
gen naar de vreemdelio
die van honger orako
olge van de maatregel
de Venezueelsche regee.
tryd tegen de opstande,
oétatigable" zal de blot
caoas moeten verbreken
ruiser „Vinetti" ia even
.yra vertrokken, hoogst
net hetzelfde doel.
kruiser „Sucüet" is n
ekomen en heeft protest
sgen de gevangenneming
hman, die later met vet-
i werd vrijgelaten.
- en opstandelingeatroe-
dag en Dinsdag slaagt
Itruoano. De uitslag is
het gerucht dat presi-
rslagen zou zyn, biyti
kruiser .Panther" heeft
den Onnoko geforceerd
ad-Bolivar aangekomen,
zal om de belangend»
ischermen.
i,
i Vlissingen,
5 18 October.
BTBOUWD:
jm. 83 j. en M.
M. de Noojjer, jm.
Haan, jd. 20 j.
'HOU WD
jm. 28 j. en G. Bp'
W. Vader, jm. 23 j.
jd. 21 j.
VALLEN:
er, geb. Janssans, z. -
iujjl, geb. Minnik, z. -
i, geb. van Haneghem, i
rngeveld, geb. Bracks, r.
KLEDEN:
i, man van S. Kooman,
bse, d. 18 j.
t .Makjan" kreeg hedea
hier ter reede een defect
i, waardoor de proefrocnt
estaakt.
telegraaf.
lGE. H. M. de Koningin
op hen Loo aan tafel
Eiand en den heer Vaa
t, president van de»
te Utrecht.
Kuningin-Mjeder keel'
n hat Ljü naar Saeatdjjk
scha stoom schip
-r »An'"
iddumorgon op de reed»
een anker on 45 vadei»
stoomscnip „G.ensan,''
riCQ.j vorljji' gisceteJ
VdOds anker,
en vaa Middelburg
dsone stoomacnip
VLISSINGSCHE HilllAVT
PrtJs per drie maanden 1.30. Franco per post 1. 0.
Afzonderlijke nummers 6 cent. Men abonneert zich by alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks b(j den Uitgever
F. VAN SE VKLSK Jr., Kleins Markt, I. 187.
ABVERTENTEËNvan 1—4 regels f 0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. By directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prjjs slechts tweemaal berekend. Groote letters
on cliché'» naar plaatsruimte,
Vrrse*!»* rUügasiHaiaité sp Soa- an JaestcUgea.
AO.
AfeoHitsflionte-AdveïteEilën op sees? toordeolige voerratrdliE.
BI
De Woningwet.
Nu ds Woningwet in working is ge
treden, geeft mr. N. G. Pierson in de
Economist van October een overzicht
jan hare voornaamste bepalingen om
jasrmade in het licht te stellen hoe V6r
jezi Nederlandsche wet is gegaan, ver-
dor dan de Eagelscho wet op dit gebied,
jn het voorschreven van maatregelen
orn in onze veelal zoo hoogst gebrekkige
woningtoestanden verbetering te brengen
maar tevens om aan te toonen dat de
wet alleen de mogelijkheid tot die ver
betering schiep, maar geenszinB de zeker-
jieid. De wet van 1901 schiep een me
chanisme wjj zullen dat mechanisme in
beweging moeten brengen en het door
onafgebroken werkzaamheid in beweging
moeten houden. De wet kon aan het
wcningspro'Dleem geen automatische op
lossing geven, alleen gelegenheid om het
tot oplossing te brengen, en wanneer
van die gelegenheid niet in ruime mate
wordt party getrokken, komen w(j er
niet. De wet wjjst in de meeste gevallen
den weg aan, die de gemeentebesturen,
vereenigingen en particulieren kunnen
iaalaan om tot verbetering te komen,
maar een verplichting legt zjj by vele
barer voorschriften niet op. De toepas-
siDg zal in de eerste plaats afhangen
van de gezindheid der burgerij, van de
levendigheid harer belangstelling in de
oplossing van het woningvraagstuk. Da
genen die warm zijn voor de zaak,
zullen van hun warmte biyk moeten
geven in woorden en in daden. Op die
plaatsen waar dit nog niet is gedaan
en hoe groot is niet haar getal - zal
men de woningtoestanden moeten bloot
leggen, en dan zullen er dingen voor
den dag komen, men kan er zeker van
zijn, die zelfs den oudsten inwoners dier
plaatsen de haren te bergen doen rpjzen.
Bjj de toepassing der Woningwet
zullen zich vele en belangrijke econo
mische vragen voordoen, meer nog
misschen dan door de meesten wordt
vermoed. Binnen eenigen tyd hoopt de
heer Pierson daarover in uitvoerige be
schouwingen te treden.
Het stelsel der drankwet.
„De Siand<-a.d" m.ent, dat msn den
heer Rink dankbaar mag zyn, dat hij bjj
het korte Adres van Antwoord op de
Troonrede de aandacht vestigde op het
eenigszins spoedeischende karakter van
de Drankwetsquaestie. De urgentie wil
het blad laten rusten maar of men wil
of niet, zegt het, binnenkort komen wjj
toch weer voor het vraagstuk van het
voortbestaan of ondergaan der circa 8000
nog ten doode gedoemde vergunningen
te staan. Na herinnerd te hebben aan
het wetsontwerp van minister Borgesius,
zegt de Standaard, dat bjj dat stelsel
78.)
- Neen, van avond ga ik niet met
mede. Ik ben daar volstrekt niet toe
gestemd, klonk het bijna onbeleefd.
De andere maakte een statige buiging.
- Ah I nu laat u dan vol
strekt niet storen. Signorina Gerline
zal zeer gelukkig zjjn, als zjj haren
getrouwsten vereerder weder ziet terug
keren Maar ik moet u een
'aderlijken raad geven, mijn zoon
"asg het niet haar een bezoek te bren-
8en, zonder een klein geschenk in
diamanten mee te nemen
Men lachte weder. Drummond daaren-
tegen was woedend en spoedde zich
*®g onder luid geschater van de
i de heer Sandau volgde het jonge
als „Schlagwort" dienst deed het spreek
woord „De gelegenheid maakt den dief"
hier dus„Hat bestaan van een kroeg
maakt den drinker." Maar volgens De
Standaard mag niet uit het oog verloren
worden, dat het dusver verkregen resultaat
op dit stelsel nog allerminst het zege!
der doeltreffendheid drukte. Het drank-
verbruik is per hoofd van 9 1 op 8.2
liter gedaald, iets verbeterd dus maar
gaat het aan, vraagt het blad, dit resultaat
bevredigend te notmm? Het getal
drankgelegenhsden slonk met 1/g. Vol
effect zou er volgens „De Stand." slechts
geweest zjju indien de 9 L. op twee
derde d./I. op 6 L. geslonken ware.
Wie beweerde, dat het wegvallen van
7s der drankgelagenhedan er toe geleid
he6ft, om het verbruik met 1/9 te doen
afnemen, zou daarmee volgens het anti-
rev. orgaan, uitspreken, dat de werking
van alle matigheids- en afsctuffmgsge-
nootschappen a&An geljjk n u 1 ware
Het blad dunkt, dat er eer reden
ware, om aan te nemen, dat de ver
mindering van het 1/9 geheel op rekening
van de moreele actie te stellen, en dat,
ware die moreele actie niet zoo krachtig
doorgegaan, veeleer, ondanks het weg
vallen van 8000 vergunningen, het
verbruik nog zou gestegen zijn. De
Standaard wjjst voorts op den invloed
van de sport, de feitsop het veld-
winnen van ascetische denkbeelden onder
studenten en andere jongeluiop het
toenemend bierverbruikde sociaal
democratie is geen vriend van de jenever
enz. Dit alles nu, meent zjj, zou men
stellig onderschatten, indien men beweerde
dat het alles saam geen grooter veischil
dan van 1 L. per hoofd opleverde en
het blad merkt op:
Zoo hier te lande als in het buiten
land is uit dien hoofde van meer dan één
zjj ie zelfs de vraag geopperd, of men
door dit als panaeee aangeprezen stelsel
(het wegvallen van een groot aantal
vergunningen) niet veeleer het tegen
overgestelde bereikt van wat men beoogt,
eensdeels tengevolge van den clandestie-
nen verkoop, en anderdeels, wat veel
erger is, door aanmoediging van het
jeneververbruik en familie.
De Standaard herinnert dan o. m. aan
wat er in Normandië is geschied
Romme vraagt In zjjn werk La lutte
contre l'aicool, p. 161, juist als middel
ter bestrijding van den alcohol, dat
dat men dit privilege van de maximale
vergunning hoe eer hoe beter afschaff-.
By dezen stand der zaak, meent de
Stand., spreekt bovendien de quaostie
van het recht der overheid om het
eigendom aan te tasten, sterk mee
Absoluut geldt dit beletsel niet. Op
meer dan één terrein moet het privaat
belang wjjueu voor wat het volk als
geheel redden kan. Maar biykt hot
middel geen doel te trtffen, is het oen
mislukte proeineming, dan zeer zeker
moet de overheid zich tweemaal bedenken
alvorens zich tot zulk een maatregel
mensoh op zyne schreden. Weldra
kwamen zy in een zeer stille straat.
De bankierszoon nam zijn zakdoek
uit den zak om zich de zweetdroppels
van het voorhoofd te wisschen de
spottende woorden zyner vrienden hadden
hem meer gehinderd, dan hy zichzelf
wel wilde bekennen. By het uithalen
van den zakdoek viel er iets op den
grond, zonder dat hy er op lette. Hy
zette zyn weg voort.
Doch Sandau nam het op het
was een klein, smaakvol notitieboekje
waarop in goud het monogram Theodor
Drummond was aangebracht.
En de advocaat gaf het niet aan den
verliezer terug, maar stak het by zich.
Er kwam een vaag vermoeden by hem
op, dat hy in dit kleine boekje mis
schien de oplossing zou vinden van het
raadsel, dal hem byna dag en nacht
bezig hield.
Het was misschien een dwaas idee,
maar hy kon het niet van zich afzetten.
Daarom behield hy het boekje. Hy keerde
dadelijk naar zyn hotel terug, en sloot
zich in zyn kamer op. Haastig trok hy
zyne handschoenen uit en stak licht
aan, toen nam hy met bevende hand
Tony's zakboekje Wat hoopte
bevoegd te rekenen. Stellig is het niet te
hoog gesteld, zoo men de contante waarde
der vergunningen, door elkaar op f 2000
schat. Voor 8000 vergunningen beteekent
dit de vernietiging van zestien millioen.
Voorwaar geen onbeduidend bedrag. „Sion
zal door recht verlost worden." zegt de
Schrift, maar hier ryst de vraag, of het
recht is zulk een kapitaal, zonder eenige
zekerheid van uitkomst, te niet te doen.
Zeker, de gelegenheid maakt den dief,
Indnn hy op een gegeven oogenbhk
geen andere gelegenheid tot stelen heeft.
Maar wie zou zeggen, dat iemand tot
een dief wordt gemaakt, omdat men
van tien kansen tot stelen die hy heeft,
er hem acht laat, en drie wegneemt
Ons komt daarom voor, dat men wel
zal doen, met zich niet zoo uitsluitend
blind te turen op de vraag, hoe men
c. q. het maximale getal nog zal ver
minderen, maar dat er allicht reden is
om de aandacht veeleer op die andere
vraag te concentreeren, of heel dit
stelsel, dat nog 8000 gelegenheden op
eenmaal zal doen verdwynen, zich voor
de rechtbank der ervaring, van het na
denkend verstand en van het recht
rechtvaardigen laat.
Suiker.
De „Nieuwe Rott. Gt." herinnert aan
het gerucht, dat de meerderheid in den
ministerraad druk bezig was met pressie
op den min. van financiën om tot de
door de suikerfabrikanten begeerde sur-
taxe te besluiten en aan het daarop in
het „Hbld." verschenen bericht, dat veel
had van een officieus communiqué. Men
volgt, zoo heette het daar, in Den Haag
de omstandigheden, die zich in het han
delsverkeer kunnen voordoen. „Het
eenige element van feiteiyken aard,
waarmede men tot dusver zou kunnen
rekenen, is dat tot nu toe de invoer van
suiker in dit jaar niet onbelangryk is
toegenomen." Deze manier van werken
heeft de sympathie van het Rott. blad,
in zoover het voornemen er uit blijkt
zich niet door de bespiegelingen der
fabrikanten te laten leiden. Rekent men
met feiten, voortri. ffaiyk Mits men
dan ook lette op de veröooging van den
prys op de werelJmarktwant ook dit
is een feit. Maar bovendien mits men
zich ook rekenschap geve van hetgeen
Bommige feiten nu eigeniyk bewyzen.
De invoer in Nederland, geiyk deze door
fiscale ambtenaren aop de grenzen kan
worden waargenomen, bewyst-, meent
het blad heel weinig omtrent de vraag
of de Nederlandsche industrie gevaar
loopt. Die invoer toch geschiedt dikwyis
met het doel om weer uit te voeren.
In Nederland geschiedt in geen geringe
mate doorvoer van suiker, hetzy geiyk
deze is ingevoerd, hetzg na raffinage in
onze raffinadei ijen. Ook kan invoer ge
schieden, niet om de binnenlandsche
te „overstrooman", doch enkel om deze
weder te voorzien, wanneer zy vooraf
byzonder veel aan het buitenland heeft
verkocht. In al die gevallen heeft niets
hy er in te vinden. Hy opende het
en vond verscheidene onbeduidende aan-
teekeningen, kleine opmerkingen, adres
sen niets van beteekenis.
De heer Sandau gevoelde zieh teleur
gesteld. Wanneer hy slechts iets vond,
slechts een stroohalm, waaraan hij zich
had kunnen vastklampen slechts
een woord een cyfer dan zou dat
voor hem, als rechtsgeleerde voldoende
zyn.
En weder keek hy blad voor blad
na, Ah wat was dat Daar las hy
Voor Gerline uitgegeven op den ...sten
Mei 18,... voor meubelen, tapyten, dra
perieën, spiegels, 3800 thaler, by den
juwelier 900 thaler, voor toiletten 2000
thalertoen volgden nog eenige hon
derden thalers voor kleinigheden. En dit
alles had het lichtzinnige jongmensch
contant betaald. Hy had dus geld gehad,
en juist den dag te voren was de brief
met acht duizend thaler verdwenen. Hoe
dom en onbezonnen, die enorme uit
gaven hier zoo nauwkeurig te noteeren I
Hy had hiermede zyn eigen vonnis
geschreven.
Do rechtsgeleerde was diep ontroerd
hy beschouwde dit byna als een
wenk des hemelsTevergeefs trachtte
plaats, waarvoor angst behoeft te worden
gekoesterd. En nu vraagt de „N. R. Ct",
of niet de Rijksadministratie voor een
raadsel staat, indien zy enkel let op de
cyt=rs van invoer. De motieven der im
porteurs zyn haar onbekend. Indien onze
industriëelen eens kans zagen door
sterken invoer de Regeering te bewegen
tot een wetsvoorstel van surtaxe, dan
zouden zy enkel met dit doel suiker uit
het buitenland kunnen koopen om,
nadat deze paiadc-suiker haar politieken
dienst had gedaan, haar weer aan Lon
den te verkoopen met de surtaxe als
winst. LaDgs welken weg zou het depar
tement van ftaanciên hier schyn van
werkeiykheid kunnen onderscheiden
Van welke herkomst ook, de suiker op
ons grondgebied heeft, zoolang zij niet
hier in consumtie is gebracht, altyd veel
kans te worden uitgevoerd. Er is eigen
iyk slechts één symptoom, waarop men
kan afgaan. Dit is vermeerdering van
binneniandsch verbruik verre buiten ver
houding van het normale accres. Het is
extraordinaire toeneming van de opbrengst
van den accyns.
Maar zou het geen vreemden indruk
maken, onzen minister van financiën
klachten te hooren uiten over toeneming
van de opbrengst zyner belasting
H. M. de Koningin en H. M. de Ko
ningin-Moeder woonden gisterochtend de
godsdienstoefening hy in de Ned. Herv.
Kerk te Apeldoorn onder gehoor van
ds. C. Hattink.
Sedert eenigen tyd is het gezantschap
van de Zuid-Afükaansche Republiek met
het daarby behoorende legatie-personeel
van de iyat van het corps diplomatique
te 's Graveabaga afgevoerd, hetgeen be
teekent dat de missie thans is opge
heven.
Het boek van Paul Kruger.
Naarmate het tydstip van de uitgave
nadert, wordt meer bekend van den in
houd van het werk, dat, meer dan eenig
ander, de aandacht van de heele wereid
bezighoudt. Zy, die in de gelegenheid
waren op de eene of andere wyze kennis
te nemen van dit stuk bistoire contempo
raine, welke in menig opzicht toch reeds
zoover achter ons ligt, hebben reeds
enkele indrukken bekend gemaakt en
daarmede lang vervlogen herinneringen
wakker geschud, Hoevelen van hen, die
met ademlooze spanning den jongsten
worstelstryd gevolgd hebben, herinneren
zich niet, of meur flauw, dat vyf-en-
twintig jaar geleien Tiausvaal reeds door
Engeland geannexeerd werd en Pretoria
reeds toen de Union Jack van zyne
officieele gebouwen zag wapperen Ook
weet men licht wel, dat er vóór dien
tyd een President Burgers, geiyk na
dien tyd een President Kruger geweest
is, maar wat er tusschea ligt en hoe
de verhouding van die twee Presidenten
geweest is, dat weten maar weinigen.
hy dien nacht eenige rust te vinden.
De grond brandde hom onder de voeten
en telkens kwam hem Arthur Aubri
voor den geest hoe verlangend zou
die thuis naar zyn terugkomst uitzien.
Theodor Drummond junior stond juist
voor zyn schryftafel, waar hy in der
haast een adres wilde schryven, toen
de huisknecht hem een elegant naam
kaartje bracht.
Arthur Sandau, advocaat las
hy. Laat mynheer binnenkomen.
En toen nu de rechtsgeleerde voor
hem stond, was de jonge man getroffsn
door den diepen ernst, die op Sandau's
edel gelaat te lezen was.
Mynheer Sandau, waarmede kan
ik u van dienst zyn? vroeg hy, en het
was of een onverklaarbaar angstig ge
voel hem bekroop.
Gisteren avond deed ik een wan
deling „unterden Linden." Op den
terugweg vond ik een klein notitieboekje.
Het was u uit den zak gevallen. Hier
is het.
Tony's bleek gelaat werd plotseling
hoogrood de schrik joeg hem het
bloed naar het hoofd.
Dat nu, z-ggen degenen die er over
kunnen oordeelen, leert het nieuwe boek,
en dat zal velen belang inboezemen.
Laat ons 't maar zeggen ook ons. Presi
dent Burgera was in zya tyd een ge
vierd man, en toen hy by eene reis
door Europa ook ons bureel bezocht,
konden we niet anders dan dit als een
zeer eervol bezoek beschouwen, Toch
blijft de vraag gewettigd, of hy da man
was voor de Transvaalsche republiek,
althans de Bóeren-republiek toenmaals.
Nu ztjn tegenstander en opvolger te
hooren, belooft inderdaad een historisch
genot van zeldzame waarde.
Maar immeis nog meer weet deze
bejaarde, oud-testam6ntische herders-
figuur te vertellen. Jaren vcordat sreen
President Burgers was, was er een
President Pretorius, en jaren vóór Pre-
torius een President Van Rsnsburg. Dat
is al een veertig jaren geleden, en toen
reeds vervulde deze „voortrekker" eene rol
van beteokenid. Bovendien is het book
niet geschreven om te laten zien wie
en wat Kruger was, maar hoe in de
geschiedenis van de Boeren-republieken
het éen een gevolg van het ander was,
om ons ten aanzien van deze ons zoo
na liggende vuiken den dtaud van da
historie te laten zier.
Een draad, die doorloopt over de an
nexatie van Transvaal in 1877, over de
vryiating in 1881, over den Jameson-
raid in 1897 tot den oorlog van 1899.
Aan iate-re geslaciren om dien draad
verder te volgen, maar voorshands mogen
we dankbaar zijn voor het welhaast te
wachten boek. 't Is ais volgt ingedeeld
Hoofdstuk I. Jeugd en Privaatleven.
II. B;gin der openbare werkzaamheid.
III. Verantwoordelijk. IV. De Burger
oorlog. V. De tweede groote Basuto-
cclog '-n da oorlog tegen de Kaffers in
de Zoutpansbergen 1865 1868. VLPresl-
dent Burgers. VII. Onder Eegelschs vlag.
VIII. De V.-yheidsoorlog 1880 1881.
IX. Paul Kruger, Staats President 1883
1888. X, Paul Kruger ten tweeden male
Staata-Preeid.nt 1888-1893. XI Paul
Kruger's derde Presidentschap 1893
1898, XII. Paul Kruger's vierd9 Presi
dentschap. (N. v. d. D.)
Wering van besmettelijke ziekten.
By Kon. besluit zijn nader vastgesteld
buitengewone maatregelen tot afwending
der pest en tot wering harer uitbreiding
en gevolgen.
Het eerste artikel van dit besluit
luidt ais volgt
„Onverminderd de bestaande bepalingen
omtrent het verboi van in-, door- en
vervoer van lompen, gabruikGe kleding
stukken en ongewasschen iyt- en beide-
goed uit landen en plaatsen, door O.ize
ministers van Binnenlandsche Zaken en
van Financiën aan te wyzen, is in-,
door- en vervoer van onbewerkte wol
en haar, huiden, bontwerk en andere
voor het overbrengen van besmetting
vatbare voorwerpen verboden uit landen
Hat is werkeiyk myn boekje.
Eerst heden morgen heb ik het gemist
en ik dank u, mynheer, dat gy u
zelf de moeite hebt getroost Maar
er is my niet veel aan het ding ga-
legen De bankierszoon was
buitengewoon zenuwachtig geworden.
Zyne lichtblauwe oogen dwaalden on
rustig door de kamer.
Och misschien is er meer aan
gelegen dan gy wel denkt, mijnheer
Drummond. Ik wil oprecht zyn, ik heb
de aanteekeningen gelezen. Misschien
was het eenigszins onbescheiden dat
wil ik gaarne toegeven O, pardon
ik heb u slechts myn kaartje ge
zonden. Laat ik myzelven eerst aan u
voorstellen. Ik ben advocaat in straf
zaken aan de rechtbank te Weenen.
Zyn donker oog rustte nu streng en
scherp op h6t thans geheel kleurlooze
gelaat van den bankierszoon.
En maar, goede hemel, wat
zyt gy bleek geworden 1 Ik kom hier
toch immers niet in myne ambteiyke
hoedanigheid zeide hjj op vroolijken
toon, alsof hy zich een grap veroorloofde.
(TPorcZf vervolgd.)
