40e Jaargang
1902.
ïriehten.
Dinsdag
3 Juni.
ke Stand I EiieiÉÉiilie teficta
.mgen.
acantie der Kamer
weder ter tafel
Ko. 128.
e g a a f.)
De Zierikzeesche
en heeft cassatie
veroordeeling door
tot 5 jaar gevan-
le bekende brand,
angelisatielokaal te
VLISSIIV6
PrtJa per drie maanden 1.30, Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 6 cent. Men abonneert zich bfl aile Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bj) den D i t g a v e r
F. VAM SE VELDE Jr., Kleine Markt, I. 187.
COURANT
AD VERTEN TIÉNvan 1—4 regels f 0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. B{| directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prfja slechts tweemaal berekend. Groots letters
en cliché's naar plaatsruimte.
VsrsehffiS dagtlQka, sj({*ionét>d op Zoo- en feestdagen.
Tel.phoonnnmmer IO.
Abonoementn-Advertoatiün op «fier voordeel!ge voorwenden.
-
singen,
L Mei 1902,
SOUWD:
a. 25 j. 6ü J. M,
A. Versluys, jm.
Kopmeis, jd. 26.J,
32 j. en J. S.
U WD
[edr. 64 j. en J. P,
j. - H. H. F.
jen J. Timmermans,
L E N
geb. Mel, d. J,
jeb. Bdito, d. P.
d. P. Meere-
t. en d. (tweel.)
leb. Bakker, d. -
lien, geb. de Jongh,
bger, geb. Gillissen,
He, geb. den Herder,
1, geb. Vergragt, d.
1 Provoost, z. H
pelge, z. J. Breel,
U. J. M. Verbovea,
lEDEN:
I. 7 w.
purg vertrokken de
ad", kapt. Hansen
diiemastschoener-
ot", kapitein Pearce,
jn Cardiff met een
|aar Vlissmgen voot
i Zoon.
|9.36.
3.21.
li .26.
I2.ll.
2.29.
|1.21.N. M.en Spr.lij
2.07.
Ca tcastand van H. M. de Koningin.
Gisteren ontvingen wy het volgende
telegram, dat wy door aanplakking op
ie gewone w(jze publiceerden
Bulletin van Zondagmorgen 9 uur
Het herstel van H. M. de Koningin
maakt zichtbare vorderingen, zoodat Hare
Majesteit reeds een groot gedeelte van
jen dag buiten het bed doorbrengt en
gisteren voor het eerst in de buitenlucht
is gebracht kunnen wordeD. Ter bespoe-
digiüg van algeheel herstel, zal Hare
Majesteit gedurende eenigen ty'd verbiyf
houden op het kasteel Schaumburg, ge
legen in het Lahndal.
Dr. Roessingh.
L. Pot, arts.
Telegrammen van gelukwensch met
hit herstel der Koningin komen nog
dagelijks, ook uit Indië, op hetLooaan.
Zondagmorgen ontving H. M. uit Rotter
dam een prachtig bloemstuk van de
eebtgenooten van de officieren by het
Ntderl.-Indische leger.
Prins Hendrik woonde Zondagmorgen
de godsdienstoefening by in de Ned.
Herv. kerk te Apeldoorn.
Uit Apeldoorn wordt nog gemeld
H. M. de Koningin, Zaterdag voor 't
eerst genietende van de buitenlucht, werd
naar een schaduwrijk plekje indenaby-
heid van het Oude Leo geleid door den
Prins en de Koningin Moeder en na een
poosje op een bank gerust te hebben
kierde zy weer op dtz Ifde wijze in het
paleis terug. Tydens het verblyf ia het
Nassauscbe zal het personeel van het
staldepartement dienst doen. Een tiental
peisonen zyn daartoe aangewezen en
zullen met 12 paarden en 6 rijtuigen
onder leiding van een stalmeester den
9an Juüi Daar het Lahndal vertrekken.
De maatrt gelen op het Loo voorbereid
schynen er op te duiden dat het voor
nemen bestaat na afloop van de reis den
zomer verder op het Loo door te brengen.
De wet op de krijgstucht.
Als een aanduiding, dat de schorsing
der beraadslagingen over het ontwerp
van wet op de krygstucht niet zal
leiden tot een ontslag-aanbieding van
den minister van oorlog, mag gelden
dat gerieraal Bergansius met de minis
ters Lotff en Kruys en den regeerings-
commissaris professor Van der Hoeven
Zaterdag byna den geheelen dag in het
departement van justitie vergaderd heeft,
geiyk sedert den aanvang van de be
handeling der militaire strafwetten, op
de dagen, dat de Kamer niet vergaderde
is geschied.
Blgkbaar is dus beraadslaagd over
een mogeiyke voortzetting der behande-
20.)
In een oogwenk kwam Betsy tot zich
zelve en begreep zy al het onbeleefde,
het krenkende van haar ongepaste lach
bui. Zy trad op hem toe en stak de
hand uit.
«Ach, mynheer Brandenburgh," zeide
zij verlegen, „waarlyk ik wilde u niet
I heleedigen, het spjjt my dat ik zoo kin
derachtig was, toe vergeef my."
Hy had dat ah gedaan nog vóór zij
uitgesproken had.
,Ik heb u niets te vergeven," ant
woordde hy, «ik was dwaas hoop te
durven koesteren, ik heb waarlyk zooveel
beminneiyks niet, dat een mooi, schit-
terend joDg meisje als u, genegenheid
voor my zou kunnen krygen."
Hij hield haar hand nog even vast
lieg, waarmede trouwens overeenkomt
het feit, dat het ontwerp op de krygs
tucht bovenaan op de agenda voor
Dinsdag is gesteld. (N. Ct.)
Organisatie Kamers van Koophandel.
Onder vo irzitterachip van den heer
Aug. Hendriobs, voorzitter van de
Amsterdamscbe kamer van koophandel
en fabrieken, ve: gaderden Zaterdagmiddag
halfcwee ten stadhuize te Amsterdam
ongeveer 70 afgevaardigden van kamers
van koophandel en fabrieken uit den
lande.
De voorzitter herinnerde aan het
schema van wet, dat 17 Februari 1898
der regeeriog werd aangeboden door
een commissie tot reorganisatie van de
K. v. K. en F. ter verkryging van een
betere indeelirrg en vertegenwoordiging
van handel en ny verheid in de K. v. K.
Het resultaat is eenvoudig nihil ge
weest. De voorzitter stelde tharrs op
den voorgrond, dat dit schema g. heel
ter zyie gesteld zal worden en dat de
afgevaardigden thans byeengeroepen zyn
door de Amsterdamsche Kamer om te
beraadslagen over nieuwe voorstellen,
tot reorganisatie, die gedaan zullen
worden.
Hierna werd de volgende motie in
bespreking gebracht en goedgekeurd.
„De afgevaardigden van de kamers van
koophandel en fabrieken, te Amsterdam
vergaderd op 31 Mri 1902,
van oordeel, dat de tegenwoordige
regeling ten aanzien van de kamers van
koophandel en fabrieken niet voldoet
aan de eisehen, welke gesteld behooren
te worden aan een van overheidswege
ingestelde virtegenwoordiging van handel
en ny verheid, spreken den wensch uit
dat een regeling van deze verttgen
woordiging worde getroffen waarby
a. de ondoeltreffjnde regeling van het
kiesrecht wordt hei zien
b. aan de Kamers de op haar gebied
onmisbare bestuursbevoegdheden worden
verleend
c. de gelegenheid wordt geopend voor
de Kamers, óJk door steun uit 's rijks
kas, de beschikking over voldoende
middelen te verkrijgen
d. regelen worden gesteld voor het
samenwerken der Kamers."
Liberale Unie.
Zaterdag werd te Amsterdam de
jaarlijksche algemeene vergadering ge
houden van de Liberale Unie.
Bij den aanvaDg der vergadering
werd onder applaus besloten een telegram
van gelukwensch te zenden aan H. M.
de KoniDgin met haar herstel.
De voorzitter, dr. Ruyscb te 'sGra-
venhage, opende de bijeenkomst met
een rede, waarin hy herinnerde aan den
strijd bij de stembus van 1901. Te
voorzien was, dat, na de totstandkoming
der sociale wetten, onder het vorige
Ministerie velen zouden vreezen, dat ten
en zy zag hem aan.
Wat zag hy er stijf en ongemakkelijk
uit, wat had zyn stem weinig klank,
wat was hy buigeriyk, zoo heel iets
anders dan Victor met zyn losse, gedis
tingeerde kleeding, zijn ongedwongen
manieren en zyn aristocratisch voor
komen. Er kwam een zonderlinge uit
drukking op haar gelaat, toen zy die
twee by elkaar vergeleek.
„Ik wil mijn dwaasheid tenminste
eenigszin3 verdedigen vóór ik ga," ver
volgde Brandenburgh. „Ik was wal over
tuig! dat je me niet daleiyk zoudt
kunnen liefhebben, maar ik zei tot rny
zelve „Zij is heel jong, zy heeft nog
niet veel menschen ontmoet, haar hart
is nog geheel vry, ik heb de middelen
om haar het leven volop te doen ge
nieten, ik zal haar zóó met liefde en
zorg omringen, haar wenschen zóo voor
komen en toestaan, dat zy eindigen zal
met mij een beetje genegenheid voor mijn
onbegrensde teederheid te schenken."
„Het leven volop genieten." Betsy
glimlachte bij die woorden, zy had haar
bestaan reeds als een teleurstelling leeren
beschouwen. Het aanbod dat haar hier
gedaan werd zou haar afleiding, ver
strooiing bezorgen. Het zou haar verlossen
behoeve van de minder bevoorrechten
nog mser offers zouden worden gevraagd.
Doch de nederlaag by de stembus is ook
voor een groot deel te wyten aan de
verdeeldheid in eigen boezem.
Onder herinnering aan hetgeen tot de
scheuring in de liberate party aanleiding
gaf, zei spr. dat de Liberale Unie g36n
ander standpunt kon innemen.
Na het optreden van dit Ministerie
wordt gevreesd dat de sociale hervor-
mtDgenop den achtergrond zullen geraken.
Blijkt dat het geval te zyn, dan ligt
voor de haDd een krachtig propagan-
deeren voor grondwetsherziening om te
komen tot algemeen kies echt als bedoeld
in paragraaf 1 van het program der
Uoie.
De Unie moet zich den t|jd tot de
komende verkiezingsperioden ten nutte
maken om den eisch van het stellen
van behooriyk geregeld kiesrecht nader
voor te bereiden. Reeds is een commis
sie met dezen arbeid aangevangen, die
aan het hoof ibestuur rapport zal uit
brengen.
Tevens zal de Unie haar roeping om
op zedeiyk, stofftiyk, geesteiyk en
hygiënisch gebied in 't belang der
zwakken werkzaam te zyn getrouw
blijven.
Biykens het jaarverslag zya thans by
de Unie aangesloten 49 vereenigingen
met 8000 leden.
Tot leden van het bestuur werden
gekozen de heeren mr. Goeman Borgesius
en C. L'-ly te 's Gravenhage en mr. P.
Rink te Tiel.
Hierna hield mr. H. Ph. de Kanter
eens reds over Armenzorg. Hy bepleitte
de noodzakeiykheid eener nieuwe wet-
telyke regeling en wees op verschillende
leemten in de tegenwoordige armenzorg
waarin het wetsontwerp Borgesius ver
betering had willen breng ;n. De intrek
king van dit ontwerp door hei tegenwoordig
Kabinet werd door spreker gelaakt en de
ktrkeiyke armenzorg scherp gecritiseerd.
Vier hoofdpunten voor een anti-revolu
tionair gemeente program.
De Standaard betoogt, dat in de raads
vergaderingen do antirevolutionaire be
ginselen niet in die mate in het geding
kunnen komen als op het Binnenhof.
In de gemeenteraden toch komt veel
meer behartiging van de stoffelyke be
langen, binnen de grenzen der ryks-
wetten, aan de orde, dan het pleiten
voor de politieke beginselen.
Maar het blad wyst er op, dat de
raad, behalve admistiatief college, ook
overheid is, die zelfstandig een taak te
vervullen heeft, zoo ten opzichte van het
verleenen van steun, b.v. door subsidiën,
aan inrichtingen of stichtingen van
onderscheidenen aard ten aanzien van
het beheer van gemeente inrichtingen,
welk beheer ook meebrengt dat de ge
meente, althans in degroote steden, een
heirleger ambtenaren in dienst heeft
ook ten opzichte van d6 politie-maat-
van het eentonige leven, dat zy in den
laatsten tyd leidde en dat haar ondra-
galyk werd. Alle verandering scheen
haar dienstig. Bovendien werd er nog
een ander gevoel in haar wakker, iets
dat zij niet onder woorden kon brengen,
dat met Victor in verband stond, dat
haar voortdreef en haar deed zeggen
„Zoudt u waarlyk tevreden zyn, mijn
heer Brandenburgh, met het vooruitzicht
dat de achting en eerbied van het heden
misschien in de toekomst genegenheid
zouden kunnen worden
Een straal van blijdschap verhelderde
het bedrukte gezicht van den weduwnaar.
„Ik zou niets anders durven verlangen.
Ik heb je zóó lief, Betsy, je zoudt wel
eindigen met van my te houden maar
ach, het is immers onmogelyk, je lachen
van zooeven heeft my dat maar al te
duideiyk bewezen."
„Laat ons daar maar niet meer aan
denken," hernam Bstsy, „scbryf dat op
rekening van ai wal u wilt, van mijn
zenuwachtigheid of van myn verrassing.
Kom, laten wy de zaak maar uitmaken,
ik deck, dat ik 't verstandigst handel,
wanneer ik myn best doe uw hoop in
de toekomst te verwezeniyken."
Haar stem klonk koel genoeg en dat
regelen, noodig voor de rust en de orde
en de publieke eerbaarheid.
Is mee nu overtuigd, dat deze drie
onderworpen terdege ook door politieke
beginselen beheerscht worden, dan zijn
al dadeiyk drie hoordpunten voor een ge-
meenteiyk program aangegeven lo. het
subsidie stelsel2 3. het vraagstuk van
gemeente exploitatie en in verband daar
mede een stuk sociale wetgeving in be
trekking tot de gemeente-ambtenaren j
So. de politie-verordeningenwaarby
dan ten slotte 4o. komthet onderwys.
Ten aanzien van het eerste punt zyn
de antirevolutionairen het eens, dat uit
de gemeentekas geen gelden mogen
worden uitgereikt, in den vorm van su,bsi-
diëo, aan inrichtingen, die om princi
pieels redenen niet toegackeiyk zyn
voor alle ingezetenen, ot aan stichtingen,
waarvan niet alle richtingen in de ge
meente kunnen profiteeren.
De kwestie van de gemeente-exploi
tatie is geen zuiver beginselkwestie.
Daarover kan van gedachten gewisseld
worden.
Het derde hoofdpunt voor oen ge
meente-program betreft de politie veror
deningen, by het opmaken waarvan de
gemeenteraad een vry ruime bevoegdheid
heeft en waarby onze beginselen zeer
zeker aan de orde komen. Slechts hebben
we hier te wijzen op vetbods-bepalirgen
tegen ZoDdagsontheiliging en tegen de
schending van dé publieke eeibaaiheid.
Hinderiyk en stuitend is in tal van
gemeenten, vooral in de gcoote steden,
de vryh6id aan kooplieden in fruit en
andere artikelen verleend, om langs de
straten, onder en na de godsdienstoete-
niDgeD, hun waren met groot geschreeuw
aan te pryzen. Daartegen vermag de
gemeenteraad, door bepalingen in de
poiitie-verordeningen, zeker wel iets te
doen, al is het ons ook bekend, dat de
Zondagswet het verkoopen van „geringe
eetwaren" (art. 2) op Zondag niet ver
biedt.
Een gewichtige roeping hebben onze
raadsleden voorts ten aanzien van de
publieke earbaarheid. Voor zoover de
Rykswet dit toelaat, heeft de gemeen
teraad te zorgen, dat in de politiever
ordening worden opgenomen bepalingen
tegen het vertoonen van alles wat zede-
kwetsend is. Maar vooral ten opzichte
van de prostitutie hebben onze antire-
volutionaiceraadsledengeea onzeker geluid
te geven. De overheid mag in geen ge
val door eenige politiebepaling sanctie
gsven aan het bestaan van bordeeien
of gelegenheden voor prostitutie. Daar
over is ieder antirevolutionair het eens.
Niet slechts tegen de regleüienteering
van de ontucht, maar tegen het bestaan
\ai ontucht moet ieder antirevolutionair
raadslid steeds zich krachtig verzetten.
Een vierde hoofdpunt raakt het onder
wys. Voor raadsleden, die voorstanders
zyn van de byzondere school, is de
onderwys-kwestie oen van de meest
lastige dar gemeento-vraagslukken. De
wet toch schryft voor aan alle gemeen-
was ook haar houding, toen de van geluk
bedwelmde minnaar op haar toetrad
maar hy zag dat niet, zy onttrok zich
vry snel aan zyn omhelzing. Zij voelde
den lust, opnieuw in een lach los te
barsten, met verraderiyke macht by zich
opkomen en om den vyand te bedwin
gen zeide zy zonder Brandenburgh aan
te zien
„Wij moesten nu naar mama gaan
en haar het heugelijk nieuws 't eerst
meedeelen."
Mevrouw Vredevoort was verrukt dat
de zaak zoo goed was atgeloopon. Pa zei
heel laconiek, toen hem verteld werd
dat het engagement er door was„Nu,
het kan my niet schelen, jullie moet het
zelf maar weten," en veider praatte hy
er niet over.
„Je blijft natuuriyk eten, Henri," zei
mevrouw Vredevoort, haar aanstaanden
schoonzoon terstond by zyn doopnaam
noemende, „en je begrypt dat er vandaag
nog aan Clara moet geschreven worden.
Ik weet wel, lieve Bttsy, datjijdaarnu
geen lust toe hebtneen, zooveel tact
heb ik nog wel om in te zien, dat een
jong meisje den eersten dag van haar
verloving geen hoofd heeft tot brieven
achryven. Maar Clara moet zoo spoedig
teraien, om het bestaand openbaar on-
i derwys niet slechts teduldeD, maar ook,
s voor zoover het noodig is aan den eisch
der wet te doen beantwoorden. Hier
komen allerlei onderwerpen ter sprake
de salarieering, de bevordering en de
benoeming van openbare onderwyzers,
het tooziih". op het onderwys, de school-
bouw, enz. Hieromtrent b.slaan, dat
spreekt wel vanzelf, onder ons, anti
revolutionairen, allerlei gevoelens, waar-
over, wanneer het eens mocht komen
tot de vaststelling vrn een antirevo
lutionair gemeente-pregram, zeker wel
vooraf terdege van gedachten zal ge
wisseld worden.
Anders is dit ten aanzien van de
kwestie der rechtsgeiykheid tusscben
bijzondere en openbare onderwyzers.
Zoolang de Rykswet aan de gemeente
voorschrijft het stichten en onderhouden
van openbare scholen, spreekt het van
zelf, dat van die rechtsgeiykheid slechts
in zeer geringe mate sprake kan zyn.
Te maer, daar de wet den gemeenteraad
verbiedt de byzondere lagere scholen
te subsidieeren uit de g-m entekas.
Evenw 1 bestaat dit verbod niet ten
aanzien van de bijzondere bewaarscholen.
Het ligt dus op onze lyn om onder
de punten van een antirevolutionair ge
meente-program op te nemen subsidi-
eering der byzondere bewairscholer.
Trouwens, in den gemeenteraad van
Rotterdam is eon dergeiyka poging reeds
aangewead, hoewel zonder succes.
Ook het verleenen van prem'ën aan
leerlingen der byzondere scholen voor
getrouw sohoolbézoék van gemeentewege,
behoort door onze antirevolutionaire raads
leden bevorderd to worden. In dien geest
werd dan ook, aanvankelijk niet zonder
succeB, in den Haagschen gemeenteraad
van onze zyde gehandeld.
Over het benoemen van byzondere
ouderwijzers voor het gemeenteiyk ber-
halingsonderwys zullen we nu maar
zwygenofschoon dit punt natuuriyk
ook de aandacht verdient voor een pro
gram.
Het plaalselyk Haarlemsch comité der
lichtingen '95, '96 en '97 besloot dili
gent te b!|j ven nu door verwerping van
het amendement-Drucker slechts twee
der lichtingen worden vrygesteld.
Verworpen werd een voorstel om te
protesteeren door algemeene tydeiyke
dienstweigering. Wel zal het verzet
tegen de oproeping worden voortgezét.
Op de algemeene byeenkomst zal de afd.
Haarlem voorstellen een vrouwendepu
tatie te zenden naar de Koningin en
sympathiebetuigingen te vragen van alle
vereenigiDgen hier te lande. Een
reuzenadres dus.
De minister van oorlog heeft bepaald
dat wegens behoefte aan onderofficieren
by het Oost-Indisch leger, van de korp
sen weder voordrachten tot overplaat
sing dezer categorie van militairen kunnen
worden iBgezonden. Zy die voor eene
mogelijk in onze vreugde deelen. Wat
zal zij verrukt ztju. Wat zou ik niet
geven om haar stralend gezicht te zien
als zy verneemt, dat het levensgeluk
harer dierbare zuster nu voor goed ver
zekerd is."
Het doet er voor 't oogenblik niet toe
of Clara's gelaat straalde toen zy de tyding
ontving en of haar gewaarwordingen al
of niet van aangenamen aard waren,
genoeg zy 't te weten, dat zy, toen zy
een week later thuis kwam, Betsy snik
kend om den hals viel, Brandenburgh
krampachtig de handen drukte met de
stamelende woorden „maak myn lieve
ling gelukkig," en 't dien dag geraden
vond aan tafel een soort van fl mwte te
krygen ten gevolge van al dezé hevige
aandoeningen.
Er volgde een tyd van allerlei drukten.
Brandenburgh had terstond zyn verlan
gen te kennen gegeven, dat het engage
ment niet lang zou duren en het huweiyk
zou in de helft der maand Februari
voltrokken worden.
(Wordt vervolgd.)
