EO
Zaterdag
17 Mei.
40e Jaargang
fio. 115.
1#02.
I» '°„so>él
flifin
ansche Wijnen cn Cognacs,
YL AARDINGEN,
(ienstbode.
TOOMTRAH
iingen-Middelbiiri.
lig 18, Maandag 19 en
insdag 20 Mei a. s.
II
EGEGËYE N.
ïn len en 2en Pinkster-
lijdt de Tram van en
het Badhuis, als met de
I-dienstregeling, terwijl
Yam van 10.15 's-av.
lissingenwegens de
Irten, eerst naar het
lis rijdt, en in verband
lede de Tram van 10.20
jddelhurg op die dagen
.10 zal vertrekken.
A. DE BREUCK.
f£5FER-5CHEEGE.
ber 1902.
fffinefcgat dagelfks, iit$»send«]r4 op Ion- es feestdagen.
iiHÉÉclie bsrloiiieiL
FEUILLETON.
5 dubb. Capsules
v00r Me kopPefl I
per doosje U.UD
i wedAUÊ H - van ZwüNDREai
loordstraat, vraagt begin jUn| I
|tte
De Directeur,
|)0MTKA HDIENST
ASSIl?aEH BB 2J..DBELB17BO 7.1
flissisgsn Rtmrn vm 4 50 (alten
•Sagen) 5 56 po» ZeümarklJS
I U~ 1145 U 12 30 115
3 30 4 15 5 10 5 55 6 55 7 45
10 15.
■ddeiburg n&ar Ztümorit Vlütii'
20 (alleen op werkdagen! 6 23
|15 1150 nra 12 35 1 20 2 -5
4 20 5 15 6 7 7 20 8 25
10 11
INGSCHI HAVENDIENST.
■iasingea :vse. 66 20 77 50
9 10 S 40 10— 1020 10#
|S0 12— am 1 10 1 30 2 22:
20 8 40 4 4 20 5 5i
7 80 7 50 820.
Buitenslrüa vm 6 10 6 30 7 10
10 9— 9 20 9 50 1010 10 30
|10 1150 12 10 m 1 20 140
2 50 3 10 8.80 3 60 410 430
6 40 7 20 7 40 8— 8 30,
XKTIJD
a. 11 50..) b) ara 3 30 en 6 20 o
am t2 1oa) 3 55 6 50
25 nm 1 55a) g) en 445
j 45 215a) >5 05
J tl 50a) bi au 3 30» 6 20e)h)
|m 12 10a) 3 50 6 40h)
GS-
kerke vm 8 10
8 50
i naar Breskeu», Borselsn ea
20 naar Brenke is ten hoogste
J hoogste 15 minuten,
tan Vlissingen naar Boreeeltn
laakt.
|de boot van 1.55 van Neuzen
minuten.
Ilgende dagen wordt op deze
I-ten ea het aposrwegstitisn
VLissmieseoE courant
PrtJs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50.
Aföcnderlyke nummers 6 cent. Men abonneert zich by alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks by den Uitgever
F. VAN BE VELDE Jr., Kleine Markt, X. 187.
ADVERTENTIÈNvan 1—4 regel» 0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. By directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prjjs aleehta tweemaal betekend. Groots letters
en clich&'s naar plaatsruimte.
Telephoonnummep ÏO.
Abcvnomonts-AdrertentiSn op «eer voordeelige voorwaard en.
«te
Wegens het Pinksterfeest
verschijnt de „Vlissingsohe
Courant" aanst. Maandag
NIET.
Algemeen depót van dicipline.
Ia de N. R. Ct. trtffon wj) het vol
gende ingezonden stuk aan van den
beer W. G. Spronken, den sinds 1 Mei
afgetreden commandant van het alge
meen depot van discipline
Heden den 15en, is het acht volle
dagen geleden toen bovengenoemd Depot
in de Tweede Kamer, zoowel van uit de
banken der afgevaardigden, als van de
Ministerstafel ter sprake gebracht werd,
6n daarbij de opstellen in drie opeen
volgende atteveringen van den Mtlitaire(n)
Spectator van 1900, van den heer mr.
Wesenhagen, dienst deden.
Kalm wachtte ik af wat door den heer
auditeur-militair Wesenhagen daarover
den volke zou verkondigd worden, ten
einde misverstanden weg te nemen.
Tot heden is dit echter, voor zoover
my bekend is, niet gebeurd, en moet
ik dus wel denken dat mr. Wesenhagen
door drukke bezigheden verhinderd is,
en dit nu maar aao mij overlaat. Dit is
dan ook aan my wel toevertrouwd; en,
men heffe binnen korten of na langen
tijd hex Depot van Discipline op, zoowel
Kamerleden als het volk van Nederland
heeft er toch wel belang by te weten,
of er werkeiyk eene inrichting bestaat
waar vreeseiyke toestanden, barbaarscbe
straffen en onmenscheiyke behandelingen
plaats hebben.
Antwoord gevende vóór en iu plaats
van den, als gezaghebbend autoriteit in
deze zaak geciteerd..n mr. Wesenhagen,
zeg ik
a.Toen mr. W.zijne critiek schreef, was
Z.Ed.Gestr., hoewel toen sinds byna (of
ruim) tien jaren belast met de behan
deling van militaire delecten, voorko
mende by dat Depot, nog nimmer in
Vlissingen geweest. Daardoor was het
mogelijk dat Z. Ed. Gestr. my per brief
eeDS vrosg, of het waar was dat er een
provoostlokaal was, waarin een groot
ijzeren rooster als vloer diende boven
de daaronder kabbelende zeegolven.
Daardoor was het mogeiyk dat toen
Z.E G, eenige maanden n a dat hy zyne
critiek bad geschreveD, eindeiyk eens in
de Depotkazerne een bezoek bracht, en
toen twee opeenvolgende dagen den ge-
heelen dienstgang by woonde, de woon
kamers, de arrestkamers, de kookinrich
ting, enz. bezocht, Z. Ed. Gestr. zijne
groote voldaanheid uitsprak, en van de
arrestantenkamors getuigde „ze zyn zeer
netjes en zindelyk, en nog mooier dan
in de Grenadiers-„kazerne".
b. Erkennen moest mr. Wesenhagen
j
»Hy bleef geheel alleen achter. Dat
was vreeseiyk, niet waar In de eerste
i maanden dacht ik som3 dat hy zinneloos
zou worden van verdriet.
«En toch, Betsy, benydde ik dien man,
cn er waren oogenbtikken dat ik myn
«ven zou hebben gegeven, voor één
enkel uur van die reine, verheven smart.
<ant, weet ge, zyn zon was wel onder
gegaan, maar zy had lichtblauwe, vio-
et» en gouden tinten achtergelaten.
rr?a Ttouw Wt,s kem wel ontnomen,
h aar kil ba4 zijn ideaal niet verloren
."'^'enkrans van liefeiykheid en on
F u'" Echtte nog schooner om het hoofd
"00de dan om dat der levende haar
zegend beeld hield hem terug van alle
aadzyn verleden vulde zyn toekomst
daarby, dat de zondaren, die in die jaren
voor hem verschenen waren, hem heel
wat onwaarheden hadden opgedisebt, en
de toestand geheel anders was dan
hy zich had voorgesteld.
Ik merk nu verder nog op dat esnigen
tyd vóór het schrijven van mr. Wesen
hagen, eene reeks voorstellen tot ver
andering en wyziging van sommige regels
en voorschriften in behandeling wareD,
en, hoewel een paar maanden na die
critiekvoericg pas reglementair vastge
steld, volstrekt niet waren een gevolg
van die critiek.
Verder dat er aan den man in de
arrestkamer na de bedoelde wyzigingen,
evengoed als aan den arrestant by de
korpsen, steeds en altfld stroozak met
deken (by felle koude heb ik wel eens
drie dekens 's nachts Jaten verstrekken)
gedurende den nacht gegeven wordt.
De straffen zijn precies gelijk aan die
by den troep en bestaan uit politiekamer,
provoost, ca hot en strafexerceeren, én,
voor hen die eenige dagen in de week
mogen gaan wandelen, in het intrekken
van die vergunning voor éan of twee
of drie dagen.
Mr. Wesenhagen schreef, en in de
Kamer sprak men over lange, zeer lang
durige provoost- en cachotstr; ffen, en
noemde periodes van acht maanden. Ik
verklaar dat de langste tyd dat iemand
in de arrestkamer verwylde, tijdens my'ne
bevelvoering, van 13 Juni 1898 tot 1
Mei van dit jaar, precies 54 dagen is
geweest, dat is dus nog geen 8 weken.
Trouwens, als zoo'n zondaar maar
aanhoudend voortgaat om, ook in de
arrestkamer, indisciplinair te handelen,
kan men hem natuuriyk, met den besten
wil niet ontsjaan, en toen my eenmaal
buldeiyk bleek dat het een der mannen
er om te doen was, om op dio maDier
uit den dienst to komen, heb ik hem
ter verwijdering voorgedragen, wat toen
ook onmiddeliyk van hooger hand werd
goedgekeurd.
Dat er In de Kamer gevraagd werd
om byzonder geschikt personeel als
kader by het Depot te plaatsen, is eene
zeer begrypelyke vraag, maar ik duri
verzekeren, dat maar zeldzaam eenig
kaderlid gezonden werd, dat, tact en
teiaardheid missende, moest worden
afgelost, en dat de, in de laatste vier
jaren, daarbij dienende officieren, voor-
b.elden van kalme bszadigheid zijn,zich
volkomen bewust dat onze roeping was,
de menschen weer op het goede pad te
brengen, zoo 't maar eenigszins mogelyk
Wc.S.
Hoe iemand er aan is gekomen om
te klagen over de wtidbeostachtige ge
dragingen der Klassianen, schrik en
-angst verspreidend over geheel Walcheren,
't is nu een volkomen raadsel.
Ik heb de Handelingen niet ter myner
beschikking, zoodat ik niet kan nagaan
of de te Middelburg wonende afgevaar
digde in de Kamer was. Ik moet ver
onderstellen van niet, anders had Z.
aan. Maar ik, ik was ook jong, en ik
had ook bemind met die liefde, die tege-
iykertyd godsdienst en geloof is, en myn
heiligenbeeld viel van het voetstuk, en
ik moest zelfs de scherven in hat gtuis
vertrappen waarin het neerstortte. Hem
had de vrouw gemaakt tot een wezen,
dat zich aangetrokken voelde tot alles
wat groot is bd edel, mij deed ze ont
kennen dat er zelfs iets goeds of ver
hevens in de wereld te vinden is, mij
deed zy trachten lichaam en ziel te
verwoesten in vermaken waarvan ik
walgde, terwyi ik ze genoot. Kortom de
smart maakte hem tot een godheid my
herschiep de ontgoocheling in wat ik ben,
een ellendig wezen, zonder iets goeds
dat eenvoudig voortleeft, omdat hy 't niet
de moeite waard vindt zich zelf met
den heldenmoed te wapenen die er voor
een enkel oogenblik noodig is om de
wereld vrijwillig te verlaten en dat op
de meest materialistische wyze van het
leven neemt wat het geven wil."
Victor zweegthans had hy niet ge
sproken op die koude, onverschillige
manier die hem anders eigen was.
Hy bleef een oogenblik in gedachten
verzonken zitten; toen hy de oogenop
sloeg, ontmoette hy die van Betsy, die
Hoog Ed. Gestr. zeker tegen die woerden
protest aangeteekend.
Eerstens komen de Klassianen, als zij
gaan wandelen, nimmer buiten de grens
der gemeente Vlissingen, en tweedens
laat ik den geachten lezer zelfoordeelen,
als ik verklaar, dat try nimmer, noch
officieel, noch officieus, van politie of
van eenig inwoner de minste klacht
over het gedrag dezer wandolaars ia
gedaan.
O /er het koortsland Vlissingen behoef
ik niets te zeggen, de Minister antwoord
de afdoende. Ik voeg rr alleen nog by
dat in de laatste vier jaren niemand
overleed, en het laatste stergeval dateert
van 1896, (tengevolge van buikvliesont-
steking.)
Sinds half Juni 1898.- tot heden waren
er drie ernstige ziektegevallen. Twee
daarvan kwamen ziek van hun korps
aan, de derde wordt op dit oogenblik
aan typbeusa koorts nog verpleegd.
Ook Wij verklaren eat het gedrag der
klassianen, buiten de kazeru-nooit eenige aan
leiding tot klachten of opmerkingen heeft ge
geven. Red. VI. Ct.]
Da toestand van H. IS. de Koningin
Dr. Roessingh beeft isteren de directie
van het gemeente-zieke huis te's Graven-
hage weder aanvaard n ook de consul
tatieve praktyk hervat.
Hr. Ms. geneesheer denkt de Koningin
aanst. Zaterdag weer te gaan bezoeken.
Als een bewys van de sympathie, die
het aanvankeiyk herstel van H. M. de
Koningin ook in het buitenland verwekt,
kan worden medegedeeld, dat dr. Roes
singh in de jongste dagen uit verschil
lende plaatsen van rropa, met name
uit Bui!.- te:, d, Krar .yk en Engeland,
van collega's telegrammeD, brieven of
briefkaarten ontving met harteiyke
gslukwenscbenover de gelukkige wendiLg
die ten slotte de behandeling van H. M.
onder leiding van de geneesheeren heeft
genomen.
De ontsmetting van de vertrekken
van H. M. de Koningin zal waarschyn-
iyk heden plaats hebben. Voor de her
stellende hooge patients worden vertrek
ken in een ander deel van het paleis in
gereedheid gebracht.
De ingetrokken Armenwet.
De Maasbode geeft als haar oordeel,
dat hot christelyk ministerie volkomen
geiyk haf, toen 't by zyn optreden het
Ontwerp Armenwet van Borgesius, al
dadeiyk op de 'lyst zette van de inge
trokken wetsontwerpen.
De rechtvaardiging van dien maatregel
kan ieder putten uit de aandachtige
lezing en ontleding van dit Staatsstuk
maar wordt nog duideiyker uit de rede,
door den heer B. dezer dagen te Wehe
tGr.) gehouden.
Datgene uit bedoelde rede, waartegen
de Maasbode bezwaar heeft, teekent zy
kort aldus
bem vol tranen aanstaarden. Hy trad
op biar toe en kuste ze weg. Zy liet
hem begaan, zonder den wil of den moed
te hebben hem af te weren.
„Je moogt niet bedroefd zyn, kindlief,"
hernam hy zacht en zeer vriendeiyk.
„Ik sprak meer tot mij zelf, ik had
moeten bedenken wie er oy was. Nu
ik heb je doen zien dat ik het nog niet
ver in de kunst van vergeten gebracht
heb. Maar kom aan, nu is het over, kyk
me eens aan, ik mag nooit weer tranen
in die lieve oogen zien om mijnentwil,
waarachtig ik ben ze niet waard."
„Waarom spreekt u met zoo'n min
achting over uzelf, mijnheer Victor 7 Ik
weet zeker, dat u zoo slecht niet zyt,"
zei Betsy eenvoudig.
„Slecht 1 Ach neen, dat ben ik ook niet,
ik heb nooit een misdaad gedaan of
iemand met myn wil en weten in 't onge
luk gestort. Ik beu alleen wat de meeste
meoscaen zyn, ofschoon weinigen den
moed, of zoo je wiit de onverschilligheid
hebben er voor uit te komen, n.l. een
groote eg.,'iet. Maar,* vervolgde by op
geheel anderen toon, „nu genoeg hier
over. Kom, ik heb lang genoeg gezeten,
ga je mes wat rondloopea, Betsy?"
„Ik kan niet, ik moet mijn brief nog
„De kerkeiyke armenzorg heeft haar
schaduwzyde. Vaak wordt «e beschouwd
als een familiezaakje. Heel dikwyis
wordt door haar hulche'ary gekweekt.
In de middeleeuwen predikte men veel
minachting voor wereldsGhe goederen.
Men liet niet alleen de bedelaars toe,
men vormde zelfs bedelaarsgilden, ge-
sanctionneerd door de overheid. En dat
onze armenwet slecht is en weinig
vruchten draagt, ligt onder meer ook
aan „het denkbeeld der middeleeuwen,
dat geven op zioh zelf een goed en
zaligmakend werk is" enz.
Na deze schets van het door den heer
B. gesprokene, komt het blad tot de
gevolgtrekking
„Een betere armenwet moet er
komen.
„De armen, zjj kunnen niet wachten,
geen dag en geen racht wy zeggen
het dr. Kuyper volmondig na.
Hulp moet er geboden, maar de armen
het allereerst zullen luide uitroepen
„Non tali auxilio
„Immers bij eene armenzorg, die het
geven om wille en ia naam van Christus
formeel op zy zet, om er de harde kille
bureaucratie en de moderne centralisatie
voor in de plaats te schuiven, kan geen
Christeiyke Staat op den duur baat of
vrede hebben."
De Staatscommissie voor het militair
rekenplichiig beheer is gereod met haar
rapport, dat aan H. M. de Koningin is
aangeboden.
Haringspsten.
Naar aanleiding van het afdeelings-
onderzoek in de Tweede Kamer van het
ontwerp van wet, tot aanvulling van
art. 5 der arbeidswet, is door den minister
van binnerilandsche zaken, thans het
advies iDgewonnen van het college voor
de zeevisscherij inzake het baringspeten
by nacht door vrouwen boven den leeftyd
van 16 jaar. (Hbld.)
Wet op de krijgstucht.
De commissie van voorbereiding stelt
een amendement voor ten doel hebben
de art. 2 zoodanig te wyzigen dat niet
in stiyd met de bedoeling, de daar ge-
Doemde strafbare feiten, wanneer zy
door een militair worden gepleegd, nooit
strafrechteriyk doch uitsluitend discipli
nair vervolgbaar zyn.
Voorts een amendement de strekking
hebbende, duidsiyk te doen uitkomen
dat de verlaging in rang of in klasse
niet als middtl van opvoeding, doch
slechts als bepaalde straf in zeer ern
stige gevallen zal mogen worden toege
past,
Eindeiyk een amendement bedoelende
de bevoegdheid vaa den strafoplegger te
verruimen, door ham in de gelegenheid
te stellen de soldy-inhoujing ook voor
een deel van den straftyd toe te passen.
afmaken."
„Gekheid, dat kan tot morgen en ook
nog tot overmorgen wachten. Berg die
prullen du maar bij elkaar, en ga met
my mee."
Het meisje gehoorzaamde langzaam.
Zonder een oogenblik te bsdecken, dat
zy dien morgen hal voorgenomen haar
middag op geheel andere wijze te be
steden, zette zy den tuinhoed op en ging
naast hem voort.
„Ik geloof," zei Victor „dat je nog
altijd dat bezoek aan de kleine Marie
Brandenburgh schuldig zyt. Brengt my
dus l'huis, dan kun je je meteen eens
van dien plicht kwijten."
Zwygend liepen zy langs den breeden,
belommerden straatweg. Hot was zeer
stil, en toch schenen beiden zoo diep in
gedachten, dat zy zeifs den haastigen
voetstap niet hoorden die achter hen
aankwam.
„Juffrouw Betsy I Lichtendonckl riep
eindoiyk een hygende stem, en toen zy
stilstonden zagen zij Brandenburgh op
hen afkomen. Hy had biykbaar hard ge
loopen, nam den breedgeranden strooboed
af en wuifde zich koelte toe.
„Hè, dat is hollen, en nog wel met
zulk een warmte," zei hy, „ik kwam
By Kon. besluit is: lo. Hr, Ms. adju
dant in buitengewonen dienst, de gep.
luit.-generaal J. E. N. baron Schimmel-
penninck van der Oye van Hoevelaken,
in verband met zyn benoeming tot
voorzitter van de Eerste Kamer der
Staten-Generaal, ingevolge zyn daartoe
gedaan verzoek, eervol ontheven van
Ae betrekkingen van lid en voorzitter
va"» de commissie betreffjnde de appro-
vianusering der Stelling van Amsterdam
2o. beDoemd tot lid en voorzitter van
die comreissie de heer jhr. mr. J. W.
H. Rutgers van Rozenburg, lid van de
Eerste Kamer der Staten-Generaal.
Herzienütg Gemeentewet.
In de te Roermond gehouden ver
gadering van de vereeniging van burge
meesters en secretarissen in Limburg,
werd op voorstel van o'sn beer Quaedvlieg,
burgemeester te Schaesl>erg, besloten zich
tot den minister van binnenlandsche
zaken te wenden met hej verzoek, by
de voorgenomen herziening der Ge
meentewet, ook een wyziging .te willen
brengen in de regeling van de jaar
wedden van burgemeesters, secretaribteen
en ontvangers, opdat de groote stelsel-'
loosheid, die thans in verschillende pro
vinciën heeracht, worde opgeheven,
alsmede in het artikel betrekking heb
bende op het ontslag van gemeente
secretarissen, en wel in dier voege, dat
dezen niet kunnen worden ontslagen
zonder goedkeuring van Ged. Staten.
Zedelijks verbetering van gevangenen.
Het Ned. Genootschap tot zedeiyke
verbetering van gevangenen, vergaderde
gisteren in hot Nutsgebouw te Amster
dam, onder voorzitterschap van den hoer
S. Slees wyk. Uit het verslag van den
secretaris, dr. E. Laurillard, bleek, dat
de afdeelingen Gouda en Gorkum werden
opgeheven. Het ledental daalde van 1862
tot 1781. Er zyn thans 32 atdeelingen
en 84 correspondent-schappen. Vuor
ontslagen gevangenen werd uitgegeven
f 16,161,72. Op 31 December j. 1.
bedroeg het aantal gevangenen 3403,
tegen 3418 in het vorig jaar.
De penningmeester, mr. J. F. Wert-
heim, deelde mede, dat de inkomsten
bedroegen f 16,205 en de uitgaven
f 19,603, er is dus een nadeelig saldo
van f 3398.
Het hoofdbestuur van het Ned. On-
derwyzers-Genootachap stelt een onder
zoek in naar de mogelijkheid en wen-
scheiykheid van het oprichten eener
brandwaarborgmaatschappy voor onder
wijzers.
Biykens by het departement van
marine ontvangen bericht is Hr. Ms.
pantserdekschip „Utrecht', onder bevel
van den kapt. ter zee B. Brutel de la
Rivière, 15 dezer van Messina vertrokken,
juist uit het zyiaantje, even voorby de
boerdory, toen ik u zag. Zeker aan 't
wandelen 1 Is 't my vergund van de
party te zyn
„Eigeniyk was ik van plan uw doch
tertje eeDS op te zoeken, mgnheer Bran
denburgh" zei Betsy, „'tis te warm om
ver te loopen, is de kleine meid thuis
„O, zeker, 't kind komt alleen maar
in den tuiD van 't logement,of zy toert wat
met de juffrouw. Zy is in de laatste
dagen weer niet zoo heel goed. 't Is aller
liefst van u,eens naar haar te komen zien.
Binnen weinige minuten waren zy op
de plaats hunner bestemming. Marie
Brandenburgh was niet in den tuin. Een
der meiden verzekerde dat de jongejuf
frouw naar boven was gegaan en dus
volgden Betsy en Victor den vader naar
de vertrekken, die hy gedurende de
zomermaanden bewoonde.
„Ik wil geen prentenboeken zien,"
klonk hun een dwingende kinderstem te
gemoet, nog vóór de deur geopend was.
„U plaagt my al'.yd, Juffrouw Keetje I"
„Wel foei, wat hoor ik daar, kind
zei Brandenburgh sussende. „Kyk eens,
wie ik hier meebreng, ga eens naar de
juffrouw toe, en geef ze een handje."
(Wordt vervolgd.)
