neobeSi
24 Januari.
A GD:
20
1902
,is r'e xfl
ADELIIEID vox rothenburg.
40e Jaargang.
bode
D
pt of zonder vtt|
of in huur. OoJ
'S aanvaarden eeJ
op goeden stand I
lorden ingericht, I
|reau dezer Court I
if ons.
Haarsma. I
brkoopers per kisj
1* >J.
Pi-fle per drie maanden 1.30. Franco per poet 1.50.
Afzonderlijke nummers 6 sent. Men abonneert zich by alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks by dsn U i t g o v e r
F, VAK BE VELDE Jr., Kleine Markt, X. 187.
ADVERTENTIÈN van 1—4 regels 0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. - By directs opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Groots letters
en eliché's naar plaatsruimte.
Eemüsfla* «Itpwaiirf op £©«?- et foentdagcit.
Talephoonnaminep lO.
Abonnemonw-AdTer-tontlSn op «se* vooedeoligo voortrnsïden.
IresMevr. VAï
7, Vlissingen.
dders eene flinke.
|euwendi)k H. 82,
DIENST
KiDBELBUM v
e.-via 4 50 (a]]8eJ
fa» ZeilnarktTBI
5 nrn 12 80 1 Ijl
|1Q 5,55 6 55 7 4j|
Zeilmarkt Vlum.f
werkdagen! 6 2
12 35 1 20 25|
1 7 7 20 8 3
lAVENDIENST.
6— 6 20 7—751
10— 1020 104{|
11 10 1 30 2 S
4 20 5 5 ij
120.
Ivm 610 6 30 71)1
9 50 10 10 103(1
12 10 im 1 20 1«|
1.30 3 50 410 48
;Ï40 8 8 30.
nm 3 30b)
l|) .3 55
11 55f)
2 15
3 30b)
3 50
naar Breakenr,
Vlissingen naar
femaakt.
van Neuzen naar
iet spoor #ag st>
'6 23
Eerste Earner.
Uittreksel uit het Eindverslag over
[oofdstuk X (Koloniën) der Staatsbe-
[rootiDg voor het dienstjaar 1902.
AaDgeDaam was het den Minister te
li varen, dat verschillende leden instem-
Ting betuigden mat het denkbeeld om
ge bezetting onzer West-Indische kolo-
|ién door marechaussees ta vervangen.
|f dit de voorkeur verdient, dan wel
lezetticg dier koloniën door het korps
Mariniers aanbeveling verdient, zal nader
gijn uit t» maken, nadat de ter zake
bijeen te roepen sommissie van advies
al hebben gediend.
Het mijnrecht is een eigenaardig
Inderwerp dat studie vereischt om daar-
Jan op de hoogte te komen.
Ten einde hot treffen dor noodzakelijke
loorbereidende maatregelen te bespoedi-
wordt een hoofdambtenaar van
git departement van Koloniën naar
Nederlandsch-Icdie uitgezonden. Dat er
legen de invoering van de wet in Ind'ë
Imstige bezwaren zijn gerezeE, is den
Minister lot dusver niet geblekeD.
Pene wijziging van de gagementsbe-
laliDgen van het Indische legar in den
tin van het hier bedoelde voorschrift
wet van 9 April 1897 (Staatsblad
Bo 88) ia reeda bij het departement
lan Koloniën in bewerking.
6 57
8 21
•9 47
'10 48 11 2*11'
;reinen vervoeren
7 25
7 58
47
10 1
7 SS
Successierechten in 1900.
I De successierechten hebben in hot jaar
(900 een buitengewoon boog bedrag in
schatkist gebracht, bijna 16 millioen,
bii een gemiddelde van 127s millioen
In elk der vljt laatste jaren.
In De Eeonomiat van Januari vinden
bü een artikel, enderteokend Li (op den
uslag staat echter S. v. N. als schrijver
jwosind), waarin ter verklaring van dit
ioog bedrag eon statistisch onderzoek
pordt ingesteld. Daarin wordon voor de
pbrengst in 0* jaren 1895 en volgende,
^kgere cijfers opgegeven dan juist schijnen
te zijn. Zij zijn ontleend aan een staatje
bi. 268 der Jaarcijfers over 1900,
pt afwijkt van hetgeen in een overzicht
|an de opbrengst der Rp3mid4eleu op
266-67 wordt gevonden. Volgens
leze laatste opgaaf hebben de successie-
achten in 1900 opgebracht in ronde
Blfers niet 15,495,000 maar
'15,966,000, wat cok strookt met het
(drag in de „Bescheiden betreffende de
Mmiddtlen» over 1900, bi. 72 opge
ven als hoofdsom 11,570,000), als
en daarby de 38 opcenten telt.
Hoe dit zy, de verklaring door den
Bhryver gevonden, komt nagenoeg «ver-
Jen met die welke wij reeds in ons blad
|an 26 April 1901 hebben opgegeven
met enkele cijfers toegelicht. De reden
i nl. in d® grootere st®rfte in 1899
|900 en hetzelfde geldt, zooals wij
s med® aantoonden, voor het jaar
1892 toen het recht boven 15 millioen
©bracht, „blijkbaar een gevolg van de
pots sterfte wegens de iufluenza-
kiJemie", geiyk wy schreven en waarop
lok de schrijver in De Economist wyst.
EENE DORPSGESCHIEDENIS
DOOR
10 40
26
10 28
1 25
11 40
3 10
12 22
3 50
12 38
4 6
12 55
4 22
6 f>i
6
1 >-l
8 3'
88'.
8 3'
(Slot.)
Daar stond Hans Jochem nu ongedeerd
In begreep zelf niet hoe alles zich had
•«gedragen.
Tot hiertoe waren de lieden doodstil
eweestnu zij echter den redder vr ilig
fisten, brak er een geschreeuw los,
frmengd met lofspraken en geween,
rwyl de oude Jochem, die er ook bij
lond, naar lucht snakte.
Door hem wordt dit nog in belangrijke
bijzonderheden toegelicht.
Een andere reden voor de hoogere
opbrengst is echter voorbijgezien. In het
totaal is ook begrepen het afzonderlijk
„rocht van overgang", dat van effecten
wordt geheven. Zooals wij in ons ge
noemd artikel van 26 April jl. hebben
opgegeven, werd in 1900 aan effecten
vererfd een bedrag van 143 millioen,
tfgen 108 en 118 gemiddeld in .elk der
beide voorafgaande vyfjarige tijdperken.
Daaraan is ook voornamelijk toa te
schrijven dat in 1892, ofschoon de sterfte
toen nog hooger steeg dan in 1899
1900, de opbrengst toch nog 9 tou lager
was. In dat jaar ging nameiyk 12
millioen miDder aan effecten over.
Nog een reden is te vinden in het
betrekkeiyk hoogere aantal nalaten
schappen van groot bedrag die openvielen,
zooals de schryver in een staatje aan
toont en wy uit een vergelijking met
het tydperk 1895 99 hadden afgeleid.
O k hot verschillend recht dat van de
rechte ly n en in andere gevallen wordt
geheven, is niet zonder invloed geweest
ook daarop hebben wij in onze ontleding
der statistiek van het erfrecht gewezen.
Al stemmen wij dan ook in hoofdzaak
in met de slotsom van den schrij ver, die
de hooge opbrengsten toescbryft aan de
influenza van 1891 92 en de groote
sterfte wegens acute ziekten der adem
halingswerktuigen in 1899 1900, er
waren biykbaar nog andere oorzaken,
die juist in het laatste jaar der vorige
eeuw dat middel tot een nog ongekend
bedrag hebben doen stijgen. (Hbl
158), 17 October 1891 (Staatsblad no.
172), 10 Juni 1892 (Staatsblad no. 136),
27 Augustus 1896 (Staatsblad no. 151)
en 28 November 1901 (Staatsblad no;
226).
H..t zoude my aangenaam zijn, in
dien U.H.E.G. het bovenstaande ter
kennis bracht van de burgermesters van
de binneu uw gewest liggende gemeenten.
De Arbeidswet.
De mii ie',, r van binnenlandsche zaken
beeft de volgende missive gezonden aan
de commissarissen der Koningin in de
provinciën
Het iB my gebleken, dat de naleving
van de voorschriften der arbeidswet en
der uit die wet voortgevloeide algemeens
maatregelen van bestuur, ever het al
gemeen, nog veel to wenschen overlaat.
Voor eon dee' vindt dat feit zyn ver-
klariug daarin, dat, hoewel in art. 18
der genoemde wet ook de ambtenaren
der gemeente-politie woiden balast met
het opsporen van de overtredingen der
wet en dor bedoelde maatregelen, door
die ambtenaren over het algemeen slechts
in geringe mate medewerking wordt
verleend by het opsporen van over
tredingen. Toch zijn de bedoelde amb
tenaren, met het oog op hunne bekend
heid ter plaatse, de aangewezen personen
voor het oonstateeren van overtredingen,
voor welker opsporing geen technische
kennis wordt gevorderd,
In verband hiem«de komt het my
wenscheiyk voor om de burgemeesters
uit te noodigen om, zooveel in hun
vermogen is, te bevorderen, dat vsort-
aan door de ambtenaren der gemeente
politie, zooveel mogeiyk, worde mede
gewerkt by het opsporen van overtredin
gen van de artikelen 3, 5, 6, 7, 8, 10
en 11 dar arbeidswet en van de voor
schriften van het Koninklijk besluit van
9 December 1889 (Staatsblad no. 176),
gewijzigd door de Koninklijke besluiten
van 30 October 1890 (Staatsblad no.
Hans trad liefderyk op hem toe en
zeide „Laat het nu goed zyn, vader,
er is immers niets gebeurd," maar de
oude Jochem maakte een afwijzend ge
baar, want spreken kon hij nog niet.
Allen omringden den hond, zij drongen
an stieten elkaar en keken over de
schouders, tot eindeiyk iemand uitriep
„Het is de hond van Mewes, zij hebten
hom niet verzorgd, ovenais de vorige,
daardoor is het beest dol geworden. Hy
heeft de ketting verbroken en is weg-
geloopendat komt van hunne ver
vloekte gierigheid." Daarop vroeg 6en
ander„Maar zyn zy dan zoo gierig
„Of ze", antwoordde de eerste, „weet
gy dan niet, hoe zy hun ouden groot
vader behandeld hebben, toen hy te
zwak werd om te werken Ze wilden
hem niet meer aan tafel dulden en zoo
moest hy van den afval leven." Dat
sneed den ouden Jochem toch in de ziel
en hy werd zoo vertoornd op op al wat
Mewes heette, alsof hijzelf die behande
ling had ondergaan. „Wacht maar,"
De Leerplichtwet.
Eenstemmigheid over de werking der
Leerplichtwet is nog niet verkregen,
maar dat het op het platteland slecht
gaat, geeft de „Amsterd. Ct." die de
vermindering van schoolverzuim in Am
sterdam met ingenomenheid vermeldt
grif toe. Zy vleit zich echter met de hoop,
dat ook op het platteland de toestanden
beter zullen wordeD, zoodra da wet wat
populairder en het gevoel van verant
woordelijkheid bij de ouders grooter
geworden zal zyn. En in populariteit zal
de wet zeker winnet), wanneer Z9 eens
ontdaan is van do omslachtige admini
stratie, die hare werking zoo sterk be
lemmert.
Minder luchtig denkt da „Stand." er
over. Zy hangt een zwart tafereel op
van den druk, door de wet geoefend ia
landbouwstreken, met name op ds
Zoeuwsche en Z.-Holl. eilanden. Trou
wens in alle deelen van ons land begeert
de landbouwende bevolking vurig intrek
king der wet.
Dat kan nu wel niet, betoogt het blad,
nu de overheid eenmaal te kwader ure
tot den dwang overgingmaar onver
mijdelijk is toch radicale wijziging.
En nu heeft min. Kuyper het wel
zoo druk, „dank zij de wetten ODder
het vorig ministerie rot stand gebracht,
doch waarvan het de uitvoering niet of
ternauwernood had voorbereid", maar
dat ontslaat de „Stand." niet van de
taak, om er met ernst en nadruk op aan
te dringen.
Och zucht het blad wat hebben
de liberalen in het laatst van de uagen
hunner heerschappij, aan de landbouwen
de bevo'king en ni- t het minst aan het
huidig ministerie een last op den hals
gehaald
Examens in de handwerken.
De minister van binnenlandsche zaken
brengt ter kennis van belanghebbenden,
dat de examens ter verkrijging van
akten van bekwaamheid voor huis- en
schoolonderwijs in de nuttige en in de
fraaie handwerken voor meisje3 zullen
aanvangen op 14 Febr. e.k.
Zy, die zich aan het examen in éen
dezer vakken of in beide wenschen te on
derwerpen, gelieven zich voor 1 Febr.
a. s. aan te melden by den voorzitter
der commissie of de voorzitters der
commissiën, voor welke zij wenschen te
verschyuen, met overlegging vat):
a. geboorteakte b. getuigschrift van
zedeiyk gedrag. Da voorzitters der
commissiën zyn voor de nuttige hand-
werkon, te Breda, jhr. mr. L. Michiels
van Kessenich, inspecteur van het lager
onderwijs in de le inspectie, te Roermond;
te 's Gravenhage J. C. Fabius, inspecteur
van het lager onderw. in de 2a inspectie
dacht hy. Daar hy zich door de door
gestane ontroering zwak gevoelde, haal
den zy een wagen, die builen onder de
bcomen had gestaan, en hierop zou
Hans Jochem hem naar huis ryden.Maar
vóórdat hij opsteeg, keek hij zoekend
rond. „Waar is het meisje zeide hy
„zij moet mee naar moeder." Charlotte,
rood als een anjelier, mo3st mee. Toen
zy nu voort wilden, omringden nog allen
den wagen, en hieven, met hunne
mutsen zwaaiende, een luid hoera aan
voor„Hans Jochem, den braven Brie-
zener 1"
De oude Jochem zat stil, zonder zich
te verroerenhet kostte hem moeite
genoeg om niet in tranen uit te barsten,
en dat kon toch niet. Hy was echter biy,
dat hy weg kwam. Onder het rijden
nam hy het meisje goed op, en moest
hy erkennen, dat Hans Jochem goed
uit zyne oogen had gezien zij beviel
hem byzonder. Hoe zy te huis kwamen
en alles aan moeder vertelden, en hoe
deze het meisje aan haar hart drukte
te Delftte Utrecht A. J. Nyland,
schoolopziener in hot district Utrecht te
Utrecht te Groningen dr. J. D. R.
Scheffer, schoolopziener in het district
Winschoten te Winschoten.
voor de fraaie haudwerken: te Breda,
W. J. Ph. van Oppsnraay, schoolopziener
in het d'strict Tilburg te Oisterwijk; te
's Giavenhage, J. tl. Blum, schoolopzie
ner in bet district Middelburg, te Vlis
singen te Groningen dr. B. van der
Meulen, schoolopziener in het district
Assen, to Assen.
Ztj die het examen in beide vakken
wenschen af te leggen gelieven van dat
voornemen te doen blijken aan ieder der
beide voorzitters bij wie zij zich aan
melden.
De minister van bitmenl. zaken brengt
ter kennis van belanghebbenden dat op
1 Mei e.k. by de Rijkskweekscholen voor
onderwijzers te Nymogen, Haarlem,
Middelburg, Deventer, Groningen en
Maastricht en bij de rijkskweekschool
voor onderwyzer ssen te Apeldoorn
kweekolingen worden geplaatst.
Bij gelyke bekwaamheid en aanleg
genieten diegenen de voorkeur, die in
do gemeente wonen waar de kweek
school gevestigd is, of die elders wo
nende, zelf ia de kosten van huisvesting
en verpleging voorzien. By de aangifte
moet daarvan door de ouders of voogden
dor adspiranton melding worden ge
maakt.
Zij die voor plaatsing aan een der
Rijkskweekscholen voor onderwijzers in
aanmerking wenschen te komen, mo ten
z'ch voor 1 Maart aanmelden bij den
directeur der rijkskweekschool dio zy
wenschen te bezoeken en zy die plaatsing
verlangen aan de rykskweekschool voor
onderwijzeressen te Apeldoorn moeten
zich voor 20 Febr. by de directrice dier
inrichting aanmelden. Zie verder de St.
Cc. no. 19.
Aan den minister van binnenlandsche
zaken is door hot hoofdbestuur van den
„R. K. Onderwijzersbond in het bidsom
's Bosch" verzonden een verzoekschrift
waarin gemeld bestuur te kennen geeft,
dat naar zijn meening, gegrond zoo op
den uitslag der examens voor de hoofd
akte L. O. en op de verslagea der com
missiën, belast met het afnemen dier
examens, ten duideiykste gebleken is
de noodzakeiyklreid van geschikte ge
legenheden om den onderwijzers leiding
en hulp te verschaffan by hun studie
voor dat examen. De adressanten slaag
den er in reeds ten deeie zulk een
gelegenheid voor de leden hunner ver-
eenigiug te openen, doch dat de ééne
thans bestaande gelegenheid by verre
na niet voldoende is.
Particuliere krachten, zonder hulp van
den staat, zyn voor zulk een taak echter
onvoldoende. Met het oog op het groote
belang der zaak voor de opvoeding en
hat onderwijs der jeugd mag verwacht
worden, dat de staat bereid zal zyn in
deze aangelegenheden met financieele
hulp het particulier initiatief te steunen.
Vervolgens doet het bestuur de twee
volgende vragen
1. Of er mogeiykheid bestaat, dat
en in alle stilte dacht„Dat is nu het
meisje, 't welk ik mij als de vrouw
van onzen Hans gedroomd heb", dat
laat zich zoo niet verhalen, dat moet
men zelt beleven genoeg dat het hun
aangreep en zy het nooit vergaten. Ein-
deiyk werden zy stiller, i n nu verzocht
Charlotte dringend, dat zy haar weer
weer naar Lebbin zouden brengen en aan
hair heerschap zelf meedeelen, dat zy
met Hans Jochem zou trouwen anders
mocht deze het eens niet gelooven. Daar
zij nog altijd in eene feestelijke stem
ming waren en de dag toch reeds ge
broken was, liet de oude Jochem aan
spannen en reden zy af. Toen zy in
Lebbin kwamen, welfde zich een regen
boog over het dorp, en over de hoeve
van Komerowsky. De oude Jochem be
keek alles met een kenneisblik. „Het
lykt u hier goed, vader», zeide Hans,
waarop deze toestemmend knikte.Kome-
rowsky en zyne vrouw kwamen voor
de deur het was een statig paar en
toch eenvoudig landelijk. De bloemen
van rysswege een fiaancieele tegemoet
koming verieend worde in de koeten
van de lassen en van de leermiddelen,
indien zulk een cursus door bet particu
lier initiatief eener vereoniging wordt
gesticht
2. En zoo die mogeiykheid niet is
uitgesloten, vaa welke voorwaarden ztj
dan afhankeiyk zal worden gesteld.
Chr. Ned. Werkmansbond.
Te Amersfoort is Dinsdag de jaarver
gadering gehouden van den Chr. Nat
Werkmansbond.
Uit het jaarverslag bleek, dat deze
Bood thans 34 afdeelingen telt met ruim
7800 leden.
Met het saldo bedroeden de ontvang
sten 2777, de uitgaven 544 90,
zoodat er een voordeelig saldo is van
2182, welk gunstig saldo vooralver-
kregen is door het legaat Van der Feeuw,
ad f 2000; het eigeniykj :arsaldo wordt
echter steeds geringer, zoodat groet over
leg werd aanbevolen.
Van een onbekende kwam 1000
in voor het pensio nfonds.
Besloten werd een commissie aan te
wijzen tot overweging der zaak of coöpe
ratie voor den Bond geoorloofd en al
gemeen gewenscht is. Tot leden dier
commissie werden benoemd de hoeren
J. Uding, (Den Haag), A. vau O >y, (Rot
terdam) en W. J. P. O-ermeer, (Haarlem.)
Tot eerelid van den Bond werd be
noemd ds. D. J. Karres te 's Gravenhage.
Als laatste punt der agenda kwam ter
sprake het voorstel-D»n Haag Sohe-
veningon, om zich te wenden tot de
bevoogde autoriteit om de speelgelegon-
heid op de wandelbier te Sche/eoiugeu
te doen sluiten. Het hoofdbestuur zal
daartoe stappen doen.
Ds volgende algemeene vergadering
zal in September worden gehouden te
Scheveningen.
Testen de Xollewijnsche spelling.
Door den directeur van onderwtj» in
Oost-Iudië is de volgende circulaire aan
de schoolcommissies verzonden
„Het is my uit enkele geschriften
gebleken, dat verschillende onderwijzers
bij het lager onderwys hier te lande
voorstanders zijn van de z.g. vereen
voudigde spelling der Nederlandsche
taal. Daarvan zou allicht het gevolg
kunnen zyn, dat zy ook in de school
die spelling in toepassing brachten, en
zich daarvan by het onderwys bedienden.
„Dit laatste moet, waar de officieele
spelling is die van De Vries en Te
Winkel, en de kennisneming van een
andere daarnaast slechts verwarring
sticht, ongewenscht worden geacht.
„Ik heb mitsdien de eer uwer com
missie te verzoeken om het onderwyzend
personeel der onder uw toezicht stamde
scholen mede te deelen, dat bij het
onderwys slechts van de spelling volgens
De Vries en Te Winkel mag worden
gebruik gemaakt.»
De Minister van Oorlog heeft bepaald,
dat de miliciens der infanterie, die een
vorig jaar daarvan gedeelteiyk werden
blonken nog eens zoo schoon na den
regen den komenden tegen de duiven
kirden en de vogels zongen. To»n Kome
rowsky hen van den wagen hielp, lachte
hy zoo, dat al zyne witte tanden zicht
baar werden, en Charlotte Riedel lachte
ook.
„Ik weet reeds alles, buurman», zeide
hij, toen hy den ouden Jochem in de
kamer geleid had „uw Hans Jochem
is een baas vaa eau rekel er is er geen
in Lebbin, noch in deo g haaloa polder,
dië het hem zal verbeteren. Zulk een
jongen mocht ik ook wol hebben. Wat
het meisje nu echter betreft, houdt het
my ten goede, buurman, maar gy hebt
de kat in den zaak g kocht, want zy is
wel een Lotje, maar geen Lotje Riedel
van die heeft ztj alleen de kleeren aan.
Voor het overige is zy mUne dochter,
en als het u goed is, bum man, e.o u,
buurvrouw ook, dan geveu wy deze
beide eenige kinderen samen, opdat Hars
Jochem'o bruidsreize niet zonder bruiloft
afloopt. Hoe alles zich heeft toegedragen
