Donderdag
13 December
294
88e Jaargang,
Van week tot week.
F^Ül ÜLLIT©!M.
Een Kerstavond in het
gebergte.
fiinoBRlaiidsGiiB Hten.
I90Ö.
1 LINSlNliNCIlii COURANT.
Prfls per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50,
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich by aMe Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks by den Uitgever
F. VAM DE VELDE Jr., Kleine Markt, I. 187.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en feestdagen.
Telephoonnummer IO.
ADVERTENTIÉNvan 1-4 regels 0.40. Voor eiken rege
meer 10 cent. By directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prys slechts tweemaal berekend. Groots letters
en cliché's naar plaatsruimte.
Abonnements-Advertentiën op zeer voordeellge voorwaarden.
Wanneer wij de gebeurtenissen, vooral
ook de uitlatingen van verschillende
machthebbenden in de laatste dagen,
met aandacht en kalmte gadeslaan, dan
wijst ons veel op de nadering van een
eei.igszins bevredigend einde in de Zuid-
Afrikaansche zaken.
Wij stellen hierbij op den voorgrond,
dat men van weerskanten iets zal
moeten toegeven. Zonder inbinden is
aar. eene bevredigende oplossing niet te
denken. Van .weerskanten heeft men
zich zoo beslist en somtijds zoo scherp
uitgelaten, dat een eenvoudig toegeven
en treden in de eischen der wederparty,
gesteld al dat de omstandigheden het
toelieten, eenvoudig belachelijk zou zijn.
De tijd is geen zachte chirurgijn,
maar wat is hij toch een uitstekend
heelmeesterMen kan nauwelijks
zijne ooren gelooven,wanneer men den
zelfden Chamberlain van voorheen in het
Engelsche Lagerhuis hoort zeggen „Wij
koesteren geen haatgevoel tegen men-
scben die de wapens tegen ons hebben
gevoerd. Zy zijn dappere vijanden en
zullen als zoodanig worden behandeld
en in dien geest worden toegesproken.''
Over de zeer netelige en lastige quaestie
der bekendmaking van de zoogenaamde
inlijving aan de mogendheden, is het
Engelsche ministerie nog al handig heen-
gezeild. De mededeeling is niet geschied
en zal ook niet geschieden. Quasi
omdat het bij onderzoek is gebleken,
dat vroeger een dergelijke communicatie
in een dergelijk geval ook niet heeft
plaats gehad en niets de mogendheden
belet om de annexatie te erkennen
zonder zoodanige mededeeling.
Jawel, maar het Engelsche ministerie
wist zoo goed als wfj, dat een derge-
1 ij k geval zich nog niet heeft voor
gedaan en, in de tweede plaats, dat het
zeer onwaarschijnlijk is, dat een der
mogendheden, Portugal dan misschien
uitgezonderd, uit zich zeiven zal over
gaan tot een daad, waaruit de officieele
erkenning zou kunnen worden afgeleid.
Wanneer voorts Chamberlain zegt,
dat er in geheel Zuid-Afrika gelijke
wetten en gelijke vrijheden zullen gel
den wel niet een staatkundige onaf
hankelijkheid, maar eeD vrijheid en een
grondwet die ten slotte zullen leiden tot
zelfbestuur, dan is dit volstrekt niet
wat de Zuid-Afrikaansche republieken
wenschen, maar het is toch geheel iets
anders dan wat Chamberlain vroeger
heeft verklaard.
Het is het noodlot van staatslieden
en dikwyls ook van machthebbenden,
die men niet gewoon is onder de staats-
Naar
W. J E A" S E Af.
2).
Ik heb dat voorval destijds voor u
geheim gehouden, maar mijne onbe
zonnen woorden lang berouwd. Die man
is nu weer vrij en hier in de buurt en
dus heb ik wel eenige zorg, nu ik u
voor een paar uren alleen moet laten.
Doch wat moet, dat moetf"
Daarop -kuste hij zijne vrouw en
kinderen en liep met den hond naar
kuiten
De jonge vrouw zag hem na, tot hij
toet den hond tusschen de boomen ver
kwenen was en ging toen met een
lieden te rangschikken, dat zij van tijd
tot tjjd het bijbelwoord in toepassing
moeten brengen „de hond is wederge
keerd tot zijn eigen uitbraaksel.» Er is
misschien geen staatsman aan te wijzen,
die op dezen regel eene uitzondering
heeft gemaakt. Er worden in de opge
wondenheid van het oogenblik woorden
gesproken en eischen gesteld, die in
lateren tijd met de historische feiten
in botsing komen en schipbreuk lyden
op den machtigen loop der omstandig
heden.
In den Duitschen rijksdag hadden
keizer en rijkskanselier het beschamend
woord ook niet behoeven te hooren, dat
een diepe smart het Duitsche volk ver
vult, omdat het hoofd van een voor
zijne onafhankelijkheid strijdend volk
aan Duitschlands deur is afgewezen ter
wille van eene andere mogendheid.
't Is een hard woord geweest, dat
Yon Bülow, de afwezige Von Bülow
moest hooren, dat men hem het verwijt
niet kon besparen, den keizer verkeerd
te hebben ingelicht.
Maar de keizer van Duitschland laat
zich nu eenmaal niet inlichten en Von
Bülow bleef daarom wyselyk weg. En
nu moge de staatssecretaris nog al ad
rem zijn geweest in zijn opmerking,
dat de beeren goed praten hebben en
de regeeriDg voor de kastanjes zit
best, maar het woord zal toch wel ge
schald hebben door het jachtrumoer,
op de plek waar Z. M. andere schik
kingen had getroffen en bezig is, eenige
van Z. M. dierlyke onderdanen voor de
consumtie gereed te maken
Intusschen, men gelooft, en wij ge
looven het ook, dat de keizer al om is,
in zooverre als er van een „om zijn"
hier sprake kan wezen. Het werd Z. M.
wat bang om bet hart, toen de Fransche
triomftocht de richting van Keulen
uitkwam en het duidelijk bleek welk
een gapende afgrond er in deze lag
tusschen de houding des keizers en de
gevoelens van zijn volk. Voor een niet
zeer populair gebieder, als Wilhelm II
is, al ware hij de meest absolute monarch,
kan zoo iets onmogelijk een aangenaam
verschijnsel wezen, en daar Z. M. toch
altijd het „Duitsche belang" in reserve
heeft om er alles mee goed te praten,
kon dat belang ook hier uitstekende
diensten bewijzen. Het wilde zwijn
heeft Z. M's. positie gered en wij zijn
er vast van overtuigd dat hij Kruger
op zijn terugreis van Petersburg zal
ontvangen.
Intusschen zal ook de Amerikaansche
volksvertegenwoordiging nog eens een
motie „bepraten" ten gunste der Boeren
en vleien wij ons dat in het kleine en
bedrukt gemoed in de kamer terug.
Met verlangende blikken zagen de
kinderen haar aan, toen zij uit eene
kast allerlei in papier gewikkelde pakjes
te voorschijn haalde en zij daarna ver
dween door de deur van het aangrenzend
vertrek, die zij zorgvuldig achter zich
sloot. Hat was het beste vertrek van
het huis, dat voor dezen dag eene bij
zondere bestemming had. Bedryvig ont
deed de jonge vrouw de verschillende
voorwerpen van hunne omhullinghet
waren speelgoed en snoeperyon voor de
kinderen en kleine verrassingen voor
haar man. Zy had menige ltst moeten
gebruiken om alles wat zy voor den
Kerstavond noodig had, ongemerkt in
huis te krygen en zich veel van het
genot der verrassing voorgesteld nu
zy bezig was met hare laatste toebe
reidselen, was de rechte opgewektheid
echter voorby en deed zij werktuigelijk
wat haar nog te doen stond.
De wind woei heviger om het huis
dan zij het hier nog beleefd had. Van
stille Nederland „spijkers met koppen
worden geslagen."
't Is te hopen dat men dan ook de
gulden les van de Genestet„bovenal,
mensch, wees niet onhau -,g", in toe
passing zal weten te brengen.
Wanneer de Haagsche regeering al
dadelyk in Engeland laat zeggen, dat
het er heusch geen schuld aan heeft,
wanneer de president der Eerste Kamer
zich een beetje scherp over Engeland
uitlaat, dan toont dat een zwakheid,
waarvan een handig staatsman een goed
gebruik zou weten te maken. De re
geering is voor de woorden van den
president der Eerste Kamer-natuurlyk
niet verantwoordelijk maar dan moet
ze ook geen excuses maken.
In diukke tyden moet men dubbel
kalm blyven en drukke tijden zyn het,
zenuwachtige ook. Dat ziet men aan
de Portugeesche quaestie, die zoo waar
al tot een terugroeping der gezanten
had geleid, 't Zal zoo'n vaart niet
loopen en de noodige ophelderingen
zullen wel worden gegeven. Portugal
is overigens geen land waarmee men
veel consideratie behoeft te gebruiken
en dat wel wat anders moest doen dan
klagen over schending van onzijdigheid.
Maar Portugal ligt nu warm tegen
Engeland aan en steekt daarom een
klauwtje uit. Pas maar op, katertje,
het groote dier, waartegen je aanlegt,
is een luipaard.
Nederland en Portugal.
Het geschil met Portugal kan volgens
het Hbld. van niet veel beteekenis zyn
want krachtens een tractaat van Juli
1894 moet het geschil aan een scheids
rechterlijke uitspraak onderworpen
worden.
Engeland hoe welwillend omtrent
Portugal gezind, kan daaraan niets doen
Het Fransche blad Temps" ontleedt
in de volgende woorden Portugal's
optreden tegenover Nederland.
„Sedeit het begin van den Zuidafri-
kaanschen oorlog heeft de regeering te
Lissabon zich aan de voeten van Engeland
geworpen. Zij heeft niet alleen de wetten
der neutraliteit te Lourenqo-Marques toe
gepast met een al te zichtbare partijdig
heid. Zij heeft ze zelfs geschonden door-
doortocht toe te staan op haar gebied
door Beira aan een Engelsche expeditie.
„Deze totale ondergeschiktheid heeft
Portugal ten slotte in een conflict met
Nederland gehaald, dat niet nalaat drei
gend te zijn. Van Lissabon uit heeft
tijd tot tijd kwamen er vlagen, die de
ramen deden rinkelen, zoodat de jonge
vrouw onwillekeurig schrikte en in zich
zelve zeide„Ik wenschte, dat ik Mari
anne niet had laten gaan."
De kinderen zaten stil in gelukkige
verwachting bijeen. Toen de moeder met
hare toebereidselen gereed was, ging zij
bij ben en nam den knaap op den
schoot, terwijl het meisje bij haar stond.
Zij keek naar buiten, waar het thans
in dikke vlokken sneeuwde.
,Welk een mooie Kerstavond Schud
den de engelen nu hun bed uit?" vroeg
de kleine Johanna en greep naar het
venster, alsof zij van daar een sneeuw
vlok wilde grijpen.
„Ja," antwoordde hare moeder, „heel
mooi, dat doen zy, Hanna," en drukte
daarbij het voorhoofd tegen het glas,
om naar buiten te zien.
„Komt vader spoedig weer vroeg
de kleine Wolfgang, „ik word anders
slaperig, moeder."
Buiten was het inmiddels zoo donker
men den Nederlandschen consul te Lou-
renqo Marques, Pott, beschuldigd het
internationale recht geschonden te
hebben en van zijn positie te hebben
misbruik gemaakt door mee te doen
aan het transporteeren van contrabande
door het Portugeesche gebied naar
Transvaal.
„Dat verwyt is in het bijzonder niet
onvermakelijk van de zyde van een
staat, die de ontscheping van een
Engelsch legerkorps te Beira toegestaan
heeft. De zaak is er niet minder hevig
om. Van beide zyden heeft men mordi
cus zijn standpunt verdedigd.
„Tegelijk zijn de Nederlandsche gezant
te Lissabon en de Portugeesche gezant
in den Haag teruggeroepen door hun
regeeringen. Men zegt dat het hier niet
geldt een afbreken der diplomatieke
betrekkingen, maar alleen eengelijkty.
dige oproeping ad audiendum verbum
„Het kan zijn, de samenvalling is er
niet minder opmerkelijk om en het
bewijst dat Portugal door blindelings de
belangen van Engeland te dienen, gevaar
loopt zich in verwikkelingen te betrekken
die niet van ernst ontbloot konden
zijn.»
Waarschynlljk zou Portugal, indien
het niet gesteund werd door Engeland,
tegenover Nederland wel een houding
aangenomen hebben die meer met zyn
rang als mogendheid van den zooveelsten
rang overeenkomt.
Krugers ontvangst aan het Hof.
Het Vaderland weet daarvan uit zeer
vertrouwbare bron (van de Koninginnen
zeiven het volgende te verhalen
De President werd tot aan de audien-
zaal door den kamerheer van dienst
vergezeld. Toen hy binnentrad stonden
de Koninginnen van haar zetels op.
Met een diepe buiging naderde Kruger
en de Vorstinnen reikten hem de hand
ter verwelkoming en noodigden hem uit
plaats te nemen op een derde fauteuil,
tegenover de hare. Toen ontspon zich
een gesprek.
President Kruger begon met zijn diep
gevoelden dank te herhalen aan H.M.
voor de byzondere onderscheiding en
het bewijs van groote vriendschap hem
gegeven door de aanbieding van de
Gelderland. De Koningin herhaalde, dat
het haar een voorrecht was geweest
daartoe in staat te zijn en op die wijze
haar sympathie openlijk te kunnen
betuigen.
Op de vragen van HH. MM. gaf de
President te kennen dat hij de reis
aangenaam en voorspoedig volbracht.
Hij roemde de inrichting van het schip,
maar bovenal de uitstekende zorgen, die
commandant, état-major en bemanning
geworden, dat men nauwelijks een do-
zyn schreden van het huis af kon zien.
„Hij zei, dat hij terug zou komen als
het donker werd. Wolfgang hij kan
elk oogenblik komen het, is nog
niet donker
„Ja wel, moeder, het is reeds heele-
maal donker. Ziet gy dat niet zeide
het meisje.
„Neen, nog niet.» Meteen stond zij op.
„Ga niet slapen, Wolfgang, eerst moet
de kerstboom nog aangestoken
„Het duurt zoo lang," zei het kind.
„Koni mee, wij willen uitzien naar
vader."
Ijlings ging zij vooruit. Op haar ge
laat was hare onrust te lezen. Toen zy
de buitendeur opende, woei de sneeuw
haar in het gelaat, maar zij voelde het
nietmet onrustige blikken keek zy
naar bet pad vanwaar haar man moest
komen, maar zy kon de naaste boomen
al niet meer onderscheiden.
„Daar hoor ik zijn stapriep zij
eensklaps bevend uit«er kraakte een
hem hadden gewijd. Daarop lieten de
IConiDginnen zich over den toestand van
mevrouw Kruger en de overige familie
van den president inlichtten en met
groote belangstelling vroegen zij of de
vermoeienissen van den tocht in Europa
hem niet al te zeer aangegrepen hadden.
Maar de heer Kruger verzekerde dat hij
zich, de omstandigheden in aanmerking
genomen, zeer wel gevoelde en gesterkt
werd door zyn vertrouwen op God en
de sympathie van zooveel zyden.
Z.HE.G. vond daarna gelegenheid de
Koningin en haar Moeder geluk te
wenschen met de verloving van H.M.
en voegde daaraan de vurigste wenschen
en beden toe voor Hr. Ms. heil en het
geluk van haar aanstaanden gemaal, haar
Huis en haar volk. Vervolgens kweet
zich president Kruger van de vereerende
opdracht van president Loubet, om HM.
zijn hartelykste groeten en betuigingen
van eerbied over te brengen, waarvoor
de Kouiugin zich zeer gevoelig toonde.
Ten slotte, toen HH. MM. en de
President waren opgerezen, uitten de
Vorstinnen den wensch, dat de eerbied
waardige grysaard, gedurende zyn verder
verblijf in ons land en in Europa, voor
zyn persoon en belangen het beoogde
doel mocht bereiken. Zy hoopten hem
nog menigmaal te ontmoeten. Met een
handdruk namen HH. MM. afscheid.
Men deelde den President, na de
audiëntie, mede dat HH. MM., naar do
regelen van het protocol, den heer
Kruger, die incognito reist, geen per-
aoonlyk tegenbezoek zouden brengen,
maar den ministers van Financiën en
van Buitenlandsche Zaken hadden opge
dragen hem in haar naam in het Hotel
des Indes te gaan complimenteeren.
Dit geschiedde, zooals gemeld is. In
het onderhoud van den premier en den
heer De Beauioit werd d« staatkunde
evenmin als by de audiëntie van HH.
MM. aangeroerd."
Volkspetionnement,
Te Amsterdam is een beweging op
touw gezet om door middel van een
volkspetionnement arbitrage inzake den
Zuidafrikaanschen oorlog te verkrygen.
Men hoopt dat dit voorbeeld op alle
plaatsen des lands navolging vinden zal.
In andere landen is men voor het
zelfde doel werkzaam.
Kruger te 's-Gravenhage.
De burgemeester van 's-Gravenhage
heeft met het oog op de ergeriyke
ongeregeldheden waaraan een deel der
Hagenaars dezer dagen zich schuldig
maakte en de hulde aan president
Kruger bedorven heeft, de vergunning
dorre tak."
De kinderen luisterden. „Ik hoor
niets," zeiden beiden.
Werkelijk kraakte in het volgend
oogenblik een tak, maar niet onder een
voet. Met een wilden stoot sloeg de wind
de kroon van een ouden pijnboom in
de nabijheid van het huis ter neder en
deed haar met een vreeselijken slag op
den grond neerkomen. „Goede God. als
hij daar oens onder was gekomen!"
stiet de jonge vrouw onbewust uit.
Maar nu vernam zij. toch werkeiyk
een voetstap, niet van boven af, maar
van den kant van den Rijn. Hij moest
dus een omweg hebben gemaakt, om
van daar te komen, en Johanna vloog
hem tegemoet, uitroepende„Goddank,
dat gy er zijt, Adolf!"
Het daglicht was voorbij slechts de
sneeuw verhelderde nog eenigzins de
omgeving, doch liet alleen den omtrek
van den komende herkennen, die echter
op hetzelfde oogenblik bleef staan en
evenzoo de jonge vrouw. Verward zeide
