Zaterdag
8 December
No. 290.
38e Jaargang.
1906.
rimCLLITQN.
YLISSIieSCHE COIIRANT
PrtJs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich by aite Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks by den Uitgever
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt, I. 187.
ADVKRTENTIËNvan 1-4 regels 0.40. Voor eiken rege
njger 10 cent. - B(J directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prfls slechts tweemaal berekend. Groote letters
en cliché's naar plaatsruimte.
VersehQnt dagelijks, ultgeionderd op Zon- en feestdagen. Telephoonnummer IO. Abonnements-Adrertentlën op zeer voordeellgc voorwaarden
President Eniger.
En zoo is dan nu president Kruger
in ons midden en roepen wij den grooten
«n bekwamen strijder voor onafhanke
lijkheid en recht van ganscher harte
het welkom toe.
Hij is nu onder geheel andere om
standigheden hier verschenen dan eenige
jaren geleden toen was hij het hoofd
van een bloeienden, zich snel ontwik
kelenden staat, die een schoone toekomst
te gemoet ging, thans komt hij
Europa vragen deu klauw van den Brit-
ichen leeuw die zoo vernietigend op
zijn land drukt, af te wenden.
Wij kunnen, machteloos als wij zijn,
slechts naar het verhaal van zijn grie
vend leed met weerzin tegen eene regee
ring, die geen oog toont te hebben voor
de rechten der menschen, luisteren wij
kunnen niet anders dan getuigen tegen
bet ruwe geweld en het gruwelijk on
recht, een volk aangedaan, dat niets
verlangt dan rustig zïjn vreedzamen
weg te gaan en door reuzendaden ge
toond heeft alles voor zijn onafhankelijk
heid over te hebben.
Dat de ontvangst in Nederland hem
waardig zal zijn, de ontvangst op de
de plaatsen in ons land, die hij op zijn
reis voorbijtrok, en in het vorstelijke
's Gravenhage, zij is er reeds een
sprekend bewijs van. En zoo zal het
overal zijn waar de grijze held en
staatsman zich in Nederland vertoont.
Overal zullen de harten zich voor
hem openen en uit den mond van hoog
en laag geplaatsten, uit alle standen
der maatschappij zal hem het welkom
toeklinken en hem sympathie worden
betuigd met den rouw waarin zijn
arm volk verkeert en de verheven zen
ding, die hij op zich genomen heeft.
Hier als in Frankrijk, België en
Duitschland zal de stem des volks zich
krachtig uiten en de regeeiingen, die
de republieken uit politieke bedoelingen
aan hun lot overlaten, zullen wel tot
de overtuigiDg moeten komen dat hun
baatzuchtige politiek niet die is van het
zoovele rnillioenen tellende volk.
Wij hier staan slechts van verre, wij
kunnen niet meestemmen met het gejubel
dat bij zyn komst opgaat, maar zeker
zal uit onze harten de bede opgaan, dat
Kruger's komst in Europa tot heil en
zegen van zijn land mogen zjjn.
Eere onzen gemeenteraad, die zoo
welsprekend in zijn begroeting de sym
pathie der Viissingsche bevolking ver
tolkte.
Een verhaal uit (le Russische
Rechtspleging,
van
ERWIK RIDER.
3).
„Moet ik u, mijne heeren gezworenen,
schilderen, hoe het gesprek tusschen
vader en zoon verliep Hoe deze bad,
smeekte, weende en dreigde, om zijn
vader op den rechten weg terug te
brengen, en hoe gene met ruwen lach
bet ongevraagde inmengen van zijn
zoon in zijne aangelegenheden van de
id wees, met diens fijngevoeligheid
Het programma voor Krugers ont
vangst te Amsterdam luidt aldus
Ontvangst te 11 uur aan het Centraal
station.
Vooraf geschiedt de opstelling op het
stationsplein en langs een deel van den
verderen weg naar het stadhuis van
eenige zangvereenigingen en besturen
van Amsterdamsche vereenigingen met
hunne vaandels. Eene psalm zal door
die zangvereenigingen worden toegezon
gen. Daarna rit van het Centraalstation
naar het stadhuis,
Te 121/3 uur ontvangst ten stadhuize
door den gemeenteraad en lunch aldaar.
Te kwart voor twee vertrek van het
stadhuis.Bezoek aan het Zuidafrikaansch
Tehuis, Nieuwe Heerengracht 143. Rij
toer vandaar naar het Doelen Hotel.
Te half zes heeft een diner in het
Doelen Hotel plaats.
Tweede dag:
Te kwart over tien vertrek van het
Doelen Hotel naar de receptie in het
Paleis voor Volksvlijt. Hier zal „van half
elf tot twaalf uur toelating voor
corporatiën en van 1 5 uur toelating
voor hoogstens 5000 particulieren zijn.
Te 5'/s uur keert de President in het
Doelen Hotel terug.
Te 6 uur diner.
Wanneer de President slechts twee
dagen te Amsterdam kan vertoeven,
wordt het programma voor den 2en dag
aldus gewijzigd dat er slechts van half
tien tot half elf een samenkomst in de
kerk plaats heeft en daarna receptie in
het Paleis voor Volksvlijt gehouden
wordt.
Kan de president echter langer te
Amsterdam vertoeven, dan aal op den
derden dag van half tien tot elf uur de
samenkomst in de Nieuwe kerk worden
gehouden en volgt daarna het vertrek
van het Centraalstation,
Naar men verneemt zal president
Kruger spoedig na zijn aankomst te
's Hage bij de Koningin om een gehoor
verzoeken, waarmede het gerucht is
weersproken dat hij onmiddellijk na
aankomst op audiëntie zou gaan.
De hulde welke aan Kruger in de
zitting van gisteren door de Eerste
Kamer werd toegebracht, werd door don
voorzitter met de volgende woorden
vertolkt
„Mijne Heeren
„De heer Staatspresident Kruger zal
heden ln de residentie aankomen.
„Ik vind daarin aanleiding de Kamer
voor te stellen my te machtigen uit haar
naam den heer Staatspresident een op
recht welkom toe te roepen in het land
en de betuiging aau te bieden van hare
hartelijke sympathie,"
den spot dreef en ten laatste, toen Paul,
door heiligen toorn overmand, met fon -
kelende oogen recht eischte voor zyne
familie, wat hy tot dusverre alleen ge
smeekt had, zyn kind met een
vuistslag neervelde Moet ik u dit alles
uitvoerig vertellen Ik geloof, dat gij
genoeg gehoord hebt, om te kunnen
begrypen, dat de omstandigheden on
vermijdelijk tot een treurig einde
moesten leiden De vuistslag, die
Paul's hoofd trof en hem bewusteloos
ter aarde deed storten, had ook zyn
hart getroffen en de laatste zwakke
banden verscheurd, die hem nog aan zyn
vader bonden. Toen Paul de oogen weer
opsloeg, zag hy in het van kommer ver
vallen gelaat zijner moeder. Er vloog
een straal van biydschap over en vol
teedere zorg kwam het over hare lippen
„God zij geloofd, gy leeftHartstoch-
teiyk sloeg Paul de armen om den hals
zijner moeder„Moedertje, hy sloeg mij
ik kan hem niet meer liefhebben
maar het maakt niets uit, als hy u maar
In de Tweede Kamer zeide de voor
zitter
Myneheeren
De heer Staatspresident Kruger zal
heden in de residentie aankomen. Ik
vind daarin aanleiding ie Kamer voor
te stellen mij te machtigen uit haar
naam den Staatspresident een oprecht
welkom toe te roepen in het land en
de betuiging aan te bieden van hare
harteiyke sympathie.
Beide toespraken werden algemeen
en langdurig toegejuicht.
By Kruger's. aankomst in 't Hotel des
Indes was het gedrang zoo ontzettend
dat enkelen onder het publiek ongesteld
werden. Twee jongens en eene vrouw
moesten naar het hotp' overgebracht
worden. Ze waren in zwym gevallen.
En de geestdrift bleef zicb ook nadat
Kruger zich in zijn hotel teruggetrokken
had, uiten. De menigte zong met
oorverdoovend geluid het Trausvaalsche
Volkslied, waarop Kruger op het balkon
verscheen en de menigte vriendelijk
toewuifde.
In zyn hotel werd hem het lied van
Spoel „Het vereenigd Afrika" toege
zongen. De president vond het lied erg
mooi.
Daarop had de begroeting van de
dames plaats en werden hem bloemen
aangeboden. Een der dames vroeg
„Is u moede, president „O, schrik-
lyk, schrikiijk" was zijn antwoord.
Toen de president zich naar zijn
slaapvertrek begaf, scheidden langzamer
hand de genoodigden, van wie velen
nog, zegt de verslaggever der N. R. Gt.,
tranen in de oogen hadden na de be
paald overweldigende volkshulde by
zijne komst op het balkon.
In zyn hotel heeft Kruger bezoek
gehad van eenige ministers. De minister
van marine informeerde in het byzonder
of de reis met de „Gelderland" hem goed
bevallen was.
Kruger liet het steeds juichende volk
door de politie verzoeken hem niet in
zyne nachtrust te storen, waaraan on
middellijk voldaan werd.
Op de toespraken tot hem by zijne
komst te 's-Gravenhage gericht, ver
klaarde Kruger ook wat te willen zeggen.
Vooreerst maakte hy zijn verontschul-
schuldiging dat hij nooit een school had
gehad, weinig onderwys had genoten en
dus niet kon weten of een woord man
nelijk of vrouwelijk was. Hij zou dus
gewoon spreken. „Ik zei niet ongeleerd
voegde hij er aan toe maar ik
ben geheel ongeletterd."
Daaaop dankte hy hartelijk voor de
hem toegebrachte hulde en de ernstige
verdediging die zijn zaak in Holland had
gevonden.
niet aanraaktWanneer hij echter
ook u sloeg, zooals mij, dan dan
weet ik niet, wat ik doel* Langen tijd
spraken en weenden moeder en zoon
met elkander, en hoeveel moeite Anna
ook deed, om Paul's hait te ontheffen
van den last, die er op drukte, zy was
niet in staat de kinderiyke liefde voor
zijn vader bij hem weer op te wekken
de slag in het aangezicht had deze ge
dood Het menscheiyk hart is een
zonderling ding! Zoo gemakkelijk als
het vol trouw gevoelens koestert en ze,
de gansche wereld ten trots, met zorg
verpleegt, zoo lang ook maar een straal
der hoop het toewenkt, zoo wankelbaar
is het aan de andere zijde; een enkele
seconde is in staat te verwoesten wat
het jaren lang als onschendbaar in eere
had gehouden, een enkel oogenblik is
voldoende, om de angstig kloppende
schuilplaats der liefde in onze borst in
een koud, onbewegeiyk iets, hart als
steen te veranderen! Toen Paul Lart-
schenko de3 avonds voor het ter ruste
Op zyn eigenaardige wijze verhaalde
hij het een en ander omtrent den toe
stand van zaken in zyn land, hoe de
Engelschen het er op toelegden aan de
vryheid van zyn land een einde te
maken, niettegenstaande alle concessies
der Boeren. Hy verheugde zich in de
sympathie van het volk in Europa dat
deze staatkunde veroordeelt.
Verder wees hyopde barbaarschheid
waarmede de oorlog door de Engelschen
wordt gevoerd,wat LordRoberts misschien
niet had kunnen beletten. Persooniyk
had Kruger Roberts te danken voor de
goede behandeling zijner familie.
Kruger verklaarde hierna te bouwen
op den invloed eener beschaafde, god-
vreezende natie als de Nederlandsohe,
en hy hoopte, dat de dagen zouden
komen, dat, gesteund door de sympathie
in verschillende landen, voor de repu
blieken het tydperk der rechtvaardigheid
zou aanbrekenhy sprak de vurig»
hoop uit, dat naarmate de heerlijke
Kersttyd nadert, alle verschillen zou
den verdwijnen.
Te kwart voor vier had Kruger een rit
dooi de stad gemaakt. De begroeting van
het volk was zoo vol geestdrift dat de
president zichtbaar ontroerd was. Het
was weder een ware triomftocht. De orde
werd geen oogenblik verstoord.
Wat Nederland uitgeeft.
Onder dit opschrift levert het Handels
blad eene beschouwing over de uitgaven
van onzen staat, die in ronde cyfers
thans 155 millioen bedragen op eene
bevolking van ruim 5 millioen, dus
meer dan het dubbel van een 50tal
jaren geleden, toen het eindcijfer slechts
70 millioen was.
„Toch, zegt het blad, is de financieels
toestand niet verslimmerd.
Integendeel. Dit zal men reeds dade
lijk inzien, als men het hoofdstuk der
begrooting, welks bedrag het hoogst is,
vergelijkt met dat van 1850. Wij be
doelen de jaarlijkscbe kosten van de
nationale schuld. Deze komt in de 155
millioen thans voor tot een bedrag van
byna 35 millioen, dus voor nog geen
vierde deel der gezamenlyke uitgaven.
In 1850 eischte deze dienst 37l/i mil
lioen, of ruim de helft van alle uitgaven.
Slechts 34 millioen konden destyds
worden besteed voor de velerlei takken
van het staatsbestuur, thans worden
daarvoor 120 millioen uitgegeven. De
verhouding is eigeniyk nog veel gunsti
ger. Immers, in 1850 stond op de be
grooting slechts een som van ruim 3
ton voor aflossing van schuld, zoodat de
36 millioen byna geheel noodig waren
voor rentebetaling en de schuld nage
noeg onveranderd bleef. Thans is onder
gaan met verbonden hoofd nederknielde,
bad hij niet meer om voorlichting van
God, hoe hy zyn vader weder op den
goeden weg zou kunnen leiden, maar
om de rechte ingeving hoe hij moeder,
broeder en zuster voor hun doodsvijand,
zyn eigen vader, zou kunnen bescher
men, zonder tegen het goidelyk gebod
te zondigen. „Geef my kracht en moed,
o God, en bewaar my voor zonde 1" zoo
klonk het gedurig over zyne lippen, in
zyn hart
Heeft de wijze Almacht, die der men
schen schreden en daden bestuurt, in
ondoorgrondeiyk raadsbesluit hare hand
van zyn onschuldig hoofd afgetrokken,
opdat hy in het verderf zou storten
Of heeft zjj hem als haar werktuig ge
bruikt, opdat de gerechte straf den
schuldige zou treffen Ook wanneer
ik mij geroepen gevoelde, op deze vra
gen antwoord te geven, zoo kan ik het
thans niet meerDe Voorzienigheid
zelve is my voorgekomen I Zij heeft
haar onherroepelijk oordeel uitgesproken
de nog niet 35 millioen van hoofdstuk
VII A een bedrag van ruim 3 millioen
begrepen voor regelmatige schulddelging,
zaodat de rentelast met bijna 5 millioen
is verminderd.
Hierby valt bovendien nog op te mer
ken, dat een belangryk deel der schuld
is aangegaan voor den aanleg van
Staatsspoorwegen, welke jaarlijks ruim
4 millioen in de schatkist brengen, zoo-
dat slechts 28 millioen voor rentebe
taling uit de belastingen behoeft te
worden bestreden tegen 36 in 1850.
Wat betreft de onkosten voor hetHuis der
Koningin op 800,000 gesteld, voert
het blad de volgende bijzonderheden aan
om te betoogen dat daarin sedert haar
vader een veertigtal jaren een deel daar
van afstond, geene verandering ge
komen is.
Inkomen van de Koningin 600,000
Dit bedrag is, naar het voorschrift der
Grondwet, in 1891, toen Koningin Wil-
helmina haar vader was opgevolgd, bij
de wet voor den gebeelen duur van
Hr. Ms. rtgeering vastgesteld. Een gelijk
bedrag was in 1849 aan Koning Willem
Hl toegelegd eD zulks volgens zyn eigen
wensch, wegens de „benarde" omstan
digheden waarin zich destyds de lands-
financiën bevonden. Koning Willem H
trok namelyk sinds 1848 1 millioen
's jaars uit de Rykskas en in 1840 zelfs
l1/» millioen, geiyk in 1814 reeds aan
den Souvereinen Voist was toegelegd,
tevens als vergoeding voor de bezittingeB
van het Huis van Oranje in Nederland,
die in het eind der vorige eeuw waren
verbeurd verklaard. Als Koning van de
Vereenigde Nederlanden genoot Willem
1 van 1815 ai zelfs 2,400,000. Een
gedeelte daarvan werd, tot «en bedrag
van 5 ton inkomen, gevonden uit de
domeinen, die aan den Koning in vollen
eigendom werden overgedragen, maar
in 1848 door Koning Willem II aan het
land zyn teruggeven, om als „Kroon
domein* te dienen, dat wil zeggen, als
vaste goederen wier inkomsten, naast
een by elke troonbestyging te bepalen
som uit de Rykskas, steeds verbonden
zouden blijven aan de Kroon van Neder
land. Gelijk wy onlangs hebben mede
gedeeld, brachten deze domeinen 25 jaar
geleden ongeveer 8 ton 's jaars op.
Thans echter is die inkomst weder tot
ruim 5 ton verminderd, als gevolg vooral
van gedaalde pachten en afgekochte
tienden.
De tweede post op de begrooting voor
het Huis der Koningin is 150,000, be
stemd als jaarwedde voor de Koningin-
Moeder gedurende haren weduweiyken
staat.
Ten slotte wil de Grondwet dat der
Koningin „tot Derzei ver gebruik zomer
en wacht thans het oogenblik af, waarin
gij, myne heeren rechters en gezwore-
ren, u voor dit oordeel zult buigen 1
„Haatte Paul Lartschenko zyn vader
Ik geloof het niet. Ons volk neigt tot
het geloof aan de leer van een onver-
mydeiyk noodlot en in zyne ziel heer-
schen neigingen, die profeten voortbren
gen. Zoo kan ook Paul's gemoed in
het duistere voorgevoel van het onver-
mydelijk einde door de gedachto be
heerscht zijn geworden, dat het lot
hem bestemd had om zich zeiven op te
offeren, ten einde diegenen te redden, die
hij zoo hartstochteiyk lief had. Hij zag
in zijn vader het booze beginsel, dat
de zynen met ondergang bedreigde, en
al zyne geestelijke eigenschappen, zyn
gansche denken richtte zich alleen op
de bescherming van moeder, broeder en
zuster, wier eenige, natuuriyke steun
hij thans was. Dat was de leidende ge
dachte by al den afkeer, al den tegen
stand tegen zyu vader 1 Des morgens
in de vroegte sloop bij stilletjes uit het
