GOUDEN LiESBETH.
S8o Jaargang.
Donderdag
i November
No. 258.
1900.
D
Van week tot week.
FiytiLLlT@iM.
VTS T
iBUEh v 7
4 50 5 5,5
iarkt: v<a
230 115
6 55 7 45
WtSJlTI.
'erkd&genl
1 20 2 5
1 50 S 35
VLissimescHE coiirait.
Prjjs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks b(J den Uitgever
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt, I. 187.
ADVERTENTIËNvan 1 4 regels 0.40. Voor eiken rego
meer 10 cent. BQ directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prjjs slechts tweemaal berekend. Groote letters
en cliché's worden naar plaatsruimte berekend.
6 16
63
725
85
3 21
3 38
Verschflnt dageLQks, uitgezonderd op Zon- en feestdagen.
Telephoonnninmer IO.
Abonnements-AdvertentiSn op zeer voordeelige voorwaarden.
De oorlog in Zuid-Afrika, wanneer hij
ten slotte een einde neemt, zal natuur
lijk verschillende gevolgen hebben, b.v.
een eeuwigdurende rassenhaat tusschen
Engelschen en Hollanders aan de Kaap,
een voortdurende verwijdering tusschen
Engeland en sommige Staten van het
continent, waarschijnlijk ook een her
vorming van het Engelsche leger en
een Engelsche opgeblazenheid zonder
weerga. Maar één nooit gedacht g9volg
zal op al deze dingen de kroon zetten
en werkelijk in een kroon bestaan.
Men weet, dat Multatuli, anders geen
vleier, in zijn Max Havelaar, aan het
slot, onzen koning Willem III den titel
toekent van Keizer van Insulinde, een
beleefdheid waarop natuurlijk niet verder
is gelet. Men weet ook, dat de conser
vatieve Eng6lsche minister, lord Beacons-
Seld, voorstelde om H. M. Victoria te
verheffen tot Keizerin van Indië, een
titel die ook werkelijk werd aangenomen
en waarop, naar wij meenen, ook zoo
wal door niemand buiten Engeland is
gelet. Maar nu loopt het anders.
De ministers van Groot-Brittanje heb
ben er een balletje van opgeworpen om
H. M. heuschelyk tot Keizerin te pro-
moveeren, en nu daarvoor uit het groote
publiek stemmen opgaan, zoowel in het
moederland als in de koloniën, nu zal
de premier, lord Salisbury, waarschijnlijk
een voorstel in dien geest doen.
En het wordt aangenomen ook Het
keizerschap is in de mode, en wanneer
men het niet met goed fatsoen machtig
kan worden, dan moet een huismiddeltje
geprobeerd. Zulk een huismiddeltje was
de krijg tegen de Boeren.
Och, karikaturen vindt men overal.
- Maar het was toch een ander schouw
spel toen, in de groote worsteling van
1870 71, de Duitsche vorsten Wilhelm
I de Duitsche keizerskroon op de slapen
drukten die kroon, eens ten hoon en
spot van den Franschen geweldenaar,
en nu verworven in den reuzenstrijd
van het herboren Duitschland tegen het
nog altijd overmoedige grensland.
Voor den Prins van Wales zou het
een buitenkansje wezen, zoo maar in
eens keizer van Groot-Brittanje te wor
den. Jammer dat hij er volgens de
natuurwet niet lang genoegen van zal
hebben.
Nu, ieder het zijne en zóó gaat het
ook met president' Kruger, die met de
snelheid van den stoom naar Marseille
schroeft en er waarschijnlijk spoedig
Eene Noordduitsclic Karakterschets
VAN
EmUTY VON DINCKLAGE.
4.
«Pepper, ik krijg u weder en levend
ook!» klonk het in mijne borst, ofschoon
zelf niet wist, vanwaar die stem
kwam. Het mag wel mijne heksenstem
Soweest zijn! En.die vreemde stem had
baarheid gesproken.
Toen de haan ten tweede male kraaide,
8,ng Jozef op weg en tegen tien uur in
voormiddag kwamen de arbeiders
®et twee zwaar gewonde mannen aan
jagen, en wel met Pepper en den land
dragonder! Twee andere veldwachters
'iePen er naast, de éen met een ver
boden hoofd en de ander met een arm
111 een doek. Jozef lag op een paar
zal aankomen. „Jullie moeten ons niet
verafgooien nie", was zijn woord by 1
zijn eerste bezoek aan Nederland, toen
hem te Leiden zulk een schitterende
ontvangst te beurt viel en de eenvoudige,
matige man, de talrijke ovaties, die hem
gebracht werden, beantwoordde met een
dronk uit een glaasje melk.
Neen, „verafgooien" zal men den
ongelukkigen, maar grooten man, zeker
niet. Evenwel, zich den mond laten
snoeren door Engeland zal men evenmin.
Dr. Leyds heeft het verzekerd, dat,
zoowel in het zuiden van Frankrijk als
te Parijs, den grijzen staatsman een
zoowel hartelijke als schitterende ont
vangst wacht.
De groote diplomaat, want dat is
Kruger toch, zal vermoedelijk nog ruim
schoots gelegenheid hebben om stappen
te doen ten gunste eener betere regeling
van zaken, die duurzaam zou kunnen
doen hopen op eene betere rassenver
houding in Zuid-Afrika. Immers, uit
de inkomende berichten, die wij onzen
lezers dagelijks mededeelen, blijkt dat
de guerilla in volle werking is. Wanneer
lord Roberts niet de helft vergat of zich
niet telkens verlaatte, zou hij letterlijk
aan den telegraaf kunnen hangen, om
zijn groote overwinningen en de kleine
stootjes, die hij zoo nu en dan krijgt,
naar Londen over te seinen. De man
heeft het gedurende den geheelen oorlog
bepaald niet zoo druk gehad als nu;
iedere generaal vecht, aanvaller of aan
gevallene. Er is geen korps dat niet
telkens verliezen lijdt. En dan dat
onophoudelijke nemen door de Boeren
van verschillende plaatsen, om zich van
het noodige te voorzien en er dan weer
uit te rukken. En als het dan waar
is, wat uit Kaapstad gemeld wordt, dat
de Boeren nog vijftien duizend weerbare
mannen tellen, waarvan nota bene de
helft in den sinds lang onderworpen
en ingelijfden Vrijstaat, dan kan men
eenigszins narekenen, dat ze het nog
lang kunnen volhouden.
Inmiddels staat de Chineesche winkel
ongeveer stil. De Europeesche gezant
schappen te Peking zijn nu, naar het
practische Japansche voorstel, direct met
het voeren der onderhandelingen belast.
Met een allervriendelijkst gelaat hebben
de langstaartige vossen de keizerlijke
besluiten tot bestraffing der schuldigen
overgelegd. Sommigen, zoo verzekert
men, zijn al gestraft, zoo waar, b.v. één
die zich dood houdt, en een ander, de
hoofdman liefst, dien men heet niet te
kunnen vinden. Prins Toean, hij is het,
plankenzijne oogen waren gesloten,
als ware hij reeds dood, maar toch
kreunde hij nog zacht.
„Stop!" riep ik en plaatste mij voor
de djragers. „Die daar behoort mij, geen
stap verder met hem Lieve God, heb
ben die schelmen hem met hun drieën
aangevallen en er op los gehakt, alsof
het een stuk vee was Maar, dat mag
ik zien Hij is hun niets schuldig ge
bleven
Daarop omvatte ik Jozef, beval een
arbeider hem het hoofd te steunen en
zoo droegen wij hem in de bedstede
van grootmoeder, die sedert den vorigen
morgen in de aarde rustte. Pepper had
het geld in den zak, maar het was met
zijn bloed aaneen gekleefd.
Des avonds zeide mijne moeder, die
anders spaarzaam met de woorden was
„Houd hem niet by u, hij kan nooit
weer zoo goed worden, dat hy den kost
kan verdienen en gij krijgt er een
slechten naam door. Gij zijt toch reeds
in opspraak
,.Wat gij zegt, moeder!" antwoordde
ik. „Ik heb meel en grutten genoeg
om dien armen stakkerd mee den kost
te geven en niet aan mijn goeden naam,
is zeker voor zyn pleizier een reisje
gaan maken, en in zulk een groot land
kan men dat lang volhouden. O, die
echt Oostersche bedriegerij Zou er nu
waarlijk iemand zijn, die zich door die
lui een rad voor de oogen laat draaien
We hopen er het beste van en dat de
Chinees ditmaal den dans niet ontspringen
zal, want daarvoor heeft hy toch te
veel op zijn kerfstok,
Ondsrtusschen is het nog niet zeker
of keizer Kwang-Su naar Peking zal
komen om bij de gezanten een kopje
thee te drinken. Evenwel, wanneer Z. M.
komt zal hij een boodschap zenden I
Een uitstekend werk,
De tweede goedkoope uitgaaf van
Quack's standaardwerk „De Socialisten.
Personen en stelsels", ondernomen kort
nadat het werk was voltooid, is thans
op een paar afleveringen na compleet.
Schrijver en uitgevers, de heeren P. N.
van Kampen en Zoon te Amsterdam,
hebben er spoed achter gezet.
Ter aanbeveling van dit voortreffelijk
werk behoeven wy, zegt de Avondpost,
niet veel te zeggenhet spreekt voor
zich zelf. Het getuigt niet slechts van
den taaien, geduldigen cbeid van den
geleerde, van een met moeite verworven
schat van kennis op het onafzienbaar
veld van sociale wetenschap, doch het
is tevens in den volsten zin van het
woord een kunstwerk. Quack drukte
er het stempel op van zijn genialiteit,
van zijn nobel idealisme. Hij heeft
door dit werk een machtigen invloed
ten goede geoefend op het sociale denken
van zijn landgenooten, door hun de
meeningen en daden der socialisten te
verklaren uit hun eigen verleden.
„Ik heb mij onthouden van neuswijs
bedillen oi van minachtend neerzien op
al die pogingen der socialisten", schrijft
hij. „Den stroom heb ik trachten te
schilderen, zonder onmiddellijk ieder
oogenblik dwaas met den stroom te
willen twisten. Is men bang voor 't
bulderen van dien stroom, dan dient
men toch eerst zijn vaart en beweging
goed te kennen. Het oordeel komt
later vanzelf. Wellicht blijkt zelfs in
de toekomst, dat de wateren, die ruw
overweldigend over de akkers heen-
vloeien, na eenigen tijd, als zij gelijk
die van den Nijl zijn teruggetrokken,
een bevruchtend slib nalaten.
alleen aan mijn geld laten de menschen
zich iets gelegen liggen. Laat ze dus
maar praten 1 Toen ik mij voorgenomen
had Pepper te trouwen, kwam het
's nachts wel eens bij mij op, dat hij
ons afgelegen huis wei eens zou kunnen
beschouwen als een tijdelijke pleister
plaats op zijn rusteioozen levensweg en
hij mij ontrouw zou kunnen wor
den. Thans is hij echter gebrekkig en
hulpbehoevend voor zijn leven lang
hij kan niet verder en nu heb ik toch
een erfgenaam
Moeder schudde het hoofd, maar liet
mij toch begaan en zoo zat ik nu dag
en nacht aan Pepper's bed, verbond
zijne wonden en gaf hem in zijne
koorts te drinken. Ik wist toch maar
al te goed, dat hij door mijne hekserij
zooveel moest uitstaan, want had ik
den wensch niet uitgesproken, dat hy
zou blijven leven, dan had elk schot
of elke houw op zichzelf hern den dood
aangedaan. Het eerste wat hij na weken
met bewustzyn uitbracht was„Lies-
beth, wat zijt gij goed voor mij
Op zekeren dag stapte een beambte
voor ons huis af, vloekte op den slech
ten weg, beschouwde met den dokter
En ten tweede heb ik op mijn beurt
bijgedragen, om luide een protest te
doen hooren tegen een economie, die
inderdaad geworden was een leer der
plutocratie. Onder den invloed dezer
plutocratie was zwakte in onze samen
leving, niet een beweegreden tot ontzien
of tot helpend handelen, maar een aan
leiding, bijna een verleiding, tot machts
uitoefening en overheersching. Tegen
onderdrukking groeit het leven in, zoo
leerde men, en scheen te vergeten dat
onderdrukking daarom niet behoeft te
bestaan. Men maskeerde nu het egoisme
der plutocratie onder het gewaad der
vrijheid van het individu.
Tegenover dat schynheilige beroep op
vrijheid stiet ik mijn kreet uit voor de
„gemeenschap."
Het verheugt ons dat door dezen
tweeden, vermeerderden en herzienen
druk het werk in een zooveel ruimeren
kring zal worden gelezen en genoten.
President Kruger.
Het gerucht van president Krugers
reize naar Europa heeft onder sommige
Engelschen een groote ontstemming
teweeggebracht. De sympathie die zich
allerwege waar hij zich vertoont, zal
openbaren, schijnt denzulken een doorn
in het oog te zijn. Een medewerker van
de London News zegt ronduit dat Kruger
zich maar van kant moet maken. Alle
kansen voor Transvaal zijn verdwenen.
Van Kruger met zijn stalen geloof
kan men allerminst zulk een wan
hoopsdaad verwachten en bovendien
moet het den ouden man opbeuren, dat
zijn landgenooten in Afrika den strijd
met succes voortzetten. En dat zijn
geloof, na alles wat in zijn land geschied
is, niet is geschokt, bewijst zijn telegram
te Lourenqo Marques aan zijne vrouw
gezonden: „God zegene u, vertrouw op den
Heer. Hij beschikt. Psalm 91."
Brieven naar Transvaal.
Er zijn van de Transvaalsche postad
ministratie weder brieven en andere
stukken voor Transvaal en Oranje-Vrij
staat, in April,Mei en Juni 11. uit Nederland
verzonden, terugontvangen, welke niet
door haar konden worden terechtgebracht.
Zij die deze brieven of andere stukken
hebben verzonden, kunnen tot 15 Novem
ber aaD de postkantoren inlichting
ontvangen of onder het teruggezondene
zich door hen verzonden brieven of
stukken bevinden.
Deze zullen worden teruggegeven of
desverlangd zonder betaling van port
dien hij meteen had meegebracht, den
zieke en betaalde mij voor dezen een
kostgeld uit, wijl de staat hem zoolang
moest onderhouden, totdat hij weer
zoover hersteld zou zijn om zijne straf
te kunnen ondergaan. Het kanaal was
reeds zoover gevorderd, dat wy niets
meer van de arbeiders zagen of hoorden,
maar ik had mij onder de daglooners
een knecht uitgezocht, en deze deed nu
den veldarbeid, daar ik de handen nog
vol had met Pepper.
In het voorjaar kwam er weer volk
en plantte boomen langs het kanaalik
verdiende weer aan hen en ook kreeg
ik nog een stuk bouwland betaald. Een
jaar later weid de straatweg gelegd.
Daar Pepper ons oude huis altijd een
hut noemde hij was heel verdrietig
en ongemakkelijk, liet ik een net
steenen huis aan den straatweg zetten
en hield daar eene tapperij.
„Pepper," zeide ik een paar jaar later,
„wij worden rijker en rijker de ketel
is al mooi zwaar, maar ik zou hem
toch gaarne aistaan, zoo gij er uwe
krukken door aan den kant kondt zetten
en die akelige hoest eens ophield 1"
„Gij zyt gek!» antwoordde hij. „Als
over Engeland naar hun bestemming
verzonden worden.
Dierenbescherming.
De commissie aan welke het hoofdbe
stuur der Ned. vereeniging tot bescher
ming van dieren heeft opgedragen om te
onderzoeken, welke bepalingen in het
belang der dieren het wenschelijk is in
de gemeentelyke verordeningen op te
nemen en hoe het opnemen van zoodanige
bepalingen in die verordeningen zooveel
mogeiyk kan worden bevorderd, heeft aan
Ged. Staten in de onderscheidene provin
cies de vraag gedaan of die colleges
kunnen instemmen met het denkbeeld,
om de materie „dierenbescherming" naast
de rijkswet te regelen door provinciale
reglementen en of op hun steun mag
worden gerekend,om naast de bepalingen
deswege reeds door den rijkswetgever
gesteld en nog te stellen, de nog noodige
aanvullende bepalingen op te nemen in
een daartoe te ontwerpen provinciaal
reglement.
Geen meisjes op de muziekschool.
De gemeenteraad van 's Hertogen
bosch weet men, duldt geen meisjes op
de muziekschool aldaar. Als gronden
daarvan worden opgegeven
lo. dat de school heofdzakeiyk dient
voor de opleiding van toekomstige leden
van het muziekkorps
2o. dat de instrumentale afdeeling
reeds vrijwel overladen is:
3o. dat de toelating van meisjes
concurrentie van gemeentewege aandoen
zou aan particuliere muziekonderwijzers;
4o. dat het nimmer in de bedoeling
heeft gelegen om de school in te richten
voor studie van jonge dames tegen een
betaling van 10 per jaar.
Het Transvaalsche Dynamietmonopolie.
Volgens den correspondent van de
„Standard" te Pretoria zou de agent der
Dynamietmaatschappy voor de concessie
commissie erkend hebben dat dr. Leyds
en generaal Louis Botha aandeelen ont
vingen in de maatschappy, verder dat
door deze in de jaren 1897 99 in het
geheel 39,000 pd, st. werd gesteld ter
beschikking vaneen onbekenden tusschen-
persoon om leden van den Volksraad
om te koopen in het belang der maat
schappij. Ten slotte zou de heer Vorst
man hebben verklaard dat de maatschappy
de burgers van uitzetbare kogels had
voorzien.
ik dat kon, ging ik weg, heel ver weg
uit deze akelige woesteny
„Hij kon het niet, hoe goed ik hem
ook verzorgde, en hoe ik hem ook van
het beste, wat ik bedeaken kon, te eten
gafhij werd zichtbaar magerder en
gebogener en zijne haren vergrijsden
van de pijn, tot hij ten laatste op
Paaschmorgen den adem uitblies. Daar
hij tot geene kerk behoorde en de
menschen zeiden, dat hij een misda
diger was, lieten zij het toe, dat ik hem
in alle stilte naast ons huis begroef. Ik
dolt zelf het graf, dekte eigenhandig de
lijkkist weder met het gele zand toe en
beschermde met steenen en hekwerk
het graf tegen de roofdieren. Daar dicht
bij begroef ik ook mijn schatde wereld
is mij onverschillig, ik trotseer haar,
want ik ben immers toch rijk. Moeder
ging ook ten haren tijde naar den
hemel en zoo waoht ik nu ook kalm
mijn uurtje af. Als ik het voel naderen,
wil ik op Pepper's graf sterven; zijn
naam neem ik mee uit deze wereld en
mijne schatten ook, want ik verklap
aan niemand waar ik den ketel ba-
graven heb.»
EINDE.
