Gemengd Nieuws.
het publieke recht voor gaat. Mer. denke
hierbij o. a. aan de verplichting der
vrouw om den man overal te volgen,
waar hij dienstig oordeelt zijn verblijf
te houden. Juist omdat het van zelf
spreekt, dat bepalingen van het B. W.,
die niet strooken met de eischen van
het Koninklijk gezag, moeten wijken,
is eeti bijzondere wettelijke regeling
onuoodig. Ware het anders, het had
geiegen op den weg van den Grondwet
gever, om, evenals ten aanzien van de
Koninklijke meerderjarigheid en de voogdij
over den minderjarigen Koning, een
bjjzondere regeling vast te stellen of
voor te schrjjveD,
Toelating als Schipper op
Koopvaardijschepen.
Dool' de Commissie van Rapporteurs
2(jn eenige amendementen voorgesteld
op het wetsontwerp betreffende de Re-
geiing tot de toelating als schipper op
koopvaardijschepen en het aan boord
daarvan in dienst bebbeu vun stuurlie
den en machinisten."
Die amendementen strekken om in
plaats van een stoomschip te lezen
een koopvaardijschip dat door machines
Wordt voortbewogen de wet ook te doen
slaan op stoom visschersvaartuigen.
Voorts om den eisch van het Neder
landerschap in het ontwerp op te doen
nemen en wel beperkt tot den schipper.
Verder om te eischen dat aan boord
van eene zekere categorie van schippers
drie gediplomeerde machinisten tegen
woordig zjjn en voor de toelating als
schipper op een koopvaardijschip voor de
kleine vaart te vorderen het Nederlander
schap en hot bezit van een diploma, in
Nederland uitgegeven, en nog een geldig
diploma van stuurman voor de kleine
vaart. Nog stelde de commissie voor om
te bepalen dat het den schipper van oen
stoomvisschersvaartuig verboden zal zijn
met zyn vaartuig buiten de tonnen in
zee te varen, indien niet aan boord in
dienst is een machinist, voorzien van
een iu Nederland uitgegeven en nog gel
dig diploma A.
Voorts wenscht de commissie onder
den algemeenen maatregel van bestuur
vaat te stellen voorwaarden om tot
stuuilieden- en machinisten-examens te
worden toegelaten, ook op te nemen het
bewijs van een deugdelijk gezichts- en
kleuienouderscheidingsvermogen. Voor
schippers, stuurlieden en machinisten
die resp. gedurende drie maaDden binnen
de 3 jaren voorafgaande aan Juli 1900,
op een koopvaardijschip hebben dienst
gedaan, worden, wat het hier onmiddel
lijke voorgaande betreft, lagere eischen
gesteld, met het oog op hun hoogeren
leeftjjd, dan by de stuurmans- en ma-
cbinisten-examens.
De eisch van het Nederlanderschap,
hiervoren bedoeld, geldt niet voor hen
die in den Joop van 3 jaren, vooraf
gaande aan 1 Juli 1900, tenminste 3
maanden op een koopvaardijschip, resp.
voor de groote of do kleine vaart, als
schipper hebben gevaren en zulks gedu
rende zes jaren na den dag van het in
werking treden dezer wet.
De commissie acht tieze overgangs
bepaling billijk ten behoeve van de bij
het in werking treden der wet in dienst
zijnde vreemde gezagvoerders.
Vogels op de hoeden.
Door de secretaresse van de Neder).
ik niet tijdig genoeg kwam voor de
voorstelling
„Mademoiselle," zeide de heer Peere
boom, „maak u maar niet onserust.
Geef mij de steenen maarby mij zyn
zij veilig. Daar sta ik voor in".
„Charmant!'' riep zij, stralend van
vreugde; „dat ik daaraan niet-eerder
heb gedacht Zij reikte hem het doos
je toe, dat hij zorgvuldig in den borstzak
stopte.
„Jeumont 1 Alles uitstappen Naar de
douane 1" weerklonk het buiten.
Terwijl de bagag der andere reizi
gers werd onderzocht, ging de heer
Peereboom met zijn zwager langs den
trein op en neer. De heer Ricardot
meesmuilde. Even te voren bad bij een
doos echte in zijn ruimen zak doen
verdwijnen.
„De bagage van meneer Peereboom is
al onderzocht", zeide hij tegen den be
ambte, die de coupe's doorzocht. Deze
bracht de hand aan de pet.
«Het onderzoek duurt vandaag lan-
vereeniging tot b scherming van vogels
J te 's Gravenhage, mej. E. S. Bausch, is
een verzoek gericht tot alle vrouwen en
meisjes in ons vaderland om geen
voeels tot garneering van hoeden te
bezigen. Dit ziet voornamelijk op de
winterhoeden die nog meer dan zomer
hoeden met vogellijken versierdf?) zijn.
Als mej. Bausch de Nederlandsche
vrouwen en meisjes weet te bewegen de
mode in een harer wreedste uitingen te
verzaken, zal zij eene overwinning be
haald hebben, zooals er maar zelden zijn
aaDgeteekend.
De mode is en blijft een kracht'
waarop zelfs de meest welwillende
pogingen afstuiten. Wat is er niet gepleit
tegen het dragen van gedoode vogels en
toch heeft het niet geholpen.
Zal het ditmaal beter zijn
Het Socialisme.
In Maison Stroucken te Amsterdam is
eergisteren door het Belgisch kamerlid,
prof. Em. van de Velde, een belangwek
kende beschouwing over het socialisme
geleverd. Volgens het verslag der N.R.
Ct. was het hem voornamelijk te doen
de hoorders te verzekeren van den
toeuemeuden groei en den gezonden
staat, waarin het socialisme zich bevindt
en dit in weerwil van de verdeeldheid,
vooral in Frankrijk, een verdeeldheid
niet rakende het grondbeginsel, maar
quaesties van taktiek. In 't algemeen
kwam spreker op tegen de mee
ning, dat het socialisme in diepte zou
hebben verloren wat het aan uitbieiding
heeft gewonnen. Toonde tegenwoordig
de partij zich in de practijk een her
vormende in theorie blyft zij eene
revolutionaire en straks als de omkeer
in de industrie komt die niet uitblijven
kan, en de betrekkelijk gunstige
toestand voor de arbeiders, ten aanzien
van loon en werktijd, een einde neemt,
zal het revolutionair element zich weer
krachtig doen gelden.
Prof. rar. Treub met den spreker in
debat tredende, trachtte de meening
ingang te doen vinden, dat de socialis
tische partij in haar hervormend streven,
zich gereedelijk kan aansluiten bij de
radicale. Wat de bewering aangaat van
een opwekking van het revolutionair
karakter der par tij, bij het eventueel
intreden eener malaise den bijval waar
mede de vergadering deze verklaring
begroette, vatte de heer Treub op als
een beaming der spreuk: „vive Ie so
cialisme, périsse le monde 1" De heer
van der Velde antwoordde, dat van een
versmelting van radicalen en socialisten
reeds daarom nooit sprake kan zijn,
omdat de radicalen bij hun hervormings
politiek geleid worden door het streven
der kapitalistische maatschappy te
bevestigen, terwijl de socialisten bedoelen
met hun hervorming de kapitalistische
maatschappij te revolutioneeren. En wat
de door opponent aangehaalde spreuk
betreft; wel verre van de misère te willen
van de arboidswereld, is het socialisme
integendeel opbaar welzijn gericht.
Transvaal en Oranje Vrijstaat,
Men meldt aan de N. R. Ct.:
Aan het secretariaat van den Bouu
van uit Zuidafrika verdreven N.Z.A.S.M.
personeel, Nieuwe Uitleg 17, te 's Hage,
is thans een aanvraagkantoor verbonden
voor patroons ter verkrijging van perso-
ger dan gewoonlijk", zeide de heer Peere
boom.
„Dat zal wel waar wezen", antwoord
de Ricardot. «Wij hebben wind".
„Wind Waarvan
„Er bevinden zich medeleden van
eene internationale smokkelaarsbende
in den trein. Met het oog op de Wereld
tentoonstelling is de smokkelhandel in
diamanten op het oogenblik buiten
gewoon voordeelig".
„Ja, dat begryp ik", verzekerde de
heer Peereboom op een toon van ge
wicht.
Eindelijk was de visitatie atgeloor.en.
De reizigers hadden hunne plaatsen
weer ingenomen. Nauwelijks had de
trein zich weer in beweging gezet of
mademoiselle Thérèse brak in een uit
bundig gelach uit.
„Heerlijk Goddelyk 1" riep zij telkens.
„U hadt die gezichten eens moeten zien,
mynheer, teen zij niets vonden 1 Overi
gens ben ik u grooten dank schuldig.
Zonder uwe hulp
nc-el uit ambtenaren en beambten der
•N.Z.A.S.M.
Zangwedstrijd te Dcrdreoht.
Bij gelegenheid van de viering van
haar lOjarig bestaan werden door de
mannenzangvereeniging „CaeciHa" te
Dordrecht nationale zangwedstrijden voor
mannenzang gehouden,
Bekroond werden de volgende ver-
eenigingen
1 le afdeeling: voor v.-reenigingen die
I nog nooit een prijs vannen: le prijs,
j bronzen medaille van de Koningin en
I een premie van 50, „St. Caeoilia,"
Teteringsche dijk.
2e afdeeling: voor bekroonde vereeni-
gingen die nog geen eersten prijs hebben
behaald, le prys, groote zilv. med. en
een premie van f 100, „Aurora",
Oosterhout, toegekend by acclamatie.
Se afdeeling voor vereenigiDgen die
reeds een lsten prys behaalden: le pr.
gouden med. en een premie van f 200.
de liedertafel „Crescendo" te 's Hage.
Eerewedstryden. De zilveren lauwer
krans, waar de eerste prijswinners om
dongen, werd met 4 tegen 1 stem aan
Aurora toegekend uit Oosterhout, de zilv.
medaille, waarom de tweede prijswinners
dongen, viel ten deel aan „St. Caeeilia"
uit den Haag met algemeene stemmen.
Op grond dat bij de zending van
oorlogsschepen naar China geenerlei
Indische belangen betrokken waren, kon
den die schepen niet onder hat opperbevel
van den Gouverneur-Generaal blyven en
komen de daaruit vooitvloeiende kosten
ten laste van de Staatsbegrooting. Daarom
is nu een verhoogiog van do Marine-
begrooting voor 1900 mot f 520.084
aangevraagd.
In den loop der volgende week zal
hertog Hendrik van „het Loo" vertrekken,
en iu 't begin der volgende maand zal
hij met de Koningin een bezoek brengen
bij zijn zuster, groothertogin Elizabeth
van Oldenburg, en vermoedelijk ook
wel aan andere leden der familie.
Over den datum van het huwelijk
loopen de berichten uiteen. Dit schynt
echter al wel vast te staan, dat het in
December, uiterlijk Januari zal gesloten
worden.
Koningin Wilhelmina en hertog Hen
drik hebben eergisteren morgen op 't Loo
bij den terugkeer van hun rit te paard
voor een uit Mecklemburg gekomen
fotograaf geposeerd.
Te Amsterdam worden de vorstelijke
verloofden spoedig op bezoek verwacht.
Er zouden reeds in het paleis eer.ige
vertrekken daartoe in gereedheid
gebracht ziin.
Vlissingen, 34 October.
In de najaarsvergadering der Prov.
Staten van Zeeland zullen nog behandeld
wordenvoorstel van Ged. Staten tot
afwijzing van hot verzoek van het ge
meentebestuur van Cortgene om een
renteloos voorschot tot wegsverbetering
(gevraagd wordt een voorschot van
f 5483,50); tot afwijzing van het vei-
zoek van W. Moelker c. s. te Tholen,
om subsidie voor een wagendienst Tho-
„Niet de moeite waard, juffrouw",
zeide de heer Peereboom. „Hier is in-
tusschen uw eigendom terug".
Bij reikte haar de doos over. Voor
zij die had kunnen aannemen, had de
Parijzenaar zich met een vlugge be
weging daarvan meester gemaakt.
„Vergeef mij", zeide hij vriendelijk,
„wanneer ik uw kostbaar eigendom
voor het verdere gedeelte van de reis in
bewaring neem. Men kan nooit weten
„U is heel vriendeiyk, mijnheer".
De reis naar Frankrijk's hoofdstad
werd ook voor het verdere gedeelte
onder groote vroolijkheid afgelegd. Het
geluk van den heer Peereboom scheen
zijn toppunt te bereiken, toen de vreem
de te Saint Denis, het laatste station
vóór Parys, onverwachts van zyne
medereizigers afscheid nam en uitsteeg.
„Maar uwe diamanten 1" zeide de
heer Peereboom, toen de ander al weg
was.
„Och, laat maar", antwoordde zij met
een rustig lachje. „Zy zjjn in goede
lull Sr. Maartensdijk voorstel van Ged
Staten om aan den Nieuwen Kieldrecht
polder een renteloos voorschot te ver
lei-nen ten bedrage van de helft der
kosten tot een maximum vau f 20,100
voor de bestrating met keien van ver
schillende wegen. Naar aanleiding van
liet verzoek van A. J. M. G. van den
Broeck, te St. Nicolaas om den termijn
van het in exploitatie brengen van den
stoomtramweg van Huist naar Walz-
oorden opnieuw te verlengen, stellen
Ged. Staten voor dezon termijn met een
jaar te verlengen en alzoo te bepalen
1 Januari 1902.
Leger en Marine.
De le luit. H. P. van der Mieden van
i Opmeer, van het 2e bataljon 3e reg.
inf. te Middelburg, is benoemd tot adju
dant bij dat bataljon.
Bij Kon. Besl. zijn, tot voorzitters en
burgerlijke leden van de onderscheidene
militieraden en tot hunne plaatsver
vangers voor de lichting der Dationale
mililie van 1901, benoemd:
Provincie Zeelandtot voorzitter, J.
H. C. Iieyse, lid der Provinciale Staten
tot zyn plaatsvervanger, M. de Jonge Jz.,
lid der Provinciale Staten; tot lid, L. K.
van der Harst J.Jz., lid van den gemeen
teraad van Middelburg; tot zyn plaats
vervanger, mr. A. A. de Veer Gzn., lid
van den gemeenteraad van Middelburg.
De vergadering van ingelanden van
den polder Burgh en Westland heeft van
het comité ter verkrijging eener con
cessie tot doortrekking van de stoomtram
van Brouwershaven naar Burghsluis
een jaarlijksche subsidie van f 50.—
gedurende 20 jaren toegezegd.
Kerk- en Schoolnieuws.
Geslaagd voor het examen vrye-
eD orde-oefeningen te Venlo de dames
J. J. P. de Witte en G. J. M. Loois,
beide van Vlissingen en de heeren P.
v. d. Weele en J. de Oude, beiden van
Middelburg.
Ds. K. J. Kapteijn, predikant by
de Ger. gemeente te Axel, is beroepen
naar dezelfde gemeente te Antweipen.
II e c h t s z a k e n.
Bij op heden door de arrondissement
rechtbank te Middelburg gewezeu vonnis
in de voor haar aanhangige civiele zaak
tusschen den commissaris der Koningin
(prov. Zeeland) als eischer voor wien mr.
mr. A. Jacq, de Witt Hamer als advocaat
optrad, tegen den Belgischen staat als
gedaagde voor wie mr. F.N. van der Bilt,
als advocaat ageerde, werd de vordering
des eischers tot schadevergoeding on
gegrond verklaard, zijn eisch daartoe
ontzegd, met zyne veroordeeling in de
kosten der procedure.
(De zaak betrof een aanvaring in de
buitenhaven te Vlissingen in den morgen
van 14 Januari 1899 tusschen dè prov.
stoomboot Zeelandia en de Belgische
loodsboot no. 15.)
Op last van de justitie is het lijk
in beslag genomen van een man, ver
pleegd in het krankzinnigengesticht te
's Hage, die, vroeger weikzaam zijnde
op een drukkerij aldaar, een vijftal jaren
geleden daar van een kameraad een
handen."
De trein naderde het Noorderstation.
De heer Peereboom greep plotseling
met hartelijke vriendelijkheid de mooie
witte handen van het jonge meisje.
„Dus u staat mij werkelijk toe u te
Parijs eens te komen opzoeken vroeg
hij zoo vriendelijk als hem maar eeuigs-
zins mogelijk was.
„Wel zeker 1 't Zal ous veel ge
noegen doen".
„Ons wie, wat?"
„Eh bien Mijn man en mij".
„Uw man I Is u ge
huwd?!" stotterde de heer Peereboom.
„Die jonge man, die zooeven
„Zeker, dat is mijn man. Nietwaar,
ik heb wel een goeden smaak Hij is
even vriendelijk en welwillend als knap.
't Zal hem ook veel genoegen doen, als
u ons eens komt opzoeken. Vergeet het
nietrue Choiseul no. 40. Hij is u
grooten dank schuldig en zal niet ver
zuimen u revanche te geven, heeft
gemaakt dat hy 200.000 francs heeft
slag met een hamer op het hootj I
hebben gehad, tengevolge waarvail.|
krankzinnig geworden zou zija.
De man was echter reeds voot J
toebrengen van dien slag niet
normaal.
Een onderzoek zal nu ingesteld
den, iu hoeverre het toebrengen van
slag oorzaak is geweest van
krankzinnigheid.
De diefstal in het groot Vjta
schilderyen te 's Hage is begaan tij J
ouds-raadheer Raedt van 01denbamCvtl'
die woont in een huis in het Nieuwst
waarvan ettelijke kamers jarenlaoj
gesloten bleven, zoodat de spinuew^,
alles bedekten.
By het verhoor door de juatj^
van den koopman in oudheden S,d;|
de meeste gestolen schilderijen koca-l
is gebleken dat de in beslag genomj
schilderyen bedragen 236, ter waaiq'
van minstens een ton. Er waren ectj:
meesterstukken by van Jan Steen,
slapend echtpaar, en Ostade. Vandal
laatsten meester een stukje bierdrinkers,
geschat op een waarde van tienduizgj
gulden.
Van de 286 stuks zijn slechts sen
honderdtal geschouwd, maar er moetej
nog veel meer schilderijen in omloop
zyn, ook een zeldzame collecte teeke-
ningen, die waarschijnlijk naar Belgie
zijn verhuisd en daar zullen opgezoi»,
worden.
De gearresteerde knecht en zijn kan»
raad, een smid, beweren dat zij voor j|
deze werken successievelyk slechts eea
5 a 600 gulden van den opkoopt
hebben ontvangen, die echter beween
veel grootere sommen te hebben betaald.
Een bedrag van 12 a 13,000 gulden zoa
hem voorgeschoten zyn door eeni«t
kleine handelaars in antieke voorwerpen,
Er worden ook nog vermist een
aantal Delftsche schotels, kostbaar
Saksisch porselein en bronzen groepjes.
Naar men mededeelt waren alle
schilderyen, ten huize van den bestolene,
die niet in zijn eigen woning verblijft,
maar en pension in een hotel, geborgen
in de kamers, waar zij niet aan
wand hingen, maar opeengestapeld
de muren stonden. Het porselein moet in
manden en kisten geborgen zijn geweest
in een schuurtje in den tuin.
De expert, die de verzameling be
keek, kon zyn verbazing niet verbergen
dat al deze schilderijen zoo grif gekocht
werden van mensehen van den stand tiet
gearresteerden.
De opkooper is ook in hechtenis ge
nomen.
Te Rotterdam klaagt men over het
stelen van de branders en kousjes uit
de straatlantaarns. De daders, vermoe
delijk opgeschoten jongens, zijn echter
nog niet bekend.
Een 22 jarige sjouwerman te
Nijmegen is Zondagavond tegen midder
nacht buiten een tapperij in deSteenstraat
waarin hij eenige onbekende schippers
(vermoedelijk Belgen) met hun meisjes
had ontmoet, met een jeneveillesch op
het hoofd geslagen, daarna op den buik
getrapt en vermoedelyk met een scherp
voorwerp in den buik verwond. Door
zijn mueder werd eerst den volgenden
morgen geneeskundige hulp ingeroepen
en de politie gewaarschuwd. De toestand
van den man bleek toen zoodanig te
zijn, dat gevaar voor zijn leven bestond.
Een 16-jarige knaap uit Huizern,
die sinds eenigen tijd van zijn ouders
was weggeloopen, is te Leeuwarden ont
dekt. Hij was op weg geweest naar
Groningen, doch was door den veld
wachter te Buitenpost, aan wiens deur
hij toevallig aanklopte om nachtverblijf,
op den trein naar Leeuwarden gezet.
Aldaar aangekomen, durfde hij, uit vrees
vi or straf niet naar huis gaan en heeft
hij zich nog eenige dagen schuil ge
houden, totdat hij toevallig in een bieten-
waggon werd opgemerkt. Hij is toen
terstond naar huis gebracht, waar hij
verdiend."
„200.000 francs?!"
„MinstensDe handel in diamanten
is tegenwoordig weer van veel betee-
konis".
„Wat 1 Uwe diamanten waven
echt
„Zeker, echt! Dat hebt u immers al
dadelijk gemerkt? U is een kenner,
mijnheer. Voor het overige wij zijn
waar wij wezen moeten. Tot weerziens,
mijnheer Rue Choiseul no. 40 1"
Zij stapte vlug uit. De heer Peew-
boom stond als van den donder ge
troffen. Een oogenblik kon hij geen
woord uitbrengen.
„Smokkelaarspakriep hij eindelijk
met heesche stem. „Ik zal de politie
waarschuwen, onmiddellijk
Zij keerde zich nog eenmaal om.
„En uwe sigaretten?" zeide zij nut
een spottend lachje. Toen trippelde zij
heen.
EINDE.
door zijn ouders met
werd ontvangen.
Een wielrijder,
eeD oude vrouw te heb
verdedigde zich door td
een luid „piep-piep" to|
jj3rt doen hoor en.
En wat beteekent zl
rechter.
Wel, antwoordt de be
jat beteekent „als ande!
De rechter slaat hij
wetsartikel op en leest
jnoet van zija aankomstl
schel als anderszins va|
jtennis geven."
In een der Drentse
naar men mededeelt b|
en hare drie dochters
bestaan om binnenkort
zelfden dag in het hul
stappen.
Naar de Telegraaf
verneemt, zal het trouw!
Koningin, wat het bordd
een zeer uitgebreid wei
worden door mevrouw
Winkler, leerares aan
voor Kunstnijverheid, afl
naaldwerk, welke dame]
de opdracht kreeg.
Deze dame is dezeltdeJ
je en kostbare borduurf
op het kleed, dat de
tijdens Hare kroning.
Het internationaall
aan president Kruger dool
Boerencomité verzonden f
931.000 har,dteekeningen|
Sommige Belgische
dat president Kruger voor c
bedankt heeftom zich
vestigen. Anderen zeggen!
waarschijnlijk te Brussel
Volgens een bericht!
heeft de gemeenteraad bel
dent Kruger niet officieel F
en geene betooging geduld
Men zegt dat ge|
minister van oorlog in
laatste hand legt aan een
betreffende de krijgsraden
een groote hervorming wil
in tijd van vrede de milii
door burgeriyke te vervanl
De toevloed aan het]
te Parijs van dames violil
dit jaar als leerling hebbil
moet buitengewoon grootl
aantal mannelijke violist^
treffen.
Keizerin Friedrieh is|
hand.
Het 4e eskadron varl
i der keizerlijke garde te 11
een tan. boer, die de trots f
is. Die tamboer is een
I mooiste zwart.
Keizer Wilhelm stelt zl
in bem dat hij hem een pa|
j een prachtig beest met
i zwarte man op een wit I
volgens hem een schoon!
I doet aan de Pruisische nati|
denken.
De naar huis gezonde!
der City die a.s. Zaterdal
moeten aankomen, zullen m|
tigheid aldaar ontvangen
Men wil daardoor aan de|
S wijzen dat de Engelschen
den oorlog geëindigd hebbel
De Engelschen hebbel
f eilanden geannexeerd. De|
I schrijft men, was er verruk
De „Morning Leader"
ieen schrijven van het oorlo;
volgende
„Ik ben 34 dagen op
'•'eest, heb al dien tijd maar
t, werd met honderd
[zonden om hoeven te verbr
[voorraden te rooven. Ik sta
Ijs brand. Ik kwam twee m
Wet, maar het lijkt mi
[overheden hem niet willet
'ng hem eens op een dag n
I'm een kar beladen met dy
jdichtbij.
ik vertelde hetdenkampk
pile ging seinen, in plaats
[man de lijn langs te zen
het donker was geworden,
en weg opblazen wij hoorde
ontploffingen. Ik met vier anc
J® 4e lijn langs om de ple
Ike twee mijlen lieten w
fohter. We warep er nog
Z*® de gepantserde trein
i 8 h'iyd te iaat was.
»l'oen moesten we terug
den laatsten man en dt
ogenden enzooovoort om
'elite schade te rapporteeren
f' ^«npkommandant de scha
E, deze seinde onmmiddeliij
rts te Pretoria langs e