Tandarts, Woensdag- 22 Augustus ADAM JENSEN. ten. IS O- 197. 1900. $8e Jaargang acao. lam G 99. ,0S VERKOCB JAVA RIJST |A JAVA RIJST s 5FIJ2ÊKMEEL BANGE TIJDEN. rek's theobromin-a delicieus,! ues wanks I i—45cenj,| kop CataJ Confiseurs Mattanklodt is erstrftat 103. It IT I{ van half eentutj SIKTGEW, Beurs-f COIVSÏJL. ~W overal a 30 cent het '|.2I !l-2 kilo oi per bus dig direct verkrijg, ■os voor engrosi Znandam, een bus! frail o huis. n van kilo. ir Peter" ri, a n fabrikaat dat t beste voor de voe- n zieken, en tevens i ct ter bereiding der obak.ien, soepen en is verkrijgbaar ge- :ceptenboek. ikelen zijn alleen e verpakking voor- poneerd fabrieks- j ooit los verkocht. If MD ÏENST -tiLDHLBOSa 1.11 mie.- vm 4 50 5 Van Zeilmurktra 45 nm 12 30 2 - O 15. 15 2 45 415 5551 ir Zeilmarkt V lissin- leen op werkdagen1 m 1 20 2 50 420 11 2 35 2 5 3 35 5 15 I ihtijd.j 8.25, 10.37, 1.18, uie 5,31, 6.9, 7.35, 5.33, 8.24. 9.25 2, 10—, 1.38, 4.32, ig 5.51, 6,29. 8,10 8.3,9.5,9.45. [AVENDIENST. 6— 6 20 7—7 r,0 10— 1020 10 40 1 10 1 30 2 220 4 4 20 5 5 20 20. vin 6 10 6 30 7 10 J 9 50 1010 1030 12 10 nm 1 20 140 3.30 3 50 4 10 4 80 40 8 8 30. 1900. nm 3 15 6 20b; 3 50 6 50 i 1 55a) 4 15 2 15a) 6 05 3 30 6 20b)f) 3 50 6 40f) 8 10 140 naar Breskeiw 611 n naar Borsaela W 8t BpoorwAga^a^l0Q VLISSINGSCBE COVRAMT Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50. Afzonderiyke nummers 5 cent. Men abonneert zich by allo Boek handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks by den Uitgever F. VAN DE VELDE Ji., Kleine Markt, I. 187. ADVERTENTIENvan 1 4 regels 0.40. Voor eiken regel meer 10 cent. - By directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prys slechts tweemaal berekend, Groote letters en cliché's worden naar plaatsruimte berekend. Versehflnt dagalflks, uitgezonderd op Zon- en feestdagen. 'l'elephoonnummer IO. Abonneinents-Advertentlën op zeer voordeellge voorwaarden. Dat in onzen tijd bet geloof aan een crescendo der menschheid in zedeiyken 7iin en het afnemen der dierlijkheid in den mensch, hevig geschokt wordt en zelfs hen, die aan gestadigen vooruitgang in werkelijke beschaving blijven geloo- ven, aan het twijfelen brengt en angstig de gebeurtenissen, die de naaste toe komst ons brengen zal, te gemoet doet zien, wie twijfelt er aan die met bezorgd gemoed den steeds wassenden stroom van ongerechtigheden nagaat, welke op de wereld als eene lawine wordt uitge stort en steeds schaamteloozer worden bedreven. Daarom kunnen wij het verklaren dat eenvoudige zielen, ziende dat het recht van de aarde gebannen schijnt te zijn en de macht van den sterkste zonder protest over het lot van volkeren beslist, in oprechtheid de meening koesteren dat eene wereld waarin zooveel slechtheid heerscht, haar einde nabij is. De menschheid heeft echter veel don kerder tijden beleefd dandetegenwoordige. Er zijn immers tijden geweest waarin roof, moord en brand aan de orde van den dag waren, een oorlog om de nietigste voorwendsels begonnen werd soms zouals de Fransche geschiedenis ons leert om aan den luim van eene vor- stenmaïtresse te voldoen dat voor den arme geen recht gold en hot worcid- sche genot alleen den rijke en aanzienlijke beschoren was, dat er een toestand heersohte dat de armen zich moesten vergenoegen met de kruimels, die van de tatels der rijken vielen, tijden kortom, die meer dan de tegenwoordige nog de vrees rechtvaardigden dat het met de wereld op een einde liep. En toch staat niettegenstaande deze sombere profetieën de wereld nog en toont zij door geen teeken dat haar ondergang zoo nabij is. Onder de meest onrustbarende ver schijnselen van dezen tpd behooren zeker behalve de moordaanslagen op de vrij heid van volken, die op de vorsten, die ook in oude tijden niet onbekend waren,ge tuigen een Balthasar Gerards,een Jacques Cléments en een Ravaillac, respectievelijk de moordenaars van Willem den Zwijger, Hendrik III en Hendrik IV, maar tegen woordig door een gilde gepleegd, door mannen die van de leer uitgaande dat de wereld slechts beter zal worden door de machthebbenden voor hun leven en goederen te doen sidderen, zich een heilige roeping bewust zijn en hUD leven veil hebben voor eene zaak, die zij meenen door moord te dienen. Het register hunner aanslagen op UtULLET®». Naar I». KNIEST. 3.) «Daar heb je gelijk aan, vaderDe °Me dokter weet in alles bescheid, en woord is bijna zoo goed als een evangelie. Wat die zegt, dat doet gij richt er u geheel naar. Dat zeg ik l6i als vrouw en moeder. Hebt je mij "grepen Jensen was met zijn Adam gelukkig l"T stoomboot te Lubeck aangekomen. Het was niet moeielijk den ouden 'eater te vinden, hoewel hij diens naam "'et eens wist. Hij vroeg naar den puilen dokter" en werd dadelijk terecht fczea- Daar stonden dan de beide hoofden van staten en andere aanzienlijke personen is niet kort, het aaptal slacht offers hunner dynamietaanslagen van den laatstee tijd beloopt honderden in het café Terminus te Parijs o.a. kwamen 200 menschen om he.t leven en slechts door een toeval werd verhoed dat de Fransche Kamer in de lucht vloog. Het dynamiet is in hunne handen een verschrikkelijk wapen geworden, maar de aanslagen op Carnot, keizerin Elisabeth van Oostenrijk en Humberto bewijzen dat ze ook de wapenen niet versmaden als die hen tot hun doel kunnen brengen. Die aanslagen waren allen van anar chisten van de daad, want men onder- scheide wel tusschen anarchisten en anarchisten. Hierin komen allen overeen dat er geen bezit mag zijn, dat alles aan allen behoort, dat oorlog moet ver klaard worden aan het kapitaal en even zoo aan alle privileges, van welken aard ook. Het vaderland zal niet meer zijn, het door een zelfde volk bewoonde land, maar de geheele wereld, en daarbij ver vallen dan van zelf de grenzen en kunnen geen oorlogen om zich ten koste van anderen zijn grondgebied te vergrooten, plaats meer vinden. Het denkbeeld van een staat vervalt niet alleen, maar ook alle gezag, constitutioneel of absoluut. Met deze leer stemt b.v. een Tolstoi in, een man, die volstrekt niet in een adem kan genoemd worden met wat het publiek gewoonlijk onder anarchist verstaat. Bij hem toch is een wereld zonder over- heersching van het kapitaal, zonder ge zag, waarin elk zijn plicht doet en zich met het geheele menschdom solidair gevoelt, een soort van duizendjarig rijk, het ideaal, waarnaar hij en zijn volge lingen streven, maar dat zij niet, zooals de anarchisten van de daad willen grond vesten door eene geweldige revolutie, ook al kon revolutie hen een grooten stap nader brengen tot hun ideaal. Ze lijden liever onrecht dan zelf het minste onrecht te begaan. Het verschil tusschen beide categorieën van anarchisten bepaalt zich dus alleen tot de toepassing hunner beginselen. Bij dezen een propaganda door leer of voor beeld, die eindelijk als een zuurdesem de maatschappij zal geschikt maken om op eigen beenen te staan, bij genen eene bevordering der anarchie door hen, die dit doel in den weg staan of kunnen staan, op gewelddadige wijze van het wereldtooneel te doen verdwijnen. Dat van dat middel in den laatsten tijd ruimschoots gebruik is gemaakt en de moord-propaganda haar laatste woord nog niet schijnt gesproken te hebben, behoeft ons echter nog niét al te zeer beangstigen, als we ons niet vergenoe- eilanders voor diens huis, waarvan de ingang gelijkvloers was. „Ik behoor nog tot de ouderwetscbe lui," was dokter Loser gewoon te zeg gen. De menschen moeten bij mij als tot een gelijke binnenkomen, niet als tot een voornamen man opstijgen." Dat was het, wat den lieden beviel. Dat, „de dokter," die als zoodanig mijlen in den omtrek bekend en genoemd werd, rechtuit, hard, ja grof was, dat hij ieder en een iegelijk met jij en jou toesprak, dat trok hen aan, te meer, daar hij hart had voor armen en lydenden en een scherpen blik, die dadelijk wist wal er aan scheelde. Dat hij soms paar denmiddelen gebruikte, schaadde zijn roep niet, maar deed hem zelfs goed in de oogen van het volk, dat den regel huldigt: van niets komt niets. Vader en zoon, die toch wel wat tegen het bezoek opzagen, overschreden met een zwaar hart den drempel. „Opeten kan hij ons niet, Adam," zeide Jensen. „En als hij het te grof gen met op het kwaad te wijzen, maar veelmeer om de oorzaken na te gaan, die het kwaad te voorschijn brachten. Was er geen onrecht 'in de wereld, er zouden ook geen anarchisten zijn om op hunne wijze te trachten de wereld tot beterschap te brengen. Er zou dan van zelf veel vervallen, wat dikwijls een rechtmatige bron van ergernis geeft. Dit is zoo waar dat in de slechtst ge regeerde landen het anarchisme het meest bloeit en dit geen wortel kan vinden in die landen waar op sociaal en staathuis houdkundig gebied naar verbetering ge streefd wordt en vrijheid zoowel als rechtszekerheid voor den burger in be trekkelijk groote mate gevonden woidt. Men vergelijke slechts Italië en Spanje mee ons land en men begrijpt dat Italië een uitverkoren oord voor anarchisten moet zijn. Velen zijn van gevoelen dat aan het anarchisme van de daad alleen een einde kan gemaakt worden door schrik bewind tegenover schrikbewind te stellen, door het schavot op de richten voor de vorstenmoordenaars of ze in de gevan genis een langzamen dood te laten sterven. Zeker moeten ze schadeloos worden gemaakt en de maatschappij be schermd tegen hunne aanslagen, en dat kan niet andors dan door ze van hunne vrijheid te berooven, maar ook op deze vogelvrij verklaarden is toepasselijk,dat zij in de verdrukking groeien en schavot en gevangenis slechts sti'ékKenoin meerdere dwepers bereid te doen zijn hun leven in den dienst der propaganda te laten. Het gaat hier zooals het in Duitschland ging met de uitzonderingswetten voor socialisten. Nooit zijn de socialisten daar tot zulk een bloei gekomen als toen Bismarck meende het socialisme den dood aan te doen door scherpe wetten. Waar zooals de ondervinding van alle tijden leert geen idee vernietigd kan worden door dwangmaatregelen, zal dus naar iets beters omgezien moeten worden om aan de heerschappij dei- revolutionaire anarchisten een einde te maken, en dan zullen wij ons in de eerste plaats de vraag moeten voorleggen waaraan de strijd der anarchisten tegen de maatschappij zijn oorsprong verleent, en of er dus in de tegenwoordige in richting der maatschappij niet veel is dat aanleiding geeft tot dien strijd. Aan het toestemmend antwoord dat werkeljjk in de wereld nog zeer veel verbeterd kan worden, behoeft wel niet getwijfeld te worden. En als men dat zoo inziet, is het geneesmiddel reeds gevonden, n.l. dat allen, wie het ook zyn, op de bres moeten om de ongerechtigheden, de kwade sappen, waaruit de wondeplekken der maatschappij ontstaan, met alle maakt, dan behandel ik hem eveneens. Wij weten toch ook wel de woorden te vinden. Laat mij maar begaan, ik zal met den ouden bullebak wel klaar komen." Een bediende wees hun de wacht kamer, waarin meerderen het oogenblik afwachtten om toegelaten te worden. Men hoorde van uit het aangrenzend vertrek de harde stem van den dokter zich van tijd tot tijd verheffen. Na lang wachten kwam de beurt aan Jensen de bediende loodste hem in de spreekkamer. Daar zat de oude heer met het witte hoofd en de heldere oogen. Hij richtte zijn blik op de beide bezoekers, die bescheiden bij de deur waren blyven staan. „Kom wat nader!" riep hij. „Als ik je helpen zal, moet ik je kunnen zien. Kom in het licht!" „Heer dokter." begon Jensen, „wat met den jongen is „Houd je mond," antwoordde dokter Loser. „Als ik wat, weten wil, zal ik je kracht te bestrijden. Geen schrikbewind tegen schrikbewind, maar eene maat schappij die door voortdurende zedelijke zuivering, de oorzaken voor anarchisme wegneemt. Als wij zeiven ijverig naar zedelijke volmaking streven, wordt ook de wereld beter en het anarchisme ver liest dan ook alle recht van bestaan. Laat ons dus allen mede werken om de donkere nevelen die onzen tijd ver duisteren, weg te nemen. Hoe sommige studenten den moord op koning Humberto gepleegd, beschouwen. In het Utrechtsch studentenweekblad Vox Studiosorum vindt men daarover de volgende beschouwingen. Zij spieken voor zich zelve „Op weg naar het terrein lost kalm en moedig een jonkman eenige schoten op den monarch. Als nul geboren, is de man ais nul gestorven, bezig met de gedachten over een nietige omgeving. „Wat is de historische daad Te midden van al het dierlijk gebrul van dat driedubbele vee— terwijl de heele Turijnsche kudde daar bouche béante zich stond te vergapen aan den ontzeg- gelijk idioten aanblik van dien tammeD kruidenier en nieteling, barstte daar een krachtig idee in werkelijkheid uit. „Als ik de hoven, den adel, eniin de bourgeoisie en al wat er voor knielt, al dat, intensely k door mij gededaigneerde, vee van Europa's bevolking aftrek, dan blijft slechts een klein gedeelte over iets zeer subliems. Hiertoe behoort Bresci. „Intellectualiter gesproken, is zijn daad niet te verdedigen, er ontbreekt de grondige overweging, het kalme in zicht van den wijzere aan, die mij bijv. van deze daad zouden terughouden. Anders, zweer ik, zou ik het ook hebben gedaan. „Bresci was een individu, een roofdier. Had hij meer intellect gehad, hij zou begrepen hebben dat het koningschap slechts het galon vormt op ons Zon- dagsch buisje, dat, wanneer eene kwaadwillige het afrukt, slechts door een nieuw reepje wordt vervangen dat wij, zoolang er Zondagen zijn, be- hoeftb hebben aan deze versierselen, en dat het niet aangaat in te grijpen in een anders genietinkjes. Voor deze overwe ging was hij daarentegen te intens. „Gaetano Bresci breng ik mijn eere- salnut De schrijver van dit woest opgeschroefd stuk vreest, dat de Italiaansche regeering wel vragen. Je hebt hier niets te doen dan mij te antwoorden." Jensen verstomde. De dokter ging voort „Dat jou niets scheelt, spreekt van zelf. Jij bent een dikke boer en een stuk van een zeeman, dat is wel aan je handen en aan je gang te zien. Als jij maar niet te veel wilt, zul je wel gezond blijven." „Kom eens hier, mijn zoon," riep hij Adam vriendelijk to'e, terwijl hij hem onder de kin nam en in de oogen zag. Daarop bevoelde hij hem borst en schou ders, rug en beenen. „Jij hebt een goed hoofd, mijn jongen. Zeg mij eens, waardoor weet men, dat de maan zoo'n vyftig duizend mjjlen van de aarde af is." De oude dokter keek hem zoo trouw hartig en vriendelijk aan, dat Adam alle schuchterheid verloor en antwoordde „Door berekening, heer dokter De dokter lachte en zeide „Gij zijt ook niet voor één gat te vangen Maar waai' is het. Nu, daarvoor hebt gij eene den moordenaar krankzinnig maken zal door een wreede behandeling in de cel, daarom wenscht hij ingeval tot die straf wotdt overgegaaneen adres aan de Italiaansche regeering te zenden „om aan te dringen op erkenning van heer- schende humaniteitsbeginselen." Anti Alcohol De Ned. vereenlging tof afschaffing van Alcoholhoudende dranken zal haar 67e algem. vergadering houden te Leiden op 28 en 29 September. Behandeld zullen worden de volgende onderwerpen „De opneming van drankzuchtigen ook tegen hun wil in asyls en her stellingsoorden van medisch standpunt beschouwd, door dr. W. Ruijsch en prof. Jelgersma, hoogleeraar te Leiden, die deze stellingen zal verdedigen: a. Het is gewenscht dat er in ons land asyls voor drankzuchtigen worden geopend, waarin de lijders ook tegen hun wil of die van hun betrekkingen opgenomen en behandeld knnnen worden, b. De opneming en het verblijf van de iyders geschiedt op denzelfden voet als dat voor krankzinnigen gebruikelijk is. De opneming van drankzuchtigen ook tegen hun wil in asyls en herstellings oorden van rechtskundig standpunt, besehouwd, door mr. J. W. Belinfante te 's Hage wiens stellingen luiden: a. Voor de verpleging van drankzuch tigen in gestichten is particulier initiatief ontoereikend, overheidsdwang een ver- eischte. b.De argumenten tegen overheidsdwang ingebracht, zyn niet afdoende. c. Tot basis eener wettelijke regeling in Nederland gelde de wet van het kanton St. Galles in Zwitserland in 1891. d. een aanvulling van het Burgerlijk wetboek in den titel, handelende over de curateele, is wenschelijk. Krugers verjaardag. - 10 October. D6 heer H. H. Timmer schrijft aan het Hdbl. Zooeven lees ik eene mededeeling van de directie der Deutsche Oost Afrika Linie, dat niet de General, zooala ik berichtte,maar de Admiral op 1 September van Amsterdam naar Lourenyo Marques zal vertrekken, zoedat dus allen die president Kruger brieveD van geluk- wensching willen zenden,daarmede reke ning dienen te houden. Verder is het wenscheiyk op het adres te zetten „Aan Z. H. Ed. S. J. P. Kruger, Staatspresident der Zuid-Afrik. Repu bliek, per adres den WelEd. heer G. Pott, consul-generaal te Louren<jo Marques." belooning verdiend." Opstaande opende hij eene zijdeur en zeide tot zijne dochter, die zich in het aangrenzend vertrek bevond„Marie, geef den jongen een boterham en een glas wijn," waarop hij Adam naar bin nen schoof en de deur achter hem dicht deed. „Zie zoo, en ga jij nu eens zitten, schipper," zeide dokter Loser, „en zeg mij kort en goed, want ik heb geen tijd over, wat ik weten wil. Is datje eenige zoon „Ja, heer dokter, en de jongen is ziek geweest. En weet u „Och wat! Dat weet ik al. De jongen is nu zoo gezond als een visch in het water, maar teer. Gy wilt hem tot uw opvolger opleiden Gij hebt den jongen overspannen. Schaam je wat „Ja, heer dokter, ik heb toch het veer op het eiland „Zoo, zoo! Nu, zetje dat miar uit het hoofd. Je zoon heeft oen teer beon- derengestel en een zwakke berst. Vaa

Krantenbank Zeeland

Vlissingse Courant | 1900 | | pagina 1