Woensdag
15 Augustus
No. 191.
1900.
)IT LOS VERKOCHTI
«T
ITER JAVA RUST
'RIMA JAVA RUST
IJS' SPIJZEMEEL
1900.
Üli
té Dm k Bruid.
Son l'en m'nuten de zaak in orde
f zl)n, hij zou maar een oogenblik
H6» wachten.
|.n«- overal
wereid, a 30 cent het 1 a
kon van 1 kilo of per bus
.00 noodi^ direct verkrijg.
r-t adres voor engros
jiIJS, Zaandam, een bug ^1
i f 1 50 fran'. o liuis.
knrton van 1/0 kilo.
I.Czaar Peter"
1 karton, een fabrikaat dat
riigt het beste voor de voe-
Icven rn zieken, entevens
Leschikt ter bereiding der
Igen, gebakken, sot pen en
ps gratis verkrijgbaar ge
tij s' receptenboek. i
He artikelen zijn alleen
Agineele verpakking voor-
j; gedeponeerd fabrieks-
|den nooit los verkocht.
Iwerck's
-Cacao.
jogste theobromin-gehalte.
d e e I i g!
Ijnste Poeder-Cacao in hart
|u gepersd.
lieid, fijne geur, delicieuse
■jkmatigheid des dranks.
J5 Cacao-harten—45cent.
|.S cent 1 kop Cacao.
H. ConfiseursBanket-
|kers enz.
Julius Mattenklodt,
KalveTStraat 103.
lOOTDIENST
liggende plaatsen.
I-trek in Augustus.
§"lias. V.Middelt V. Kotten!
naar n. Middelb.
rdam. Rotterdam,J en Vliaa.
Amsterdarnfiche Tijd.
iT.SO vm. 8.45 vin. 9.
'.30
11
8.45
11
9,~
'.30
8.45
11
9.-
'.30,
11
9.15
11
9.-
'.30;
11
8.45
11
9.-
f.30
11
8.45
)1
9.-
'.301
11
8,45,
11
11
9.-
'.30
11
8.45
9.-
f .30
8.45
11
9.-
1.301
11
9,15
11
9.-
f.30:
11
8.45
11
9.-
f.30'
11
8.45
11
9.-
1.30
11
8,45
11
9.-
1.30
11
8.45
11
9.-
1.30
1
8.45
11
11
9.-
1.30
11
9.15
9.-
f.30:
11
8.45
11
9.-
|an den Agent zal op
d zijn van des voor
des namiddags ld'/s
I namiddags 5 uur tot
Lir.
HAVENDIENST.
Jrm. 6— 6 20 7—7 50
|40 10— 1020 10 40
cm 1 10 1 30 2 220
|0 4 4 20 5 5 20
8 20.
|isvm 6 10 6 30 7 10
I 20 9 50 10 10 10 30
12 10 nm 1 20 1 40
3.30 3 50 4 10 4 30
7 40 8 8 30.
k) nm 3 15 G 20b)
3 50 6 50
pm l 55a) 4 45
2 15a) 6 05
3 30 Ü20b)f)
3 50 6 4GQ
8 10
8 40
1,20 naar Breakena an
gen naar Boraaele an
Wagd.
bat spoorwegstation
VLissmescnE
T S.J-
Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post f 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bjj den Uitgever
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt, I. 187.
COURANT.
ADVERTENTIES van 1-4 regels 0.40. Voor eiken regel
ineer 10 cent. - Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Qroote letters
on cliché's worden naar plaatsruimte berekend.
Versrditjnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en feestdagen.
Telephoonnuinmer IO.
Abonncinents-Adverteutiën op zeer voordeelige voorwaarden.
Scholen zonder hoofd,
Poor het hoofdbestuur van het Ned.
Onderwijzersgenootschap is onlangs op
tosten dor Vereeniging eene commissie
Daar Zwitserland gezonden om onderzoek
te doen naar de inrichting, werking en
resultaten der scholen zonder hoofd al
daar, wol eens genoemd „republikeinsche
scholen-" Tevens was aan de commissie
opgedragen ook eens een kijkje te nemen
ju die scholen in Zwitserland, waaraan
wél een hoofd werkzaam is.
De commissie, bestaande utt de heeren
p, de Geus, G. Meyer en C. F. van
Zernike, hebben van hunne bevindingen
in Zwitserland een werkje het licht
doen zien „In de Zwitsersche scholen,
Schets van het lager o! derwijs in Bazel,
Bern en Zurich" bij P. Noordhoff, te
Groningen.
Aan het slot zeggen de schrijvers
„Op grond van hetgeen door ons in
de drie kantons, die wij bezochten, is
waargenomen, aarzelen wij niet te ver
klaren, dat we het voor de Nederlandsche
onderwijzers niet noodig achten, naar de
Zwitsersche scholen te gaan, om de
kunst van onderwijzen te leeren. De
onderwijzers doen het hier anders. En
deze andere wijze is van dien aard, dat
ten uur les tiaar onze meening getnid-
-leid meer inspanning vordert in onze
school. Wij stellen voorop, dat we geen
I enkel onderwijzer hebben aangetroffen,
die niet zjjn plicht naar behooren ver
vulde - trouwens dit punt laten wij
verder natuurlijk onbesproken, daar de
beoordeeling er van niet op onzen weg
ligt - maar er werd meer dan in onze
«holen een stuk van het leerprogram
afgewerkt, zonder dat men in de les die
eigenaardige en zeer inspannende geestes-
werkzaamheid van onderwijzer en leer
lingen ontwikkelde, welke tot slot heeft
1 het samen vinden van de waarheden,
waartoe men wil komen. Er werd over
'geheel meer onderzocht, of de leerlin
gen een bepaalde leerstof wisten, dan
gepeild naar de mate van inzicht en
lp, om naar aanleiding van dat
I onderzoek te verhelderen en te verklaren.
I toch was de mate van kennis verge-
1 ijkenderwijze voor leerlingen van gelij-
I stn leeftijd eerder geringer dan grooter
I -iaar, dun hier. Voor een goed deel zal
lust ook zeker wel een gevolg zijn van
l'le omstandigheid, dat de onderwijzers
l1^ leerlingen zooveel langer op de school
I hebben. Wat ons beter scheen dan bij
lons> was de netheid van het schriftelijk
l*e'k, de duidelijke, heldere wijze van
[Spieken van onderwijzers en leerlingen,
5?
Van
H. PItHl F, II.
dus raadzaam 7.00 spoedig
iron 1 ger8ed te komen. De oude
L w lie8reep dadelijk waarom het te
r^1 was, /,y wjst er a]jeg van en zeit
Lta!Wijk daarop trad de oude vrouw,
l»iten°UWee' 6n sotloP 'D de hand, naar
Wrom °h. LaiS t0e' 0p 7'!'ne vraag'
hordd la' man niet IneeSing, ant-
zitb Z1^"Dit)Q hebben ze opgepakt!
ln de bluse (zoo heet de zware
de zorg voor de leermiddelen en het niet
zoo vaak voorkomen van die aanmatiging
in blik, gebaar 'en woord, welke onze
Nederlandsche schooljeugd, zoowel in
als buiten het schoollokaal, soms ongun
stig onderscheidt. De vreemdelingen
werden niet, zooals dat bij ons nog maar
al te vaak voorkomt, nieuwsgierig en
vaak brutaal aangekeken, maar met
beleefde bescheidenheid ontvangen. Soms,
niet altijd, stond de geheele klasse bti
ons binnenkomen op.
„Wij hebben ons natuurlijk afgevraagd,
waaraan het vrij groote verschil in de
wijze van lesgeven, waarbij het ons
voorkomt, dat de vergelijking in ons
voordeel uitvalt, is toe te schrijven.
Naar het ons toeschijnt, móeten hiervoor
hoofdzakelijk twee oorzaken worden aan
genomen. Ten eerste is de opleiding
aan de kweekscholen in veel hoogere
mate onvoldoende, wat de verwerving
van praktische geschiktheid betreft, dan
in ons land. Wij hebben dit punt reeds
te voren uiteengezet. Na een zeer
oppervlakkig kijkje in een zeer gebrek
kige oefenschool, zet de onderwijzer zijn
aangeleerde of aangewende onderwijs
manier eenige jaren op het platteland
en daarna in de stad voort. Zoodra hij
is aangesteld, houdt de leiding geheel op
en komen er alleen toezicht en onderlinge
bespreking op de onder wij zersvergade-
ringen. Ten tweede zijn de onderwijzers
tegenover het toezicht en de regeering
veel minder vry dan in ons land. Hier
kiest men zelf de methode, verdeelt men
zelf de leerstof over de verschillende
leerjaren, zoekt men zelf uit een ruime
keus de leerboeken en leermiddelen. In
deze vrijheid van den onderwijzer in het
lesgeven ligt een goede gelegenheid om
zich methodisch vrij te bewegen, mits
maar de leerstof ten slotte het eigendom
van de leerliDgen wordt. In Zwitserland
daarentegen is dit alles geregeld voor
den onderwijzerdezelfde leerstof, de
zelfde leerboeken, dezelfde leermiddelen,
ongeveer dezelfde methode dus op alle
scholen. In ons land is iedere school
een afzonderlijk organisch geheel, dat
vaak geheel anders is dan de school er
vlak naastin Zwitserland zijn in dien
zin geen scholen, maar slechts een groot
aantal schoolklassen, die in verschillende
groote gebouwen zijn ondergebracht en
waar overal naar hetzelfde model onder
wijs wordt gegeven. Wij zijn volstrekt
niet blind voor de gebreken, die ons
stelsel aankleven wij weten zeer goed,
welke moeilijkheid en stoornissen dat
vaak geeft voor de kinderen, die van de
eene school naar de andere overgaan, ja,
hoe zelfs het overgaan van de ééne
klasse in een andere klasse in dezelfde
school in lichtere mate dit euvel aan
toren op Neuwerk, die tegelijk als vuur
toren, herberg, gevangenis en voorraad
schuur dient)."
Van den hoek van het huis schreed
de oude vrouw op den in de duisternis
zich ver uitstrekkenden dijk toe. Zij telde
hare schreden, bij acht-en-veertig hield
zij op en fluisterde: „Hier!"
Snel werd het houweel in den grond
geslagen slechts weinig schoppen aarde
behoefden op zjj te worden geworpen,
of Lars nam uit het gat een eveneens
in leder en oliedoek gesnoerd pakket,
als dat, wat hij had medegebracht, het
welk er nu voor in de plaats werd ge
legd. Daarop werd het gat weer gevuld
en zand er over geworpen.
De opnieuw neerstroomende regen
wischte elk spoor uit.
Reeds meende Lars het spel gewonnen
en wilde hij al een juichkreet aanheffen,
toen de oude vrouw het hoofd in den
nek wierp en scherp luisterde. Eu waar
lijk, door het geruisch van den regen
en het brullen van wind en zee heen
kleeft. Wij wijzen echter op het verschil
in stelsel ter verklaring van hetgeen
wij hebben waargenomen."
Ongevallenwet.
Zaterdag is toch het voorloopig verslag
j over de Ongevallenwet in druk versche
nen. Als een der vermeldenswaardigste
punten kan genoemd worden het oordeel
over het waarschijnlijke lot van het
thans aangeboden gewijzigd wetsontwerp.
De meening werd verkondigd dat de
Eerste Kamer zich met de thans
voorgestelde regeling gemakkelijker zal
kunnen vereenigen dan indien het vorig
ontwerp onveranderd was ingediend.
in dit laatste geval zou kans van
slagen alleen bestaan hebben, indien de
Regeering aan de Tweede Kamer had
verzocht, wijziging in het ontwerp te
brengen, welke het voor de Eerste
Kamer aannemelijker zoude maken,
maar deze wijze van handelen zou voor
de waardigheid der regeering zeker
bedenkelijker zijn geweest dan de thans
gevolgde. Verder is het in het oog te
houden dat ook bij de Eerste Kamer in
beginsel tegen wettelijke regeling dei-
ongevallenverzekering geen bezwaar be
stond, al is toe te geven dat daar van
een ernstig verlangen naar het tot stand
komen eener zoodanige regeling niet zoo
duidelijk bleek als in de Tweede Kamer.
In elk geval mag verwacht wgr.den dat
de Eerste Kamer rekening houden zal
met de nadere beslissing, welke de
andere Kamer bij aanneming van het
nieuwe ontwerp zal nemen, en met het
feit, dat herhaalde verwerping, na het
aanbrengen van wijzigingen in den
geest van de meer gemelde amendemen
ten, een conflict in het leven roepen zou
hetwelk thans, nu er reden is om aan
te nemen, dat in de Tweede Kamer de
meerderheid in beginsel voor het ver-
leenen van meer vrijheid in de wijze
van verzekering gestemd was, niet kan
geacht worden aanwezig te zijn.
Mocht de Eerste Kamer het ontwerp
opnieuw verwerpen, dan zullen de
Regeering en de Tweede Kamer in elk
geval het mogelijke gedaan hebben om,
zoo spoedig doenlijk, aan de werklieden
de voordeelen eener wettelijke regeling
van de ongevallenverzekering te doen
genieten.
De houding van de leden der Tweede
Kamer die tegen het thans ingediende
ontwerp bezwaren hebben en dit was
ook het geval bij sommigen van hen,
die de door het ministerie gevolgde
gedragslijn goedkeurden dient, naar
men meende bepaald te worden naar 't
antwoord op de vraag of de concessies
welke ter wille van het totstandkomen
der wettelijke regeling gevraagd worden
kon men duidelijk hoefgetrappel ver
nemen.
Lars beet de tanden samen, om een
vloek te onderdrukken en verzocht aan
de oude vrouw, om den dooden hond
uit den weg en tegen het huis te trekken,
opdat de paarden er niet over zouden
struikelen, en dan weer naar binnen bij
haar bijbel te gaan. De oude vrouw ver
dween met spade en houweel en Lars
wierp zich, aan den voet van den dijk
languit op den grond. Weinige oogen-
blikken later reden drie ruiters zoo dicht
bij hem langs, dat het zand hem om
de ooren spatte.
Reeds wilde Lars voorzichtig zijn hoofd
opheffen, toen een van de drie zijn paard
aanhield en terugkeerde. Den liggende
stond het hart stilhij zag zich reeds
als een gevangen man, met ketenen
beladen in de bluse zitten, hij hoorde
Knoet Froden honend zeggen„Zoo ver
is de .Tutlnndsohe turfkop met zijn cou
rage gokomen Neen, neen, dat in geen
gevalliever wilde hij op leven en dood
zóo bedenkelijk zijn dat het wetsontwerp
op dien grond geamendeerd of zou ver
worpen moeten worden. Voor voorstanders
van sociale hervormingen mag niet
beslissend zyn, of verwerping een politiek
wapen zou leveren voor de aanstaande
verkiezingen, maar alleen, of door
de verwerping de belangen der arbeiders
zouden zijn gebaat.
"Verder kunnen wij tal van amende
menten tegemoetzien. Vele leden zeiden
niet te zullen gedoogen dat de positie
der werklieden door het gewijzigd ont
werp slechter worde.
Velen waren tegen het brengen van
de administratiekosten der bank ten laste
van den Staat en tegen het vervallen
van het reservefonds, waartegen anderen
geen bezwaar hadden en evenzeer kon
den velen zich niet vereenigen met het
toelaten der overdracht van het risico
der verzekering door werkgevers.
Verscheidene leden wenschten alleen
overdracht van risico aan vereenigingen
toe te laten. Anderen wezen op den
sterken prikkel tot voorkoming van on
gevallen welke het dragen van eigen
risico medebrengt.
Leger en Marine.
Bij Kon. besluit is met ingang van
16 Augustus 1900
de kapitein ter zee W. E. Hazen
berg, op zijn verzoek wegens langdurigen
dienst en meer dan SOjarigen ouderdom,
op pensioen gesteld en het bedrag van
pensioen bepaald op ƒ1350 'sjaars
bevorderd tot kapitein ter zee de
kapt.luit. ter zee J. Bollaan tot kapt.
luit. ter zee, de luit. ter zee le kl. W.
J. Cohen Stuart tot luit. ter zee le kl.
de luit. ter zee 2e kl. C. A. Fock, en
tot luit. ter zee 2e kl. de adelborst le
kl. C. H. de Goelje.
Bij kon. besluit is aan den luitenant
ter zee 2e kl. L, J. G. L. de Vriese, op
zijn verzoek met 10 Augustus 1900,
eervol ontslag uit den zeedienst verleend;
aan den luitenant der zee 2e kl. R.
W. Boissevain, op zijn verzoek met 1
September a.s. eervol ontslag uit den
zeedienst verleend.
en benoemd bij het wapen der inf.
bij het 3e reg. tot kapt.de le luit.adj.
W. H. van Wieringhen Borski, van het
regiment grenadiers en jagers.
De miliciens van het blijvend gedeelte
van de lichting 1899 werden heden bij
de regimenten infanterie in het genot
van groot verlof gesteld.
het uiterste wagenden gevaarlijken
tocht over het, als een slljkerig graf,
in diepe duisternis zich uitstrekkende
wad. Mocht hij verzinken, verdrinken,
omkomen in nacht en ellendealles
nog beter, dan in de handen van den
vijand.
Lars sprong op, wierp zijn pak over
den schouder en liep langa den voet
van den dijk. Toen eerst ontdekte de
ruiter, die slechts een blik door het ven
ster in de hut had willen slaan, de
donkere vliedende gestalte, en werd het
Lars duidelijk, dat hij met zijne te vroege
vlucht een groote domheid had begaan.
Het was thans echter geen tijd om
er over te tobben vooruit, vooruit lag
de weg, zonder bedenken. In zijne opge
wondenheid was het hem echter dui
delijk, dat hij zooveel mogelijk het vaste
strand onder de voeten moest houden,
tot hij de sloep dwars had, zoodat hij
haar in eene rechte lijn door het wad
kon vinden.
Met schelden en vloeken begon nu de
Vlissingen, 14 Augustus.
Blijkens een bij de directie der „Z.-A,
S. M.« ingekomen telegram van den
consul-generaal van Nederland te Kaap
stad, is op 5 dezer het vijfde stoomschip
de „Manhattan", van Simonshaven naar
Vlissingen vertrokken, met ongeveer 100
geëmployeerden der Spoorwegmaatschap
pij. Ook hun namen zijn bij de directie
onbekend.
Naar wij uit goede bron vernemen,
is het s.s. «Hawaiden Castle,, uit Afrika
komende, den Hen dezer St. Vincent
gepasseerd en wordt aanst. Dinsdag biet-
verwacht.
Men meldt ons uit Ter Neuzen
Onderhandelingen door de werklieden
in tegenwoordigheid van den burge
meester met den heer Everaert gevoerd,
om tot een oplossing der quaestie te
geraken, hadden geen resultaat, ondanks
ook nog door een drietal raadsleden werd
aangedrongen op aannaming van een
bemiddelingsvoorstel der werklieden.
Den geheelen namiddag bewoog zich
veel volk door de straten, vooral des
avonds. Men bleef over het algemeen
kalm. Nadat des middags nog een 4tal
personen waren gearresteerd, trad de
politie verder nergens handelend op, en
bepaalde zich tot sur veil leeren. Een troep
bootwerkers, vermeerderd met straatjeugd
en nieuwsgierigen, trok zingend dooi
de straten, vijandig manifesteerend voor
de woning van den burgemeester, waar
tegen in den avond ook nog met steenen
geworpen is.
In de des avonds gehouden bootwer
kersvergaderingen werd besloten het
werk niet te hervatten zoolang de Bel
gische werklieden hier zijn.
Heden nacht arriveerde hier een gisteren
om 11 */4 uur van Vlissingen vertrokken
extraboot met een detachement infan
terie, ter sterkte van twee officieren en
51 minderen, totverleenen van militairen
bijstand. De le luitenant Abresch com
mandeert genoemd detachement, terwijl
de 2e luitenant Kepper daarbij is inge
deeld.
Één der Maandag nog gearresteerden
werd gevankelijk naar Middelburg over
gebracht. De overige 3 waren gisteren
nog op vrijen voet.
In de hedenmorgen te 8 uur gehouden
bootwerkersvergadering werd besloten
hedennamiddag aan 't werk te gaan bij
de overige expediteurs, doch geen werk
meer uit te voeren voor de firma Gebr.
Everaert.
Naar het te verwachten is, zal door
dit besluit alles spoedig tot rust zijn
gekomen.
vreeseltjke menschenjacht. Als een ge
jaagd stuk wild, hijgend, over zijn ge
heele lichaam bevend, het postpakket
krampachtig vasthoudend, vloog de jonge
visscher in vliegenden draf voor zijne
vervolgers uit. Achter hem de Fransche
douanen, die hunne paarden aanzetten
en op den vluchteling schoten, zoodra
zij in de duisternis de vliegende gestalte
maar eenigszins meenden te onderschei
den. De krachten van Lars, die ook
door het bloedverlies uit zijne wonden
waren afgenomen, begaven hem eens
klaps, hij struikelde, viel, stond weer
op, nog eenige oogenblikken en zijne
vervolgers, die hem een woedend „sta"
toeriepen, zouden by hem zijntoen
deed Lars in doodelijke vertwyfeling een
geweldigen sprong het wad in.
Zoo hevig kwam hij op den weeken
grond tereeht, dat hij er dadelijk tot
aan de knieën inzakte. En terwijl hij
daarop langzaam, zeer langzaam voort
schreed, overkwam hem het gevoel van
volkomen veiligheid, van gelukzalige
