SBTHA.
8 Augustus
Woensdag
pi
BieÉatoliG tiericte.
sa gevraagd
peter java rijst
prima java rijst
jus' spïjzenmeel
So. 185.
jaargang.
1900.
d
d
$ck
lii t 1
|0IT los VERKOCïït
O c
[us 1900.
lovisie, eener verloting vail
Kunst, bij welke zijn a
iTh.V.D. BREKEL, Co!
forte St. Jozefstraat 708
TILBURG.
tag- overal a
Ir wereld, it 30 cent het i/« A
■rton van \/2 kilo of per bus
H zoo noodig direct verkrijg,
■het adres voor e n g r o s A
IUIJS, Zaandam, een bus A
||af 1.50 franco huis,
Ier karton van 1/2 kilo.
„Czaar Peter"
pr karton, een fabrikaat dat
lenigt het beste voor de voe-
rideron en zieken, en tevens 4
I geschikt ter bereiding der
Ingen, gebakken,soepen en
|ens gratis verkrijgbaar ge-
liuija' receptenboek.
jnde artikelen zijn alleen
irigineele verpakking voor
at gedeponeerd fobrieks-
|orden nooit los verkocht, i
felwerck's
Cacao.
Iroogste theobromin-gehalte.
r d e„j I i g
I tijnste Poeder-Cacac in hart
Lrai gepersd.
Irlieid. tijne geur, delicieuse
fdijkmatiglieid des dranks.
jfc 25 Cacao-harfen=45 cent.
II.8 cent 1 k«p Cacao.
III. H. Cotifisours, Banket-
likkers enz.
I: Julius Mattenklodt,
|i, Uiiiverstraab 10U.
JD
55a) nm 3 15 6 20b)
20a) 3 50 0 50
15 nm 1 55a) 4 45
2 15a) f> 05
J>5a) 3 30 6 20'Of)
5a) 3 50 6 4öf)
[vm 8 10
8 4(1
ka 6,20 naar ErcaUane en
Éesiugen naar Borwwla eu
aangelegd.
jen bet spoorwegstation
6 20
6 46
5 29
611
9 28
llO 7
*6 23
6 53
8 16
7 33
81
8 47
9 47
•10 1
*10 48
112
1021
9
10 36
24
8
10 28
125
0
1140
310
2
1222
3 50
8
12 38
44
12 55
4 22
UISMUM KE (81 «UT.
Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zicli bij allo Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt, I. 187.
ADVKKTÊNTIËNvan 1-4 regela f 0.40. Voor eiken regoi
meer 10 cent. - Bij directe opgaaf van driemaai plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prjjs slechte tweemaal berekend. Groote lettors
en cliché's worden naar plaatsruimte berekend.
Verschijnt daRelJJks, uitgezonderd op Zon- en feestdagen.
Telephoonnnmmer IO.
Ahonnements-AdvertantlKn op zeer voordeelige voorwaar, leo.
Sevangeniswerk,
Er wordt en zeker niet ten onrechte,
bitter geklaagd dat de gevangenen met
bun bijna onbetaalden arbeid op sommig
gebisJ een doodende concurrentie aan
doen aan onze industrie. Die klacht bleef
altijd onbeantwoord omdat er steeds ge
wezen werd op de behoefte om gevangenen
aan het werk te houden en den lust
daartoe onder hen gaande te houden
d»or een gering loon. Aan de mogelijk
heid om hen op andere wijze bezig te
houden schijnt nooit ernstig gedacht ge
dacht te zijn, want nog heden ten dage
werken de gevangenen tegen een zeer
laag loon en worden hun producten
voor een spotprijs afgezet, waartegen
geen concurrentie kan baten.
De Nieuwe Delftsche Ct. heeft er nu
I iets op gevonden om de gevangenen
bezig te houden zoodanig dat zij met
hun arbeid geen schade doen aan het
algemeen belang, maar zelf den kost
verdienen, zooals <#k fatsoenlijk mensch
behoort te doen.
Het plan komt hierop neer dat de
gevangenissen niet meer in groote steden
gebouwd worden, maar te midden van
heiden en zandgronden, en aangezien
nu een vijfde van ons land nog
woest ligt, om zoo te zeggen nog in
maagdelijkon staat verkeert, zal er wel
niet gezocht moeten worden naar het
benoodigde terrein.
En nu, de resultaten zullen volstrekt
I niet verwerpelijk zijn, want een groote
hoeveelheid grond die tot nu toe geen
rente opleverdewordt productief
gemaakt en wat het plan niet minder
[uitlokkend maakt de gevangenen
vinden eene goede gezonde bezigheid in
I Je open lucht, wat zeker beter voor hen
lis dun het verblijf in het tuchthuis,
I waaruit velen boozer en misdadiger te
I voorschijn treden dan zij er zijn ings-
l-aan.
,Zoo komt" zegt het blad, het geld
liat een dief in de gevangenis overver-
Idient weer den bestolene ten goede"
^'natuurlijk indirect.)
Wal de bewaking van die gevangenen
JU hei of aan de duinen betreft, dat
Iron onder militair opzicht moeten ge-
|oeuien of onder dat van het nu reeds
r'il talrijke personeel der gevangenissen.
■Wij achten dat ook geen bezwaar, maar
jgrootev bezwaar komt het ons voor hoe
P' Sr°°te procent der gevangenen uit
groote steden aan het werk te houden,
j™ niet het minste verstand van veld-
f"rk hebben en wier lichaam er ook
•1113
en reizigers le en 2e kl.
616
63
7 25
8 5
8 21
8 38
Naar
H. K1EI K.
[Het was echter buiten twijfel, dat
L voor 3ie andere eene hartstochtelijke
pie"1?11411 opgevat- Waar zou dit heen
L, ^ou de wettige vrouw dulden,
L en afwachten, tot zijn hartstocht
itgewoed en hij tot haar weder-
|gen6^at nooit! Zou zij den strijd
Rld i me<ie(f>n8Ster opnemen, een
Irtwiif i- onrust> v0' Pijn, ellende en
pi de S' een strUcl' die °°k h'er
L„ ^derlaag der echtgenoote moest
L Dai kon zij nietZij kon zich
vernederen. Zij doorleefde slape -
niet voor geschikt is. Moeten die dan
soms gedwongen worden
Een cordon te trekken om die duizen
den arbeidende gevangenen bij het werk
te controleeren, zal ook wel zijn bezwa-
ren hebben.
Het blad dat het denkbeeld aan de
hand gaf, zou o.i. wél doen gedetailleerd
op te geven hoe het in toepassing moet
gebracht worden en daardoor zijn levens- j
vatbaarheid aantoonen. Er zijn zooveel
dingen die ons in theorie toelachen,
maar practisch onuitvoerbaar blijken. J
Wijziging der Drankwet.
Het Nieuwsblad voor Nederland maakt
uit het verslag van de atdeelingen der
Tweede Kamer over de nieuwe drank
wet de slotsom, dat in die afdeelingen
het doodvonnis over het ontwerp van
wet is uitgesproken. De geheele nieuwe
drankwet is van de baan, oordeelt het
blad.
Onderstellende, dat de Regeering het
wetsontwerp naar aanleiding van dit
afdeelingsverslag niet reeds nu terug
neemt, dan is het toch wis en zeker,
meent het, dat de Kamer haar daartoe
later zal dwingen door de bepaling,
rakende het bij opbod verpachten van de
met 1 Mei 1901 vervallende vergunnin
gen, enz., met groote meerderheid te
verwerpen.
En zonder die bepaling is, zegt het
looze nachten, des te pijnlijker, wijl zij
nog steeds in onzekerheid verkeerde.
Want zij wist nog niets zij vermoedde
nog slechts. Hoe zou zij de waarheid
leeren kennen Want zij moest zeker
heid hebben alvorens te kunnen besluiten.
Het toeval diende haar. Hare kame
nier was met die der actrice bekend en
werd met alle bijzonderheden van den
liefdehandel ingewijd. Zij meende het
haar plicht, hare meesteres alles mee
te deelen. Zij vertelde haar met welke
aanbiedingen de ontrouwe echtgenoot
de actrice bestormde en hoe deze ze
alle afwees. En toch beminde Ludovica
dezen man voor de kamenier was dit
geen geheim. Maar zij hield zich voor
te goed, om hare eer aan hem op te
offeren. Dit prikkelde intusschen den
hartstocht van den man, die dagelijks
onstuimiger bij haar aanhield. Hij wilde
van zijne vrouw scheiden en daarna met
de actrice trouwen maar deze wilde haar
geluk niet koopeu met het ongeluk van
eene andere. Zij weerstond maar hoe
Koningsmoord.
Dat de moord op den koning van
Italië gepleegd bijna algemeen in de
pers een gevoel van afschuw heeft opge
wekt, zal wel geen betoog behoeven.
Het Vaderland knoopt er de volgende j
beschouwing aan vast
„De socialisten werpen steeds alle mede
plichtigheid van zulke moorden van
zich. Daar staat echter tegenover, dat
de taal, door vele lieden van die partij
op vergaderingen gevoerd, zwakhoofdigen
voorbereiden voor die schanddaden. De
fout ligt daarin, dat de socialisten,
zonder kennis van de wording van de
maatschappij en de maatschappelijke
toestandên, het bestaande voorstellen als
een gewrocht van individueele willekaur,
en niet als het gevolg van vaste wetten,
welke overal uit den aard van den
mensen en het menscheljjk bestaan
voortvloeien. Vorsten worden bij de
verkeerde beschouwing voorgesteld als
de spits van de veroordeelde maatschappij
en op hen wordt bij voorkeur het moord
tuig gericht.
Als koning heeft Umberto steeds zijn
plicht gedaan en het is niet zijn schuld,
dat er zooveel ellende heerscht in het
schoone land.»
blad, het wetsvoorstel als een lichaam
zonder ziel, zoodat er niet de minste'
kans bestaat, dat de Regeering in de
verwerping van die éene bepaling zal
berusten en tevreden zal zijn met de
overblijvende te redden. Dat zou reeds
daarom onmogelijk wezen, omdat dan
de toestand, die met 1901 intreedt,
totaal ongeregeld zou zijn.
Maar wat dan
We gelooven, dat het antwoord voor
de hand ligt. Het jaar 1901 staat bijna
voor de deur. Tijd voor het ontwerpen
van een nieuwe regeling ontbreekt dus
vrijwel. Welnu, dat de Regeering dit
ook bedenke en op het oogenblik volsta
met het ingediende wetsvoorstel te ver
vangen door de enkele bepaling, dat de
fatale termijn van 1 Mei 1901 een paar
jaar, bijv. tot 1904, verschoven zal
worden. Dan kan rustig de quaestie
nog eens overwogen worden komt tijd,
komt raad is een waarheid, die ook
voor een Regeering geldt. Bovendien
echter hebben 'in'^Sien tusschentijd de
algemeene Kamerverkiezingen plaats.
Wellicht biengen» zij wijziging in de
samenstelling der Kamer, misschien ook
maken zij wel .een .eind aan het leven
van dit ministerie en zal zijn opvolger
met volkomen vrijheid van handelen,
een andere,'allicht practischer regeling
ontwerpen, die een meerderheid bij de
Staten-Generaal vindt.
Atjeh,
Van 23 Juni schreef men'' aan „de
Locomotief
„Over het algemeen is hot de laatste
dagen weer rustig in Atjeh blijkbaar
zijn we aan de reactie na de zware slagen,
die kort geleden gevallen zijn.
„De generaal is te Kotaradja terug
gekeerd van zijn reis naar de Oostkust.
Na gereedkomen van den weg heeft hi)
de bivaks te Lho-Nibong en Iiampah
laten inrukken. Het 14e bataljon is nu
weer in zijn geheel in Pedië gelegerd
onder overste van der Wedden, terwijl
8 compagnieën van het 12e, onder majoor
Prakken, naar de Passeistreek zullen
verhuizen. De generaal is met 2 pele-
tons cavalerie door de Passei-streek ge
trokken en heeft er den toestand zeer
naar wensch bevonden.
„De bevolking had alle bruggen en
wegen uit eigen beweging hersteld en
was zeer rustig."
Eevolking.
Blijkens de statistiek der geboorten
en sterfte gedurende Mei jl. werden er
in het Rijk geboren 13.483 en overleden
7840 personen. Het sterftecijfer bedroeg
17.96. Het hoogste sterftecijfer had
Leeuwarden,31.08 het laagste den Haag.
lang nog Hoe lang zou zij nog de
kracht bezitten, om een man af te
wijzen, die alles voor haar wilde op
offeren en dien zij beminde Het was
vooruit te zien, dat de man het spel
zou winnen het spel, waarin het
levensgeluk zijner vrouw te gronde zou
gaan.
En deze kende genoeg soortgelijke
gevallen om te weten, dat de ontketen de
hartstocht geen teugel kent, geen ver-
verschooning, geenerlei bedenking. Zij
kende ook haar man en wist hoezeer
hij zich door zijn hartstocht liet mee
slepen. Zij wist bovendien hoe weinig
macht zij over dien man had, die haar
vroeger vergoodde. Zou zij den smaad
afwachten, op zjjde te worden gescho
ven Zou zij wachten, tot hij haar
verliet Haar trots kwam daartegen op.
Men zou haar niet te vergeefs de „trot-
sche vrouw" hebben genoemd.
Op een donkeren herfstavond, toen de
schemering reeds in de kamer heerschte
en alles omhulde, zoodat de gelaats-
Visschersvlootrevue.
In de nabijheid der 5 botters, die door
H.M. bezocht werden, lag ook een
vertegenwoordiger van Philippine in Z.
Vlaanderen.
Het was een uiting van nationaliteits
gevoel van onze Philippiners, die zoo
gaarne een bewijs van dankbaarheid
wenschen te geven aan H.M. de Koningin
voor het onlangs geopende kanaal naar
den Braakman, waardoor Philippine van
den ondergang is gered.
Naar gemeld wordt is bij de revue
een 60jarig visscher uit Friesland, die
door een aanvaring overboord viel,
verdronken.
De uitgezetten uit de Zuid-Afri-
kaansche Republieken.
Wij deelden reeds mede, zegt het
Handelsblad, dat nog met verschillende
stoomschepen verwacht worden Neder
landers, die uit Zuid-Afrika zijn verdre
ven.
Een stoomschip, dat nog niet werd
vermeld en waarop ambtenaren der
Zuid-AtrikaanscheSpoorwegmaatschappij
en andere uitgebannenen zijn ingescheept,
is de „Manhattan."
Onder de met de Arundel Castte" en
de „German" aangekomenen waren ook
Nederlanders en uitlanders van andere
nationaliteit, welke niet behoorden tot
het personeel der Ned. Zuid-Afrikaansche
Spoorwegmaatschappij. Hierdoor wordt
verklaard, dat het door de Spoorweg
maatschappij opgegeven aantal passagiers
niet overeenkomt met het totaal aantal
personen met de beide stoomschepen
vervoerd.
Onder de uitgezetten bevonden zich
ook eenige nieuwe burgers der Z.-A.
Republiek van Nederlandschen ooi sprong.
De oorsprong der Petroleum,
Sedert het jaar 1859 is petroleum
voor verlichtingsdoeleinden algemeen in
gebruik gekomen en over de heeie aarde
heen heeft men langzamerhand bronnen
van deze nuttige slof aangetroffen. Langs
den noordrand der Karpathen, van West-
Gallicië tot in Boekowina, komt aard
olie voor in de krijtformatie en de
tertiaire lagen over een lengte van 60
en een breedte van 2 k 3 mijlen verder
in de tertiaire zandsteeniagen van de
westkust der Kaspische zee, op het
schiereiland de Krim en in groote
hoeveelheid in Achter-Indië. De rijkste
en uitgebreidste beddingen heeft men in
Noord-Amerikahet gebied strekt zich
evenwijdig aan het AUeghanygebergte,
van het Ontariomeer tot in Virginië uit.
Ook in Canada heeft men rijke petroleum -
voorraden, en in Californië, Peru, Af
trekken niet meer te onderscheiden wa
ren, begon zij hare uiteenzetting. „Het
is goed, dat gij naar huis zijt gekomen,"
zeide zij, „want ik heb met u te spreken.
Gjj bemint mij niet meer.
„Maar Betsy. .1"
„Spreek mij niet tegen," voer zij voort.
„Ik weet, dat het zoo is. Ik ben vrouw
genoeg om het te voelen. Gij zijt koud
en onverschillig jegens mij uw hart
behoort mij niet meer. Misschien is het
nog niet door eene andere ingenomen,
misschien, zeg ik. Als dat echter nog
niet het geval is, zal het spoedig zoo
zijn.
„Waaruit besluit gij dat vroeg hij
met onzekere stem.
„Uit duizend dingen. Het ware echter
te veel ze u op te noemen, Ik wil er
u geen verwijt van maken. Want ook
ik heb u niet meer lief.
Betsy, gij?'
In die vraag lag groote verwondering,
maar er klonk ook iets als blijde ver
rassing uit.
gentinië en Bolivia is de aardolie
eveneens gevonden, terwijl Duitschland
haar levert in Hannover, Hol3tein, in
den Elzas en by het Tegernmeer.
Bij die wijde en algemeene ver
breiding is het vreemd, dat de weten
schap er nog niet in is geslaagd, het
ontstaan in de aardlagen te verklaren.
Eerst meende men in rottende en ver
gaande plantendeelen den oorsprong der
aardolie te moeten zoeken. Later dacht
men aan een natuurlijk distillatieproces
van dierlijke lichamen, die door de eene
of andere catastrophe in massa gedood,
begraven en vergaan waren, welke
theorie door Engler werd voorgestaan,
nadat hij uit vischtraan door hoogen
druk kunstmatige petroleum had bereid.
Maar nu hebben twee scheikundigen,
de Duitschers G. Kramer en A. Spilker,
een nieuwe verklaring voor het ontstaan
der aardolie geleverd. Zij hebben uit de
diatomeeënaarde van oude meerbekkens
een parafflneachtige stof weten te trekken
veel gelijkend op aardwas. Uit die
diatomeeënwas hebben zy petroleum
verkregen, zeer na verwant aan de
natuurlijke. De diatomeeënaarde, bevatte
76 percent kiezelzuur, resten van de
kiezelpantsers der vergane infusiediertjes.
Deze theorie van de vorming uit
diatomeeën, die in w|jde verbreiding en
in groote massa's in de aardkorst voor
komen, heeft iets voor boven de oudere
theorie, omdat men voor de vernietiging
in massa van de hooger georganiseerde
zeedieren moet denken aan locale en
plotselinge catastrophen, 't geen moeielijk
in overeenstemming is te brengen met
het zoo algemeene voorkomen der
aardolie.
Blijkens mededeeling van Hr. Ms.
gezant te Brussel, zal met ingang van
8 dezer het douanekantoor Essen (dorp)
den 1 en 15 van elke maand des voor
middags van 8 tot 9 uur geopend zijn
voor den invoer van Nederlandsch
melkvee en voor dien van schapen,
paarden, geiten en slachtvleesch, iederen
Woensdag van 8 tot 9 uur voormiddags.
Vllsslngen, 7 Augustus.
De „Admiral" kwam heden morgen
te 8 uur op de reede. Te 9 uur ging
een sleepboot met dokter derwaarts. De
boot had de gele vlag in top.
Door het onstuimige weder kwam de
„Admiral," zoodra de dagmailboot ver
trokken was, aan den ponton ter ontsche
ping van passagiers.
Onder de 75 passagiers bevinden zich ook
vrouwen en kinderen van ambtenaren,
die via Lourengo Marques, na eerst eeni-
„Ja, ik ik heb u niet meer lief,"
zeide zij zacht en op een toon, die zoo
vast mogelijk zou zijn. Daarop ging zy
moedig maar bitter voort„O, het moet
uwe eigenliefde wel gruwelyk kwetsen,
dat ook uwe vrouw haar hart van u
kan afkeer en ik begrijp dit. Maar het
is nu eenmaal zoo. Zouden alleen de
mannen het recht hebben van hunne
echtgenooten genoeg te krijgen Het
omgekeerde is ook mogelijk. Genoeg, ik
bemin u niet meer, en ik geloof dat het
't verstandigste is, dat wij scheiden.
„Betsy, meent gij dat?"
„Geheel en al
„En het schandaal schrikt u niet af
„Van daag is het nog geen schandaal,
maar morgen zou het zulks kunnen
worden. Ik wil niet verlaten worden,
begrijpt gij mij En daarom is het
beter, dat wij scheiden. Gij zult gemak
kelijk eene andere vinden, die mij doet
vergeten. En ik zal er mjj over troosten,
als ik de kinderen behoud'
„De kinderen?"
