lur k Onbekende, GGING, 20 Mei No. 119. 38e Jaargang. 1900. mmeit VSLDI! Jr. Maandag Kannibalisme. Kaar k Prapr-Beseiitsciiappeii. lite clièntèle e i' p 1 a a t s i SMA. eekerii, e Wat lelburg, eel Op. jes at', dt naar p. stuk. png da- igen en FdinLLETOVf. Het zoeken mie hem a|. pn, welke hg "den a t O Jfv O o p Brieven franco Vlissi i.gsche Ct. aad strekt TIJ logram, rfarkt. ENST UDDSLBUaa v.v vm 4 50 5 55 Zeilmarktvm nm 12 30 1 15 5 55 6 55 7 45 Zeilmarkt Vlietin- op werkdagen 12 35 1 20 2 5 7 7 50 8 35 -Maldegbeni. d.) 25, 10.37, 1.18, 5,31, 6.9, 7.35, 33, 8.24. 9.25 0.—1.38, 4.32, .51, 6,29. 8.10 9.5, 9.45. ENDIENST. 6 20 7— 7 50 - 1020 10 40 0 1 30 2 220 4 20 5 5 20 6 10 6 30 7 10 50 1010 10 30 0 nm 1 20 1 40 3 50 4 10 4 30 8 8 30. 15 6 20ti) 150 6 50 a) 4 45 a) 5 05 6 205)f) 6 40f) ir Breekena en ar Borsgele en ooorwegstation VLissmescBE covr&nt PrJJa per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50. Afzonderlijke nummers 6 cent. Men abonneert zich by alle Boek handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks by den Uitgever F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt, X. 187. ADVERTENTIËN van 1—4 regels 0.40. Voor eiken regel meer 10 cent. - By directe opgaaf van driemaal plaatsing deizelfde advertentie wordt de prys slechts tweemaal berekend. Groote letters en cliché's worden naar plaatsruimte berekend. Verschflnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en feestdagen. Telephoonnummer IO. Abonnements-AdTertentlën op zeer voordeelige voorwaarden. !l. In de geschiedenis van ons koloniaal bestuur komen van tijd tot tijd nog van die droevige en stuitende gebeurtenissen ,oor, die, bij meerdere waakzaamheid, niet behoefden voor te komen, maar, ju ze werkelijk plaats hebben, van te groote beteekenis zijn, om er niet de (rustigste aandacht aan te wijden. Van dien aard achten wij het gebeurde met de officieren van de „Generaal Pel", bij een bezoek aan de kust van Nieuw- I fiuinea, van welke gebeurtenis wij onzen lezers van tijd tot tijd iets hebben medegedeeld l'it de tot ons gekomen Indische be- I richten, is het ons niet mogen gelukken, met zekerheid op te maken, met welk doel de „Pel" den bewusten tocht onder- aam en om welke reden de landing had en de ontmoeting met de i's, die aan drie menschenlevens een einde maakte op eene wijze, die de ren haast weigert te beschrijven. Maar het is het beste, de dingen goed I onder de oogen te zien en er de leering uit te putten, waartoe zij zoo gereedelijk aanleiding geven. Onder de bewoners Caraïbische en andere eilanden I heerscht nog altijl het kannibalisme, lat eertijds onder de wilde volken wel licht algemeen bestaan heeft en in dien boek der aarde het langst stand houdt. Dat volk is verzot op menschenvleesch I uiets is dien lieden meer welkom en siels ontzien zij om het te verkrijgen en zoo staat het voor ons aller over tuiging vast, dat de officieren van de .Oeneraal Pel", bij hun landing door de l's gevat, onmiddellpk zijn gedood, I om tot spijs dezer afschuwelijke bende te verstrekken. De geheele geschiedenis levert, helaas, een treurig beeld van zorgeloosheid op, 1 ze evenwel niet minder verschrikke- i maakt. Toen de kommandant van i ter bestraffing afgezonden stoom- )ip „Serdang" eene landing liet doen, I werden elf daders uit vrees aan hem overgeleverd, elf, die men niet eens wist in,zoodat vijf er van ontkwamen I en den dood in de golven verkozen I roven het vooruitzicht om zelf Reten te worden *Want men moet rel aannemen, dat deze ongelukkige «zeDs in de overtuiging leven, dat idere schepselen op dezelfde wijze als 1 handelen, of het ten minste in som- uge gevallen doen. Dat een blanke oen menschenvleesch zou kunnen I'ten, zal bij hen wel niet opkomen. VAN F. JACOBSEX. 1.) to den nacht van 20 op 21 Mei 18 "orden meerdere bewoners van eene 18r°ote Noordduitsche handelsstad door zeldzaam, onverklaarbaar geluid uit l!f" slaap gewekt. Deen van deze personen, later deswege Mervraagd, kon eene juiste beschrijving pi dit geluid geven sommigen noemden 'ft schril; anderen klagend; de een Pende dat het wel een minuut hnd I "ophouden audeien hadden hei slechts Die arme wezens zijn dan ook niet te veroordeelen. Zij verkeeren in den vollen nacht van het heidendom. Geen straal van beschaving verlicht hen geen kennis van goed en kwaad is tot hen gekomen. Zy laten zich alleen beheerschen door hunne driften en door zekere vrees voor het bovennatuurlijke en wat sterker is dan zy. Dit laatste zij echter met eenig voor behoud gezegd. De christelijke zending, die op de eilanden van den Indischen archipel reeds zoovele groote dingen heeft tot stand gebracht, heeft ook hier het zaad in den akker geworpen. Dat dit zaad op de eene plaats weliger opschiet en spoediger tot de vrucht leidt dan op de andere, dit ligt geheel in den aard der zaak. Maar wanneer wij de toe standen in onze Oost, om van andere deelen der wereld nu niet te spreken, vergelijken met die van van voor eene halve eeuw, dan moeten wy dankbaar erkennen, dat aan de Christelijke zending de eer toekomt van groote veranderingen te hebben bewerkt. De prediking van het Evangelie maakt niet uitsluitend voer het uitwendige bekeerde mensehen, zooals men wel eens denkt. Inderdaad verzacht zij op eene bewonderenswaar dige wijze de zeden en maakt zij de volken langzaam vatbaar voor het licht der beschaving. Men kan, door de wilde volken van nabij in aanraking te brengen inet be schaafde volksplantingen, ze wel ver dringen, ze desnoods van de aarde doen verdwijnen, zooals dat o.a. geschied is met de Roodhuiden in Amerika maar ze veranderen, ze geschikt maken voor een voortdurend bestaan in een be schaafde omgeving, dit schijnt wel het groote geheim der zending te wezen, en, in welken vorm zij ook moge plaats hebben, van wie zij ook moge uitgaan, door wie zij feitelijk ten uitvoer worde gebracht, nagenoeg overal zien wij het zelfde resultaat. Is het beschamend, dat ook nog in de nieuwe eeuw binnen den kring onzer bezittingen het kannibalisme zal bestaan' duidelijk wijst dit feit op de in deze te volgen richting. Wij verkondigen hier niets nieuwsmaar het goede mag meermalen worden gezegd. Der Christe- lyke zending ontbreekt het, helaas, aan voldoenden steun der regeeiing. Ligt de tijd nog niet zoo heel ver achter ons, dat zij in Indië zelf werd geminacht, door de autoriteiten eerder tegengewerkt dan ondersteund, thans is het anders geworden. In de Kamer heeft reeds menige stem zich verklaard voor een meer beslist optreden der regeering en wij vertrouwen dat het gebeurde daartoe opnieuw aanleiding zal geven en dan met een meer dadelijk gevolg. In gevallen, zooals er zich hier een heeft voorgedaan, is er geen ander middel dan met verdubbelden ijver te trachten christendom en beschaving te brengen aan die arme heidenen, die aan ons oppergezag onderworpen heeten. I Andere middelen kunnen niet baten geen expedities, geen gevangenis, geen straf, ook geen vreesaanjaging. Men kan even goed een kind van een hali jaar straffen voor het breken van een j pop, als een kannibaal voor het eten j van een mensch het behoort tot zijn natuur. Maar iedere natuurlijke gesteldheid is voor verandering vatbaar en de weg er heen is als aangewezen. enkele seconden gehoord. Hierin kwamen echter aller verklaringen overeen, dat het een scherpe toon was geweest en dat hij in verschillende wijken der stad tusschen een en twee uur na middernacht was gehoord. In den ochtend na dit zeldzame voor val verbreidde zich een ander, veel ver schrikkelijker gerucht door de stad: de oude Jakob Adam, in den regel kortweg „Adam" of „oude Adam" genoemd, was vermoord geworden. Niet echter, dat hij vermoord gevon den was. Hij was verdwenen, maar er waren ontwijfelbare bewijzen, dat hy door roovershanden geva'len was, terwijl zijn lijk op onverklaarbare wijze ver borgen of weggevoerd was. Loo althans vertelde men de geschiedenis in den ochtend en hoe vreemd het ook moge klinken tegen den middag was men reeds overtuigd, dat het verdachte ge luid, 't wels des nachts gehoord was, rlp doodskreet van hot slachtoffer moest zjjn geweest. De ongewone belangstelling, V. Garoet, 12 April 1900. Ik zal mij niet wagen aan eene beschrijving van Batavia. Men moet die stad in al hare eigenaardige schoon heden zien om er den rechten indruk van te krijgen. Avond aan avond ging ik met mijn vriendeljjken gastheer, vroeger mijn collega aan het gymnasium te Doetinchem, in een licht tentwagentje de stad van alle kanten bezien, op het uur, waarop de schemering invalt, en het kunstlicht het daglicht vervangt, de promenade- en visite-tijd (tussohen 6 en 8 ure) der gegoede bewoners van Batavia en omstreken. Maar onvergetelijk blijft mij de indruk, toen ik op een schoonen Zondagmorgen van Salamba, een der voorsteden van Batavia, naar het station te Weltevreden reed, terwijl de sterren nog aan den hemel stonden, en de lucht vervuld was van aromatische geuren. In allerlei wereldstreken en onder verschillende omstandigheden beleefde ik menigen treffenden en hartverheffenden Zondag morgen, maar nimmer ondervond ik zulk eene plechtige stemming als in die oogenblikken. Juist toen de trein het station verliet, kwam de dagvorstin in al haren glans te voorschijn, en voor spelde een schoonen dag. De reis van Weltevreden naar Garoet biedt den reiziger de schoonste natuur- tooneelen aan. 't Zij de plantages van het liefelijke Depok, aangelegd door den ijverigen en menschlievenden godsdienst leeraar Beukhof, 'tzij de weelderige omgeving van Buitenzorg met zyn onovertroffen plantentuin, alles wijst hier op den rijkdom der tropische plan tenwereld, die het mogelyk maakt, dat Java, slechts viermaal zoo groot als ons dicht bevolkt Vaderland, ruim vijfmaal zooveel inwoners telt, die allen onder een wijs en humaan bestuur in hunne geringe 'behoeften behoorljjk kunnen voorzien. Als de trein Buitenzorg verlaat, komt die het geval wekte, lag niet in de omstandigheden zelve, maar ook in den persoon, dien het betrof. Adam was bekend als de bonte hond, en dat niet, omdat hij zooveel met de menschen in aanraking kwam, maar veel meer, omdat eigeniyk niemand iets van zyn doen en laten wist. Voor jaren had hij zich hier gevestigd en een klein, zeer oud huisje aange kocht, 't welk als een zwaluwnest tegen de St. Annakerk was aangebouwd. Die kerk stond op een tamelijk groote, vrije plaats, kenmerkte zich door een buiten gewoon zwaren toren en werd reeds sinds lange om hare bouwvalligheid niet meer gebruikt. Adam kwam alleen en leefde alleen; een oude vrouw bracht hem des morgens en des avonds de noodzakelijkste levens middelen, maar mocht, zoo min als wie ook, het binnenste der woning betreden. De politie bemoeide zich niet met den zoiiderlin'", want hij betaalde ge regeld zijne belastingen en gold voor men al spoedig tusschen de twee be kende vulkanenreeksen, waarvan de Salak de hoogste top der eene en de Gedé de nog veel hoogere top der andere reeks vormt. Voortdurend wordt het landschap Indrukwekkender, naarmate de trein hoogere terreinen doorsnijdt. Wij passeeren om slechts de belangrykste plaatsen te noemen, het schoone Soeka- boemi, dat in den laatsten tijd veel te lijden had van aardbevingen en aard- schuivingen. bij welke laatste ramp ruim 80 inlanders levend werden be graven. Vervolgens stoomen- wjj langs Tjandjoer en eindelijk komen wij te Bandang, de hoofdstad der Preanger- regentschappen. Dit is een der schoonste en tevens gezondste steden van Java. De plaats is ruim 2000 voet boven den zeespiegel gelegen, en heeft een gelijk matig en betrekkelijk koel klimaat. Nevens de tropische gewassen vindt men hier de heerlijkste vruchten en groenten der gematigde luchtstreken. Bandang ligt te midden van uitgestrekte djatti-bosschen, en doet in kostbaren houtrijkdom slechts onder voor de om streken van Blora in de oostelijke residentie Rembang. De eerste en tweede klasse der Javaansche spoorwegen zijn zeer gerieflijk ingericht. Men zit twee aan twee, en voor ieder viertal personen is aan den wand een houten blad ge hecht, dat opgeslagen, als tafelblad of lessenaar kan gebruikt worden. Van elke plaats heeft men in den trein een ruim gezicht over het prachtvolle landschap. Te Tjibatoe moeten zij, die het hoogere vulkanische landschap om Garoet willen bezoeken, overstappen. De reis van Tjibatoe naar Garoet zou met den trein gemakkelijk binnen het halfuur afgelegd kunnen worden, maar de weg gaat door een bergachtig terrein, en maakt velerlei krommingen, zoodat de reis ongeveer anderhalf uur duurt. Bij gunstig weder echter verveelt men zich geen oogenblik. Immers, men trekt hier het gebied van den Goentoer (Donderbergu door, terwijl de trein nu eens vervaarlijk rijst, dan weder daalt, en meermalen op slechts enkele voeten afstands, langs diepe ravijnen voortsnelt. Halverwege ziet men duidelijk de sporen van den ontzettenden lavastroom, dien de Goentoer, twee jaren geleden, uit wierp, waardoor tal van menschenlevens en eenige prachtige landbouwonderne mingen in enkele uren verloren gingen. Doch zoo is de menschelijke natuur wie van de bevolking deze dood en verderf dreigende streek ontvlucht was, keerde spoedig weder terug, en nieuwe landbouwondernemingen werden gesticht op dezen donkergryzen, hoogst vruchtbaren bodem. Behalve vulka nische uitbarstingen en aardverschui vingen heeft men in deze streek ook aanhoudend aardbevingen. In den regel zijn zij slechts licht eD onschadelijk en verwokken slechts een weinig schrik maar wanneer de schokken in loodrechte richting gaan, hebben de steenen ge bouwen het hard te verantwoorden, en krijgt de mensch een gevoel of hij aan zeeziekte lijdt in den ergsten graad. Eindelijk bereikt de trein het eind station Garoet. Deze gezonde en schoone welgesteld althans hij wisselde elk half jaar by hetzelfde bankiershuis een niet onbelangryk getal coupons en kocht verder wat hp noodig had voor contant geld. En voor lastige nieuwsgierigheid was de stad te groot eu te druk. Het eigenlijk opvallende aan den man was zyn uiterlyk. Als hy, wat trouwens slechts zelden geschiedde, zyn huis ver liet, had hij steeds eene bruin lederen reistascb om de schouders hangen en was zyne kleine, gebrekkige gestalte gehuld in eene lange, kastanjebruine jas, waarom de straatjeugd hem „oude Adam" noemde. En onder dien naam werd hij langzamerhand algemeen be kend. En nu was hij verdwenen, dood, vermoord het onderzoek der politie liet daaromtrent geen twyfel. Wijl het zulk een zeldzaam, onver klaarbaar geval was, leidde de directeur van politie zelf liet onderzoek, welks resultaten wy in het kort hier mede plaats had tot dusver weinig of niet van deze natuurverschijnselen te lijden, en is een zeer gezocht gezondheids oord. Een paar ruime hotels, paviljoens- gewyze ingericht, verhoogen de aantrek kelijkheid van dit door de natuur zoo rijk gezegend plekje. De trein bracht er ons tezen 3 ure. Nadat wy ons wat gerestaureerd hadden, gebruikten wij de thee (tusschen 4 en 5 ure) en gingen toen de plaats zelf eens opnemen. Buiten de hotel* is het belangrijkste de aloen-aloen, een groot vierkant grasveld, waarombeen de voornaamste gebouwen staan. Het huis van den regent, van den adsistent- resident, de missigit (Moham, tempel), de school en de gevangenis. Alle plaatsen van eenige beteekenis in de binnenlanden van Java zijn op deze wijze aangelegd. Van uit den aloen aloen loopen wegen naar verschillende plaatsen of ondernemingen. Zoo ook de weg naar Daradjat, het einddoel onzer reis. De groote landhuishoudkundige Holle, voor wien te Garoet een monument is opgericht, is de eigenlijke ontginner dezer bergstreek. Tusschen de vulkanen, Goentoer, Papandajan en Tjikorai stichtte hij drie landbouwondernemingen (waar hoofdzakelijk kina en thee worden ver bouwd), waardoor deze streek welvarend is gewordenDaradjat, Djajasana en Waspada. In een volgenden brief hoop ik over de natuur, de cultures en het dage- lijksche leven der bewoners dezer schoone hoogvlakte het een en ander mede te deelen. P. Een gewichtige datum. Gisteren, een jaar geleden werd de beroemde Haagsche Vredesoorferentie ge opend. De hoop door de roepstem van den Russischen potentaat opgewekt, dat deze Conferentie werkelyk tot de bevre - diging der wereld zou leiden, was toen reeds niet groot. De groote mogendheden, men weet het, hadden de uitnoodiging, van zulk eene machtige zyde komende, slechts uit beleefdheid beantwoord, hunne vertegenwoordigers waren met allerlei uitvluchten gewapend. Zooveel afgevaardigden tot een vreedzaam doel byeenziende.kwam het vertrouwen echter weer boven. Het Hof van arbitrage is echter nog niet samengesteld, en de met moeite tot stand gekomen besluiten der Confe rentie wachten nog op de onderteekening van de kanselarijen. Engeland heeft onder een voorwendsel eeD veifoeilyken vsr- overingskryg met de Boeren begonnen en wijst trotsch alle tusschenkomst, zelfs de meest vriendschappeiyke af. De vrede der wereld is na deze Conferentie nooit zoo in gevaar geweest. Wie weet welke deelen. Het overoude, stevig gebouwde huisye, 't welk de oude Adam bewoonde, en dat geen bovenwoning had, stond zooals wy reeds zeiden, evenals het kerkgebouw, op een vry pleintje. De achterwand werd door den toren gevormd, de drie andere zyden waren, met uitzondering van den toegang tot de deur, omgeven door een slechts weinig voet breeden bloemtuin, die weer door een staketsel van het pleintje was gescheiden. Dit laatste was omstreeks honderd voet in doorsnede en rondom met huizen bebouwd; tegen over de deur van het huisje, en niet ver er af, kwam eene straat uit, op welker eenen hoek zich een groote juwelierswinkel bevond. Vóór dezen winkel hield van af het invallen van de duisternis tot zonsop gang een politieagent de wacht, die niets anders te doen had dan voor dat huis op en neer te gaan, zoodat hjj dan ook be»teudig het oog had op het huisje vau Adam.

Krantenbank Zeeland

Vlissingse Courant | 1900 | | pagina 1