GEOORDEELD. Woensdag 11 April. No. 86. 38e Jaargang. 1600 VLISSINGSCRE COURANT. Prys per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50. Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich by alle Boek handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks by den Uitgever F. VAN DE VELDE Ji., Kleine Markt, I. 187. ADVËRTËNTIEN van 1—4 regels 0.40. Voor eiken regei meer 10 cent. - Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts tuieemaal berekend. Groote letters en cliché's worden naar plaatsruimte oerekend. Verschijnt dagelQks, uitgezonderd op Zon- en feestdagen. Telepta.oonnu.mmer IO. Abonnements-Adverteutiën op zeer voordeelige voorwaarden. Leerplicht in Noorwegen. In het Handelsblad wordt in een brief uit Noorwegen het een en ander mee gedeeld omtrent de inrichting van de volksschool, waarbij ook leerplicht is ingevoerd. De schooltijd wordt door het schoolbe stuur ingedeeld, maar 'l let er zeer nauw keurig op, dat de kinderen thuis zijn in de drukke tijden, in 't voorjaar, in den hooi- en oogsttijd. Dan zijn de kinderen thuis onmisbaar. De gedwongen leerplicht geldt van het 7de tot het 15de jaar, tenzij de kinderen voor dien tijd het eindexamen kunnen bestaan. Dan mogen zij reeds met het 14de jaar de school verlaten. Na afloop der gewone school volgt eeu „fortsattelsesskole" (voortzettings- school) die misschien wel iets gelijkt op het herhalingsonderwijs in Holland, met dat onderscheid dat er een eigen leeraar voor beneemd wordt, en de school niet 's avonds maar op gewonen schooltijd wordt gehouden. Hier is echter een ieder vrij om zijn kinderen al of niet er heen te zenden, 't Is niet alleen herhalingsonderwijs, maar de school is er vooral op aangelegd den kinderen te zeggen dat toch met de school 't leeren niet voorbij moet zyn, maar dat de school juist is om te leeren, hoe wij leeren moeten. Juist met 14 15 jaar is 't toch dat de interessen wakker worden, en de invloed dien zulk een school, onder leiding van een tactvollen onderwijzer op die jonge hoofden en harten hebben kan, is onberekenbaar. Daarna hebben we nog een school, de „Amts-skole* (Provincie-school) een reizende school. Iedere „Amts-skole* heeft 10 gemeenten voor haar rekening en komt om de zooveel jaar op een der plaatsen terug. Deze school is berekend op den leeftijd van 16, 17 jaar en een vervolg op de fortsattelsesskole. De kosten dezer school draagt de provincie. Hier zijn dikwijls uitstekende krachten aan verbonden en 't is alleraardigst wat onze boerenjongens en meisjes daar leeren kunnen. Die de Amts-skole bezocht heeft, is geen onontwikkeld mensch meer en kan zich, indien bij of zij wil, heel goed zelf verder brengen. Zoo is er hier een boer die een heele hol is en toch geen andere school heeft bezocht. Hij heeft onlangs een boek uitgegeven over de sociale toestanden, zoo goed en met zoo veel inzicht geschreven, dat FEUULLETQN, Uit het Hoogduitsch VAN ETMAR WEIDROD. 6.) Hij had zijne vrouw tot een der buren hooren zeggen „Jacob is buiten zichzelf van schrik," en hem, die zoo trotsch was op zijne koelbloedigheid, had dit een steek in het hart gegeven. De kalmte, waarmede inmiddels de boerin de aardappelen voor de avondsoep schilde en in schyfjes sneed, was niet gekunsteld; het gebeurde immers honderd beer, dat kinderen wegliepenhet was zooals het behoorde, dat men ze ging wij 't met veel interesse gelezen hebben. Op zijn hoeve is een keurige orde en hij heeft zoo veel partij weten te trekken van zjjn schralen grond, dat hij een zeer welvarend man is, en een voorbeeld voor anderen. Hij heett 'terg op met de oude philosofen. Twee jaar geleden doopte de Prest zijn zoontje en zijn naam zou „Sokrates" zijn. "Dit zoontje stierf en nu heeft hij een dochtertje gekregen, en groot was de verwondering van den Prest toen hij bij 't vragen, hoe 't kindje heeten zou, ten antwoord kreeg„Sokrata." 't Klonk wel eigenaardig bier in de kerk hoog boven in de Noorsche bergen te hooren „Ik doop u Sokrates.» Op de gewone volksschool betaalt de gemeente tweederde der onderwtjzers- loonen. De otaat dekt de rest. Al het onderwijsmateriaal, dat het aanschouwelijk onderwijs zoo in de hand werkt en waar men hier zeer royaal mee is, wordt maar voor de helft van de gemeente bekostigd. Hoe veel het schoolbestuur ook aanschaft, de anders helft betaalt de provincie, waartoe de gemeente behoort. Dit is vooral ter aanmoediging dat het schoolbestuur hier niet op sparen zal. De brief eindigt met den wensch „dat 't ook in Holland- plicht worde den kinderen dien zegen (van leerplicht) niet te onthouden. Die plicht brengt geluk aan. En de scholen zullen het hare doen om dien plicht altijd aantrekkelijker te maken, want hoe ook met reuzen schreden vooruitgegaan, de scholen (in Noorwegen) zijn nog lang niet, wat wij droomen en wat zij eens zeker zullen zijn." Kolenvervoer. Zooals wij vroeger hebben gemeld, is in Duitschland het denkbeeld geopperd, om ter gedeeltelijke voorziening in de behoefte van kolen in dat Rijk, de speciale tarieven op te heffen welke voor den uitvoer van kolen in de laatste jaren achtereenvolgens waren ingevoerd? In den Rijks- en Landdag werd dit middel door woordvoerders der verschil lende partijen als een redmiddel aan gegeven en door de Regeering werd een érnstig onderzoek in uitzicht gesteld. Thans zal de „Landeseisenbahnrat" te Berlijn bijeenkomen, en de belangrijkste zaak door dat college in behandeling te nemen, betreft de bespreking van de opheffing dier tarieven. Deze tarieven bestaan voor het ver voer van kolen naar Frankrijk, België, Zwitserland, Italië en ook naar Neder land. Spoedig na Paschen zal elk tarief grondig worden behandeld het voor en tegen worden overwogen. Wat van die zoeken. Maar waartoe die ontstelde ge zichten, dat angstige heen en weer ioopen, alsof iets ongehoords gebeurd ware Het was maar goed, dacht de boerin, dat z(j verstandiger was! Zij alleen was thuis gebleven en nam gelaten het werk op, dat de anderen in den steek hadden gelaten; ook de melksoep voor haar kind, die Eva reeds bereid had, hield z(j zorgvuldig warm en zorgde er voor, dat zij niet overkookte. Daar zag zij den kleinen ganzenhoeder in groote haast over het erf ioopen. „O, die zal hem wel gevonden hebben," dacht zij, en zette daarop Magnus' soep een weinig ter zyde, om haar te laten afkoelen. „Boerin, boerin!» riep de jongen haar buiten adem toe„Magnus ligt ginds bij den eendenpoel, heel dicht aan den rand. Hij is vau onderen tot boven nat en beeft zóo, dat hij niet gaan kan. Hjj is mij te zwaar, kom dus gauw mee 1" „Blijf gij dan hier in de keuken Pieter, er is anders niemand thuis," behandeling het gevolg zal zijn, is niet vooruit te zeggen. Voor ons land is de zaak van het grootste gewicht, daar de kolen per spoorweg aangevoerd, voor verreweg het grootste gedeelte, volgens elk jaar vast gecontracteerde extratrein tarieven worden vervoerd, zoodat bij opheffing dier tarie ven de prijzen der kolen op de stations yan bestemming aanmerkelijk zouden "5 moeten worden verhoogd. Voor onze havensteden Amsterdam, Rotterdam en hier vooral is het eene zaak van bij zonder groot belang. Men deelt ons thans mede dat het aan de ijverige pogingen van het bestuur van het Kohlen-Syndicat te Essen en der Steenkolen Handelsvereeniging te Utrecht gelukt is, voor het geheeie contractjaar van 1 April 1900 tot einde Maart 1901, de voor ons land bestaande extra-trein- tarieven te behouden. Genoemde vereeniging heeft voor een minimum van 139 extra treinen, elk,e week vast te vervoeren, met de Pruisi sche en Nederlandsche spoorweg-maat schappijen afgesloten. Daar vele levering contracten zijn gesloten onder voorbehoud dat de speciale tarieven blijven bestaan, is de gelukkig geslaagde hernieuwing een grbote geruststelling voor de afnemers der Westfaalsche kolen. Hbl. een kind dat zij gedurende de schooltijden op den openbaren weg aantreffen, te brengen naar het hootd der school, tot welks leerlingen het kind behoort." Niet nieuws onder de zon! Vijftig jaar geleden leefte te Loos duinen burgemeester Jansen,als het hoofd der gemeente, Hij was zeeofficier geweest en gelastte zijn politiedienaren om die „spijbelaars" naar de school van meester j van Eek te brengen, die toen aan het einde van den Dorpsweg naar Poeldijk stond. Ie Mei-betooging. Naar men verneemt, heeft de afdeeling Amsterdam van den Bond van Ned. Onderwijzers besloten mee te doen aan de le Mei-betooging. De le Mei valt op een Dinsdag, een schooldag dus. Le Nederlandsche adel. Voor den adel zijd de beaux jours reeds lang voorbij en dat wel in die mate, dat te 's Hage een „Ned. Adelfonds" is opgericht, niet alleen om de aaneen sluiting te bevorderen van de leden van den Nederlandschen adel, maar ook om hulpbehoevende leden te steunen. Daar toe zal o.a. strekken de oprichting van een fonds ten bate van de ongehuwde of in weduwstaat verkeerende hulpbe hoevende vrouwelijke leden van den adel. m Vereenigingen van Volksweerbaarheid. Het getal afdeelingen bedraagt thans 52 en met nog 120 plaatsen is het bestuur der Vereeniging in briefwisseling getreden omtrent het oprichten van afdeelingen. De bal is dus aan het rollen. Hopen wij dat spoedig elke plaats in Nederland ztjn weerbaarheidskorps zal hebben. Dan zal blijken dat het Nederlandsche volk een offer wil brengen voor 'zijne weer baarheid. Leerdwang. Art. 29 van de Leerplichtwet bepaalt: „De gemeenteraad is bevoegd bij ver ordening te bepalen, dat, onder bij die verordening te stellen voorwaarden, ambtenaren der politie gemachtigd zyn, zeide de boerin, terwijl zij zich de han den afveegde. „Als het spek gesmolten is, doe er dan de uien in." Zoo schielyk als hare zwaarlijvigheid het toeliet, spoedde zij zich naar de aangeduide plaats, en daar vond zij Magnus ineengedoken op den grond zit ten, doornat, bevend en schreiend. „Wat hebt gy uitgevoerd, ondeugende jongen?" vroeg zij, terwijl zij het kind in ds armen nam. „Zijt gij in den poel gevallen Magnus klappertande, maar gaf geen antwoord. „Gij hebt u zeker een flinke verkoud heid op den hals gehaald," ging zij voort, en ijlde, nog sneller dan zij ge komen was, naar huis terug. Daar ge komen kleedde zij Magnus uit, wreef hem met warme doeken, legde hem daarop in zijn met heete kruiken ver warmd bedje, gaf hem zijne soep te eten en beval hem nu te gaan slapen. Daar zij zag, dat hij te vermoeid en uitgeput was om iets te vertellen, vroeg Men kan zich vergissen. De Min. van Kol. is zooals men weet, de gewone verkorting voor Minister van Koloniën. Die verkorting scbynt echter tot vergissen aanleiding te kunnen geven. Het Vad. ontving tenminste een orief waarin gevraagd wordt; „is van Kol nu al Minister Wat maken die socialisten een promotie Ongevallenwet, De Eerste Kamer wordt overstelpt met adressen verzoekende de Ongevallen wet niet goed te keuren. Daarnaast is thans een vlugschrift verschenen van mr. A. Driessen, lid der firma Lippeman Kracht te 'sGravenhage, die tot de conclusie komt, dat het wetsontwerp niet alleen een centralistisch, bureau cratisch en automatisch stelsel vertegen woordigt, maar ook hoogst gebrekkig is te noemen. Een technische zaak moet z. i. aan technische eischen getoetst worden en niet van politieke redenen afhankelijk gesteld worden. De industrieelen eischen, dat de verzekering zoo goedkoop mogelijk gemaakt worde, en zij zijn overtuigd, dat dit desideratum niet door den Staat doch slechts door particulier initiatief zal verkregen worden. De schrijver verwacht dat de Eerste Kamer dit wetsontwerp zal afstemmen, temeer daar de Tweede Kamer zich voor een niet gering deel Het leiden door politieke beweegredenen. Expeditie naar Nieuw-&uinea. Ter tuchtiging van de moordenaars der officieren van de „Generaal Pel" zullen naarNieuw-Guinea vertrekken deschepen der gouvernements-maiine Glatik en zij hem niet verder uithet was im mers van geen belang, te vernemen, wat hem overkomen was. Na eenige oogenblikkeu trad zij zachtkens nader en keek, of Magnus sliephij lag ech ter wakker in de kussens en was ver hit en overspannen. „Moeder, moeder, ga niet weer weg riep hij, toen hij de boerin ontwaarde. „Waarom niet?" vroeg zij. „Gy zijt toch niet bang? Ik zal mijn spinnewiel halen en bij u komen zitten." „Neen, neen, blijf hier!» zeide Mag nus angstig. „Haal uw spinnewiel niet Als g(j uit de kamer gaat, komt gij niet weer terug De boerin zette zich op een kist neder en bleef rustig zitten, tot diepe, regel matige, zij hel ook eenigzins heesche ademhalingen haar er van overtuigden, dat het kind vast was ingeslapen. Pieter was er inmiddels op uit ge gaan, om het bericht van Magnus' terugkeer te verbreiden. Het drong echter niet door tot Jakob, want aan de berg Zeemeeuw. De expeditie wordt niet op groote schaal aangelegd, want zij zal slechts bestaan uit eene macht sterk 75 bajonetten, terwijl een kapitein van den generalen staf meegaat. Men rekent echter met deze macht de Alfoeren, die slechts met pijl en boog gewapend zijn, wei klein te zullen maken. De leiding der expeditie berust, wat wel opmerkelijk is, niet meer in handen van den commandant der Serdang, maar in die van een kapitein-luitenant ter zee. Zou dus het onderzoek reeds genoeg zaam aan 't licht gebracht hebben om aan den commandant der Serdang niet het opperbevel dezer expeditie toe te vertrouwen Te laat bericht. In de „Staatscourant" van 5 December 1899 las men het bericht, dat de fuselier C. Jansen in Atjeh gesneuveld was. Zijn vader,wonende te Nijmegen, wendde zich in MaarttotdenministervanKoloniën met de klacht, dat hij het overlijden van zijn zoon eerst uit de dagbladen te weten gekomen was. Uit het antwoord van den minister is nu gebleken, dat aan het departement op 23 November een telegram was ont vangen, waarin de dood werd medegedeeld; dat dienzelfden dag het regeeringstelegram was opgemaakt en ter verzending afge geven „Burgemeester Nijmegen. Wil omzichtig mededeelen aan C. Jansen, Vleesehhouwerstraat 15, fuselier Cornells Jansen gesneuveld in Atjeh' en dat, in het vertrouwen dat de familieleden van den gesneuvelde toen bekend zouden zijn met het door hen geleden verlies, in de „Staatscourant" van 5 December het sneuvelen werd meegedeeld. In Februari werd daarop met leed wezen door mededeelingen van derden bij het departement van Koloniën ont waard, dat de ouders van J. diens dood eerst na de publiceering hadden vernomen. Een vanwege dit departement ingesteld onderzoek heeft toen aan het licht ge bracht, dat het op 23 November opge maakte regeeringstelegram wél de afdeeling „Militaire Zaken" heeft verlaten, maar door nalatigheid te 's Gravenhage zyn bestemming niet heeft bereikt. Het gebeurde heeft aanleiding gegeven tot de vaststelling van nieuwe instruction, waardoor herhaling wordt voorkomen. Voor de eer van de telegraaf had bij het bovenstaande ook nog wel vermeld mogen zijn, wat uit de bewoordingen waarschijnlijk voorkomt, dat de nalatig heid nog aan het departement was be gaan, hetzij door de expeditie of door een bode. kloof dacht niemandde boer was echter na eenigen tyd uit zichzelf omgekeerd, om in ztjn radeloozen angst nog een maal, voordat hy verder ging, naar huis te gaan en te zien, of Magnus misschien ook al gevonden was. Een steen viel hem van het hart, toen hy vernam, dat zyn lieveling rustig slapend en ongedeerd in zijn bedje lag; het liefste had hy luid geweend of luid gejubeld, doch hij deed geen van beiden en ontzegde zich zelfs het genot, in de slaapkamer te gaan en zich te verheugen in den aanblik van het teruggevonden kind hij wilde nu, meer dan ooit, allen, die bij hem angst hadden opgemerkt, een kalm uiterlijk toonen. Hij bemerkte terstond de dorsch- machine en vroeg ontevreden, of Rupert nog niet teruggekeerd was. De knechten wisten het nietzij waren er allen op uit geweest om Magnus te zoeken. Daar voor het aanbreken van den nacht nog veel verzuimd werk ingehaald moest worden, was er niemand om voor de

Krantenbank Zeeland

Vlissingse Courant | 1900 | | pagina 1