beri.ch t. Tweede brief uit Pretoria. No. 62. 38e Jaargang. 1900. Woensdag I i Hlaart. DE UITGEVER. MuiUt kricta. VLISSINGSCHE COliRAIT. - fea- Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50. Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich by alle Boek handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks by den Uitgever F. VAN DE VELDE Jt., Kleine Markt, I. 187. ADVERTENTIËN van 1—4 regels 0.40. Voor eiken regel meer 10 cent. - By directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prys slechts tweemaal berekend. Groote letters en cliché's worden naar plaatsruimte berekend. Verschuilt dagelijks, uitgezonderd op Zon- cn feestdagen. Telephoonnummer lO. Abonnements-AdvcrtentlBn op zeer voordeellge voorwaarden. Zij die ziek met het volgend kwartaal, aanvangende 1 April a. s., op de „Vlis- singsclie Courant" abonneeren, ontvangen ju ran heden af tot genoemden datum verschijnende nummers gratis. De Vlissingsche Courant" houdt hare itrfs dagelijks op de hoogte van je voornaamste gebeurtenissen in het Den- en Buitenlandbevat schier eiken „„el telegrafische berichten over den OORLOG IN ZUID-AFRIKA en kost per grie maanden slechts f 1,30 fr. p. p. 1.50. Abound s op het z. g. Eiland, bij de Sluizen en die omgeving ontvangen de Courant nog denzelfden avond van uitgaaf ei betalen, evenals zij die in de stad Wonen, slechts 1,30 per kwartaal. Men kan zich ook abon neeren tegen betaling van 10 cent per week. Het Leerplicht ontwerp. Men weet dat art. 1 van het Leerplicht- ontwerp met 53 tegen 37 stemmen door Tweede Kamer aangenomen en de meerderheid zich dus verklaard heeft voor het hoofdbeginsel, in dit ontwerp 3. Volgens het Centrum was deze uitslag te voorzien en is zelfs de meerderheid nog iets grooter dan gedacht werd. Nu is uitgemaakt dat de overheid wettelijken weg behoort op te om geregeld onderwijs te ver zekeren voor de jeugd. Hierbij bedenkende hoe het Centrum iltljd in de bres is gesprongen voor leerplicht, in welken strijd het heel veel bitters van geloofsgenooten heeft moeten hooren, kan het niet anders of deze itemming heeft bet blad genoegen gedaan. Maar 't is nog geen tijd om victorie te kraaien, nu de wet by hare artikels- gewljze behandeling nog zooveel gelegen- beid tot aanvallen geeft. Er is nog niets meer beslist dan dat het beginsel sympathie der meerderheid heeft. Het is, merkt het Centrum op, meer eens gebeurd, dat de regeling der een wetsontwerp deed vallen, waarvan het principe was goedgekeurd. Dit is o.a. gebeurd met de kieswet van minister Tak. Het blad besluit hieruit minister Borgesius nog een zwaren 't'ijd zal te voeren hebben eer hij zijn leerplichthulkje in behouden haven heeft gebracht, en het vreest dat te zware van het scheepje, prozaïsch uit- gedrukt, het opnemen van het herhalings- onder wijs, het bedreigen met avery, zelfs ernstige avery. Als nu reeds verkregen wordt, dat de Mod van het zesde of zevende jaar af, e een half dozyn jaren geregeld school gaat, zal, meent het blad, (Slot.) Ken dag werden echter de Engelschen "aid op een salvo met de bommen e®n ander kanon, dat eerst den zo't" 'n ste'hss was gebracht, j r dat zy er iets van wislen. Toen 'kanon begon te werken, zag men bommen te midden der huizen van Wi 3Pi'ingen en veel schade 'csgen. Na verloop van een paar ^zweeg het kanon, maar werd nog hjd met het klein geweer ge van reeds veel gewonnen zijn en de minister een goed werk hebben verricht. Als nu maar de partijen die tot nu toe een intransigente houding aannamen, dat standpunt laten varen, kan dit doel bereikt worden. De vrije school. In de jaarvergadering der Unie „Een school met den Bybel" zal behandeld worden een rapport door de heeren dr. A. Kuyper, mr. A. JE. Mackay, mr. A F. de Savornin Lohman ends. J. Wolt" jer droite en gauche dus) vastgesteld. De conclusien van het rapport luiden aldus 1. Op de lagere scholen wordt van hen, die niet tot de onvermogenden behooren, een proportioneel schoolgeld geheven, naar bij de wet te stellen regelen. 2o. De gemeenten worden niet langer belast met bekostiging van de lagere school. 3. Door het rijk wordt aan de lagere scholen een vaste bijdrage uitgekeerd,te berekenen naai' regelen bij de wet vast te stellen, naar zoodanigen maatstaf, dat de kosten van een gewone, eenvoudig ingerichte lagere school, voor zoover deze niet uit de schoolgelden te vinden zijn, worden gedekt en rekening wordt gehouden met uitbreiding van leerstof en vermeerdering van het onderwijzend personeel. 4.De uifckeering van die bijdrage worde evenals thans,verbonden aan voorwaarden die de inrichting van het onderwijs vrij laten en alleen strekken om de besteding van rljksgelden voor het beoogde doel te verzekeren. 5. Voor zoover de ingezetenen niet zelve in het onderwijs voorzien, treden in hun plaats de gemeentebesturen op. Hun worde de vrijheid verleend, het beheer hunner scholen over te dragen aan een schoolcommissie. Een antecedent. Men weet dat minister Borgesius bij de verdediging van zijn leerplichtwet dr. Kuyper er aan herinnerde dat hij vroeger krachtig voorstander was van leerplicht en van den vrijen handel, Dr. Kuyper scheen geheel vergeten te zijn dat hij ooit op dit standpunt gestaan had en vroeg den minister „waar staat dat?4 De minister wees hem toen op de Handelingen 1873 1874, waaruit blijkt dat dr. Kuyper toen in 1873 van Houten's wet op der; kinderarbeid in behandeling kwam, woordelijk het vol gende zeide „Ik zou gaarne zien dat het geheele voorstel verworpen werd, indien het ook maar eenigen inbreuk maakte op het voortreffelijke beginsel van den vrijen handel, en naar aanleiding van de bepaling die de Hl', van Houten in zijn ontwerp wenschte opgenomen te zien, dat aan de gemeentebesturen de schoten op «en aantal paarden en ossen, waarvan er twee gedood werden. Latei- werd vernomen dat een bom onder een l.roep Engelsche baders neerkwam en dezen daarop verschrikt uit het water vlogen, maar op vasten bodem zynde, sloeg weer een bom tusschen hen in, zoodat ze zonder kleeren weder uit elkander stoven. Di-n 12en kwam weer de boodschap dat de EDgelschen uittrokken. De man nen klommen dus weer den berg over naar de voorposten en na een uur geloopen en geklauterd te hebben, bleek het weer een valsch alarm te zijn zoodat men onverrichter zake kon aftrekken. Schrijver was ondertusschen uitgeput van vermoeienis en vertrok met zijn bevoegdheid zou worden gegeven, om leerplicht in te voeren, zei dezelfde Dr. Kuyper: „Steeds heeft men de pogingen ter verbetering van het lot der fabrieks kinderen zoeken te verijdelen door den pleitbezorger hunner belangen tegen te werpenGij raakt aan de vaderlijke macht, dringt het familieleven binnen, en stoort dus doende de ordé der maat schappij. Ik deel dit bezwaar niet. Integendeel wordt mijns inziens de vaderlijkemacht do >r soortgelijke bepa ling niet bedreigd, maar eer beschermd en verdedigd. Leger en Marine. Bij Kon. Besl. is aan den luitenant ter zee der 2de klasse F. K. J. Heringa, met 16 April op zyn verzoek, eervol ontslag verleend uit den zeedienstis in zijn rang overgeplaatst bij het regi ment grenadiers en jagers, de eerste- luitenanfL. H. C. Beijens, van het 8ste regiment infanterie, en de met verlof hier te lande aanwezige lste-luitenant der artillerie van het leger in Neder- landsch-Indië J. C. Stuffken, ter zake van lichaamsgebreken, met ingang op 1 Apiil, eervol uit den militairen dienst ontslagen met toekenning van pensioen. Examens. In Juni zal een vergelijkend onderzoek worden gehouden voor de betrekking van telefoniste, uitsluitend vo ir vrouwe lijke candidaten, waarvoor 15 plaatsen beschikbaar worden gesteld. Zij, die voor plaatsing in aanmerking komen, worden aanvankelijk als leerling- telefoniste in dienst genomen, tegen een vergoeding van 15 of 30 per maand, naar gelang zy in of buiten hare woon plaats worden werkzaam gesteld. Na voldoende geoefendheid in den telefoondienst verkregen te hebben, wor den zij, naarmate van de behoefte, als telefoniste aangesteld op een jaarwedde van 400, welk bedrag, bij voortdurende geschiktheid, na een maand tot 500 wordt verhoogd. Dit jaarlijksch traktement kan met vijfjaarlijksche verhoogingen van 100 klimmen tot 800, met dien verstande, dat verhooging boven 500 eerst dan kan volgen, als de telefoniste inmiddels blijk zal hebben gegeven van ook in de Engelsche taal de bedrevenheid te be zitten, welke in het programma voor de Fransche en Duitsche talen is om schreven. Zij, die aan het examen wenschen deel te nemen, moeten zich vóór 12 Mei aanmelden by den directeur-generaal der posterijen en telegrafie, in een op zegel geschreven verzoek, met nauwkeurige opgaaf van naam, voornamen en woon plaats. Zij, die reeds tweemaal aan het examen hebben deelgenomen, worden niet meer toegelaten. By dit examen zullen tevens de zoon, die ook ziek was, op een wagen naar het hospitaal. De ellende van zulk een rit is niet goed te beschryven; zij werd gedaan in een kleinen vracht wagen op vier wielen, bespannen met acht vlugge muilezeis, over bergen en door dalen, door uitgedroogde rivieren, en over steen en zooals aan de Hollan- sche zeeweringen gebruikt werden. En dan ging de ledige wagen soms langs steile hellingen, steeds stootende op groote steenen, terwijl de inzittenden zoo geschokt werden dat zy zich met beide handen moesten vasthouden om niet uit den wagen te rallen. Die ellende wordt natuurlijk dubbel gevoeld als men ziek is. Eindelijk werd het hospitaal bereikt, telefonisten en leerlingen-telefoniste, aan gesteld op of na 16 Mei 1898, in de gelegenheid worden gesteld tot het afleggen van een aanvullingsexamen in de Engelsche taal. Voor nadere bijzonderheden zie men de Stct. no". 59. De Serdang. De tocht van de Serdang om de ge vangenen te Sileraka te bevrijden, heeft 6000 aan steenkolen gekost en zooals men weet, tot niets geleid. Naar wordt beweerd, heeft de commandant,nadat was gebleken dat de zee te hol was om de sloepen te strijken en aan wal te gaan, onmiddellijk bevel gegeven te vertrekken en dus niet te wachten op eene betere gelegenheid. Voor de gevangenen als zij tenminste nog in leven zijn— moet het overhaast vertrek geweest zijn een groote teleurgestelling daar den avond te voren nog van de Serdang het elec- trische licht op de kust werd gericht. De commandant geeft den indruk dat men het werk der bevrijding van de gevangenen van de Generaal Pel niet aan hem had moeten overdragen, maar aan iemand die de inboorlingen ontzag voor onze wapens wist in te boezemen. Atjeh. Aan een brief uit Atjeh aan een Leidsch ingezetene, ontleent het I.eidsch Dbl. het volgende „Vindt u het niet aardig, dat de At- jehers, en in het algemeen de inlanders, gelooven, dat wij, de Nederlanders, den Engelschen zoo klop geven in Zuid- Afrika De overwinningen van de Boeren hebben werkelijk invloed op de toestanden in Atjeh. Voor de Atjehers zyn de Boeren ook Hollanders trouwens, ook meer beschaafde vreemdelingen verkee- ren in die meening. Toen de „Koningin Wilhelmina" eenige weken geleden te Algiers was, kwamen daar verscheidene oud-soldaten zich bij den kommandant aanbieden, om mee te gaan naar Zuid- Afrika om tegen de Engelschen te vechten. Voor de visschers, Naar de N. R. Ct. verneemt, heeft de regeering reeds stappen gedaan om gegevens te verkrijgen in verband met de voorbereiding van een wetsontwerp tot verzekering van zeevisschers tegen ongevallen in hun bedryf. Ondervinding. Tegegenwoordig is bijna iedereen ge reed U te antwoorden „Ja, maar de ondervinding heeft me geleerd, dat het niet zonder kan vooral als 't het gebruik van alcohol geldt. Zoo ggeft men te Vlaardingen jaarlijks f 7000 uit aan sterken drank omdat de e r- varing heeft geleerd dat de visschers maar daar er gebrek aan oppassers was, moesten de nieuwgekomenen om de 3 uur wacht houden. Vervolgens werd de schrijver in een ander hospi taal te Glencoe opgenomen waar de behandeling en de voeding beter waren dan in het vorige.Den Dingaansdag werd een glas wyn geledigd op het welslagen der troepen. Den 18en vertrok zijn zoon naar Pretoria. Den volgenden dag bemerkte de scbryver dat hem zijn geweer ont stolen was hy maakte hiervan rapport by den veldcornet, maar kreeg het geweer niet terug. Een dag later kwam een telegram van den waarnemenden generaal, waarbij den schrijver op de verklaring zijner er niet buiten kunnen en dat durft men zeggen als nooit één ernstige proef heeft plaats gehad om 't z o n d e r te be proeven. Vóór N a n s e n sprak ook menigeen over de ondervinding, tot deze bewees door zijn eigen tocht naar de Noordpool, dat ook daar de alcohol overbodig is. In het warme zuiden ging het al ever. zoo. Waar men vroeger meende niet zonder alcoholische dranken te kunnen slagen, gaat men thans zonder iets op reis. Turners, roeiers worstelaars,bergbeklimmers,schermmees ters, schaatsenrijders, kortom, allen die hun spierkracht noodig hebben voor zeker doel, weten door ondervin ding dat hun krachten verminderen als ze alcohol gebruiken. Spaar dan het lichaam en gebruik geen alcohol. Wy lezen in de „Telegraaf" De Naamlooze Vennootschap Vereenig- de Zeepfabrieken te Rotterdam, hield in d' Geelvinck uitdeeling vau de pryzen die den gelukkigen gebruikers van de Stuiverszeep enz. bij verloting waren te beurt gevallen. Ongeveer 500 pryzen en premies zfjn in Amsterdam gevallen, de hoogste was f 50, de laagste f X. Het was druk in d' Geelvinck en de directie van bovengenoemde Naaml. Venn, verrichtte een dankbaar werk. Menig huismoedertje was er, die in deze tyden van werkeloosheid wat blij was met haar prijs. Bij het binnenkomen werd den win ners een bon uitgereikt, goed voor een kop koffie of chocolade of iets anders. Dat dit in goede aarde viel, behoeft niet te worden betoogd. Vlissingen 13 Maart. Heden zal een gedeelte van het de tachement bereden marechaussees onze gemeente weder verlaten daar er geen verstoring van de rust meer gevreesd wordt. De rijksveldwachters die de politie in de stad tijdelijk versterkten,keerden mede naar hunne respectieve standplaatsen terug. Men schryft ons uit Middelburg In de gisteren gehouden zitting van de Kamer van Koophandel werd besloten niet te ondersteunen een verzoek van de Vereeniging van Nederlandsche werk gevers om by de Eerste Kamer aan te dringen het ontwerp-ongevallenwet niet aan te nemen. Men schryft ons uit Zuiddorpe Op de gisteren alhier gehou den jaarmarkt waren aangevoerd 11 paarden, 51 stuks hoornvee, 7 geiten en 2 konynen. Er werden verschillende pryzen uit gereikt. vrouw dat hij aan een hartkwaal leed, toegestaan werd naar Pretoria terug te keeren, waar hij den volgenden dag met den trein en ïydende aan de ma laria-koorts, arriveerde. Wat hier medegedeeld is, is een verhaal van wat de sehryver en zyn zoon op het oorlogsveld hebben beleefd. Velen van hen, die by het begin met hem medetrekken, zyn dood, gewond of gevangen. Hij zelf bleef gelukkig gespaard. Hy dacht den 25en weer naar den oorlog te vertrekken, maar nu alleen, zonder zijn zoon, die eene betrekking heeft gekregen op een der speciale politie-kantoren.

Krantenbank Zeeland

Vlissingse Courant | 1900 | | pagina 1