Maandag
Bü deze Coarant behoort een bi
FEUILLETON.
DE GEMSKONING.
9e leer van jMhiis.
12 Maart.
No. 60
88e Jaargang.
1900
Gemeentebestuur.
VLISSISISSCIE ('SI RiVI'
Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks by den Uitgever
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt, I. 187.
'4v\ £nn
ADVERTENTIENvan 1—4 regels 0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. - By directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prijs slechts tweemaal .berekend. Groote letters
en cliché's worden naar plaatsruimte berekend.
Vtr«ckQiit dagelijks, uitgezonderd op Zon- en feestdagen.
Telephoonnvumtner IO.
Abonnements-Advertentiën op zeer roordeellge voorwaarden.
Herijk der Maten en Genichten.
Burgemeester en Wethouders van Vlis
singen
maken bekend:
dat tot den herijk der maten en ge
wichten in deze gemeente zal worden
gevaceerd in een der zalen van het huis
voor de besmettelijke ziekte aan de
paardemarkl den 13, 14, 15, 16, 17,19,
20, 21, 22, 23 en 24 Maart dezes jaars,
telkens dos voormiddags van 97s, tot
12 en des namiddags van 1 tot 47a
u: r, als volgt
Voor de ten verkoop bestemde, in
magazijnen en winkels voorhanden zijnde
nieuwe maten en gewichten en voor de
gewichten in gebruik bij apothekers,
goud- en zilversmeden (fijnere weging)
13 Maart.
Wijk A en B 14 Maart.
0 15
D en E 16
„F 17
G 19
H 20 en 21
„I 22
K, L, M en Z 23
de overige wijken 24
De tyd wordt geacht te zijn de mid
delbare Amsterdamsehe (oude tijd).
Voorts wordt herinnerd
lo. dat de voorwerpen schoon en
droog ten herijk aangeboden moeten
wonen en zich dus in zoodauigen toe
stand moeten bevinden, dat eene verifi
catie en stempeling mogelyk is
2o. dat lengtematen, voorzien
van merkteekenen of aanwijzingen van
onwettige maten, moeten worden afge
keurd en ten alle tijde in beslag ge
nomen kunnen worden
3o. dat de onderdeelen van het Gram
(Milligram Gewichten) uit
hoofde der daartoe noodige fijne balans,
uitsluitend aan het ijkkantoor te Mid
delburg kunnen worden geverifieerd.
(Ministeriëele beschikking van den 16
April 1872, no. 193)
4o. dat belanghebbenden zich bij terug
ontvangst van hunne voorwerpen moeten
overtuigen, dat deze duidelijk het wettige
goeCkeuringsmerk K dragen, daar een
beroep op verzuimen, die bij den herijk
mochten zijn begaan, later niet zal ont
slaan van rechtsvervolging
5o. dat na het einde van den termijn
van den herijk (1 September 1901) het
Eene geschiedenis uit het Hooggebergte.
Van
FKIEimiCH UOLCII.
4).
Maar haal nu in mijn hoed wat
water uit de beek hier dichtbij, want
ik versmacht van den dorst
Cenz IJlde heen en kwam al spoedig
met de zoo gewenschte lafenis terug.
Nadat de verongelukte gedronken had,
spoedde zij zich naar de plek, waar de
houthakkers aan het werk waren en
heelde hun met korte woorden het voor
gevallene mede. Terstond begaven zij
tich met touwen, stokken en kleeding-
stukken op weg om hun kameraad te
heipen en naar het dorp over te bren-
Toen zij hem bereikt hadden,
laafden zij hem met brandewijn en
maakten snel een [draagbaar, waarop
'41 hem, zorgvuldig toegedekt, neerleg-
hw, «Draagt hem naar ons huis/' zeide
^®nz, „ik zal vooruitgaan om eene
kamer voor hem in orde te brengen en
ook voor zorgen dat de dokter er is,
gebruiken of voorhanden hebben van
maten en gewichten, niet voorzien van
het goedkeuringsmerk K, verboden
en strafbaar is;
6o. dat het laatst geplaatste goedkeu
ringsmerk gedurende minstens twee
jaren ongeschonden moet blijven bewaard
en dat voorwerpen, waarvan dat merk
onduidelijk wordt, andermaal tot den
herijk moeten worden aangeboden,waartoe
belanghebbenden zich aan het ijkkantoor
te Middelburg kunnen vervoegen.
Eveneens kunnen maten of gewichten
waarvan de verbruikers, om welke reden
dan ook, het wenschelijk achten dat de
nauwkeurigheid gedurende genoemd her-
ijkttidvak, voor welk het goedkeurings
merk K dient, meer dan eenmaal door den
ijker worden onderzocht, voor dat doel
aan het ijkkantoor te Middelburg worden
aangeboden.
Wordende de belanghebbenden herin
nerd lo. aan het 1ste lid van art. 11
der wet van den 7 April 1869, {Staats
blad no. 57) luidende:
„Het bezitten of voorhanden hebben
van niet met deze wet of met Konink
lijke besluiten ter uitvoering daarvan
genomen overeenkomstige maten, ge
wichten of weegwerktuigen, op plaatsen
bestemd of gebruikt tot het verkoopen,
inkoopen, afleveren of in ontvangst
nemen van waren, of waar die voor
werpen tot grondslag van heffingen of
andere ontvangsten strekken, is verbo
den' en 2o. aan art. 3, waarin de onder
scheidene gewichten worden opgenoemd
welke mogen worden gebezigd, luidende
De stoffelijke gewichten zijn stukken
van 50, 25, 10, 5, 2 en 1 K.G. (pond)
5, 2 en 1 hectogram, (ons) 5, 2 en 1
dekagram (lood) 5, 2 en 1 gram (wichtje)
en 500. 200, 100, 50, 20, 10, 5, 2 en
1 milligram.
Terwijl voorts nog wordt kenbaar
gemaakt dat de verificatie kosteloos
geschiedt, doch dat de aan het rijk
verschuldigde justeergelden bij de terug
gave der gewichten moeten worden
voldaan.
En is hiervan afkondiging geschied
waar het behoort, den 24 Febr. 1900.
Burg. en Weth. voornoemd,
VAN DOORN VAN KOUDEKERKE.
De Secretaris,
G. J. BISSCHOP.
Verier ij gbaar stelling pas
poorten zeemacht.
De Burgemeester van Vlissingen;
brengt ter kennis van de miliciens
der zeemacht, lichting 1895, dezer ge
meente, dat de paspoorten wegens
geüindigden militiediensttijd doorbelang-
als gij met hem komt."
Boer Mertens stond juist in de huis
deur zijn pijpje te rooken, toen hij
eensklaps zijne dochter met haastige
schreden op den straatweg zag nader -
komen. „Wel, wat is er?" riep hij
haar toe, toen zij het heem betrad.
„Waarom loopt gij u zoo het vuur uit
de sloffen? Is er iets gebeurd? Er is
toch geen ongeluk gebeurd ?n
„Ja, vader, een groot ongeluk," ant
woordde het meisje op ernstigen toon.
„Maar kom mee naar binnen, dan zal
ik u alles vertellen.
„Nu, spreek op," zeide de oude, toen
hij de kamerdeur achter zich had
dichtgetrokken. „Wat is er gebeurd
„Vader," zei het meisje en trad dicht
op hem toe, „gij hebt een groot onrecht
begaan, zóo groot, dat gij het nauwelijks
weer goed zult kunnen maken. Gij hebt
Urbi, dien armen jongen, toen hij by u
aanzoek om mij deed, niet alleen afge
wezen, maar gij hebt bovendien nog
den spot met hem gedreven en u vroo-
lyic gemaakt over zijne armoede. Hebt
gij hem niet den raad gegeven om naar
boven te klimmen naar den Gemsko
ning, en dezen zijne schatten afhandig
te maken? Hebt gij niet Waldhauser,
dien doortrapten booswicht, van onze
wederzijdsche genegenheid verteld en
hem tegen Urbi opgehitst Gij kunt
dat alles niet ontkennen, vader!"
„Dat ben ik ook niet van plan 1"
riep de oude uit. „Maar nu nog mooier!
hebbenden ter gemeente-secretarie kun
nen worden afgehaald, dagelijks van des
voormiddags 10 tot des namiddags 3 I
uren, uitgezonderd Zon- en feestdagen.
Vlissingen, den 9 Maart 1900.
De Burgemeester voornoemd,
VAN DOORN VAN KOUDEKERKE
i.
In onze dagen van tamelijk harden
bestaansstrijd, als een gevolg der groot,e
wanverhouding in de toeneming der
bevolking en die van de middelen tot
voldoening aan menschelijke behoeften,
treedt de oude strijd over het begrip
van de zoogenaamde bevolkingsleer weder
meer op den voorgrond en wordt, in
verband daarmede ook wel de naam
genoemd van den staathuishoudkundige,
wiens denkbeelden daaromtrent het meest
opgang hebben gemaakt, maar ook de
sterkste bestrijding hebben ondervonden
Thomas Robert Malihus.
Deze Engelsche geestelijke heeft geleefd
van 1766 tot 1834. Er is dus ongeveer
eene eeuw voorbij gegaan, sinds hij zijn
stelsel verkondigde, en 'daarom is er
gelegenheid te over geweest om het
aan de werkelijkheid te toetsen.
De snelle toeneming der bevolking in
het Vereenigd Koninkrijk Groot Brittanje
vestigde de aandaent, van M'althus op
de vraag, of dat steeds toenemend aantal
voortdurend op voldoende wijze zou
kunnen worden gevoed. Zijne meening,
die zich natuurlijk grondde op den
toenmaligen stand der wetenschap, was
deze, dat, hoe men zich ook moge
inspannen om den bodem te bewerken
en meer voortbrengend te maken, die
vordering toch nooit gelijken tred kan
houden met de toeneming van het aantal
geboortenzoodat er spoedig geen mid
delen van bestaan meer in voldoende
mate aanwezig zouden zijn en dien ten
gevolge door ontbering in allerlei vormen,
het aantal sterfgevallen de wanverhou
ding weer tot de vorige verhouding terug
zou brengen.
Letterlijk zeide Malthus „Waar 32
moeten leven van de middelen van
bestaan voor 10. daar sterven er 22.
Vruchteloos wilt gij de natuurwet buigen
Ik was voornemens u eens goed de les
te lezen en nu begint gij met mij
„Laat mij eerst uitspreken, vader,"
zoo viel het meisje hem in de rede,
„ik ben nog met aan het einde! Urbi
heeft werkelijk gedaan wat gij hem
geraden hebthij heeft heden nacht de
Donderrots bestegen, om deri Gemsko
ning te zoeken. Waldhauser heeft hem
echter opgewacht of misschien toevallig
ontmoet. Hij heeft op Urbi geschoten,
daarna hebben zy met elkaar geworsteld
en eindelijk heeft Waldhauser Urbi van
de rots gestooten."
Boer Mertens staarde zijne dochter
ontsteld in het gelaat, zijne beenen
knikten, zoodat hij zich op een stoel
moest nederzetten. „Is dat waar
bracht hij er met moeite uit. „Maar
hoe weet gij dat alles
„I-Ianna en ik zijn heden morgen in
de vroegte reeds er op uitgegaan, om
het zwartbonte {kalf te zoeken, dat af
gedwaald was," antwoordde Cenz. „Zoo
vond ik Urbi in een afgrond liggen
hij was geheel bebloed en zwaar gewond,
maar hy heeft mij toch nog kunnen
vertellen wat er boven op de Donderrots
met hem was voorgevallen. Ik ben
daarop ijlings naar de houthakkers
geloopen, die terstond eene draagbaar
voor hem gereed maakten, en ik heb
tegen hem gezegd, dat zij Urbi hierheen
moesten brengen. Ik ben vooruitgeloopen
en heb meteen den dokter gewaarschuwd.
Kijk, daar komen zij al aan, en de
gij brengt slechts duizenden meer ten
offeruwe ruime armverzorging geeft
slechts voedsel aan het grafuw ge-
lietkoosd vondelingsgesticht is een
knekelhuis. Als iemand geboren is in
eene wereld die reeds vol is, waar zyu
gezin geene middelen heeft om het te
doen bestaan, of waar de maatschappij
zijn arbeid niet noodig heeft, daar heeft
die man niet het minste recht om voedsel
te vorderen. Hij is inderdaad te veel
op de wereld."
Wat de allergrootste fout in deze
redeneering is, dit is duidelijk genoeg.
Het recht van bestaan ontleeut ieder
aan liet onloochenbare feit, dat hij zich
zelf niet op de wereld heeft geplaatst.
En dat de zoogenaamde leer van Malthus
met dit feit geen rekening hield, dit
was de klip waarop zij noodwendig moest
stranden.
Wat zou Malthus vrel gezegd hebben,
indien hij eens geweten had, dat de
groote vorderingen der geneeskunde, der
natuurkunde en van andere wetenschap
pen, binnen honderd jaren met een
afdoend succes zouden optreden tot be-
strijding van ziekten, gebreken en allerlei
ellendendat daardoor b.v. de kinder
sterfte in beduidende mate zou afnemen
en de gemiddelde levensduur aanmer
kelijk zou worden verlengd dat er dus
van zijn standpunt nog meer vrees voor
overbevolking zou kunnen gekoesterd
worden
Maar dan zou hij misschien ook ge
weten hebben, dat diezelfde vorderingen
der wetenschap, die de toeneming der
bevolking onwillekeurig in de hand
werken, direct aanleiding geven en
opzettelijk aangewend worden, om het
verbroken evenwicht tusschen bevolking
en bestaansmiddelen telkens tot kleiner
verhoudingen terug te brengen.
Intusschen, wanneer men bedenkt
dat Malthus leefde in het Ver-
eenigde Koninkrijk, waar het groote
grondbezit was en nog is in handen van
betrekkelyk weinige personen dat die
groote domeinen, die steeds in hetzelfde
geslacht blijven, voor een aanzienlijk
deel uit jachtvelden, terreinen van ver
maak, bosschen, heidevelden en braak
liggende gronden bestaan en ai de na-
deelen van het pachtstelsel er op ruime
schaal ondervonden worden, dan moet
dokter is er ook bij, zie ik wel!"
Zij ylde naar buiten en wees den
mannen het vertrek, waar zij den ver
ongelukte binnenbrachten en voorzichtig
op het bed nederlegden. Daarop begaf
zij zich weder in de woonkamer tot
haar vader, die zich niet durfde te ver-
toonen, en hier wachtten beiden in
angstige spanning de uitspraak van den
dokter af. Na verloop van een paar uren
trad deze by hen binnen en deelde hun
mede, dat de verongelukte wel zwaar,
maar toch niet levensgevaarlyk gewond
was. „Het is een wonder," zoo eindigde
hij, „dat de jonge man by zulk een
vreeselijken val het leven er nog heeft
afgebracht. Inwendig schijnt hij niet
gekneusd te zijn, maar het zal maanden
duren voor dat bij geheel genezen zal
zyn."
Dienzelfden avond nog zat boer Mer
tens voor het bed van den verongelukte
en hield diens onbezeerde rechterhand
in de zijne. „Dus, dat is afgesproken,"
zeide hij geroerd, „ik wil weer goed
maken wat ik aan u misdreven heb
en daarom zult gij CeDZ tot vrouw
hebben. Zie nu maar, dat gjj spoedig
weer opknaptEn als gij weer hersteld
zijt, zal de bruiloft ook dadelijk plaats
hebben, daar geef ik u de hand op!"
Eenige maanden later bewoog zich
een vroolijke bruiloftsstoet, met muzi
kanten voorop, van de kerk naar de
dorpsherberg. De bruiloftsgasten juichten
men vragen ot deze man met zyn be
roemden naam niet ziende blind is
geweest. De bevolking van het Vereenigd
Koninkrijk is sinds het begin der 19e
eeuw toegenomen op eene wijze waar
van zich destijds nog geen denkbeeld
kon vormen, en toch is het een feit,
dat Engeland zyn gansche bevolking
op ruime schaal zou kunnen voeden,
wanneer niet zulk een ontznglyk deel
van den grond aan de voortbrenging
onttrokken was, het pachtstelsel aan
merkelijk werd ingekrompen en de vor
deringen der wetenschap in alles werden
toegepast,. Het is trouwens een grove
dwaling, om alleen te letten op het
aantal monden en niet op de mensche-
lyke behoeften in het algemeen. Onze
behoeften zijn talrijk en nemen voort
durend toe en behalve eten en drinken
zijn er tallooze andere waaraan voldaan
moet worden, wil de mensch zich be
hoorlijk bewegen in zijn maatschappe-
lijken werkkring en dien naai' eisch
vervullen. "Wat men, als totaal overbodig,
met meer of minder recht, weelde kan
noemen, laten wij nu geheel buiten
rekening. Welnu, we leerden het immers
al op de schoolbanken, dat, waar elk
mensCh iets, wat dan ook, aan de
maatschappelijke voortbrenging toebrengt,
door onderlinge ruiling in alle behoeften
kan worden voorzienwei te verstaan,
wanneer overigens de maatschappeiyke
verhoudingen gezond zijn.
Op dio wijze zyn de middelen van be
staan bijna voot oneindige uitbreiding
vatbaar.
Voorzitter of censor?
Wat in ons parlement al niet „plat"
heet.
De heer de Klerk gaf, in de Kamer
zitting van 6 Maart, in een vertoog
voor den leerplicht aan zijn medelid van
Kempen een proef van de noodzakeiyk-
heid van eenvoudige kennis, waarbij hij
op een gegeven oogenblik zei „wat
„hem (den heer v. K.) met het oog op
„zyn corpulente lichaam niet aangenaam
„zou zyn"
De voorzitter, de heer Gleichman, viel
en zwaaiden met de hoeden en zetten
zich, in de herberg aangekomen, in
vroolijke stemming aan het maal. Daarna
begon de dans, waaraan oud en jong
deel nam, en eerst zeer laat in den
avond werd het jonge paar met muziek
en fakkels in Optocht naar boer Merten's
hoeve gebracht.
Waldhauser was sedert het gebeurde
op de Donderrots verdwenen. Hij had
zich waarschynlijk uit de voeten ge
maakt, om zijne vele schuUeischers,
die zich niet langer met mooie praatjes
lieten paaien, te ontloopen. Zoo daehten
ten minste de menschen. Ook kwam
na zyn verdwijnen aan hel licht, dat
hij zich aan verduistering van geld had
schuldig gemaakt en tevens, dat zyn
vader zich met gewaagde speculaties
had ingelaten, die allen mislukt waren,
zoodat byna geen steen van zyn groote
hoeve hem meer behoorde. Slechts
een enkele keer vernam men later
nog iets van Waldhauser. Eenige
jaren na het voorgevallene troffen land
verhuizers uit zijn geboortedorp hem
aan in Arkansas, waar hy als jager en
vallenzetter een wild, avontuuriyk leven
leidde, van welke ontmoeting zy aan
hunne in het vaderland achtergeblevene
betrekkingen in een brief melding maak
ten. Na dien tijd heeft men echter niets
meer van hem vernomen.
EINDE.