DE GEMSKONING.
Zaterdag
10 Maart.
1900
>o. 59
88e Jaargang.
FEUILLETON,
VLISSINfiSCHE COURANT.
Prt)s per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks by den Uitgever
F. VAK DE VELDE Jr., Kleine Markt, I. 187.
ADVERTENTIÊNvan 1—4 regels 0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. - By directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prys slechts tweemaal berekend, Groots letters
en cliché's worden naar plaatsruimte berekend.
Veraehflnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en feestdagen.
Telephoonnummer lO.
Abonuoments-Adverteutiën op zeer voordeelige voorwaarden.
Tweede Kamer.
De algemeene beraadslagingen over
liet leerplichtontwerp hebben doen zien
dat velen der Kamerleden tegen dit be
ginsel gekant zijn uit beginsel of mis
schien sommigen wel om dat men nu
eenmaal in ons land niet van nieuwig
heden op wetgevend gebied houdt. In
den laatsten tijd is dan ook op dat ge
bied reeds heel wat geleverd, dat met
den gewonen bedaarden pas door onze
wetgevers aangenomen,geheel in strijd is.
Hoe dit zij,de tegenstand was felal
de troepen waarvoor de oppositie te be
schikken heeft, waren in het vuur ge
bracht en de aanvallen op het ontwerp
lieten in kracht r.iets te wenschen over
een strijd a ou trance.
Tot verdediging van het ontwerp en
het gewichtige beginsel dauin nederge-
legd, traden vergeleken met de anders-
gezinden, slechts weinigen op. Mannen
zwegen, van wie men zeker een warm
woord voor den arbeid des ministers
zou gewacht hebben. En weder anderen
die met het beginsel dweepen, maakten
het den minister, die meende slechts
door veel concession zijn ontwerp aan
de tegenstanders smakelijk te maken,
lastig door hunne eischen.
Daarop kwam de minister aan 't
woord met eene rede, die bijna eene
geheele Zitting in beslag nam, om zijn
wetsontwerp te verdedigen.Dat hij dit met
groot talent gedaan heeft en zich veel
moeite gaf om zyn overtuiging te doen
weerklank vinden, elk die deze reden
met aandacht gelezen heeft, zal daar
van wel overtuigd zijn. Het bleek echter
niet dat hij den tegenstand overwonnen
heeft, want ook na zijne rede was van
verandering van gevoelen bij antirevolu
tionairen, katholieken en socialisten geen
spoor. De algemeene debatten liepen af,
zonder dat de propaganda van beide
zijden eenig doel schijnt getroffen te
hebben. En nu het op een stemmen
over het hoofdbeginsel der wet kwam,
kwatn ook de berekening van dr. Kuyper
uit die voorspeld had dat '53 stemmen
zich voor leerplicht zouden verklaren.
Onder dezen stemde dr. Schaepman met
de liberalen, de heer Pijnappel met de
anti-liberalen.
Ka deze stemming werd door den
heer Ketelaar een amendement ingediend
°P art, 2. onder meer bepalende dat
schoolbezoek wordt geacht te
als gedurende 2 maanden niet
keer dan 2 schooltijden zonder geldige
reden worden verzuimd. De voorsteller
M geschiedenis uit het Hooggebergte
Var,
FRIEDRICH DOLCH.
3).
BS een zwaren beuk bleef hij staan,
'utwyderde aan den voet van den stam
eenig opgehoopt mos en bladeren en
ta®tte toen in eene holte, waaruit hij
®ene buks en ammunitie te voorschijn
haalde. Daarna stopte hij de holte weder
®ubt, hing de buks over den schouder
sloeg met haastige schreden den
,eS naar de Donderrots in.
'utusschen hadden zich aan den hemel
wilde deze bepaling uit het artikel hebben
weggenomen. De heeren Tydeman en
van Gilse steunden het amendement,
maar het werd na bestrijding van den
minister met 68 tegen 22 stemmen
verworpen.
Bij ait. 3 stelde de heer Ketelaar
voor te bepalen dat het kind niet voor
het 12e jaar van school gaat. Tegen dit
voorstel had de Commissie van Redactie
geen, de minister weinig bezwaar.
Dit amendement werd aangenomen
met 57 tegen 34 stemmen.
De heeren Troelstra, Schaper en van
Kol stelden tweo amendementen voor:
lo' een 7jarige cursus voor schoolgaande
kinderen, 2o. den schoolpiichtigen leeftijd
niet te doen eindigen op 13, maar op 15
jarigen leeftyd. De minister en de C. v.r.
verzetten zich tegen deze amendementen,
en het gevolg was dat beiden werden
verworpen.
Art. 4, regelende het huisonderwijs,
werd ongewijzigd goedgekeurd na ver
werping met 52 tegen 35 st. van een
amendement van den heer van Karne-
beek, om de bepaling te doen vervallen,
dat binnen 28 dagen kennis moet ge
geven worden van verandering dei-
personen, door wie het huisonderwys
wordt verstrekt. De discussie is gevor
derd tot art. 7.
Nederland in bond met Duitschland.
De oud-minister van oorlog, luitenant-
generaal De Beer Poortugal, heeft over
een verbond met Duitschland in de N.
R. Ct. een artikel geschreven dat zeker
met meer instemming zal gelezen worden
dan zijn bekend artikel over de discipline
in de Boerenlegers.
Op de bewering dat zulk een verbond
uit militair oogpunt voor ons voordeelig
zou zijn, omdat wij dan de hulp zouden
hebben van Duitschland's machtig en
uitstekend leger en dus geen vreemden
inval te vreezen zouden hebben, ant
woordt de oud-minister dat naar zijn
bescheiden meening dat juist een van
de grootste gevaren zou zijn. Ons
leger zou dan worden een legerkorps
van het Duitsche, onder Duitsch generaal -
commando moeten oprukken, op hooger
bevel, naar een punt, waar Duitschland
wordt bedreigd, bijv. in Pommeren tegen
Rusland. Hier krijgen wij dan vermoe
delijk de beschermende Duitsche troepen
in onze stellingen, een beredeneerd,
voorbedacht amalgama. Een kerel, die
ze er weer uitkrijgt. Dan zou het wel
eens kunnen zijn dat wij ods te laat
herinnerden de bede in de looden daken
van de gevangenis bij de ,.pont des
soupirs" in Venetië's Doge-paleis gegrift:
„Bescherm mij, o Godtegen mijn
donkere, onheilspellende wolkeu saam-
gepakt, die een zwaar onweder deden
verwachten. Nu en dan doorkliefde reeds
een bliksemstraal de donkere lucht en
liet een zwakke donder zich in de verte
hooren. Urbi sloeg hierop echter geen
achthg vervolgde ijlings zijn weg en
hield slechts nu en dan een oogenblik
halt om naar alle kanten rond te gluren
en te luisteren. Maar reeds had hij bijna
den top van den rots bereikt, en nog
had hy niets gezien, dat op een Gems-
bok geleek. Het onweer was intusschen
toegenomen en nu doorkliefde eensklaps
een zóo felle bliksemstraal de lucht,
dat bosch en berg een oogenblik dag
helder verlicht werden. Wel werd alles
terstond weer in de duisternis gehuld,
maar toch klopte Urbi's hart onstui
mig, want bij het weerlicht had hij op
eene vooruitspringende rotspunt de
donkere, onbewegelijke omtrekken van
een Gemsbok met lichte horens duidelyk
waargenomen.
„Groote God, dat is bij dat is de
vriendentegen mijn vijanden zal ik
mij zelf wel hoeden."
Elke Bond is een band. Laat ons
frank en vrij blijven zooals wij zijn.
Elk volk en zeker het Nederlandsche,
met zjjn ruim 5 millioen zielen, met
zijn roemrijk verleden en heden, metal
wat het heeft verricht voor de vryheid
van geweten, met zijn prachtige koloniën,
die het goed bestuurt, - heeft daar
lecht op, mag en moot zichzelf genoeg
zaam zijn en op eigen kracht zyn recht
grondvesten.
Niet de minste reden hebben wij om
Duitschland te wantrouwen. Integendeel,
wij verheugen ons in de goede vriend
schappelijke verhouding met onzen mach
tigen buurwij bewonderen en hebben
eerbied voor onze degelijke, ondernemen
de Germaanscho stambroeders. Met hen
hebben wij vele punten van overeen
komst, maar ook verscheidene, waar
mede wij verschillen. Kustbewonende
en -zeevarende natie van oudsher, waren
wij reeds vrij, dachten en schreven wj)
vrij, toen binnen-Duitschland lang daarna
nog lag onder den druk van bijna
middeleeuwsche „Knechtschaft."
Maar evenmin hebben wij eenige reden
ons bezorgd te maken over eventueeie
voornemens van Engeland, en onze
sympathieën, thans door het brutaal
geweld en onrecht zijner regeering onder
drukt, zijn niet zelden gegaan naar de
fiere Angel-Saksers, van wio ook sprank
jes zitten in ons bloed. Antipathie
hebben wij alleen tegen het onrecht dat
zijne regeering pleegt.
Onze taak als natie en onze begeerte
is tusschen die beide nabestaande en
nabuurstaten in vrede te leven, om zelf
te zijn en te blijven, volkomen onafhan
kelijk van ieder, niet willende een
ander, zelfs geen gelijke, nog veel minder
een machtiger te hebben naar de oogen
te zienvóór alles willen wij blijven
vrij om in elk concreet geval te kunnen
handelen naar omstandigheden, niet te
voren „in 's blaue hinein" ons lot ver
binder; aan wien ook.
Dan kunnen en zullen wij blijven
buiten algemeene verwikkelingen van
anderen, die ons niet aangaan, onzijdig,
waarop ook de organisaties van onze
weermiddelen moeten blijven ingericht,
en mochten wij zelis onverhoopt, als
staat worden bedreigd, dan kunnen wij
met grond verwachten, zoowel hulp van
Duitschland tegen Engeland als omge
keerd van Engeland tegen Duitschland.
Allerminst, „pour nos beaux yeux..
Politiek is geen zaak van gevoel, maar
van koel verstand. Niemand begint een
oorlog, louter uit medegevoel. Maar
Nederland's zeehavens Vlissingen, Rot-
Gemskoning," fluisterde hij. Daarop
steunde hij zich tegen den rotswand,
drukte de buks tegen zijn wang en
wachtte tot een nieuwe bliksemstraal
hem in de gelegenheid zou stellen een
zeker schot te doen. Daar openden zich
de wolken en werd de aarde zoo helder
verlicht, dat alles in vuur scheen te
baden. Urbi drukte los, doch de knal
van het schot werd duizendvoudig over
troffen door den krakenden donder,
waarvan de echo van alle zijden weer
klonk. Op hetzelfde oogenblik ontving
Urbi echter een zoo geweldigen slag tegen
het voorhoofd, dat hij bijna het bewust
zijn verloor en op den grond tuimelde.
Zjjne buks ontviel hem hij greep met
beide handen naar zyn voorhoofd, want
hij voelde, dat het bloed hem langs het
gelaat liep. Plotseling hoorde hij op den
harden bodem iemand met haastige
schreden naderen een donkere gestalte
dook voor hem op, en op hetzelfde
oogenblik pakten een paar harde vuisten
hem by borst en keel. Een ontzettende
t iidam, IJmuiden en Den Helder, de
monden van Rijn, Maas en Schelde zijn
zoo gewichtig in de handen van een
machtig rijk, dat het belang van den
een vordert dat zij nooit vallen in o
van den anderen. De positie van Den
Helder in handen van Duitschland, tot
ee e maritieme operatiebasis versterkt
en ingericht, zou zijn een pistool steeds
op de borst van Groot-Britannië. Beide
staten zullen ons dus in geval van nood
steunen uit eigen belang, mits wij tot
eerste zelfverdediging in staat zijn. De
aangewezen neutrale houding van ons
is te zuiver en te schoon om haar voor
een tinnegieterspolitiek, uit misplaatste
vrees, ooit prijs te geven.
Toestanden in de Hofstad.
In een vergadering der Bouwkundige
vereeniging „Onderneming en Vrijheid"
te 's Hage heeft de heer J. van Stolk, ci-
viel-ingenieur, gesproken over de riolee-
ring in de Hofstad. Hij zeide dat in het
algemeen in Nederland slecht voor riolee
ring gezorgd wordt, maar dat den Haag
in dit opzicht de kroon spant. O.a. zijn
de open sloten Oranjelaan, en op
den Stationsweg in die omgeving
eenvoudig open riolen.
Van den toestand, door die slechte
rioleering geschapen, schetste de spreker
het volgende beeld
We leven hier als 't ware boven éér,
grooten beerputDe bodem is door en
door vervuild en de lucht, opstijgende
uit den grond, die eigenlijk moet dienen
tot verversching der woningen, heeft nu
een tegenovergestelde uitwerking. De
oorzaken der vervuiling besprekende,
schreef spr. het grootste kwaad toe aan
't gebrekkige rioleringsstelsel, en als
uitvloeisel daarvan aan de beerputten,
die 't grootste kwaad stichten. Daarin
verzamelen zich de rottende stoffen,
meer of minder, naar gelang van afwis
seling der temperatuur. Een eerste
eisch is dus, volgens spr.afschaffing
van alle beerputten. Hoe ongezond het
verblijf op een dergelijken vervuilden
bodem is, blijkt o.a. hieruit dat de
sterftecijfers onder de bewoners van
huizen aan de grachten 3 per 1000
hooger is, dan onder de bewoners van
elders gelegen huizen.
Ook uit een hygiënisch oogpunt
bestryding van epidemische ziekten -
moet de grond zuiver zijn en daarvoor
is slechts noodig een goede rioleering.
Thans zal in den Haag het spoel-
stelsel, waardoor al 't vuil in eén riool
wordt atgevoord, in toepassing worden
gebracht.
schrik maakte zich van hem meester,
want een nieuwe bliksemstraal deed
hem het van toorn verwrongen gelaat
van den jager, zijn aartsvijand, onder
scheiden.
Deze had zich, na zijn onderhoud met
Cenz, in het kreupelhout verscholen,
had daarna het drietal in de hut be
luisterd, en was ten slotte Urbi op zyn
nachtelijken tocht gevolgd, in de hoop
dat deze eenig wild zou nederschieten,
waarop hij hem dan den volgenden dag
als wilddief gebonden door het dorp zou
kunnen leiden. Bij langer nadenken
scheen deze wraakoefening hem echter
toch te gering en kwam de gedachte,
om den gehaten medeminnaar voor goed
uit den weg te helpen, weder bij hem
boven. Als Urbi er niet meer was, had
hy meer kans bij de bij de mooie Cenz
gehoor te zullen vinden. En daarby was
de gelegenheid nu zoo schoon, daar hij
op dit uur boven op de bergen niet
bevreesd behoefde te zyn, dat een men-
schelijk oog hem zou ontdekken. Daar
Examens.
In Juni of Juli zul te Leiden, te Utrecht,
te Groningen en te Amsterdam gelegen
heid gegeven worden tot het afleggen
van de pructische examens van apothe
ker. De dag van aanvang dier examens
zal nader bekend gemaakt worden.
Eerlang zal een veeartsenijkundig
examen gehouden worden ter verkrijging
van het diploma van veearts.
Dag en plaats van dat examen zullen
nader bekend gemaakt worden.
Leger en Marine.
Dit jaar zullen 5 jongelieden bij de
opleiding van adspiranl-administvateur bij
de zeemacht kunnen worden geplaatst.
Vereischten zijn 't Nederlandschap en
dat de adspirant op den 1 October 1900
ten volle 17, doch niet 20 jaar oud zijn.
Door hun plaatsing bij de opleiding
zijn zij verbonden om na hun benoeming
tot adjunct-administrateur het rijk nog 10
jaren bij de zeemacht te dienen. Na ge
melde benoeming wordt van deze ver
bintenis op verzoek geen ontheffing
verleend,ook niet hy meerderjarig worden
van den belanghebbende, tenzij door
hem of ten zynen behoeve aan het ryk
worde betaald 300 per jaar, over den
tijd van zyn verblijf bij de opleiding.
Voor nadere bijzonderheden zie men de
St.Ct. no. 56.
Vllsslnffen 9 Maart.
Geplaatst als adsp. machinist met 1
April, J. A. Lanz en K. W. J. Dambrink,
beiden van de Kortenaer" bij de fabriek
„De Schelde" alhier. De adsp. machi
nisten T. H. Henkelman, M. Ouwehand
en P. D. Whitlau gedetacheerd bij „De
Schelde", worden op genoemden datum
op de „Marnix" geplaatst.
De Vlissingsche Dameskapel „Wil-
helmina", onder directie van Mej. Rika
Bekker, heeft gisteravond in het door
haar gegeven concert in de zaal van
den heer Stofkoper haar ouden roem
gehandhaafd de muziek was als ge
woonlijk keurig. Na de pauze werd op
veler verlangen door enkele leerlingen
der Zangschool van bovengenoemde
Directrice ten tweede male de operette
„Sneeuwwit en Rozenroodgegeven,
waarin de leerlingen blijk gaven dat de
leiding aan zeer goede handen is toe
vertrouwd. De costuumpjes waren
allerliefst.
zag hy, dat Urbi eensklaps stil hield en
zijne buks op een voorwerp richtte, dat
van zyD standpunt af, voor hem onzicht
baar was. En toen nu op hetzelfde
oogenblik een felle bliksemstraal opnieuw
den duisteren nacht verlichtte, brandde
Waldhauser los, om zich daarna als een
tyger op zijn neerstortenden medemin
naar te werpen.
Thans ontstond een vreeselyke wor
steling. Urbi overwon de zwakheid, die
zich van hem dreigde te bemeesteren
hij raapte al zyne krachten byeen en
trachtte zich los te maken uit de handen
van zyn woedenden tegenstander. De
beide mannen hadden de armen kramp
achtig om elkander geslagen on rolden
nu naar deze, dan naar gene zyde over
den grond. Urbi worstelde zoo hevig
als zijne krachten hel hem toelieten,
maar kon niet verhoeden, dat Wald
hauser hem langzaam naar den afgrond
drong. „Maak nu je testament maar,
schoft," kryschte deze hem in het oor,
,je laatste uurtje heeft geslagen. Want