DE GEMSKONING. Zaterdag 10 Maart. 1900 >o. 59 88e Jaargang. FEUILLETON, VLISSINfiSCHE COURANT. Prt)s per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50. Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks by den Uitgever F. VAK DE VELDE Jr., Kleine Markt, I. 187. ADVERTENTIÊNvan 1—4 regels 0.40. Voor eiken regel meer 10 cent. - By directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prys slechts tweemaal berekend, Groots letters en cliché's worden naar plaatsruimte berekend. Veraehflnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en feestdagen. Telephoonnummer lO. Abonuoments-Adverteutiën op zeer voordeelige voorwaarden. Tweede Kamer. De algemeene beraadslagingen over liet leerplichtontwerp hebben doen zien dat velen der Kamerleden tegen dit be ginsel gekant zijn uit beginsel of mis schien sommigen wel om dat men nu eenmaal in ons land niet van nieuwig heden op wetgevend gebied houdt. In den laatsten tijd is dan ook op dat ge bied reeds heel wat geleverd, dat met den gewonen bedaarden pas door onze wetgevers aangenomen,geheel in strijd is. Hoe dit zij,de tegenstand was felal de troepen waarvoor de oppositie te be schikken heeft, waren in het vuur ge bracht en de aanvallen op het ontwerp lieten in kracht r.iets te wenschen over een strijd a ou trance. Tot verdediging van het ontwerp en het gewichtige beginsel dauin nederge- legd, traden vergeleken met de anders- gezinden, slechts weinigen op. Mannen zwegen, van wie men zeker een warm woord voor den arbeid des ministers zou gewacht hebben. En weder anderen die met het beginsel dweepen, maakten het den minister, die meende slechts door veel concession zijn ontwerp aan de tegenstanders smakelijk te maken, lastig door hunne eischen. Daarop kwam de minister aan 't woord met eene rede, die bijna eene geheele Zitting in beslag nam, om zijn wetsontwerp te verdedigen.Dat hij dit met groot talent gedaan heeft en zich veel moeite gaf om zyn overtuiging te doen weerklank vinden, elk die deze reden met aandacht gelezen heeft, zal daar van wel overtuigd zijn. Het bleek echter niet dat hij den tegenstand overwonnen heeft, want ook na zijne rede was van verandering van gevoelen bij antirevolu tionairen, katholieken en socialisten geen spoor. De algemeene debatten liepen af, zonder dat de propaganda van beide zijden eenig doel schijnt getroffen te hebben. En nu het op een stemmen over het hoofdbeginsel der wet kwam, kwatn ook de berekening van dr. Kuyper uit die voorspeld had dat '53 stemmen zich voor leerplicht zouden verklaren. Onder dezen stemde dr. Schaepman met de liberalen, de heer Pijnappel met de anti-liberalen. Ka deze stemming werd door den heer Ketelaar een amendement ingediend °P art, 2. onder meer bepalende dat schoolbezoek wordt geacht te als gedurende 2 maanden niet keer dan 2 schooltijden zonder geldige reden worden verzuimd. De voorsteller M geschiedenis uit het Hooggebergte Var, FRIEDRICH DOLCH. 3). BS een zwaren beuk bleef hij staan, 'utwyderde aan den voet van den stam eenig opgehoopt mos en bladeren en ta®tte toen in eene holte, waaruit hij ®ene buks en ammunitie te voorschijn haalde. Daarna stopte hij de holte weder ®ubt, hing de buks over den schouder sloeg met haastige schreden den ,eS naar de Donderrots in. 'utusschen hadden zich aan den hemel wilde deze bepaling uit het artikel hebben weggenomen. De heeren Tydeman en van Gilse steunden het amendement, maar het werd na bestrijding van den minister met 68 tegen 22 stemmen verworpen. Bij ait. 3 stelde de heer Ketelaar voor te bepalen dat het kind niet voor het 12e jaar van school gaat. Tegen dit voorstel had de Commissie van Redactie geen, de minister weinig bezwaar. Dit amendement werd aangenomen met 57 tegen 34 stemmen. De heeren Troelstra, Schaper en van Kol stelden tweo amendementen voor: lo' een 7jarige cursus voor schoolgaande kinderen, 2o. den schoolpiichtigen leeftijd niet te doen eindigen op 13, maar op 15 jarigen leeftyd. De minister en de C. v.r. verzetten zich tegen deze amendementen, en het gevolg was dat beiden werden verworpen. Art. 4, regelende het huisonderwijs, werd ongewijzigd goedgekeurd na ver werping met 52 tegen 35 st. van een amendement van den heer van Karne- beek, om de bepaling te doen vervallen, dat binnen 28 dagen kennis moet ge geven worden van verandering dei- personen, door wie het huisonderwys wordt verstrekt. De discussie is gevor derd tot art. 7. Nederland in bond met Duitschland. De oud-minister van oorlog, luitenant- generaal De Beer Poortugal, heeft over een verbond met Duitschland in de N. R. Ct. een artikel geschreven dat zeker met meer instemming zal gelezen worden dan zijn bekend artikel over de discipline in de Boerenlegers. Op de bewering dat zulk een verbond uit militair oogpunt voor ons voordeelig zou zijn, omdat wij dan de hulp zouden hebben van Duitschland's machtig en uitstekend leger en dus geen vreemden inval te vreezen zouden hebben, ant woordt de oud-minister dat naar zijn bescheiden meening dat juist een van de grootste gevaren zou zijn. Ons leger zou dan worden een legerkorps van het Duitsche, onder Duitsch generaal - commando moeten oprukken, op hooger bevel, naar een punt, waar Duitschland wordt bedreigd, bijv. in Pommeren tegen Rusland. Hier krijgen wij dan vermoe delijk de beschermende Duitsche troepen in onze stellingen, een beredeneerd, voorbedacht amalgama. Een kerel, die ze er weer uitkrijgt. Dan zou het wel eens kunnen zijn dat wij ods te laat herinnerden de bede in de looden daken van de gevangenis bij de ,.pont des soupirs" in Venetië's Doge-paleis gegrift: „Bescherm mij, o Godtegen mijn donkere, onheilspellende wolkeu saam- gepakt, die een zwaar onweder deden verwachten. Nu en dan doorkliefde reeds een bliksemstraal de donkere lucht en liet een zwakke donder zich in de verte hooren. Urbi sloeg hierop echter geen achthg vervolgde ijlings zijn weg en hield slechts nu en dan een oogenblik halt om naar alle kanten rond te gluren en te luisteren. Maar reeds had hij bijna den top van den rots bereikt, en nog had hy niets gezien, dat op een Gems- bok geleek. Het onweer was intusschen toegenomen en nu doorkliefde eensklaps een zóo felle bliksemstraal de lucht, dat bosch en berg een oogenblik dag helder verlicht werden. Wel werd alles terstond weer in de duisternis gehuld, maar toch klopte Urbi's hart onstui mig, want bij het weerlicht had hij op eene vooruitspringende rotspunt de donkere, onbewegelijke omtrekken van een Gemsbok met lichte horens duidelyk waargenomen. „Groote God, dat is bij dat is de vriendentegen mijn vijanden zal ik mij zelf wel hoeden." Elke Bond is een band. Laat ons frank en vrij blijven zooals wij zijn. Elk volk en zeker het Nederlandsche, met zjjn ruim 5 millioen zielen, met zijn roemrijk verleden en heden, metal wat het heeft verricht voor de vryheid van geweten, met zijn prachtige koloniën, die het goed bestuurt, - heeft daar lecht op, mag en moot zichzelf genoeg zaam zijn en op eigen kracht zyn recht grondvesten. Niet de minste reden hebben wij om Duitschland te wantrouwen. Integendeel, wij verheugen ons in de goede vriend schappelijke verhouding met onzen mach tigen buurwij bewonderen en hebben eerbied voor onze degelijke, ondernemen de Germaanscho stambroeders. Met hen hebben wij vele punten van overeen komst, maar ook verscheidene, waar mede wij verschillen. Kustbewonende en -zeevarende natie van oudsher, waren wij reeds vrij, dachten en schreven wj) vrij, toen binnen-Duitschland lang daarna nog lag onder den druk van bijna middeleeuwsche „Knechtschaft." Maar evenmin hebben wij eenige reden ons bezorgd te maken over eventueeie voornemens van Engeland, en onze sympathieën, thans door het brutaal geweld en onrecht zijner regeering onder drukt, zijn niet zelden gegaan naar de fiere Angel-Saksers, van wio ook sprank jes zitten in ons bloed. Antipathie hebben wij alleen tegen het onrecht dat zijne regeering pleegt. Onze taak als natie en onze begeerte is tusschen die beide nabestaande en nabuurstaten in vrede te leven, om zelf te zijn en te blijven, volkomen onafhan kelijk van ieder, niet willende een ander, zelfs geen gelijke, nog veel minder een machtiger te hebben naar de oogen te zienvóór alles willen wij blijven vrij om in elk concreet geval te kunnen handelen naar omstandigheden, niet te voren „in 's blaue hinein" ons lot ver binder; aan wien ook. Dan kunnen en zullen wij blijven buiten algemeene verwikkelingen van anderen, die ons niet aangaan, onzijdig, waarop ook de organisaties van onze weermiddelen moeten blijven ingericht, en mochten wij zelis onverhoopt, als staat worden bedreigd, dan kunnen wij met grond verwachten, zoowel hulp van Duitschland tegen Engeland als omge keerd van Engeland tegen Duitschland. Allerminst, „pour nos beaux yeux.. Politiek is geen zaak van gevoel, maar van koel verstand. Niemand begint een oorlog, louter uit medegevoel. Maar Nederland's zeehavens Vlissingen, Rot- Gemskoning," fluisterde hij. Daarop steunde hij zich tegen den rotswand, drukte de buks tegen zijn wang en wachtte tot een nieuwe bliksemstraal hem in de gelegenheid zou stellen een zeker schot te doen. Daar openden zich de wolken en werd de aarde zoo helder verlicht, dat alles in vuur scheen te baden. Urbi drukte los, doch de knal van het schot werd duizendvoudig over troffen door den krakenden donder, waarvan de echo van alle zijden weer klonk. Op hetzelfde oogenblik ontving Urbi echter een zoo geweldigen slag tegen het voorhoofd, dat hij bijna het bewust zijn verloor en op den grond tuimelde. Zjjne buks ontviel hem hij greep met beide handen naar zyn voorhoofd, want hij voelde, dat het bloed hem langs het gelaat liep. Plotseling hoorde hij op den harden bodem iemand met haastige schreden naderen een donkere gestalte dook voor hem op, en op hetzelfde oogenblik pakten een paar harde vuisten hem by borst en keel. Een ontzettende t iidam, IJmuiden en Den Helder, de monden van Rijn, Maas en Schelde zijn zoo gewichtig in de handen van een machtig rijk, dat het belang van den een vordert dat zij nooit vallen in o van den anderen. De positie van Den Helder in handen van Duitschland, tot ee e maritieme operatiebasis versterkt en ingericht, zou zijn een pistool steeds op de borst van Groot-Britannië. Beide staten zullen ons dus in geval van nood steunen uit eigen belang, mits wij tot eerste zelfverdediging in staat zijn. De aangewezen neutrale houding van ons is te zuiver en te schoon om haar voor een tinnegieterspolitiek, uit misplaatste vrees, ooit prijs te geven. Toestanden in de Hofstad. In een vergadering der Bouwkundige vereeniging „Onderneming en Vrijheid" te 's Hage heeft de heer J. van Stolk, ci- viel-ingenieur, gesproken over de riolee- ring in de Hofstad. Hij zeide dat in het algemeen in Nederland slecht voor riolee ring gezorgd wordt, maar dat den Haag in dit opzicht de kroon spant. O.a. zijn de open sloten Oranjelaan, en op den Stationsweg in die omgeving eenvoudig open riolen. Van den toestand, door die slechte rioleering geschapen, schetste de spreker het volgende beeld We leven hier als 't ware boven éér, grooten beerputDe bodem is door en door vervuild en de lucht, opstijgende uit den grond, die eigenlijk moet dienen tot verversching der woningen, heeft nu een tegenovergestelde uitwerking. De oorzaken der vervuiling besprekende, schreef spr. het grootste kwaad toe aan 't gebrekkige rioleringsstelsel, en als uitvloeisel daarvan aan de beerputten, die 't grootste kwaad stichten. Daarin verzamelen zich de rottende stoffen, meer of minder, naar gelang van afwis seling der temperatuur. Een eerste eisch is dus, volgens spr.afschaffing van alle beerputten. Hoe ongezond het verblijf op een dergelijken vervuilden bodem is, blijkt o.a. hieruit dat de sterftecijfers onder de bewoners van huizen aan de grachten 3 per 1000 hooger is, dan onder de bewoners van elders gelegen huizen. Ook uit een hygiënisch oogpunt bestryding van epidemische ziekten - moet de grond zuiver zijn en daarvoor is slechts noodig een goede rioleering. Thans zal in den Haag het spoel- stelsel, waardoor al 't vuil in eén riool wordt atgevoord, in toepassing worden gebracht. schrik maakte zich van hem meester, want een nieuwe bliksemstraal deed hem het van toorn verwrongen gelaat van den jager, zijn aartsvijand, onder scheiden. Deze had zich, na zijn onderhoud met Cenz, in het kreupelhout verscholen, had daarna het drietal in de hut be luisterd, en was ten slotte Urbi op zyn nachtelijken tocht gevolgd, in de hoop dat deze eenig wild zou nederschieten, waarop hij hem dan den volgenden dag als wilddief gebonden door het dorp zou kunnen leiden. Bij langer nadenken scheen deze wraakoefening hem echter toch te gering en kwam de gedachte, om den gehaten medeminnaar voor goed uit den weg te helpen, weder bij hem boven. Als Urbi er niet meer was, had hy meer kans bij de bij de mooie Cenz gehoor te zullen vinden. En daarby was de gelegenheid nu zoo schoon, daar hij op dit uur boven op de bergen niet bevreesd behoefde te zyn, dat een men- schelijk oog hem zou ontdekken. Daar Examens. In Juni of Juli zul te Leiden, te Utrecht, te Groningen en te Amsterdam gelegen heid gegeven worden tot het afleggen van de pructische examens van apothe ker. De dag van aanvang dier examens zal nader bekend gemaakt worden. Eerlang zal een veeartsenijkundig examen gehouden worden ter verkrijging van het diploma van veearts. Dag en plaats van dat examen zullen nader bekend gemaakt worden. Leger en Marine. Dit jaar zullen 5 jongelieden bij de opleiding van adspiranl-administvateur bij de zeemacht kunnen worden geplaatst. Vereischten zijn 't Nederlandschap en dat de adspirant op den 1 October 1900 ten volle 17, doch niet 20 jaar oud zijn. Door hun plaatsing bij de opleiding zijn zij verbonden om na hun benoeming tot adjunct-administrateur het rijk nog 10 jaren bij de zeemacht te dienen. Na ge melde benoeming wordt van deze ver bintenis op verzoek geen ontheffing verleend,ook niet hy meerderjarig worden van den belanghebbende, tenzij door hem of ten zynen behoeve aan het ryk worde betaald 300 per jaar, over den tijd van zyn verblijf bij de opleiding. Voor nadere bijzonderheden zie men de St.Ct. no. 56. Vllsslnffen 9 Maart. Geplaatst als adsp. machinist met 1 April, J. A. Lanz en K. W. J. Dambrink, beiden van de Kortenaer" bij de fabriek „De Schelde" alhier. De adsp. machi nisten T. H. Henkelman, M. Ouwehand en P. D. Whitlau gedetacheerd bij „De Schelde", worden op genoemden datum op de „Marnix" geplaatst. De Vlissingsche Dameskapel „Wil- helmina", onder directie van Mej. Rika Bekker, heeft gisteravond in het door haar gegeven concert in de zaal van den heer Stofkoper haar ouden roem gehandhaafd de muziek was als ge woonlijk keurig. Na de pauze werd op veler verlangen door enkele leerlingen der Zangschool van bovengenoemde Directrice ten tweede male de operette „Sneeuwwit en Rozenroodgegeven, waarin de leerlingen blijk gaven dat de leiding aan zeer goede handen is toe vertrouwd. De costuumpjes waren allerliefst. zag hy, dat Urbi eensklaps stil hield en zijne buks op een voorwerp richtte, dat van zyD standpunt af, voor hem onzicht baar was. En toen nu op hetzelfde oogenblik een felle bliksemstraal opnieuw den duisteren nacht verlichtte, brandde Waldhauser los, om zich daarna als een tyger op zijn neerstortenden medemin naar te werpen. Thans ontstond een vreeselyke wor steling. Urbi overwon de zwakheid, die zich van hem dreigde te bemeesteren hij raapte al zyne krachten byeen en trachtte zich los te maken uit de handen van zyn woedenden tegenstander. De beide mannen hadden de armen kramp achtig om elkander geslagen on rolden nu naar deze, dan naar gene zyde over den grond. Urbi worstelde zoo hevig als zijne krachten hel hem toelieten, maar kon niet verhoeden, dat Wald hauser hem langzaam naar den afgrond drong. „Maak nu je testament maar, schoft," kryschte deze hem in het oor, ,je laatste uurtje heeft geslagen. Want

Krantenbank Zeeland

Vlissingse Courant | 1900 | | pagina 1