Zaterdag
27 Januari.
Biifleolanilsclie berichten.
No. 23.
S8e Jaargang.
Gemeentebestuur.
PLAATSELIJKE BELASTING.
I> c herberg
in het Vlaainsche volksleven.
FEUILLETON.
li)»#.
VLISSINGSCBE COIMNT.
Pr()s per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks by den Uitgever
F. VAN DE VELDE Ji., Kleine Markt, I. 187,
Verschflnt dagelflks, uitgezonderd op Zon- en feestdagen.
ADVERTENTIKh"van 1—4 regels 0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. - By directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt d8 prys slechts (weemaal berekend. Groote letters
en cliché's worden naar plaatsruimte berekend.
Telephoonnummer ÏO.
Abonnemente-Advertentiën op zeer voordeelige voorwaarden.
Besluit tot voortdurende heffing van
eene verbruiksbelasting.
De Burgemeester en Wethoudeis van
Vüssingen
doen te weten
dat door den raad dier gemeente in
zijne vergadering van den 27 October
1899, bij besluit no. 6, is vastgesteld
bet navolgende
BESLUIT tot voortdurende heffing
eener plaatselijke belasting op
het gedistilleerd in de gemeente
Viissingen.
De gemeenteraad van Viissingen
overwegende, dat de gemeente Viis
singen voortdurend behoefte heeft aan
de heffing van eene plaatselijke belasting
op het gedistilleerd
gelet op de wet van 31 December
1898, (Staatsblad no. 309) tot afwijking
van den regel, gesteld bij art. 241 dei-
gemeentewet betreffende de heffing van
plaatselijke belasting ten behoeve der
gemeente Viissingen, welke wet echter
met ultimo December 1899 ophoudt van
kracht te zijn
Besluit:
Behoudens nadere bekrachtiging dooi
de wet, waarvoor by de hooge regeering
de noodige stappen zijn gedaan, voor
het dienstjaar 1900 over te gaan tot
heffing eener plaatselijke belasting op
het gedistilleerd, op dezelfde grondslagen
als laatstelijk zijn bepaald bij raadsbesluit
van den 22 September 1884, zooals dat
is goedgekeurd bij koninklijk besluit van
den 4 November 1884 no. 14.
Viissingen, den 27 October 1899.
De Gemeenteraad voornoemd,
VAN DOORN VAN KOUDEKERKE.
De Secretaris,
I. H. DOMMISSE, L. S.
Beboort bij koninklijk besluit van 4
Januari 1900, no. 8.
Mij bekend,
De Minister van Binnenl. Zaken,
(get.) H. GOEMAN BORGESIUS,
Overeenkomstig het oorspronkelijke,
De Secretaris Generaal van Bin-
nenlandsche Zaken,
(get.) DIJCKMEESTER.
Bovenstaand besluit bekrachtigd dooi
de wet van 30 December 1899, (Staats
blad no. 316).
En is hiervan afkondiging geschied,
waar het behoort, den 26 Januari 1900.
Burg. en Wetb. voornoemd,
VAN DOORN VAN KOUDEKERKE.
De Secretaris,
G. J. BISSCHOP.
De herberg speelt eene voorname rol
in het leven van den Vlaming. Bij elke
gewichtige gebeurtenis in zijn leven
neemt hij zyn toevlucht tot de herberg
Naar
H. FER8CHKE.
1.)
Het landstadje F. ligt een uur sporens
"an Berlijn en heeft een garnizoen van
twee escadrons lanciers. De officieren
wn die escadrons zijn in den zeeraan-
genamen toestand, dat zij aan den eenen
kanteen gemakkelijk en gemoedelyk leven
in het stadje leiden en aan den anderen
kant met weinig omslag, tijd en kosten
alles kunnen meemaken wat Berlijn
aan genoegens oplevert. Het ligt in den
na het voltrekken van een huwelijk
gaat het uit het gemeentehuis recht naai
de herberg's anderendaags, na de
inzegening van het huwelijk, uit de kerk
weer recht naar de herberg gaat einde
lijk de gelukkige vader met zijn eersteling
ten doop, onmiddellijk na afloop van deze
gewichtige plechtigheid gaat het zoo
recht uit de kerk met den geheelen
stoet, het kleintje met zijne draagster
niet uitgezonderd, weer naar de herberg,
om daar een glas te ledigen op de
gezondheid van den nieuwen wereldbur
ger, en meer dan eens gebeurt bet, dat
de mannen bij het naar huis gaan blij
ken ruim genoeg gedronken hebben.
Na eene begrafenis is de eerste gang
van familie, genoodigden en dragers
naar de herberg, ja, er zijn gemeenten,
waar het als vaste regel geldt, dat de
dragers zich na eene begrafenis bedrinken.
En 's ZondagsZie daar trekt de
schare op ter kerke. Alvorens het
kerkgebouw binnen te treden, trekt een
deel der mannen naar de kroeg, om eerst
nog een halfken of 'n kapperken te
gebruiken, en daartoe is ruimschoots
gelegenheid, want in de omgeving van
de kerk wemelt het'van de drankgelegen
heden. Is de Iprk uit, weinige van de
mannen gaan dadelijk naar huisde
meesten gaan weer de kroeg binnen
om nogmaals een halfken of een kapper
ken te gebruiken, en het is niets onge
woons dat een kerkganger ten slotte
half beschonken huiswaarts gaat. Meent
niet, dat zoo iets kwalijk genomen wordt.
Met een „da's nen man" is de zaak
vergeten.
Maar 's Zondags namiddags, dan begint
eigenlijk eerst de pret, Pas is de laatste
kerkedienst afgeloopen en is de koffie
door de keel, of daar gaat alles weer ter
herberg. Alleen vrouwen, meisjes en
kinderen blijven thuis, benevens een
enkele boerenzoon of knecht, die de
thuiswacht heeft, en die op zulk een
Zondag zijn „pré" bespaart om het er
den volgenden Zondag dubbel van te
kunnen nemen.
Treedt op zoo'n Zondagnamiddag of
avond een dorpsherberg binnen. Ge
vindt daar personen van allerlei rang en
stand broederlijk vereenigd den burge
meester en zijn champètre, den secretaris,
den notaris, den dokter, den onderwijzer,
den werkman, den boer en zijn knecht.
Dat speelt, dat lacht, dat praat, en alle
verschil van rang en stand wordt ver
geten. De burgemeester en de notaris
spelen kaart met den champètre en een
boerenarbeidereen kleermakersgezel
daagt den dokter uit tot een kamp op
het biljartbuiten op de bolbaan, die
bij geene enkele Vlaamsche herberg
ontbreekt, ziet ge den dorpsonderwijzer
aard der zaak, dat de oudere heeren
van die laatste gelegenheid slechts weinig
gebruik maken, terwijl de meerderheid
der jongere luitenants in Berlijn als te
huis zijn, en deels in uniform, deels in
politiek daar alles meemaken, waarin
zij lust hebben. De treinen loopen zoo
op elk uur van den dag en bijna van
den nacht, dat men ieder oogenblik
been en weer kan gaan, en, zonder te
huis gemist te worden, schouwburgen,
bals en avondpartijen kan bezoeken.
Het valt dus bijna niemand in om,
zooals verplicht is, bij het verlaten van
het garnizoen verlof aan te vragen,
tenzij men wegens dienstzaken de hoofd
stad moet bezoeken.
In den tijd, waarover mijn verhaal
loopt, behoorde de luitenant baron von
Promnitz tot de meest geziene en vroo-
liiksto officieren dor kleine garnizoens-
slaJ. Jong, slank en groot van gestalte,
llink in dienst, een uitstekend ruiter,
vlug danser en altijd aangenaam in
gezelschap, was hij de beste en trouwste
in hemdsmouwen achter zijn bol loopen,
drukte makende met armen en beenen,
of hij het docde stuk hout bezielen
wilde, en daarna een standje krijgen van
zijn „maat" en oud-leerling, omdat hij
zijn bol niet goed heeft „uitgezet."
Niet lang echter zult ge dit gezelschap
hier bijeen vinden. „Men moet overal
nen keer komen en alle menscben moeten
leven." Vooral neringdoenden toeven
niet lang in eenzelfde lokaal, zij hebben
haast om „rond te komen", want komen
zy vandaag niet in de herberg van Gies
of van Peer, dan moeten zij niet ver
wachten in den loop van de week een
centiem van Cies of Peer te zullen
ontvangen.
„De eene mensch leeft bij den anderen"
luidt bier de regel. Zoo gebeurt het
dat een kruidenier of bakker, eer hij
's Zondags namiddags ter herberg gaat,
van zijne vrouw de consignes ontvangt
zorg toch bij A. een goed gelag te maken,
zy hebben ons deze week goed den
penning gegund. Bij B. moet ge maar
niet te lang vertoeven, die hebben maar
een kleinigheid besteed. Bij C. enz.
Zoo'n vrouw verbaast er zich niet over
en is er ook niet over verontwaardigd,
ais haar echtvriend 's avonds of 's nachts
zoo smoordronken thuiskomt, dat hy
nauwelijks op de beenen staan kan.
,,'tls voor zijn affaires" zegt ze.
Over 't algemeen neemt de Vlaamsche
vrouw tegenover die ge-'oonte van het
kroegloopen eene lydelijfce houding aan.
Zij vindt dat natuurlijk. Zij heeft dat
gezien van vader en van broers, ze
verwacht niet anders van haar man.
Dat haar man 's Zondagnamiddags thuis
blijve, en zij zal hem vragen of hij ziek
is. „Men moet bij de menschen komen",
zegt ds Vlaming en zyn vrouw zegt het
hem volmondig na. Is er al eens een
witte raaf, die van geen herbergloopen
houdt en zijne Zondagen op een aDdere
wijze doorbrengt, dan is deze een voor
werp van spot voor zijne dorpsgenooten,
en unaniem luidt hun oordeel over zoo'n
persoon„dat is geen man uit de
maatschappij."
Onder dat herbergloopen lijdt het
familieleven zeerwat kan er terecht
komen van het huiselijk verkeer, wanneer
vader en de volwassen of halfvolwassen
zoons op de boven beschreven wijze hun
Zondag doorbrengen. De Vlaming is
ook niet huiselijk van aard zijne woning
is ongezellig, onhuiselijk, ja menige
arbeiderswoning in Walcheren of in 't
land van Goes biedt meer comfort dan
eene boeren- of burgerwoning in Vlaan
deren. Door die uithuizigheid van den
man rust het bestuur van het huis
houden geheel op de vrouw, waardoor
kameraad en de goede vriend van ieder
een. Ook in Berlijn was hij overal bekend
en het meest daar, waar het vrooiyk
toeging. Nu is dat vlotte leven wel heel
mooi, maar ook heel duur, en dan
gebeurt het niet zelden, dat er ebbe is
in de beurs voor nog de lust in dat
vroolijke leven voldaan is. Daarvoor is
echter „gelukkigerwijze" hulp te vinden,
en zijn er zekere lieden, die er een
genoegen in vinden, een jongen officier
van goeden huize bij te springen en
op de meest welwillende wijze uit de
verlegenheid te helpenhij behoeft
slechts op eene van die smalle papier-
strooken, welker opschrift begint met
„Drie maanden na dato betaalt gij voor
dezen prima wissel dwarsover zijn
geëerden naam te schryven.
Luitenant von Promnitz had deze
schrijfoefeningen reeds geruimen tijd
voortgezet, en vond het, bij zijn licht-
zinnigen aard, zeer gemakkelijk, zijn
voortdurend geldgebrek op deze een
voudige wijze alle drie maanden te
deze als oppermachtige gebiedster in huis
regeert.
Dat kroegloopen is een kanker voor
de Vlaamsche samenleving, en 't staat
met die verderfelijke gewoonte op geen
beteren. Het aantal herbergen groeit
onrustbarend aan. Er zijn gemeenten,
met nog geen 1000 inwoners, waar men
30 a 40 herbergen telt. En 't zijn me
dikwijls de herbergjes. Hokjes, van
eenige M2 groot, die men niet rechtop
binnentreden kan. Een paar langwerpige
tafels met een zestal stoelen en een bank,
vormen het gansche ameublementby
vele van die kroegjes ontbreekt zelfs
eene toonbank, eene tafel doet als zoo
danig dienst. Het lokaal dient soms tot
woonkamer voor het gezin.
En denk nu, dat menigeen zijn vrien-
deiyk tehuis verlaat, om daar een deel
van zijn kostbaren rustdag door te
brengen.
Men bindt bij ons den strijd aan tegen
den jenever, en terecht. In Vlaanderen,
waar, op het platteland althans, weinig
jenever gedronken wordt, zou men den
strijd moeten aanbinden tegen de her
bergen.
Men zon moeten eischen, dat niemand
herberg mag houden, zonder voorzien
te zijn van een bewys van goed zedelijk
gedrag.
Men zou het patentrecht (want dit
bestaat in België nog) voor de herbergen
moeten verhoogen.
Men zou voorschriften moeien geven
waaraan een herberglokaal ten opzichte
van inhoud, moet voldoen.
Men zou het aantal dranklokalen per
duizend inwoners moeten vaststellen.
En eindelyk Men zou in elke ge
meente een uur van sluiten moeten
vaststellen en daarby zorg dragen dat
hieraan streng de hand gehouden werd.
Dan ware dit euvel wel niet genezen,
maar toch verzacht.
Veilheid,
Lord Rosebery, es-minister, ex-leider
der liberale partij en thans ei-liberaal
en tot het element waartoe hij door
geboorte en zijn rijkdommen behoort,
het aristocratische, teruggekeerd, heeft
te Chattam eene redevoering gehouden,
waarin hij den oorlog tegen Transvaal
trachtte te rechtvaardigen nota bene een
oorlog dien hij toen hij nog als liberaal
sterk afgekeurd had. Maar trachtende te
verklaren waarom de beschaafde wereld
buiten Engeland eenstemmig tegen dien
oorlog is, vond hij dit er op dat de
beschaafde wereld aan veilheid ïydt.
kunnen verhelpen, waarbij hij nauwe
lijks scheen op te merken, dat er allengs
een nul achter het cijfer was bijgeko
men. En bovendien, wat had hij zich
om een nul meer of minder ook te
bekommeren men is immers maar
eenmaal jong 1
Eens echter, toen hst weer verval
en prolongeerdag was, zette de vrien
delijke geldschieter een zeer ernstig
gezicht, woelde door zijn zwarte, kroeze
haren en zwoer den verbaasden luitenant
een dozijn heilige eeden, dat het hem
onmogelijk was nog weer te proion-
geeren, daar hij zijn geld gebruiken
moest voor het uitzet van zijne doch
ter, die eerstdaags ging trouwen. Lui
tenant von Promnitz keek, zooals wij
zeiden, zeer vreemd op, want aan
betaliDg van zijn wisselschuld had hij
nog bijna nooit gedacht. Dat dit
oogenblik thans reeds en zoo onver
wacht zou zijn gekomen, dat scheen
hem toch al te gek.
„Wat gaat mij je dochter en haar
Dus is het veilheid die de geestdrift
der Nederlanders opwekt voor hun stam
verwanten en hunne beurzen mild ont-
sluit;veilheid dieHollanders en Belgen am
bulances doet zenden naar het slagveld
veilheid de demonstraties in Frankrijk,
Duitschland, Italië, Spanje Oostenrijk,
geheel Europa; veilheid die de Ameri
kanen zooveel geld voor de Boeren doet
bijeenbrengen; veilheid die de vrijwilligers
naar het oorlogsveld doet snellen.
Neen het is niet veilheid die de be
schaafde wereld tegen Engeland in het
harnas jaagt. Het is het menschelijke
geweten dat partij trekt voor den zwak
ke tegen den sterke en luide zijne sym
pathie uit, terwijl toch de stoffelijke
belangen mede moeten brengen dat de
Engelschen, die zij voor hunne handels
belagen noodig hebben, ontzien worden.
Maar juist omdat zij dooi geen veilheid
bezield worden, spreekt de stem van
hun geweten luider dan die van het
eigenbelang.
Had die stem bij sommige Engelschen
ook luider gesproken, zou deze oorlog
nooit uitgebroken zynenEngeland een vlek
minder in zijne geschiedenis aan te
wyzen hebben.
Maar bovendien is de edele Lord in
gebreke gebleven mede te deelen welke
mogendheid zoo rijk is om zoovele mil-
lioenen om te koopen.
Bestrijding van het alcoholgebruik.
Al3 een doeltreffend middel ter be
strijding van het misbruik van alcohol
wordt het door sommigen aangegeven
denkbeeld beschouwd om drankschul
den oninvorderbaar te verklaren en dus
de kasteleins door ze in 't gevaar te
brengen bij het borgen hun geld niet
terug te krygen, te dwingen niet meer
op crediet te verkoopen.
De Tijd slaat echter met deze woor
den de bodem in aan de hooge ver
wachtingen die men van het voorgestelde
middel mocht koesteren.
„Inderdaad is het van algemeene be
kendheid dat bezoekers van drankhuizen,
ook zonder geld aan hun lust tot drin
ken gemakkeiyk kunnen toegeven, om
dat de tappers meestal te gemakkeiyk
zijn in het verleenen van crediet.
Niemand zal ontkennen, dat er op
dit punt een euvel bestaat, hetwelk tot
groote ellende voertniemand zal be
twisten, dat in vele gevallen de gewoonte
van het zoogenaamd drinken op den pof
schier nog gevaarlijker is dan wanneer-
het geschiedt tegen contante betaling.
Maar wij wenschen toch eens gevraagd
te hebben, of het bij 't progageeren van
nieuwe wetten dan in 't geheel niet
meer noodig is, dat men het nut en de
noodzakelykheid ervan vooraf aantoont.
uitzet aan/ riep hij, de pen om te
prolongeeren reeds in de hand houdend.
„Wou jij mij vertellen, dat je die
nietigheid, die ik je schuldig ben, noodig
hebt voor liet uitzet van je dochter
Zulk een rijkaard als jij
„Wat zegt u, een nietigheid
schreeuwde de toekomstige schoonvader,
den wissel als een vaan rondzwaaiende.
„Wat praat gij van nietigheid Is
dertigduizend mark een tbagatal Ik
zeg u, het is een vermogen
„Ja, als dat het geval is," antwoordde
de luitenant, met de grootste kalmte
op die opvatting ingaande, „dan kun
je toch des te minder verwachten, dat
ik zulk een kapitaal uit den mouw zal
schudden Geef den wissel hier, wij
prolongeeren nog een keer, en inmiddels
zal ik er over nadenken, wien van
mijne beste ooms ik de eer van het
betalen zal opdragen."
„Heer luitenant," zei de ander, met
vaderlijke welwillendheid in zijne stem,
„neeui mij niet kwalijk, maar u zijti
