De Houtbaan.
ml
r.
iV). 14.
38e Jaargang.
i! 00
Woensdag
17 Januari.
BiHMsck berichten.
FÊUJWLiTOM.
S?
in dit flinke,
n uitbundig toe
cent bieden wij
apanningslectuui'
MEUR en TITIA
d, 84 Verhalen,
ng Grootvaders
enz. Het is een
echts 50 cent.
rtellen en zeker
uurtjes voor u,
boeiend Verhaal
'at je heeiemaal
en, Vertellingen
illustraties, een
gebied, verbe-
idstoffen, garan-
aan den inhoud
o.
3 35 b)
4 05
b)
skena ten hoog-
minuten.
Vlissingen naar
rt.
*6 23
10
7 39
6*10 4
•10 21
D
•115 *1113
rs le g 2e kl.
22
125
310
3 48
44
J4 20
616
63
725
810
8 26
8 43
VLISSiniCiSCEE 31 HUT.
Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich by alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks by den Uitgever
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt, I. 187.
ADVERTENTIÊNvan 1 4 regels 0.40. Voor elkon regel
meer 10 cent. - By directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prys slechts tweemaal berekend. Groota letters
en cliché's worden naar plaatsruimte berekend.
VerschQnt dageltyks, uitgezonderd op Zon- en feestdagen.
Telephoonnummer IO.
Abonnemonts-Advertentiën op zeer voordeellge voorwaarden.
's Rijks middelen.
De maand December is voor de schat
kist niet voordeelig geweest, daar zij
toen f 92,000 minder ontving dan in die
maand van 1898.
In het geheele jaar werd daarmede
de opbrengst f 130,756,307, zijnde
f 5,674,000 meer dan in 1898 en byna
6 millioen boven de raming.
Meer brachten op
Grondbelasting f 108,000. Bedrijfsbe
lasting f 282,000, Vermogensbelasting
f 203,000
Invoerrechten f 390,000
de accijnzen op suiker f 659,000, zout
f34,000, bier en azyn f 25,000 en ge
slacht f 113,000
de waarborg f 15,000
zegel f 181,000, registratie f 636,000,
hypotheken t 101,000 en successierecht
f 3,434,000
domeinen f 11,000, posterij f 402,000,
telegraaf f351,000, Staatsloterij f22,000,
jacht en visscherij f 5000 en loodsgel
den f 101,000.
Slechts drie middelen gaven minder
het Personeel f 23,000, de wijnaccijns
f 810 en het gedistilleerd f 369,000.
Volksweerbaarheid.
Door eenige personen is besloten, een
poging te doen tot het stichten van een
groote vereeniging „Volksweerbaarheid",
waarvan ieder, die aan het vrij en onaf
hankelijk voortbestaan van ons vaderland
is gehecht, lid zou kunnen worden,
welke politieke of godsdienstige richting
men overigens ook toegedaan mocht zijn.
Na het zenden van de ontwerp
statuten aan een klein aantal bekende
personen werd door 49 personen, van
nagenoeg alle richtingen, de uitnoodiging
aangenomen en de helft daarvan woonde
13 Januari de oprichtingsvergadering te
Utrecht bij.
Oprichters zijn o. a. de heeren W.
Hovy, J. de Koo, dr. A. Kuyper, J. H.
W. Laarman, W. C. J. Passtoors, mr.
C. J. Pekelharing, mr. F. J. M. A. Ree
kers, dr. B. J. Stokvis, mr. M. W. F.
Treub en mr. H. Verkouteren, te Am
sterdam J. C. Fabius en J. C. van
Marken, te Delft S. J. van den Bergh,
dr. J. Campert, dr. C. J. Eggink, B. H.
Heldt, jhr. mr. A. F. de Savornin Loh-
man, A. L. W. Seyffardt en mr. E. A.
Smidt, te 's Hage.
In de statuten heet het doelde weer
baarheid van het Nederlandsche volk te
ontwikkelen door het bevorderen van
lichaamsoefeningen, het opwekken tot
Eene Scliwarzwalder geschiedenis,
Naar
A. v. FKEYDORF.
7.)
En zich daarop tot den knecht wen
end „Klaus en Wacher kunnen wel
dadelijk met u mee komen, zoo erg
regent het niet I Wij gaan met lantarens
naar boven. Akst en bijl moeten zij ook
Meebrengen.''
Marianne's blikken, die met stille
bewondering aan den mond van den
geliefde hadden gehangen, vlogen hei-
Melijk over naar het gelaat van haar
algemeene deelneming aan vrijwillige
oefeningen in den wapenhandel en
schietoefeningen en natuurlijk ook
het uitgeven van geschriften en het
houden van bijeenkomsten.
Om de deelneming zoo algemeen mo
gelijk te maken, is de jaarlijksche bij
drage die men zelf bepaalt op ten-minste
25 cent vastgesteld. Grootere bijdragen
zijn natuuriyk welkom.
De namen der bestuursleden kan men
vinden in ons vorig nummer.
Indië.
De „Javabode" schryft
„De zuivering van ons gebied in Atjeh
van personen, die invloed uitoefenen op
de volharding in het nog luttele verzet
tegen onze overmacht, gaat gestadig
haar gang. Van het sneuvelen van pang
lima Polem heeft men thans de bewijzen
in handen en de pretendent-sultan kan
het nergens meer uithouden in korten
tijd werd hij uit Peusangen en Sawang
opgedreven naar Geudong, vlak in de
buurt van onze post Lho Seumaweh.
Het doel van generaal van Heutsz' uit
stapje daarheen is dan ook vrij duidelijk.
Van eene afschaffing der schutterij in
Indië zal voorloopig wel niets komen.
Indië zal zijne schutterij behouden, maar
men zal den dienst voor de schutters
zooveel mogelijk verlichten.
Er zijn misschien grootere plannen
voor de weerbaarheid onzer koloniën in
den maak.
Bij Kon. besl. is de heer N. H. van
der Lee, arts, benoemd en aangesteld tot
officier van gezondheid 2e kl. bij het
personeel van den geneeskundigen dienst
van bet leger in Ned. I., en de met
verlof hier te lande aanwezige kapitein
der genie van het leger in N.I. C. de
Vries, ter zake van lichaamsgebreken
met ingang op 1 Februari, eervol uit den
militairen dienst ontslagen met toekenning
van pensioen.
Aardbeving in Indie.
Zooals wij reeds meldden, heeft eene
aardbeving in de Preanger-regentschappen
vele verwoestingen teweeggebracht.
Naar men zegt is Soekaboemi half ver
nield en de spoorweg beschadigd. Ge
lukkig zijn voor zoover bekend is, geene
personen bij de ramp omgekomen.
De N, R. Ct. voegt bij dit bericht
het volgende
Soekaboemi, hoofdplaats van het di
strict Goenoeng-Paranh (Preanger Re
gentschappen) en sedert 1870 bij de
reorganisatie der LPreanger, hoofplaats
van de afdeeling Soekaboemi, zetel van
een assistentresident, ligt aan de spoor
weg tusschen Buitenzorg en Tjiandjoer.
vader. Nu moest hij toch zelf wel
inzien, dat Vincent een heel ander en
flinker man was dan Sepp.
Maar vader zei niets. Hy knikte alleen
toestemmend. Een geslepen lach gleed
om zijn mond het had toch zijne goede
zijde, dat Vincent op Marianne verlietd
was.
Als omstreeks middernacht een vreem
deling over den berg door het bosch
was gegaan, had hij aan spoken of ten
minste aan houtdieven moeten denken.
Van uit de verte klonk van den
dorpstoren het middernachtelyk uur
zwarte wolken trokken jagend door de
lucht en zonden af en toe nog een
stortbad naar beneden, maar ook de
maan kwam van tijd tot tijd te voor
schijn en wierp een vaal licht tusschen
de boomen door. Aan de bladeren hingen
du'zc.meii zware droppels, die door den
wind over de aarde werden afgeschud,
en bosch en veld zogen het lang ont
beerde vocht in. Te midden daarvan
Het is een groot regelmatig aangelegd
en bijzonder net dorp, met een goede
aan de aloen-aloen gelegen pisanggrahan
die de plaats van een logement kan
vervullen. Natuurlijk vindt men er het
personeel en de inrichtingen die met een
afdeelingshoofdplaats er onafscheidelijk
aan verbonden zijn. De hoogte van Soeka
boemi boven den zeespiegel is ongeveer
600 M. De omstreken zyn bekoorlijk
(Veth.)
Het dorp ligt aan den zuidelijken voet
van het bergmassief van den Gedeh, een
der uitgestrekste vulkanen van Java,
dat in omvang het Tengerbergte naby
komt. Behalve de nog werkzame Gedeh in
engeren zin, die omhoog gedreven is door
een vulkaan welks kraterranden hem
nog aan de zuidoostzyde in een wijden
halven cirkel omringen, behoort daartoe
de uitgebrande Pangerango, uit welks
krater zich weer de Mandelawangi heeft
opgeheven. De Gedeh heeft herhaaldelyk
streken in zyn omtrek verwoest door
uitbarsting van puin en modder, maar-
volgens Veth is er van lavastroomen
geen spoor meer te ontdekken de kracht
om groote massa's stoffen tot dien
gloeienden,vloeibaren toestand te brengen
waarin zij langs de kraterhelling afstroo-
men, is ook aan den Gedeh niet meer
eigen.
Hevige aardbevingen hebben in dat
deel van Java, o.a. plaats gehad in
1847, 1879 (Tjiandjoer) September 1880
(Buitenzorg enz.) Het is zeer moeielijk,
wegens de aanwezigheid f an groote vul
kanen hier uit te maken of een bepaalde
aardbeving ook soms van vulkanischen
oorsprong (of wel tectonisch) is geweest
is zij locaal, dan kan het nog bovendien
een instortingsaardbeving geweest zijn,
(Encycl v. Ned. Indië.)
Staatsexploitatie van spoorwegen.
Door prof. Treub is in eene vergadering
van de Ned. Vereeniging van spoor- en
trampersoneel te Utrecht o.a. gezegd,
dat elk jaar dralens met 't naasten van
de spoorweglijnen den Staat 273 millioen
kost. Tegen de contracten met de Mij.
tot Expl. der spoorwegen bestond nog
het groote bezwaar dat er geen enkele
bepaling in voorkomt ten gunste van
het personeel.
Voor de Boeren.
Bij de Ned. Zuid-Afrika vereeniging is
tot nu toe ingekomen 927,825,16. By
het Transvaal-comité te Batavia kwam
in ƒ36,000.
De Javabode meldt dat uit Indië een
20tal jongelieden naar Transvaal zijn
vertrokken om met de Boeren te
strijden-
klonken echter huiveringwekkende byl-
slagen en uitroepen, dan van boven
van den berg, dan van beneden uit de
diepte hier en daar doken flikkerende
lichten op en donkere gestalten ijlden
haastig heen en weer.
Spoken konden het niet zijn, want
de klokslag éen dwong hen niet ter
rustezij werkten voort tot aan het
doorbreken van den eersten zonnestraal.
Daarop werd het stil en slechts het
morgenconcert der vogels klonk steeds
luider door de twijgen.
Na het inspannend nachtwerk hadden
de menschen behoefte aan eenige uren
rustbovendien had de regen alles zoo
doornat gemaakt, dat de zon eerst den
boel wat moest opdroogen, opdat de
baan niet al te glad en daardoor gevaar-
lyk zou zijn.
Het was, volgens landelijke bereke
ning, reeds bijna in het midden van
den dag, tien uur, toen de boer met
zijne helpers op het weiland kwam,
aan den uitloop van de houtbaan.
Het bestuur der Liberale Unie is
voornemens eene beweging ten gunste
van het ontwerp-leerplicht in 't leven
geroepen. Zaterdag hield het met dat
doel een vergadering.
De bevolking van Rotterdam bedroeg
op 31 December 319.866 zielen.
In de St. Ct. wordt medegedeeld het
„Verslag van het weduwen- en weezen -
fonds der officieren van de landmacht
in Ned. Indië over 1898."
Het kapitaal van het fonds bestond
op einde 1897 uit f3,594,415, op einde
1898 uit f3,896,152 en is dus gedurende
1898 vermeerderd met f211,737.
Aan pensioenen, gratificatiën en onder
standen werden in 1898 uitbetaald in
Indië f298,647, in Nederland f646,449,
te zamen f 910,066 aan begrafeniskosten
in Indië f1600, in Nederland f3845.
Het getal gebeneficieerden was op 1
Januari 1899 931 weduwen, 542 kin
deren van weduwen, 36 kinderen van
hertrouwde weduwen, 107 weezen.
Te 's Hertogenbosch is eene vergade
ring gehouden van alle Nederlandsche
leerlooiers en lederfabrikanten. De ruime
zaal was goed bezet. Ruim 500 looiers
van alle oorden des lands waren opge
komen.
Door den voorzitter weid namens het
comité de volgende motie voorgesteld
en aangenomen
De vergadering van ruim 500 leer
looiers gehouden te 's-Bosch op 11 Jan.
1900, gehoord de debatten, overwegende
dat tengevolge de enorme prijsverhoo-
ging der huiden,waardoor de lederindus
trie, vroeger winstgevend, thans tot
eene zoo ongelijke verhouding tot het
leder is gebracht, dat verbetering drin
gend noodig is, zich geheel aansluiten
de by de motie aangenomen in de ver
gadering te 's Bosch op 28 Dec. jl,,
besluit als uitgangspunt aan te ne
men de gemiddelde najaarsprijzen van
1899 en deze te verhoogen met 15 pet.
voor de soorten zool en overleder die
eertijds 65 cent per 1/s KG. of minder
golden, met 10 pet. voor de duurdere
soorten en met 5 pet. voor het paarden-
leer en machtigt het uitvoerend comité
bekendheid te geven aan dit besluit.
Rechtszaken.
In de Zaterdagmiddag voortgezette
zitting der Rotterdamsche Rechtbank in
zake de drievoudige vergiftiging werden
de geneeskundigen gehoord, die de over
ledenen hebben behandeld. Aan de zeer
uitvoerige mededeelingen dezer genees-
heeren ontleent het N. v. d. D. als hoofd
zaak het volgende
Van hier uit had een flinke voetgan
ger nog byna een uur te gaan, om op
het smalle voetpad naast de baan de
hoogte te bereiken. De baan zelf liep,
op geen enkel punt zeer steil, hier en
daar met meer of minder heliing en
dikwijls van richting veranderend, naar
dat de berg zulks eischte, onregelmatig
naar beneden. Nooit zou men denken,
konden de lange stammen daar onge
hinderd hunnen weg vervolgen.
En toch hadden ze maar ruim vyf
minuten noodig, om beneden te komen,
als alles in orde was. Het was Vincent
echter meermalen gebeurd, dat ze onder
weg bleven hangen I
De baan was slecht aangelegd en
niet steil genoeg, beweerde hij dan.
„En als zij steiler was, dan kwamen
de meeste stammen beschadigd beneden.
Het gaat nu al met duivelsgeweld. Het
moet aan iets anders liggen," zoo ver
dedigde de boer zich. Maar jaren geleden
had hij een rad over zyn been gehad
en daarvan een styve knie gehouden,
Dl'. M. P. Schuten, die Cathaiina
Sörensen behandeld heeft. Tydens de
ziekte en na den dood had hij geen
ziekte met stelligheid als oorzaak kunnen
aanwijzen. Na het onderzoek op het lijk
is hij van meening, dat al de door hem
waargenomen verschijnselen zijn te ver
klaren uit vergiftiging door arsenicum.
Op eene vraag van den verdediger of
zulke hevige diarrhee en braking ook
bij andere ziekten kunnen voorkomen,
antwoordt Dr. Schutte bij cholera, maar
dan terstond en niet zooals hier eerst
na eenigen tijd. Typhus is uitgesloten
wegens afwezigheid van koorts.
Dr. J. Post, die bij Cohen geroepen
was, omdat Dr. Van der Hoeven zoo
ver af woonde, kon geen stellige aan-
wyzingen omtrent diens dood geven.
Wel heeft hij aan vergiftiging door
arsenicum gedacht, doch had dat denk
beeld laten varen, omdat er geen bloedige
urine en ook geen braking of diarrhee
te constateeren was.
Dr. J. van der Hoeven Jr., had bij
Cohen geen verschynselen van vergif
tiging waargenomen en daarentegen aan
zelfmoord gedacht, op grond van diens
gedrukten gemoedstoestand.
Dr. Schutte, had Cohen jaren lang
behandeld hij had gemeend dat deze
een inwendig gezwel had, doch de uit
komst der sectie maakt het onwaar-
schynlijk dat liy daaraan zou gestorven
zyn. Eene zeer sterke dosis arse
nicum kan by hem den dood veroor
zaakt hebben.
Dr. De Snoo, heeft indertyd drie jong
gestorven kinderen van Sörensen en
later Sörensen zelf behandeld. Hij heeft
toen gedacht aan apoplexie en vond
den loop der ziekte zeer eigenaardig.
Overigens herinnert htj zich van S. zeer
weinig. Bij een onderzoek voor eene
levensverzekering voor kleine verze
keringen gaat zulk een onderzoek, vol
gens getuige, altijd oppervlakkig —heeft
hij een goede geneeskundige verklaring
afgelegd.
Op een vraag van den verdediger
antwoordt Dr. d. S., dat de verschijn
selen by de sectie wijzen op arsenicum
vergiftiging.
De zitting is geschorst tot Maandag,
wanneer Dr. Simon Thomas gehoord
wordt.
VlissinffeIQ Januari.
Transvaal-meeting,
Gisterenavond hield de afdeeling Patri
monium hare aangekondige Transvaal-
meeting, die door een overtalryk publiek
werd bijgewoond. Nadat der Boeren
krljgspsalm (Ps. 68) was gezongen en
de vergadering met gebed was geopend,
schetste de heer W. Jonker Jr., van
Rotterdam, het leven van een der grootste
staatsmannen van onzen ttjdPaul
Kruger, die zich de belijdenis des Woords
niet schaamt, maar in openbare verga
deringen zich daarop durft beroepen, en
zelfs in het diplomatiek verkeer getui-
zoodat al te steil stijgen voor hem geen
zaak meer was. Htj kon zelf de baan
dus niet meer onderzoeken en nazien
en moest zich op zyn meesterknecht
verlaten, die verklaarde dat alles in
orde was.
Dezen nacht was hij beter onderricht
geworden, maar dat baarde hem nu
geen zorge meer hij had het niet beter
kunnen treffen met Vincent. Dat was
een pracht van een kerel. Nu wilde hy
toch eens zien, hoe de stammen naar
beneden vlogen.
Vergenoegd leidde hij beneden, altyd
nog aan de helling van den berg, die
hier, ongeveer een kwartier boven het
dal, groote parkachtige vlakten en velden
had, de voorbereidingen tot het werk.
Hier was de uitloop van de houtbaan.
Voor het einde liep de baan reeds een
paar honderd schreden geheel effen. Diep
insnydende in de belling van den berg,
scheidde zij van dezen een kleinen,
afzonderlijken heuvel af, waarop nog
slechts een paar pynboomen stonden.