Twee Neven.
EIS1ES,
Woensdag
7 December
Een klein en lock groot volk.
No. 143.
36e Jaargang.
1898.
Gemeentebestuur.
B i n ii e ïi 1 a li tl.
231.
5 VROOM.
mderd&g
egelruiten
inlichtingen
ty]
IJ EN,
raat 109.
lent taande
e
terskaniers,
MELNEUS,
2 heeren.
ER, Blijspel
'lij* /0,20.
LD, Blijspel
ijs 0,30.
UITVIN-
f voor 6
ijspel in 1
0,30.
ijspel in 1
f 0,30.
n I bedrijf,
Klucht in
ijs 0,30.
1 bedrijf,
rijs /0,50.
ijspel in 2
3 dames.
DE WAR,
heeren en
it vroolijke
ia opgave
eging van
tzegels of
oningeD,
at.
oreenigingeu,
izenden voor
8 dagen ter
zorgen, dat
franco terug-
jsingsche
met de
ii in alle
iebladen
ijs.
40
5 *11 13
en 2e kl
618
63
7 25
8 10
8 26
843
HISSlHSrilK COURANT
Prijs per drie maanden 1. Franco per post 1.15.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever:
F. VAN DE VELDE Ji., Kleine Markt, I. 187.
ADVERTENTIËNvan 1—4 regels 0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. - Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Groote letters
en cliché's worden naar plaatsruimte berekend.
Verscliflnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond.
Telephoonnummer IO
Abonnements-Advertentiün op zeer voordcellge voorwaarden.
IB'ËOfóMFilllUfc®"™©.
Afkondiging van twee kohieren der
bedrijfsbelasting, dienst 1898/99.
Do Burgemeester van Vlissingen
maakt bekend
dat op heden bij hem ontvangen en
aan den rijksontvanger zijn gezonden,
twee door den directeur der directe
belastingen te Middelburg executoir
verklaarde kohieren wegens de bedrijfs
belasting, dienst 1898/99
de daarop voorkomende belasting
schuldigen worden uitgenoodigd om
liunne aanslagen op den bepaalden tijd
aan te zuiveren, ook ter voorkoming
van vervolgingen
en herinnert
dat de bezwaarschriften binnen zes
weken na heden behooren te worden
ingediend.
En is hiervan afkondiging geschied,
waar het behoort, den 3 Dec. 1898.
De Burgemeester voorn.
VAN DOORN VAN KOUDEKERKS.
(Uit de Rew- York Herald)
Het kleine Hollandsche koninkrijk,
voor het grootste gedeelte ontwoekerd
aan den oceaan door het oneindige
geduld en de bekwaamheid zijner bewo
ners, heeft voor weinige weken de
aandacht van een vol bewondering zijnde
wereld getrokken. Het is niet de uitge
strektheid van hun land, dat de Hollanders
.,-jfroot gemaakt heeft, het is niet hun
sterkte als militaire en zeevarende
macht, (hoewel zij eertijds de eerste in
rang van de sterksten op aarde waren),
maar het is hun groote kunde, hun
verschillende talenten als ingenieurs,
geleerden en kooplieden en hun ontem
bare geest naar vrijheid, die hun zulk
een verheven rang deden innemen.
Wat de wereld aan beschaving schul
dig is aan dat kleine land zou niet
gemakkelijk overtroffen kunnen worden.
Motley heeft op zijne aangrijpende
wijze de geschiedenis verteld van het
„Ontstaan van de Neder
landse he Republiek», en hoe
de bewoners van de Nederlanden de
dwingelandij van hunnen tijd bestreden.
I-Iet was in Holland waar de edele
stichters van de Amerikaansche Republiek
bescherming zochten tegen de Tudors
van Engeland, en het was Holland dat
naar elders de mannen zond, die de nu
zoo machtige stad New-York stichtten,
welker oud-Hollandsche naam behou
den had moeten blijven. De Schotsche
geschiedschrijver Campbell heeft
aangetoond hoe groot de verplichtng
is van het Amerikaansche volk tegenover
Holland wat betreft zijne burgerlijke
instellingen. Onder den grauwen hemel
van dat land, zoo bemind door den God
der zeeën, dat de regen aldaar valt als
bijna op geen andere plek der aarde,
werden sommigen der meest geduchte
FIIHLLITQN,
werd het kleine
op de wateren.
Bewerkt door AMO.
11.)
„Ik weet niet, wat gij met deze
woorden zeggen wilt, baron," antwoordde
hij, „liet is trouwens niet de eerste
maal, dat ge u door uw toorn tot een
onbillijkheid laat vervoeren, ik wijs uwe
verwijten echter als onverdiend met
alle beslistheid terug."
„Dien mij aan," beval Egon. „Jochem,
je blijft hier en antwoord op geen enkele
vraag, begrepen
„Begrepen ritmeester
Jakob wierp een blik vol verachtelijke
geringschatting op den oppasser en ging
vloten gebouwd, en
Holland, heerscher
De geschiedenis van Nederland en van
de wereld weerklinkt nog in de namen
van de Hollandsche Admiraals en van
hun grootsche wapenfeiten. Holland heeft
een minderen rang onder de natiën inge
nomen, maar zijn geschiedenis is door
geen ander land overtroffen rijkdommen
hebben nooit opgehouden zich in steden
opeen te hoopen, en heden wordt nog
in Amsterdam, Den Haag en andere
beroemde steden meerwczenlijken rijkdom
gevonden, dan in landen die meer bekend
zijn onder de volkeren. Onder de Hol
landers zijn tal van kundige en weten
schappelijke mannen. Holland heeft aan
menig wijsgeer een toevlucht aangeboden
(vluchtelingen voor de dweeperij hunner
eeuw.) In rechtsgeleerdheid heeft Hol
land der beschaafde wereld gegeven een
Grotius, in wetenschap een Bocrha-e,
in kunst een Rembrandt, en in algemeene
geleerdheid een Erasmus. Er zou een
groot werk noodig zijn voor een lijst
van alle geleerden en kunstenaars van
Holland.
De prachtige havenwerken en beroemde
zeehandelsteden worden heden ten dage
opmerkzaam en begeerig gadegeslagen
door het keizerrijk Duitschland, dat
arm is aan havens en welks zich steeds
uitbreidende handel meer zeehavens
noodig heefthet is van uit Duitschland
dat het grootste gevaar voor Holland
dreigt. Het zou zeer zeker in geheel de
wereld met leedwezen worden gezien als
het dappere kleine koninkrijk opgeslokt
werd door die groote militaire mogend
heid, die een groot koloniaal gebied
wenscht te verkrygen en zelfs het oog
heeft gevestigd op Zuid Brazilië, in ons
eigen halfrond evenals op Afrika en op
de eilanden der Stille Zuidzee.
Een sterk ras wat betreft alle wer
kelijk mannelijke eigenschappen; tegen
woordig nog een verwijderd koloniaal
rijk regeerende en dit doende met
degelijk verstand van zaken. Een land
dat rijk wordt, zonder dat 't zijne ar
men tot wanhoop en oproer ziet komen,
en waar gezond verstand een al
gemeene karaktertrek is. De over
dreven hartstochten van andere grootere
natiën zyn er totaal onbekend. Hard
werkende doch steeds een zekeren en
regelmatigenvooruitgang makende in alles
wat ware beschaving betreft, is het volk
waarover de jonge pas gekroonde
Koningin regeert.
En zoo komt 't dat Holland de sym
pathie van een wereld opwekt die
somtijds de droom van steeds annexeeren
de rijken vervelend begint te vinden
evenals de begeerlijkheid der Groote
Mogendheden en de steeds op aanvallende
wijze te werk gaande volkeren. Holland
heeft nooit opgehouden geleerdheid te
waardeeren en de hoogere dingen
des levens voorop te stellenhet on
derhoudt de burgerlijke vrijheid de
persoonlijke vrijheid wordt beschouwd als
de onschatbaarste van alle menscheiijke
bezittingen, on het moge een klein land
zijn, alle ontwikkelde volkeren over do
goheele wereld govoulen zich tot dat
kleine land aangetrokken en zouden,
indien liet zijn onafhankelijkheid verloor,
langzaam de trap op. Egon volgde hem.
„Baron Egon von Eichenfels 1" meld
de de kamerdienaar, terwijl hij de
vleugeldeuren opende van de kamer,
waarin zich baron Werner bevond.
„Qroote God, gij hier?" riep Werner
verrast, zijn neef met uitgestoken han
den tegemoet gaande. „Ik heet u van
harte welkom, doch dat ge naar Duitsch
land terug zoudt keeren, dat had ik
nimmer verwacht. Nu, men zal u hier
zoo spoedig niet zoeken, neem plaats,
er is hier veel veranderd, wijwillen
daar kalm over spieken. Jacob breng
een flesch wijn.»
Egon had de hem aangeboden hand
niet gevat, hij versmaadde ook den
zetel, waarop zijn neef met vriendelyken
glimlach wees vast en dringend rustte
zijn koortsachtig schitterende blik op
liet bleeke gelaat.
„Waarom zou men mij hier niet zoe
ken vroeg hij scherp.
„Waarom antwoordde Werner met
een goed gehuichelde verbazing. „Gy
erkennen dat een schitterende ster aan
den hemel der 'vrijheid was verdwenen.
Wanneer men met Holland het terug
gaande en middeleeuwsche Portugal ver
gelijkt (een land dat veel deed voor den
wereldhandel, doch daarna in den gang
der ontwikkeling achterbleef) dan wordt,
het duidelijk dat er geen veiligheid voor
personen of volken besiaat and«rs dan
in een vurige vrijheidsliefde. Holland is
daar als een voorbeeld om aan te toonen
dat eenvoudige uitgebreidheid geen land
groot maakt, maai alleen het karakter
en de ontwikkeling der bewoneis. Do
langzame Hollander met zijn pijp, zijn
geduld als van iemand die geboren is
om eeuwig te leven, zijn eerbied voor
de dingen des gevoels, zoowel als voor
datgene wat bijdraagt tot stoffelijke
welvaart, is gelijk aan de schildpad uit
don fabel. Hij heeft den lioogsten graad
van beschaving bereikt, niemand mag
hopen zijn voorbeeld te kunnen ver
beteren.
Zaak dr. Düuner.
In Den Haag is men gelukkiger ge
weest dan dr. Dunner om een open baai-
onderwijzer te vinden, die de neutraliteit
van het schoolonderwijs zou geschonden
hebben. Die onderwijzer word: niet
name genoemd. Het is de zoon van
een hoofd der school, A. G. C. de Vletter,
een man van ruim 30 jarigen leeftijd.
Een jongen dier school moet het volgende
dat door drie schooljongens bevestigd
wordt, voor de klasse hebben gezegd
lo. Iets over Luther
«Luther was iu het klooster gegaan.
«Luther meende en zei dat er in het
«klooster dir.gen gebeurz' a die er niet te
»pas kwamen, ja zelfs dingen die zeer ge-
«meen waren. Daarom had Luther het
«klooster verlaten, en heaioten, naar Rome
«te gaan, om zich daar aan den Paus te
«beklagen.
«De Paus zeidat hij dit wel wist,
«maar er niets aan doen kon. Toen ging
«Luther naar de Kardinalen om zich daar
«te beklagen. Maar de Kardinalen hadden
>het zoo druk met feesten te geven, dat
«zij ziek daaraan niet konden storen."
Vervolgens verhaalt de jongen, dat de
Paus Luther in den ban heeft gedaan en
vervolgt dan zijn relaas
Als dat gebeurde, dan mochten
«de meDschen niet met hem spreken, en
«mochten hen niet onder Jak helpen, ja
«zelfs mochten zij hem dood gooien.
„Op zekeren dag ging Luther naar de
«markt met het stuk papier (bedoeld
«werd de banvloek) bij zich. Daar legde
«hij een groot vuur aan, waar hij dat
«stuk papier in brand stak, en hij er bij
«zei dat hij geen kind van de kerk wou
«wezen, en besloot, oiet langer te gehoor-
özamea aan den Paus.
„Luther werd geBteuud, want verschil-
«ieude menschen zeiden dat hij gelijk had.
«Luther had dan ook gelijk
2o. Over de monniken in bet Klooster.
«Het land was overal vol met kloosters
«meestal waren het menschen, die niet
«wouen werken. De kloosters werden
«onderhouden door de menschen.
«De monniken zeiden dan, dat er in
«den bijbel stond, dat zij ieder jaar het
»10e part van hun koren of van hun huis-
»goed moesten hebben. Dat geld werd bij
zult toch zeker wel zelf weten, welk
een leelijke poets u uwe opvliegendheid
in Frankrijk heeft gespeeld De regi
mentscommandant heeft bericht hier
heen gezonden van de zaak het was
een noodlottige dag, toen de brief hier
aankwamhelaas, ik had geen ver
moeden van zijn inhoud, anders zou ik
hem voor itw vader hebben achterge
houden.»
„Geljjk je ook de brieven voor mjjn
bruid deedt achterhouden.!
„Egon," stoof baron Werner veront
waardigd op. „hoe komt zulk een be
schuldiging in je hoofd op? Ik begrijp
zeer wel dat je op mij je wrok werpt
en ik moet mij dat laten welgevallen,
doch ik kom met een zuiver geweten
tegen de beschuldiging op, want er rust
niets op mij, dat ik daarvoor niet zou
kunnen verantwoorden. Ik ben destijds
hier heen gekomen met het vaste en
eerlijke plan, om jo vader met je te
verzoenen, ik heb je zelfs het offer ge
bracht om aanzoek te doen om de hand
«sikaar gedaan en dat was dan voor het
«klooster. De monnikeo leefden als vroo-
«lijke Fransjes, ze aten en dronken keer-
«lijk, ze maakten lol van pleizier. Ale er
«iemand geld kwam brengen dan was
«alles stil als een muisje. Hoe grooter
«som hij bracht, des te vriendelijker
«waren zij. En als dan zoo iemand weg
«was, dan begonnen zij opnieuw."
3d. Iets over de aflaten.
„Aflaten bestonden uit een aluk papier,
«Jat gezegeld was en met den naam van
„den Paus voorzien, Daarmee rees een
„monnik de steden af en verkocht ze dan
«voor geld. B.v. iemand had een groo-
«ten haat aan een ander gezien, en wou
«dan zoo'n iemand opruimen. Dus dan
«kon hij zoo'n stuk papier koopen. Hoe
«grooter moord hij dan ging doen, des
«te grooter som geld moest hij dan be
stalen. En dan waren zijn zonden ver-
«geven, voordat bij deo moord gingdoen«.
Door den heer B. Valk, onderwijzer,
Israëliet, lid van den Bond van Neder
landsche onderwijzers, is in deze laatste
hoedanigheid de heer Dunner uitgenoodigd
de nummers van de „Bode», orgaan van
bovengenoemden bond, aan te wijzen,
waarin 't Koningschap wordt aangevallen.
„Hier", zegt de heer Valk, „behoeft de
heer D. toch niet te vreezen, dat hij de
ouders der kinderen in ongelegenheid zal
brengen, of, dat de onderwijzers zicli
door brusque liegen (want niets minde;
verwijt de heer D. de eventueel te klagen
onderwijzers) zich er uit zullen redden."
De Kerkelijke Ct heeft ook eene be
schouwing gewijd aan den strijd, die
dezer dagen met vernieuwde heftigheid
tegen de openbare school gevoerd wordt
Zij noemt die beweging eene „tragische
beweging" en voegt er de volgende
behartigenswaardige woorden aan toe
„In iedeien levenskring zijn de stillen
in den lande de besten. Wie kent hen
niet onder de onderwijzers, die in eenvoud
en met alle kracht zich geven aan hun
beroep, en waarlijk het christendom
boven geloofsverdeeldheid in woord en
daad prediken, dat het ideaal was van
een spoedig uitgestorven geslacht? Zij
gaan thans gebogen onder de noodlottige
gevolgen, die het doordrijven van een
afgetrokken neutraliteit heeft gehad.
Immers met de anderen worden ook zij
gevreesd en verliezen het vertrouwen.
En waar gaan we verder heen?
Want een beweging als die zich onder
de Nederlandsche Joden openbaart, grijpt
noodzakelijk om zich en brengt beroering
in allerlei gemoederen, die wellicht reeds
begonnen onrustig te zijn.
„Zouden een verstandelijke opvatting
van den godsdienst en een overschatting
van kerkelijke vormen nog zooveel
invloed hebben in Nederland, dat werke
lijk de school voor allen een droombeeld
bleek? Of zou nog weer een ernstige
religieusiteit en hooge zedelijke zin zich
baan breken onder alle onderwijzers,
en hun nobel karakter, met liefdevolle
toewijding aan onze kinderen gepaard,
het geschokte vertrouwen in hunne
personen en werkzaamheid, en daarmede
in de volksschool kunnen herstellen
De „Middelburgsche Courant" bevatte
gisteren in een ingezonden stuk van
O., een geval van schending der neu
traliteit door hot hoofd der openbare
school te Overslag, die volgens O. al
van gravin von Waldringen, wjjl ik
hoopte dat de vervulling van zijn vurig-
sten wensch je vader wat toegevender
zou stemmen de brug over de klove
was dan ook om zoo te zeggen reeds
geslagen toen opeens die rampzalige
brief van je regiment kwam
„Waar is deze brief?» onderbrak Egon
hem ruw, den kamerdienaar, die op een
zilveren blad een tlesch wijn en twee
bocalen bracht, met geen enkelen blik
verwaardigende.
Baron Werner trad naar het schrijf
bureau e» opende een schuifladehij
zocht lang onder de papieren, die daarin
lagen, en haalde er eindelijk hetzelfde
schriftuur uif'te voorschijn, dat hij kort
vóór de binnenkomst van zijn neef in
handen had gehad.
Egon ontvouwde haastig het schrijven
en las hethet papier ritselde in zijn
bevende handen, de woede, die in zijn
binnenste raasde, gaf zich in een ver-
wensching lucht.
«Deze brief is vervalscht,» riep hij.
de leerlingen zijner school onder school
tijd op den weg voor het gebouw op
de knieën liet liggen als de geeste
lijke der plaats een stervende de laatste
sacramenten ging toedienen.
Misschien zou men, nu men toch aan
't snuffelen is naar overtredingen der
neutraliteit, ook een genoegzaam aantal
feiten kunnen vinden in eenige provin
ciën van ons land, die geheel vreemd
zijn aan het socialisme.
De Nederlandsche Opera.
Omtrent deze opera, welke reeds jaren
lang liet zwaard van Damocles boven
het hoofd hing, meldt de N. R. Ct. het
volgende
„De Nederlandsche Opera is weder tot
kritieke dagen genaderd. De kas is
leeg. In het geheel is sinds het eind
van het vorig jaar f 26,000 verloren,
en om koor, orkest en arbeidend perso
neel de gage over de laatste halve maand
te kunnen uitbetalen, heeft de heer Van
der Linden een schuld moeten aangaan,
waartegen de eerstvolgende recettes als
onderpand moesten worden aangeboden.
Zoo is op de recette van eergisteren
avond terstond beslag gelegd. De solisten
trekken dus aan het kortste eind. Zij
hebben geen honorarium ontvangen over
de laatste helft van November.
Er was hun voorgespiegeld, dat er
geld te krijgen zou zijn, indien de heer
Loman uit de directie trad. Daarom
drongen zij er op aan, dat de hoer Loman
zijne betrekking zou opgeven.
De heer Van der Linden heeft echter
geweigerd de door den heer Loman
gestelde voorwaarden tot ontbinding dei-
directie aan te nemen, zoodat op dit
oogenblik de heer Loman nog mede
directeur der Opera is. Onder de ver-
lorer- f 26,Onn is het kapitaaltje begrepen,
dat hij heeft ingebracht. Zijne voor
stellen tot ontbinding der directie betroffen
restitutie van een deel daarvan, waarin
de heer Van der Linden niet wil treden.
Aldus de heer Loman.
De heer Van der Linden beschouwt
de firma Van der Linden en Loman als
ea défaut, sedert eergisterenmiddag twaalf
uur. Tot dien termijn toch hadden de
artisten uitstel van betaling toegestaan
en van de zaak der inbeslagneming
geeft hij eene gansch andere lezing.
De recette wordt gewoonlijk bij de
directie van het „Nederlandsch Tooneel»
gedeponeerd ter verrekening. Dit is nu
ook geschied, maar er is gevraagd met
de afrekening te wachten."
Vrijdag nu is de heer Lohman als
directeur afgetreden.
Gisteren was echter de crisis nog
niet opgelost. De heer Lohman bleef
voor zijn uittreden uit de diiectie vra
gen f 5500 of van hot door hem
gestorte geld.
Volgens de „Telegraaf" zou echter
het gerucht, dat de Nederlandsche Opera
failliet is, onwaar zijn en zullen de
voorstellingen op geregelde tijden wor
den voortgezet,
In het Kameroverzicht van mr. Troel
stra's orgaan van 26 November vindt men
het volgende voorval aangeteekend
„Zou je dat niet bekend zijn geweest?»
In Werner's oogen vertoonde zich
thans ook een schittering, hij sloeg de
wimpers echter niet neer voor den fon
kelenden blik van Egon.
„Vervalscht!" antwoordde hij. „Dat
zou mij dan toch eerst bewezen moeten
zijn, voor ik het geloofde. Zegel en
onderteekening zijn echt, de brief is
door de post hier in huis gebracht, en
daarom bestaat er bij mij geen de min
ste twijfel aan de echtheid. En wanneer
dit schrijven vervalscht ware, hoe zou
ik daarvan kennis hebben moeten krij
gen Ik moet je nogmaals verzoeken
die beschuldiging achterwege te laten,
zij kan slechts verbittering wekken, en
ik wensch van harte, dat de vrede
tusschen ons bewaard blijve."
„Wil je het door onderkruiping en
list verkregen erfdeel weder afstaaan?"
vroeg Egon, die op de leuning van een
stoei gesteund, tegenover zijn neef stond
met een gelast, dat een onwrikbare
vastberadenheid verreid.
