Vrijda
21 October
De Dochter van den
Mennoniet.
No. 123.
36e Jaargang.
1898.
Binnenland.
t c i 11.1.1: r o v
VLISSINGSCHE COURANT
Prijs per drie maanden 1.-. Franco per post 1.15.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek-
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever:
F. VAN DE VELDE Ji., Kleine Markt, I. 187.
ADVERTENTIËNvan 1-4 regels 0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. - Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzolfde
advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Groote letters
en cliché's worden naar plaatsruimte berekend.
VerscliJJnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond.
Telephoonnummer IO
Abonnemcnts-Advertentiiin op zeer voordeellge voorwaarden
Een artikel dat bezui
niging toelaat.
In de October-vergadering van de
Société d'Economie Politique te Parijs
is het manifest van den czaar betref
fende ontwapening besproken en de
vraag gesteld, welke de economische
gevolgen zouden wezen, als de daarin
aangegeven weg werd betreden.
Bij die gelegenheid heeft de bekende
statisticus de heer Alfred Neymarck de
volgende cijfers in herinnering ge
bracht
Het totaal der Fransche staatsschuld
bedraagt nu 35 h 36 milüarden francs
(1 milliard 1000 millioen). Welnu,
van 1814, d.i. na afloop der Napoleon
tische oorlogen, tot 1870 hebben de
budgetten van oorlog en marine 26
milliarden opgeslokt of gemiddeld 456
millioen per jaar. Van 1871 tot 1897
bedragen dezelfde uitgaven ruim 20
milliarden of 715 millioen 's jaars.
Hierbij voege men de kosten van den
oorlog van 1870, die berekend worden
12 milliarden te hebben bedragen.
Maakt een totaal van 58 milliarden.
Zegge 22 milliarden meer dan het
totale bedrag der staatsschuld.
Thans bedragen in Frankrijk, op een
totaal budget van 3433 millioenen
francs,de uitgaven wegens den dienst der
staatsschuld, gevoegd bij die van oorlog
en marine, 2180 millioen.
Deze enkele cijfers, zeide de beer
Neymarck, doen met éen oogopslag
kenneD, welke de druk is der oorlogs
kosten op de maatschappelijke wel
vaart.
Hetzelfde verschijnselgeldttrouwens,
zij het ook in mindere mate dan in
Frankrijk, in het algemeen van Europa.
Het zijn de kosten der oorlogen en
van den gewapenden vrede die de
Europeeeche staatsschulden op huD
tegenwoordige hoogte hebben gebracht.
Bij het begin dezer eeuw was het
gezamenlijk bedrag der staatsschulden
20 h 25 milliarden. In 1850 waren
ze gestegen tot 47 milliarden, in 1869
op 68 70 milliarden, thans zijn ze
geklommen tot ruim 130 milliarden.
Europa moet tegenwoordig jaarlijks
alleen voor rente en amortisatie der
staatsschulden en voor de militaire
uitgaven 12 milliarden opbrengen.Dat
maakt ongeveer 37 francs per hoofd
der bevolking, terwijl de kosten van
het openbaar onderwijs in Europa
dooreen genomen slechts 2 francs be
dragen. Avondpost
Jenever.
Volgens de „Haagsche Ot." bracht
de accijns op 't gedistilleerd in het
jaar 1897 26,257,230 op.
Vier jaren te voren was die opbrengst
208,000 hooger,
Sedert 1883 Dam zij met 3,750,00')
toe.
Per hoofd der bevolking was de
opbrengst 5,33 in 1897. Dit bedrag
was r.a 1889, toen het 5,29 bedroeg,
altijd hooger geweest, zelfs 5,59
in 1894. Behalve het jaar 1889 was
Naar K. Bbjïo».
9.)
Benigna zag dikwerf vorschend naar
het doodsbleeke gelaat barer nichtzij
zelve zei niets meer dan wat volstrekt
noodig was tot haar, een onbestemd iets
deed haar de vraag inhouden,die besten
dig op hare lippen zweefde. Uren waren
verloopen en nog was het vreeselijke
Werk niet ten einde, altijd nog giDgen
die beiden rond, troostend en helpend,
er overigens sedert 1883 geen zoo
gunstig als 1897. Het hoogste cijfer
in de jaren 188397 is dat van 1894.
Per hoofd, dus gemiddeld, is Lim
burg het gunstigst: 1,97. Dan
volgen Zeeland, 2,56, Brabant,
3,39, Friesland 3,41, Utrecht,
3,86, en Drenthe 4,04. Noord-
Holland en Gelderland staan aange-
teekend voor ƒ4,11 en 4,22. Over-
ijsel komt tot 4,98. Groningen staat
btfua bovenaan, met ƒ6,41. En Zuid-
Holland houdt het record met 10,25.
Maar natuurlijk is dit geen maatstaf
voor het verbruik in de provincies, en
volgt er alleen uit, dat verreweg de
meeste branderijen in Zuid-Holland
bestaan.
In 1880 werden 650,184 bektolters
gedistilleerd (van 50 pCt.) vervaar
digd, alles uit graan, en in 1897
68G,04O hektoliters, waarvan 609,147
uit graan.
Mazelen.
Terwijl in ous land door velen
aangedrongen wordt om de mazelen
te schrappen van de lijst van besmet
telijke ziekten, is in Frankrijk eene
beweging op touw gezet 'om de ma
zelen op de lijst der ziekten te bren-
geD, waarop de Fransche epidenve-
wet van toepassing is, en van welke
lijst zij in 1893 waren geschrapt.
Vooral geldt dit voor de vrijstelling
der verplichte ontsmetting van voor
werpen die met mazelenlijders in
contact zijn geweest. De ondervinding
leerde in Frankrijk, dat deze na gerni-
men tijd opnieuw mazelenepidemlèn
verwekten en dat het aantal personen
door mazelen aangetast klom, naarmate
de toepassing der ontsmettingsmidde
len werd nagelaten.
Sinds 1893 is in Frankrijk een
belangrijke toeneming der mazelen
waargenomen, zegt het Journal
d'Hygièue", en het blad acht het
wenschelijk dat de bepaling der
epidemiewet in Frankrijk opnieuw op
de mazelen toepasselijk worden ver
klaard.
Bevolkingscijfers,
De bevolking van Nederland over
schreed in 1897 de vijf millioen. In
alle provinciën was vooruitgang te
bespeuren, gemiddeld van 1,53 pet.
Van de groote steden breidde zich
de bevolking het meest te Rotterdam
uit met 4,31 pet. In Leiden was de
toeneming slechts 0,63 pet.
De aanwas der bevolking vanNederland
in 1897 wordt toegescbreveu niet aan
vermeerdering van het aantal der ge
boorten, maar aan afneming van het
sterftecijfer. Het percentage der levend
gehorenon bleef toch dalend eu bedroeg
3.25 tegen 3.2-7 pet. in 1896. tiet sterf-
te-cijfer is echter iq de laqtste jaren
belangrijk sterker gedaald. Het beliep
in 1897 niet meer dan 16,9, en in
dit opzicht staat ons land bijna boven
aan in de rij der Europeesche landen.
Het aantal huwelijken was m'nder
dan in vorige jaren.
Van de cijfers der sterfte naar de
doodsoorzaken kan gemeld worden dat
de sterfte aan keel- en longtering en
zooveel zij konden. De zon neigde
reeds ter kimme, toen een der artsen
bij Benigna kwam, om haar naar een
verwijderden hoek van het slagveld
te roepen, waar baar hulp uoodig was;
bij alle geneesheeren, die haar kenden,
stond de werkdadige, onvermoeide
raennoniete in groot aanzien.
„Wacht mij hier, Sulamith1', zei
Benigna tot het meisje, „of beter nog,
ga met een paar ziekendragers naar
dat kleine boschje ginds, ik geloof,
dat ook daar gewonden liggen. Wij
vinden elkaar weer hier bij de popu
lieren."
Haastig ging zij met den arts op
weg naar de aangeduide plaats, waar
men haar noodig had, om bij eene
operatie bijstand te verleenen. Dat
duurde langer dan zij gedacht had
met eenige bezorgdheid keerde zij
naar de populieren terug, waar Sula
mith haar wachten zou. Van het
meisje was nog niets te zien, Benigna
keek onderzoekend rond, om onder de
aan ziekten der ademhalingswerktui-
gen, acute en chronische, in de laatste
jaren eene verblijdende neigiDg tot
dalen vertooneu. Daarentegen wijzen
de cijfers voor kankersterfte op eene
langzame stijging; ook de cijfers aan
hart- en vaatziekten nemen, toe, van
2 per 10.000 in 1890 tot 4,4 in 1897,
Een haven te Scheveningen.
Door den gemeenteraad van 's Gra-
venhage is een subsidie aangevraagd
van f 300.000 voor den aanleg van
een zeehaven voor visschersvaartuigen
te Scheveningen. In afwijking met
vorige plannen zal de haven voor
bomschuiten dienen en zoo diep zijn
dat deze er met gewoon laag water
kunnen binnenkomen.
Gedeputeerde Staten hebben over
deze aanvraag een gunstig advies uit
gebracht.
Examens.
Aan het op gisteren aangevangen
Examen van den Nationalen Bond van
Handels- en Kantoorbedienden in Ne
derland werd deelgenomen door 79
caudidaten voor het Boekhouden6
voor Duitsche 3 voor Engelsche 1
voor Nederlandsche en 1 voor Fransche
handelscorrespondentie en 1 voor
Stenografie (systeem Gabelsberger-
Schwab),
Voor de verkiezingen voor de Pro
vinciale Staten van Zuid-Holland te
Rotterdam, zijn aldaar in district III
candidaat gesteld de heeren J. W. HeiD
van Rockanje (lil>.) en ,T. M. Voor
hoeve (antir.)
Dat cr overgroote belangstelling is
in Indié in mijnzaken blijkt o. a. uit
het feit dat bij het departement waar
onder mijnzaken ressorteeren, in ééne
maand 3000 aanvragen tot vergunning
van opsporing inkwamen.
Aangezien nu per maand hoogstens
300 aanvragen gedaan worden, kan men
wel begrijpen dat het grootste deel
van die aanvragen lang op antwoord
zullen moeten wachten.
Van 4000 handteekeuingen voorzien,
is door den gepensioneerden kapitein
Kleian aan den Gouverneur generaal
een verzoekschrift aau H. M. de Konin
gin overhandigd om oprichting van
een instructie-bataljon mat bijbehoo-
renden cursus vooï de opleiding van
officieren in ludiis De Gouverneur-
generaal heeft aan adressanten geen
andere verzekering kunnen geven dan
dat hij zijn best zou doen het verzoek
te steunen, indien uit Nederland advies
werd gevraagd.
Vlissingen, 30 Oct.
Voorstellen van Ged. Staten van
Zeeland.
Op de lijst der te behandelden za
ken in de najaarsvergadering der
Provinciale Staten van Zeeland van
1898, komen o. m. de volgande punten
voor
Mededeeling van het adres, door
Gedeputeerde Staten aan H. M. de
talrijke pleegzusters hare nicht te
zoeken tevergeefs. Sulamith moest
elders bezig zijn.
Daar hoor een kreet, zooals
de doodsangst dien doet slaken, weer
klonk over het slagveld was dat
niet de stem van Sulamith
De anders volstrekt niet zenuwach
tige mennoniete voelde zich door eene
ongekende vrees bevangen van opge
wondenheid bevend ijlde zij naar de
plaats, vanwaar de kreet weerklonken
had. Aan den zoom van een boschje,
dat zij juist wilde voorbijgaan, trad
haar een arts tegemoet.
«Zoekt gij uwe nicht?" vroeg hij
vriendelijk. „Ik zag het meisje voor
eenige oogenblikken met den oppasser
van een officier van het derde regiment
dragonders voorbijgaan. Ik meen,
dat het de oppasser van meneer Von
Gunthersberg was."
Met een korten groet ging hij
verderBenigna hoorde hem nauwe
lijks ademloos bereikte zij eene open
Koningin ter gelegenheid Harer In
huldiging aangeboden.
Mededeeling, dat de gemeentebe
sturen in Zuid-Beveland besloten
hebben tot afkoop van den tol op den
weg van Goes naar 's Gravenpolder.
Adres van den Raad der gemeente
Hoedekenskerke om een renteloos
voorschot voor wegverbetering.
Adres van den heer A. Lantsheer
c. s. om een subsidie voor een stoom
tramweg van Vlissingen naar Dom
burg.
Adres van den Raad der gemeente
Veere om een subsidie ad 325 in de
kosten harer huishouding voor 1899.
Adres van den Raad der gemeente
Nisse om een subsidie ad 222,50
in de kosten harer huishouding voor
1899.
Stemming over het amendement van
den heer Hammacher en over het
voorstel van Gedeputeerde Staten
betreffende de subsidieering van de
Maatschappij tot bevordering van
Ooft- en Tuinbouw in Zeeuwsch
Vlaanderens westelijk deel voor een
snoeicursus.
Advies van Gedeputeerde Staten
omtrent het voorstel van den heer J.
H, C. Heijse, lid der Staten, tot wij
ziging van art. 102 van het algemeen
reglement voor de polders of water
schappen.
Voorstel van Ged. Staten tot vrij
verklaring van den calamiteuzen
Stad-Philippinepolder.
Idem tot het verleenen van een
subsidie aan de Vereeniging „School
voor land- en bouwkundig teekenen"
te Tholen.
Idem tot nadere regeÜDg der jaar
wedde van den ambtenaar, belast met
bet beheer der Provinciale fondsen.
Idem tot nadere regeling der jaar
wedde van den bibiiotheoaris en tot
vaststelling der helaoning voor den
concierge, tevens bediende hij de
Provinciale bibliotheek.
Idem tot het pensionneeren van W.
F. Harte, agent van den Provincialen
stoombootdienst op de Wester-Schelde
te Neuzen.
Idem tot vereeniging van de polders
Anna Jacoba en Willem tot éen water
schap.
Idem tot het verleenen van een
renteloos voorschot voor wegverbete
ring aan de gemeente Westdorpe.
Idem tot het verlengen van den
termijn voor het in exploitatie brengeD
van den stoomtramweg van Brouwers
haven naar Steenbergen.
Idem tot het verlengen van den ter
mijn voor het in exploitatie brengen
van den stoomtramweg van Hulst naar
Walsoorden.
Idem tot bet verleenen van een
subsidie aau de Maatschappij tot be
vordering van Landbouw eu Veeteelt
in Zeeland ten behoeve der paarden
fokkerij.
Tot sluiting der zomeroefeningen
hielden enkele leden der soherpschut-
tersvereeniging VlissiDgen", alhier,
Dinsdagnamiddag j.l. op de baan van
150 M, een onderlingen wedstrijd.
De prijzen werden behaald als volgt
plaats in het boschje, beschenen door
de laatste stralen der ondergaande
zon. Het gouden licht trilde door de
twijgen, glipte langs de boomstammen
en wierp een helderen glans op de
bleeke, strakke gezichten van hen,
die hier den laatsten strijd hadden
gestreden. Hier beneden dood en
verwoesting, daar boven eeuwige
vrede diepe heilige rust.
Maar Benigna zag niets van de
prachtige natuur om haar been, voelde
niets voor den hemelschen vrede van
dezen stillen avondstond; door duizend
angsten gedreven was zij hier gekomen,
maar het schouwspel, dat haar hier
wachtte, was voldoende om haar
meerdere minuten tusschen de boomen
als versteend te doen blijven staan
voor de groep in hare nabijheid.
Op den door bloed gedrenkten grond,
over een der dooden heen geworpen,
lag zij, die zij zoo angstvol zocht
Sulamithde armen van het meisje
omklemden zijn halshare wang,
le prijs door den heer H. dePagter
met 52 punteD, 2e prijs door den heer
I. Andriessen met 45 punten, 3e prijs
door den heer J. C. Struijk met 44
punten, 1. s. 8, 4e prijs door den heer
M. Visser met 44 punten, 1. s. 6, 5e
prijs door den heer S. M. Polak met
40 punten, terwijl den heer H. N.
Rotteveel de consolatieprijs ten deel
viel.
Denzelfden avond werden de prijzen
in het café van den heer Struijk door
den heer Andriessen met eene korte
doch krachtige toespraak den winners
uitgereikt, waarin de aanwezige leden
aangespoord werden het volgende jaar
wederom de schietoefeningen trouw
bij te wonen, wijl bij hen de animo
niet ontbreekt, en zoodoende een goed
voorbeeld te geven aan hunne tragere
mede-leden.
Ofschoon deze bijeenkomst geen
officieel karakter droeg, dient toch
even vermeld, dat de aanwezige leden
van dit samenzijn hebben gebruik
gemaakt om over den tegenwoordigen
toestand der vereeniging eens van
gedachten te wisselen.
Gisterenmorgen had alhier de aanbe
steding plaats van de levering van levens
middelen, brandstoffen en andere behoeften
voor het jaar 1899 ten behoeve van het
gasthuis.
De laagste inschrijvers waren
rundvleesch P. de Landmeter t 0.51,
spek (inlandsch gerookt) dezelfde f 0.47,
versche boter J. Andriesse 1.07, marga
rine N. Zandee f 0.57, alles per kilogr.,
gort (gesticht) A. Polderman f 10.
gort (spijsbereiding) dezelfde 8,25 per
hectoliter, x'ijst J. G. H. Dommisse ƒ0.15,
zout J. B. van der Schaaf f 0.05s/t, per
kilogr. groene erwten A. Polderman ƒ10,50,
bruine boonen dezelfde 11.35 per hectol.
suiker C, M. Dommisse f 0,40 per kilo
gram, aardappelen (1 Nov.1 Juli e.k.)
A. Botting 2,87 per hectoliter, koffie le
halfjaar P. Visser 0.90 per kilogram,
brandhout N. B. Bijleveld ƒ5.60 per stère,
steenkolen (Engelsche) J. G. H. Dommisse
1.15, steenkolen (Ruhr.) dezelfde 0,72,
per hectoliter, korte turf N. B. Bijleveld
f 5.59 per 1000, zeep J. Goetheer ƒ0,12,
stijfsel N. Zandee f 0.16 per kilogram,
stroo (tarwe gesneden) A. Polderman
0.06 per kilogram.
Gisterenmiddag had alhier de aan
besteding plaats van de levering van
levensmiddelen, brandstoffen en andere
behoeften voor het jaar 1699 ten behoeve
van het Burgerweeshuis. De laagste in-
schrij\ ers waren
rundvleesch C. A. Edelman f 0.55, spek
(inlandsch) P. de Landmeter 0.48 per
kilogr, gort A. Polderman 10'par
hectoliter, lijst G. M. Dommisse Zoon
0.15, zout J. B. van der Schaaf 0,05s/<,
per kilogram, groene erwten (Walcher-
sche) A. Polderman 11.bruine boonen
denzelfde 11,50 per hectoliter, suiker J.
Goetheer ƒ0.39 per kilogram, aardappelen
1 Nov.1 Juli A. Botting f 2.93 per
hectoliter, steenkolen (Engelsche) J. G. H.
Dommisse 1,25, steenkolen (Ruhr) de
zelfde 0.72, korte turf N. B. Bijleveld
5.00 per 1000, zeep N. Zandee 0.12,
stijfsel G. M. Dommisse Zoon 0.16 per
kilogram, stioo (tarwe) gesneden A.
Polderman 0.0G per kilogram.
Terwijl gisteren morgen, naar de
M. Ct. meldt, de werklieden, die bezig
waren aan de reparatie van het ss.
bijna nog bleeker dan die van den
doode, vleide zich aan de zijne, naast
baar stond, met gevouwen handen,
waarop tranen neerdroppeldeD, de op
passer van George bij het lijk van
zijn heer. Benigna had geen verdere
opheldering noodig. De ontzettende
angst van hare nicht, hare in den
laatsten tijd zoo veranderde gemoeds
gesteldheid waren haar nu volkomen
duidelijk. Langzaam trad zij nader,
hare stem klonk eigenaardig echo-,
hare hand beefde, toen zij, op het
meisje wijzende, zeide„Help mij het
kind van het lijk verwijderen."
Met geweld moest men de armen
van het bewustelooze meisje van den
hals van den doode losmakende
oppasser snikte luide, terwijl hij hielp
om Sulamith op een aangeroepen
draagbaar te leggen.
Wordt vervolgd..)
