eden
den
N.
A K
ussingen
MS.
n
lARDEN,
tardsn.
lienstbode
V ï'ijda
14 October
Dochter van den
Mennoniet.
No. 120.
36e Jaargang.
1898.
srmantels.
Msvrouw
g
kr stuk, van Let
GODIN te Laeken.
il de Etalage
ITJKELEN
FÈRES
|>n.
IRNUIZRN
|e prijzen.
li li M I] V,
keuze.
"O
|o k k a d e, L. 104.
D EEN
|es: Badhuisstr. 143.
MDIE NS T
>a MIDDELBURG v.v
use: vm 4 50 5 55
Van Zeilmarktvm
45 nm 12 30 1 15
10 5 55 6 55 7 45
r Zeilmarkt Vlissin-
een op werkdagen)
12 35 1 20 2 05
6 7 7 50
AYENDIENST.
5 50 6 30 6 50
0 10— 1020 10 40
1 10 1 30 2 220
4 20 5 10 5 30
20.
vm 6 6 40 7 20
9 50 1010 10 30
12 10 1 20 1 40
.30 3 50 4 10 4 30
0 8 8 30,
UISSIUSI'BE COURANT.
.-it'/ID» 'ik
Prijs per drie maanden 1. Franco per post 1.15.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek-
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever:
F. VAN DE VELDE Ji., Kleine Markt, I. 187.
AÜVERTENTIËNvan 1—4 regels 0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. - Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Groote letters
en cliché's worden naar plaatsruimte berekend.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond.
Telephoonnummer IO
Abonncinents-AdvertentiSn op zeer voordeelige voorwaarden
Binnenland.
's Rijks financiën.
In stemmen voor Waarheid en
Vrede" geeft dr. Bronsveld eene be
schouwing over dit onderwerp die wel
de kennismaking waard is, omdat zij
rekening houdt met de moeielijke
omstandigheden waarin zich tegen
woordig een minister van fiüanciën
bevindt.
„Het volk stelt aan den Staat en aan
de schatkist steeds hooger eischen •-
schrijft de heer Bronsveld doch
verzet zich steeds krachtiger tegen
verhoogde belastingen. Wie wijst hier
een uitweg?
Het onderwijs in al zijn geledingen
kost schatten, en eischt hoe langer
hoe meer. De uitkeering aan bijz.
scholen bedraagt ook een belangrijke
som. Velen willen op dit hoofdstuk
bezuinigingen. Maar zij worden niet
gevonden ten koste van 't gehalte van
het onderwijs.
Tot de „groote" dingen, waarin ook
een klein volk groot kan zijn, behoort
toch ook liefde voor kennis, kunst,
wetenschap. Om zich staande te kun
nen houden in den algemeenen wed
ijver op ieder gebied moeten wij een
wel onderwezene natie zijn. Overschat
ten doen wij het onderwijs niet, maar
wel achten wij het onmisbaar voor een
volk als het onze. Noodig is het, al
is het voor ons niet het ééne noodige.
Wij lazen dezer dagen de stelling
vermeerder de welvaart, en het on
derwijs volgt als van zelf. Maar voor
nijverheid en landbouw, voor handel
en welstand is het noodig, dat wij de
jeugd degelijk onderwijzen. Wij kun
nen dan ook zeggenverbeter het
onderwijs, en gij bevordert de welvaart.
De minst ontwikkelde volken zijn
ook de armste.
Wel moet de regeering zinnen op,
en komen tot het afsnijden van alle
weelderige takken. Waarom moet een
openbare school zooveel duurder zijn
dan eene bijzondere?
Maar nog eens het onderwijs moet
goed wezen. Onze jongelieden moeten
bruikbare menschen worden in deze
onze merkwaardige dagen en toe
standen. Zij moeten hun weg kunnen
vinden ter zee en te land, op den
akker en in de werkplaats, in fabrieken
en op kantoren.
God geve aan de regeering des lands
wijsheid, om hier het echte en rechte
te treffen."
De heer Ketelaar en zijn toost.
Bet Kamerlid voor Amsterdrm V,
de heer Ketelaar, heeft tijdens de
vergadering van het Nederlandsche
Onderwijzersgenootschap te Wagenin-
gen de gevoeligheid van bladen van
verschillende richtiDg opgewekt door
dien hij, toen een heildronk op onze
Koningin werd ingesteld, hij bleef
zitten, maar toen een toost op de
koningin van Engeland uitgebracht
werd er waren Engelschen aan
tafel opstond.
I. I I I. I. I'. T O V
Naar K. B e b k o w.
6.)
Zij nam zijne liefderijke voorzorg
dankbaar opinniger dan vroeger
sloot zij zich bij den eerwaardigen
grijsaard aan, dien zij van het eerste
"ogenblik af zoozeer had vereerd.
Ook aan haar vader ontging hare
neerslachtigheid niethet was echter
een vreemde blik, vol haat en onder
drukte grimmigheid' waarmee hij
De heer Ketelaar heeft iu de Bode,
het orgaan van den Bond van Ned.
onderwijzers zijn standpunt aldus
uiteengezet na gezegd te hebben dat
niet op de koningin van Engeland,
maar dat het Engelsche volkslied
werd gezongendat hij 't verkeerd
vindt in neutrale vereenigingen, waar
van zooals bekend is, personen van
alle richtingen spreken, diergelijke
toosten uit te spreken. Wanneer de
redacteur van het Nieuwe Schoolblad
aan een maaltijd ten zijnen huize een
toost op de Koningin wil uitbrengen,
zal hij (Ketelaar) gaarne meedoen en
opstaan daar hij H M. het beste toe-
wenscht, maar in een neutrale vak-
vereeniging is een toost op de Koningin
niet op zijn plaats.
Dit standpunt gaf „de Tijd" aan
leiding tot de volgende kantteekening:
«Het wordt met de «neutraliteit» hoe
langer zoo dwazer. Tot dusver sloeg zij
enkel op verschillen van godsdierutigeu of
kerkelijken aaid. Gaat evenwel de uitleg
ging van den heer Ketelaar op, dan ziet
het er met onze openbare aohool als
„nationale" school al heel vreemd uit. Men
zal er de Koningin dienen te negeeren I»
Dat van antirevolutionaire zijde ook
een protest zou volgen, was te be
grijpen omdat de heer Ketelaar bij de
herstemming openlijk door de „Stand."
werd aanbevolen en met behulp van
diens geestverwanten in de Kamer
werd gebracht. Het Nieuwe School
blad op dit feit wijzende, drukt zijn
overtuiging uit dat de antirevolutio
naire bladen wel niet nalaten zullen
den genialen leider rekenschap af te
vragen, en de Edesche Ct. vraagt: hoe
kunnen zulke mannen nog op den
steun der geloovigen rekenen, hoe
kunnen christenen nog op zulk een
man stemmen
Ook de „Nederlander" het orgaan
der vrij-aotirevolutionairen,is het tegen
gevallen dat de man die zijn mandaat
in de Kamer aan den steun der anti
revolutionairen dankte, er zulke radi
cale gevoelens op na houdt.Zij teekende
daarbij aan
«Het gold een herstemming tuseohen de
heeren Pierson en Ketelaar.De Stand, en het
Centraal-Comité bevalen den heer Ketelaar
aan, iets waartegen wij teen protesteerden,
onder aanbeveling van mr. Pierson. Prof.
Fabius, die bij eerste stemming de antir-
oandidaat was en wiens stemmen voor een
deel op den hem Ketelaar overgingen,
schrijft, misschien wel mede onder den
indruk van dit treurig feit, in zijn jongste
werk, dat bij sommige christenen «allengs
de voornaamste grief tegen conservatisme
en liberalisme wordt, wat veeleer hun
eenige verdienste is, dat zij niet tot het
uiterste voortschrijden».
Nog meer Coöperatie.
Te Utrecht is eergisteren een ver
gadering gehouden van apothekers uit
verschillende deelen des lands, waarin
door mr. A. Slotemaker uit's Graven-
hage eene uitvoerige toelichting werd
gegeven omtrent een plan tot stichting
eener coöperatieve vereeniging van
apothekers hier te lande.
Na langdurige besprekingen is tot
de stichting van zoodanige vereeniging
veeltijds naar zijne dochter keek.
„Kom met mij mee, Andreas, ik
heb iets met u te bespreken», zei
Josua den dag vóór het vertrek van
zijn pleegzoon tot dezen.
De knaap volgde zijn aangenomen
vader naar diens kamer, op de boven
verdieping naast de voorraadkamer
gelegen. De mennoniet nam plaats,
en wenkte Andreas insgelijks te doen.
„Ik behoef er u niet aan te herin
neren", begon Josua na een kort
zwijgen, vol verwachting, „wat ik
sinds uwe kindsheid voor u gedaan
hebdat ik u als een eigen zoon heb
aangenomen, toen uwe ouders gestor
ven waren, dat ik u gelijke rechten
en gelijke aanspraken gaf als mijne
dochter, op alles wat ik bezit, ja, dat
ik u Sulamith zelve, die gij bemint,
tot vrouw wil geven en u dus tot
mijn erfgenaam wil maken."
„Ik weet het, vader; ik heb niets
vergeten."
„Waarom ik zulks deed, kan u
besloten. Het doel is de aanschaffiog
in 't groot van stoffen, iu de apotheek
benoodigd, onder behoorlijke contróle,
op de hoedanigheid, en om,met behoud
van een billijk salaris voor hun arbeid,
door de leden-apothekers de middelen
goedkooper aan het publiek te kunnen
afleveren. De leden moeten twee aan-
deelen van f 500 ieder verwerven, ren
tende 5 pCt. Wat verder als winst
gemaakt wordt, kan door hen tot
kapitaalvorming worden gebruikt.
Reeds is een kapitaal van 60,000
hijeen.
De winstverdeeling is aldus vastge
steld 20 pCt. voor pensioen- en zieken
verzorging der beambten, 20 pet. voor
het bestuur, 10 pet. voor reserve,
50 pet. voor de leden ia evenredigheid
tot hun verbruik.
Schoolvergaderingen.
Door het hoofdbestuur van den Bond
van Nederlandsche Onderwijzers is een
adres gericht aan den minister van
Binnenl. Zaken, waarin dezen wordt
verzocht zijn invloed aan te wenden
in zake het houden van schoolverga
deringen, opdat in alle gemeenten
van het Rijk verplicht worde gesteld,
dat het hoofd der school met het
overige personeel op geregelde tijden
vergaderingen houdt, waarin behaive
de zaken, genoemd in artikel 21 van
de wet tot regeling van het lager
onderwijs, ook de tuchtmiddelen wor
den behandeld.
Met dit verzoek dus wordt in
het adres gezegd beoogt het hoofd
bestuur niet, dat de bevoegdheid, die
in genoemd art. 21 aan het hoofd
wordt toegekend, komt rrnjde school
vergadering. Dat zou in strijd zijn
met de wet. Maar het acht bespreking
van de daargenoemde zaken en de
tuchtmiddelen door het geheele perso
neel van zóó groot belang voor de
school, dat het die wenscht, zelfs al
mag het gevolg van de gehouden
bespreking niet zijn een besluit, waar
van niet mag worden afgeweken.
Gaarne zag het hoofdbestuur tevens
verplicht gesteld, een verslag van de
gehouden schoolvergaderingen aan
burgemeester en wethouders te zenden.
De Sultan van Siak.
Eenige dagen geleden ging het
gerucht dat de sultan van Siak op
zijne terugreis een bezoek zou brengen
aan den Grooten Heer te Konstanti-
nopel. Menigeen maakte dit lezende,
zich beducht over dat bezoek, vooral
in verband met het gerucht dat in de
Mohammedaansche wereld in 't ge
heim gewerkt wordt voor eene
aaneensluiting van alle stammen met
het doel de heerschappij van de Halve
Maan te bevorderen en de Muzelman
nen overal in de wereld van de heer
schappij der Christenen te verlossen.
Gelukkig kan het Dagblad uit goede
bron de angstigen geruststellen. Het
deelt het volgende mede
Den ln dezer vertrok de aultan uit
Nijmegen naar Frankfort, in gezelschap
van een der leden van de firma Katz
Brothers te Singapore. Toen was nog niet
onverschillig zijn. Ik heb geen dank
van u verlangd, verlang dien ook
thans niet, maar één dienst eisoh ik
nu van u voor al de weldaden, die
gij van mij ontvingt, een dienst, dien
niemand mij bewijzen kan, dan gij.
Geef mij uw woord, dat gij aan mijn
verlangen zult voldoen.»
«Ik zweer het u, vader, wat gij
wilt, zal geschieden."
„Goed dan", het gelaat van den
mennoniet nam eene uitdrukking aan
van bijna duivelachtigen haat, „ik
heb uwe belofte. De dienst iswreek
mij aan mijn vijand 1"
Met wijdgeopende oogen zag Andreas
zijn pleegvader aan. „Aan uw vijand?
Hebt gij dan een vijand
„Ja, ik heb een vijand», riep Josua
Karstens wild uit, „een vijand, die
mijne jeugd heeft vergiftigd, die mij
het geloof aan de menschheid heeft
geroofd, mij over de zee heeft gedreven,
aan wien ik wraak moet nem«n, al
zou het ook mijn ondergang zijn.
beslist, of de inscheping aan boord van de
Duitsohe Lloydboot «Bayern» te Genua of
te Suez zou plaats hebben wel dat met
dat schip de terugreis naar Indië zou ge-
Bcbieden.
Hoogst onwaarschijnlijk is dus het ge
rucht van een tueschentijdech bezoek aan
Kouetantinopel de tijd daarvoor ontbreekt,
omdat de «Bayern» reeds 18 dezer Genua
verlaat.
Bovendien is de Siakeche sultan niet in
het bezit van een officieel geleide-sohrijven,
en het zou tegen alle gebruiken strijden,
dat hij zonder van dit document voorzien
te zijn toch Konetantinopel aandeed.
Vee-invoer in België.
Nader wordt ter kennis van belang
hebbenden gebracht, dat de openstel
ling der Belgbche grenzen voor
melkvee voorshand i uitsluitend betreft
koeien, die reeds gekalfd hebben, en
dat de quarantaine is gesteld op
minstens 10 dagen.
Gebogen onder ridderorden.
De heer G. Pallain, gouverneur van
de Banque de France te Parijs, is
benoemd tot grootkruis in de orde
van Oranje-Nassau.
De heer Pallain, die vroeger direc
teur-generaal der invoerrechten was
eD sedert 1 Januari zijn tegenwoordige
betrekking bekleedt, verheugt zich
wel in de gunst van de buitenlandsche
Regeeringen. Verleden week meldde
de Revue diplomatique zijn benoeming
tot grootkruis in vier buitenlandsche
orden; het jongste nummer deelt mede,
dat Pallain benoemd is tot groot -
officier in de orde van den Dubbelen
Draak van China, tot grootkruis in
de orde van Oranje-Nassau, tot groot
officier in de orde van Nicham Iftikar
en tot ridder le klasse in de orde
van Sint Anna van Rusland.
Straatbelasting.
Te Delft heeft het Dag. bestuur
door zijn besluit om bij den gemeen
teraad een ontwerp tot straatbelasting
in te dienen, een heftigen storm tegen
zich opgewekt. Het regende ingezonden
stukken in de pers, adressen aan den
gemeenteraad,en zelfs werd in een druk
bezochte openbare protestvergaderiDg
van zeer vele Delftsche ingezetenen
besloten een adres aan den gemeen
teraad te zenden.
Voor het Dag. bestuur was het geen
verblijdend verschijnsel dat in den
gemeenteraad de meerderheid zich
tegen de belasting verklaarde.
Men ziet weder hier de uitspraak
bewaarheid dat als de Nederlander
aan zijn beurs gevoeld wordt, hij niet
zooals in de politiek slaperig of onver
schillig is.
Atjeh.
Aan de „N. R. Ct.werd gisteren
geseind
Het 2e bataljon, het 3e eskadron
en een reservebatterij keeren den 25sten
naar Java terug.
Een regeeringstelegram van dien
dag luidt
„Van een tot acht dezer Pasangan
Hoor mij aan. Om mij te hegrijpen,
moet gij mijne levensgeschiedenis
kennen. Ik was in mijne jeugd een
wilde, hartstochtelijke knaap, wien de
zachte en verzoenende leerstellingen
van onzen godsdienst reeds toen niet
naar den geest waren en die liefst
soldaat ware geworden, of althans
iets, waarbij het leven een bont en
avontuurlijk verloop had. Mijne ouders
en broeder Tobias trachtten mijn
wilden zin te matigenik zou de
boerderij overnemen, die u eenmaal
zal toebehooren, ik zou trouwen en
een bedaard huisvader worden. Lang
had ik daar geen zin in, tot de liefde
mij een streek speelde. Ik zag hier
in het dorp een meisje, schoon als
geen andere, lief en vriendelijk als
een zonnige morgen en zij werd mijn
verloofde. Dat waren gelukkige
dagen. Ik geloof, als ik Margaretha
tot mijne vrouw had gekregen, dat
ik dan goed en zacht was geworden,
zooals mijne ouders mij wilden hebben.
doorkruist, waarbij nagenoeg geen
tegenstand werd ondervonden. Toekoe
Tjibik is naar het gebergte gevlucht.
Den negenden kwamen de troepen te
Telok Semawé terug. Expeditionaire
Java-colonne zal den vijf-en-twintigsten
dezer terugkeeren.
„Voor blijvend actief optreden worden
voorloopig twee bataljonsAtjeh-troepen
in garnizoen gelaten."
De afdeelingen der Tweede Kamer
hebben benoemd tot rapporteurs over
de marine begrooting de heeren Van
GijD, Goekoop, Tydeman, Staalman
en Merkelbach.
Het aan 's Rijks werf te Amsterdam
te bouwen pantserschip zal ingevolge
machtiging van de Koningin den naam
dragen van „Koningin Regentes."
De stoomwerktuigen en ketels van
genoemd pantserschip worden aan de
Koninklijke Maatschappij ,,De Schelde"
vervaardigd.
Onder overweging, dat het wensche-
lijk is, maatregelen te nemen, ten
einde 's Rijks kas, desgevorderd, tijde
lijk te kunnen versterken, is de
minister van Financien bij kon. besluit
gem&chligd tot de uitgifte van schat
kistbiljetten en schatkistpromessen tot
een gezamenlijk bedrag van f5,000,000,
rentende 37j pCt.
Naar men uit goede bron meldt,
heeft de maatschappij „Suriname" haar
eerste goud gevonden.
Te Nijmegen zijn twee giften elk
van 1000, ingekomen voor de op
richting van volksanatoria voor borst-
lijders in Nederland.
„Is de Vivisectie in het belang der
menschheid is de titel van eene
brochure uitgegeven door den Nederl.
Bond ter bestrijding van Vivisectie,
waarin met aanhalingen ec uitspraken
van autoriteiten op geneeskundig ge
bied, wordt betoogd dat de vivisectie
(het nemen van anatomische proeven
op levende dieren) niet zooals de
voorstanders beweren, de wetenschap
bevorderd en tot belangrijke ontdek
kingen heeft geleid, dat zij niet voor de
medische en chirurgische praktijk of
voor het ouderwijs noodig is en voor
de hoogere dieren in den regel niet
pijnlijk, maar noodeloos wreed is.
Wie van dit onderwerp meer wil
weten, raden wij de lezing aau dezer
belangwekkende brochure die verrijkt
is met een voorwoord van prof. dr. J.
Rees en in den Haag op de drukkerij
„Vrede" wordt uitgegeven.
Ter aanvulling van het bericht over
het spelen van het Wilhelmus door mili
taire muziekkorpsen,schrijft de N.R.Ct.
Aangezien bij de revue voor H.M.
de Koningin door de muziekkorpsen
het Wilhelmus op verschillende wijze
werd gespeeld, is door den minister
Dat mocht echter niet zoo zijn.
Op het slot daar ginds leefden toen
maals nog de oude barones en haar
zoon, de tegenwoordige vrijheer Von
Gunthersberg. Hoor, wat was dat f"
zei de spreker eensklaps, „is hier
naast iemand in de kamer?"
„Ik heb niets gehoord, vaderhoe
zou dat ook Sulamith is bij oom,
het volk is op het veld wie zou er
dus binnen zijn
„Nu dan, die vrijheer, vervloekt
moge hij zijn 1 hij was het, die
mijn ongeluk bewerkte. Hij stal mij
mijne verloofde, om haar, nadat hij
haar met mooie woorden had gevleid,
in haar ongeluk te verlaten. Uit den
vijver van het slot haalde men haar
lijk op; in hare vertwijfeling, door
hare ouders verstooten, der schande
prijs gegeven, had zij een einde ge
maakt aan haar leven. Ik ben
toentertijd bijna krankzinnig geweest,
slechts vervuld van de gedachte, mij
op haar nietswaardigen verleider te
