HET GEHEIM
Woensdag
20 Juli.
36e Jaargang.
1898.
GEDENKPLAAT
Uitsluitend voorde
Abonné's van dit blad.
RECHTER.
jNo. 83.
VLISSHVGStHE COURANT.
Prijs per drie maanden 1. Franco per post 1.15.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek.
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever:
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt, I. 187.
ADVERTENl'IËNvan 1 4 regels 0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. - Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prijs slechts twee maal berekend. Groote letters
en cliché's worden naar plaatsruimte berekend.
Verschuilt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond.
Telephoonnummer ÏO
Abonncinents-Advertcntiiin op zeer voordcelige voorwaarden.
Met het oog op het aanstaand Kro
ningsfeest, heeft de uitgever van dit
blad het in het belang van zijn lezers
wenschehjk geacht een
voor zijn abonné's verkrijgbaar te stellen.
Deze plaat is zoer mooi afgewerkt en
beeft eene afmeting van 03 bij 78 c.M.
In het midden der plaat bevindt zich
liet zeer gelijkend Portret van H.M. de
Koningin, met den Kroningsmantel om
hangen en met de eene hand rustende
op de Grondwet, terwijl daar naast de
Kroon is neergelegd. Boven aan de
plaat bevinden zich de Portretten van
H.H. M.M. Koning Willem I en Willem II,
van onderen de Portretten van H.H. M.M
Koning Willem III en Koningin Emma.
Tusschen beide laatste Portretten be
vindt zich de Nieuwe Kerk van binnen
gezien, waar H.M. gekroond wordt.
Tegen afgifte van achterstaande Bon
kan men igm ons Bureau deze Plaat
voor den prijs van 0,20 bekomen.
Voor buiten de stad is de prijs met
het oog op de emballage en frankeer-
kosten 0.35.
Binnenland.
Het zwaard in de scheede
Een beroep op de vrouwen.
Het woord is uitgegaan tot alle
vrouwen in alle landen vereenig! u
n deu strijd voor de Internationale
Ontwapening.
Nu richten wij ons speciaal tot
onze zusteren in Nederland en zijn
koloniën en roepeu haar toehelpt
ons waar het geldt, de rechten der
humaniteit te doen zegeviereu over
die van ruw geweld.
Gij allen, van welke politieke kleur
of godsdienstige richting gij ook
moogt wezen, Katholiek, Protestant
of Israëliet, conservatief of liberaal,
ultra feministe of opgaand in uwe
huiselijke plichten, met banden des
bloede, des harten en der beurs aan
Iudië verknocht, of geen verderen
horizon kennende dan een klein ge
hucht, gij allen hebt éénzelfde belang,
een belang van stoffelijken en moreelen
aard beide.
Allen zijt ge moeders of bruiden,
zusters en dochters, opvoedsters van
het jonge geslacht door woord en
voorbeeld. Elk oogenblik staat ge aan
het gevaar bloot, dat zij die gij lief-
hebt, uwe echtgenooten en broeders,
de zonen die ge gezoogd hebt, worden
opgeroepen ten strijde, ter verdediging
der grenzen, door den machtigen,
hebzuchtigen nabuur bestookt.
En al laat men ons met rust,
wordeu wij zelf niet aangevallen, waar
ook in de wereld de oorlogsdemon
woedt, worden toch wij in onze stof
felijke belangen getroffende prijs
der eerste levensmiddelen stijgt,
I i i l is e t o x.
VAN DEN
Hij weet wel is waar den arge-
oozen ouden man om den tuin te
leiden, hij weet hem zelfs te overtuigen
*Jat Franz Schorn de moordenaar is,
doch zoolang die professor leeft, be-
slaat toch altijd het gevaar dat hij
ontdekt zal worden. Hij weet den
«uden man te nopen tot het bezoeken
dsr gevaarlijkste rotsen, in de hoop
dat bij daar in den afgrond zal stor-
sommige vakken van industrie en
handel kwijnen, een zekere malaise
beerscht.
Tot 187071 kende de vrouw in
dagen vp n bloedvergieten geen hoo-
gereD plicht dan pluksel te maken of
op het slagveld eu ia de hospitalen
de gekwetsten te verbinden Zij weende
en zweeg. Maar sinds dien tijd is haar
geweien ontwaakt, zij is tot bewust
zijn gekomen, dat een hoogere taak
de hare is. Zij wil niet langer weenen
eD zwijgen, zij wil niet langer lijden,
zij wil niet, dat men haar langer het
liefste dat zij bezit, uit de armen
scheurt om liet haar als verminkt,
bloedbevlekt lijk terug te geven.Neen,
duizendmaal neen, vrede moet er
heerschen en vrede zal er heerschen.
Zij baart zonen ten leven, niet ten
doode. Zij wil niet langer, dat het
kind van haar schoot geofferd worde
aan deu moloch der eeuw. Zij wil
vrede omdat God vrede wil, omkee-
rend het woord „Ce que femme
veut, Dien veut."
Utopie! Utopie! hoor ik mij toe
roepen, Ja, utopie voor het tegen
woordige, maar terecht zegt Victor
Hugo„Les Utopies sont les ber-
ceaux.,, Indien niet. vau deu aanvang
der tijden af de edelsten van het
meuschengeslacht voor een utopie
gestredeu haddeD, zoo wareu wij nog
iu den toestand van barbaarschheid.
Het ideaal van heden is de werkelijk
heid van morgen. Wie zaait op den
akker der eeuwen mag— in zeldzame
gevallen de teedergroene spruitjes
zien opkomen boven de zwarte aarde:
den oogst zal hij in geen geval binnen
halen. Maar voor zijn geestesoog
doemen ze opde velden met de
gouden aren, zich badend in het
zonlicht van betere dagen.
Het is dus tot he', bereiden van
den bodem voor die betere dagen,
tot het strooier, van het zaad des
vredes, dat ik u oproep, alle gij
vrouwen, geroepen omdat gij de vrouw
zijt, de banier van het ideaal hoog te
dragen, dat zij wappere boven de
hoofden uit der mannen, die werken
moeteu om de wereld op stoffelijk
gebied vooruit te brengen. Zorgt dat
zij nooit slap nederhangehet fier,
vroolijk wappereu moet gehoord wor
den door allen, zoodat zij, de oogen
er heen richtend, hun werk met meer
moed, met grooter vertrouwen ver
richten. Nu moeten zij hun zuur
verworven penningen vooi een groot
deel ten offer brengen, opdat de arse
nalen gevuld blijven, opdat nog meer
en op grooter schaal moordende ver
delgingsmiddelen aangeschaft kunnen
worden. Zij arbeiden eu zwoegen en
voor wat Hun werk representeert
een kracht, die, zoo zij voor weten
schappelijke doeleinden ware aange
wend, ons een reuzenschrede had
voorwaarts doen richten op den weg
der algemeene ontwikkelingnu gaat
bet voetje voor voetje.
Voor kunst is geen geld. Waar
een kunstenaar een grootsche conceptie
heeft en een wandschilderij zou
wenschen te maken, geestverheffend,
ten, maar als dit niet gelukt, besluit
hij door een tweeden moord den
eerste te verbergen. De tocht in de grot,
waar hij bij tegenwoordig zal zijn,
biedt daartoe de geschiktste gelegen
heid. De professor moet sterven, doch
voor zijn dood moet hij het proces
verbaal teekenen, dat de aanklacht
tegen Franz Schorn zal bevatten.
De moordaanslag mislukt, doch hij
weet er toch het voordeel uit te trek
ken om op Franz Schorn de verden
king te werpen, dat deze het touw
heeft doorgesneden en Franz Schorn
wordt inderdaad gearresteerd. De moor
denaar zegeviert! Daar wil het toeval
dat de oude kast tijdens zijne afwe
zigheid geopend wordt, en duidelijk
liggen daar nu de bewijzen zijuer
schuld voor de oogen van den man,
dien hij als den eenige, die tegen hem
zou kunnen getuigen, uit den weg
heeft willen ruimen.
Ik stond verbaasd voor de geopende
kast. Alles was mij thans duidelijk.
luide sprekend tot geheel het volk,
moet hij die uu samenpersen tot de
afmetingeu van een albumblaadje,
dat een enkele iu zijn portefeuille
wegbergt.
Jaarlijks kost de gewapeude vrede
aau Europa 4000 millioeu guldeus.
Hoeveel zwoegens, hoeveel bloed eu
tranen representeert die som niet! En
wat is bet. doé!, waartoe zij aange
wend wordt? Welk nut brengt zij
der menschheid Geen enkel. Een
Juggernaut wordt er van gemaakt,
die steeds nog meer bloed en tranen
afperst jaar in, jaar uit, altijd meer
eu altijd meer. Het is dus legenden
gewapenden vrede, dat spotbeeld vau
vrede, dien onheilzwangeren wapen
stilstand, dat wij den strijd aangorden.
Wij moeten-' den manueu doen
begrijpen daf, zoo zij waard wilien
zijn onze gezellen op den levensweg
te wezen, zij alles moeten doen om
een einde aau dien toestaud te maken.
Wij moeten onze kinderen eigene
en toevertrouwde inprenten dat
elk geschil, van welken aard ook,
door arbitrage uit deu weg kan ge
ruimd worden. Wij moeten hun leeren,
dat dapperheid en moed niet bestaan
in het met de vuist op huu kameraden
inreutieu, maar in den strijd tegen het
kwaad in eigen boezem en tegeu het
kwaad in de maatschappij vooral.
Geen soldatenpakjes meer voor onze
jongens, geen pistolen en sabels.
Honderderlei spelen staan hun ten
dienste t;r staling hunner jonge
krachten, ter oefening hunner oogen
en spieren. Want wij t.wenschen geen
slap geslacht op te voeden, integen
deelhet werk des «.«des, de voor
uitgang op het gebied van kunst,
wetenschap eu industrie eischt gezon
de hoofden, gezonde harten, sterke
lichamen.
O, alle gij vrouwen, mocht onze
roepstem niet vergeefs weerklinken,
mocht het niet zijn de stem des
roepeudeu in de woestijn. Geeft ons
gehoor, helpt ons met woord en daad.
Iu eenheid ligt onze kracht. Wij
zijn de eene helft van het menschelijk
geslacht, de moeders van het geheele
geslacht. Welk recht men ons ook
betwisten moge, dit nooithet recht
op het leven van wat het onze is.
En waar wij één zijn, moet de andere
helft zwichten. Strijdt met ons, opdat
wij de zekerheid hebben, dat wanneer
wij het hoofd nederleggeu, ons werk
niet ijdel zij, maar dat onze kinds
kinderen zich zullen verheugen in een
toestand, waar wij nu slechts reikhal
zend uaar uitzien, dat hun geworde
waar wij naar streven met onze beste
kracht, met de teusie van geheel
ons wezen.
Dit geve God 1
Mevrouw Waszklewicz
VAN ScHILFGtAARDE.
Vice-prcsidentc voor Nederland van
den Vrouwenbond ter Internationale
Ontwapening.
De bewijzen voor de schuld van den
moordenaar, die den dokter had willen
zoeken, lagen thans voor mij, het
toeval had ze mij in handen gespeeld,
thans was het zaak er partij van te
trekken.
//Wij mogen deze zaken niet aan
raken," zeide ik tot vrouw Franzka,
die als haar man, sprakeloos van ver
bazing de groote sommen gelds zag;
zij had nooit zooveel geld gezien, ,/de
rechter kon ons anders verdenken dat
wij hem iets van zijn geld ontstolen
hadden. Sluit die kast, vrouw Franzka,
wij zullen den sleutel aan den adjunct
geven, waarbij de dokter getuige moet
zijn.
Wij drieën, gij, uw man en ik,
blijven hier, tot de dokter en de ad
junct, die Mizka kan roepen, hier
zullen zijo, wij kunnen dan bewij
zen het geld niet te hebben aange
raakt."
„Zooveel geld 1 Hij is mij meer
dan vijfhonderd gulden schuldig en
Wat de regeering te doen staat
in zake het wetsontwerp
op den leerplicht
De Arnh. Ct. geeft naar aanleiding
van het voorloopig Kamerverslag over
het wetsontwerp op den leerplicht, aan
de regeering den raad nota te nemen
van de bedenkingen tegen onderdeeleu
door hen gemaakt, die wat de begin
selen betreft, aan hare zijde staan,
omdat alleen door hartelijke samen
werking van alle fractiën der linker
zijde de wet kan tot stand komen eu
om daartoe t; komen het noodig zal
zijn dat zooveel mogelijk de gevoelens
en wenschen der verschillende groepen,
waaruit de linkerzijde bestaa', in het
ontwerp bevrediging vinden.
Door mr. de Savoruiu Lehman's
orgaan, de Nederlander, is de eisch
gesteld het wetsvoorstel in te trekken
eu door een geheel nieuw te vervan
gen. Dit zou, zegt de Arnh. Cf., een
politieke zelfmoord voor de regeering
zijn eu daarom blijft haar niets over dan
haar ingenomen standpunt te handha
ven, maar daarbij rekening te houden
met de eigenaardige partijverhoudin
gen in ons land eu de grootste mild
heid te betrachten bij de toepassing
van het beginsel, maar ook beslist te
volharden in haar voornemen om den
voor de nationale ontwikkeling zoo
dringend noodzakelijken en reeds te
lang verzuimden wettelijken leerplicht
tot stand te brengen.
Vooral tegen twee onderdeelen
blijken de voorstanders van het oüt-
werp bezwaren te hebben lo. tegen
de bepaling dat aan alle scholen ten
minste tweemaal 'sjaars leerlingen
moeten wordeu toegelaten, en 2o.
tegen ds begrenzing van den duur
van den leerplicht. Deze bedenkingen
kan de regeering volgens het blad
met behoud van het stelsel der
wet, gemakkelijk oplossen.
Maar voorts meent de Arnh. Ct.
dat zeer stellig herzien moeten wor
den de bepalingen omtrent de controle
op de richtige naleving van den leer
plicht een regeling, die de grootste
moeilijkheid oplevert en de bepaling
van den duur van den leerplicht. Het
blad maakt, wat dit laatste betreft,
uit het voorloopig verslag op, dat de
grens van den 13jarigen leeftijd voor
sommigen te eng, voor anderen te
ruim is.
Hoe in dezen de uiteenloopende
gevoelens met elkaar te verzoenen,
wagen wij niet te beslissen zegt
de „Arnh. Ct." maar dit schijnt
ons vrijwel vast te staan, dat bij vele
voorstanders der wet wel steun te
vinden zou wezen voor eene verlaging
van den schoolplichtigen leeftijd tot
het volbrachte twaalfde levensjaar,
mits dan ook het volgen van daaraan
aausluiteDd herhalings- of voortgezet
onderwijs onmiddellijk bij dezelfde wet
verplicht gesteld worde."
Tentoonstelling van vrouwen
arbeid.
De Nationale tentoonstelling van
vrouwenarbeid te 's Hage verheugt
heeft zooveel geld 1" riep vrouw
F'ranzka, die haar oogen maar niet
van de bankbiljetten kon afwenden,
doch op mijn aandringen sloot zij de
lade en riep Mizka, om haar te ge
lasten naar den adjunct en den dokter
te loopen en beiden te verzoeken zoo
spoedig mogelijk bij den professor in
de „Gouden Druif" te komen.
Wij hadden niet lang te wachten
de dokter kwam het eerst, Mizka was
hem op straat tegen gekomen. Ik trok
hem in een hoek der kamer eu deelde
hem fluisterend mede, wat er in de
bovenste lade der kast lag. Hij werd
bijna gek van vreugde. „Wij hebben
hem! Wij hebben hem!" jubelde hij,
van pleizier springende. Eerst toeu hij
bemerkte dat vrouw Frauzka en haar
man hem verbaasd aankeken zij
dachten bepaald dat hij gek was ge
worden werd hij kalm en liet zich
verteileD, dat ik ook een boodschap
naar den adjunct gestuurd had.
•Gij hebt juist gehandeld," zeide
zich ook in de belangstelling van het
buitenland. O.a.heeft de uituoodigiDgs-
commissie logies bezorgd aan twee
verslaggeefsters van Engelsche bladen,
en in het eind van deze week wordt
het bezoek verwacht van mrs. May
Wright Sewalt, de vrouw, die met
haar welsprekendheid en haar stel
regel „verschil van opinie in eenig
opzicht belet geeu samenwerking in
zaken waarover men het eens ia",
den grooten Nationalen Vrouwenraad
der Vereenigde Staten heeft opgericht,
dien zij thans presideert. Men zal
trachten haar over te halen in de
congreszaal een lezing te houden over
de organisatie der vrouwen. Zondag,
werden 5000 dagkaarten uitgegeven
ook het aantal leden-bezoekers was
bijzonder groot.
Antidienstvervanging bond.
Na bijna drie en twintig jaar ge
streden te hebben om uit -onze wet
geving het remplaijauten stelsel te
doenverdwijnen,is thans deze Bond een
eervollen dood gestorven. Dit feit zal
op plechtige wijze herdacht worden
door hulde te brengen aan den man,
die den stoot tot de beweging gaf,
maar het roemrijk eiode van den strijd
niet mocht beleven, M. D. graaf vau
Limburg Stirum, met het leggen van
een palmtak op zijn graf. De gemeen
schappelijke maaltijd zal bij den uit
vaart ook niet ontbreken.
Eene Nederlandsehe zangvereeni-
ging bekroond.
Op den internationalen zaogwed-
oti'ijo, eergisteren ïe Gent gehouden,
is aan Rotte's Mannenkoor „met al
gemeene stemmen en toejuichingen"
de tweede prijs toegekend.
Atjeh.
Aan de „N. R. Ct." werd gisteren
uit Indië gemeld dat de troepenmacht
van Willems van de VII Moekims
teruggekeerd is over Djareutig Toeng-
koeb, Teupiugrajee, en weinig tegen
stand ondervond.
Naar men verneemt, kan spoedig
verwacht wordeu de nieuwe regeling
der belooningen en vergoedingen voor
de rijksontvangers. De percentsgewijze
belooning wordt daarbij door vast
tractement vervangen.
De fouriers der infanterie, der niet
bereden artillerie en der genie zullen
inplaats van met het geweer of
karabijn, met den revolver bewapend
worden.
Met ingang van 15 dezer zijn aan
gesteld 50 kommiezen 4de klasse bij
den actieven dieust van 's rijks be
lastingen en geplaatst op de grens
posten.
Van de 105 jongelingen, die zich
hadden aangemeld voor het adelborst
examen, zijn er 33 bij het geneeskun
dig onderzoek ongeschikt bevonden.
hij, hem moeten wij thans alles ver
tellen. Thans, nu zoo duidelijke be
wijzen voor de schuld des rechters
bestaan, kan en moet hij handelen.
Het is een eerlijk en moedig man. Ik
weet dat ik mij in hem niet vergis.
Hij zal de belofte vervullen, die hij
eens aan kleine Anna heeft gegeven
Daar komt hij reeds, ik hoor hem
komen
De adjunct trad binnen. Hij scheen
verbaasd in miju kamer nog den dok
ter, den waard en de waardin te vin
den. Vrouw Franzka ijlde hem tege
moet. Zij had zoolang gezwegen, thans
moest zij haar hart uitstorten. In de
Slavische taal, waarvan ik geen letter
verstond, wendde zij zich tot den ad
junct, die opmerkzaam naar baar
woorden luisterde. Ik wilde haar niet
in de rede vallen, want uit haar ge
baren begreep ik dat zij van den
vondst in de oude kast vertelde.
Terwijl vrouw Franzka vertelde,
betrok het gelaat van den ad-
