HET GEHEIM
Maandag
4L Juli.
RECHTER.
No. 70.
36e Jaargang.
1898.
fljjitóÖMt toehoort eea Bij?ü«el,
abonneert I OP
Gemeentebestuur
F UILLËT O
Binnenland.
VLISSINGSCHE COURANT
Prijs per drie maanden 1. Franco per post 1,15
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek-
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
F. VAN DE VELDE Ji., Kleine Markt, I. 187.
ADVERTENTIËNvan 1-4 regels 0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. - Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prijs slechts Weemaal berekend. Groote letters
en cliché's worden naar plaatsruimte berekend.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond.
Telephoonnummer ÏO
Abonnements-Advertentiën op zeer voordeelige voorwaarden.
van de
Vlissingsche Courant.
Met 1 Juli is een nieuw kwartaal
ingetreden.
In dit. kwartaal zal een lioogst be
langrijk feit plaats hebben in ons dierbaar
vaderland. Onze geliefde prinses Wil
liolmina zal tot Koningin worden
gekroond.
Het Geïllwlteerd Zondagsblad zal
fcd van platen, gravuren en teekeningen
I bevatten en een serie artikelen met
betrekking tot dit feest. Een nummer
zal in 't bijzonder daaraan worden ge
wijd en tot titel voeren: „Inhuldi
gingsnummer.* Het belooft zeer fraai
te worden.
Maatregelen worden getroffen dat
speciale opnamen worden gemaakt van
de belangrijkste gebeurtenissen, welke
daarmede verband houden.
Wie zich dus wil verzekeren in het
bezit te komen van dit uitnemend
geredigeerde en zeer fraaie Inhuldi-
gingsnummer en de vele platen,
welke ook daarna met betrekking tot
de Inhuldiging zuilen opgenomen worden,
abonneere zich met ingang van 1 Juli
as. op liet Geïllustreerd Zondags
blad van de Vlissingsche Courant,
tegen den prijs van 0.30 per 3
maanden.
De van heden af tot 1 Juli verschij
nende nummers worden aan nieuwe
intekenaars kosteloos verstrekt.
Binnenkort wordt aanvang gemaakt
met de opname van een zeer boeienden
geillustreerden roman met vele vervolgen.
SMEIISIIK.
Aangifte van nieuwe leerlingen voor
de openbare lagere scholen.
Burgemeester en Wethouders van
Vlissingen
brengen ter kennis van belangheb-
«ode ouders of voogden, die hunne
kinderen of pupillen met lo September
e. k. wenschen toegelaten te zien tot
een der openbare lagere scholen in deze
gemeente, dat van af Maandag den
11 Juli tot en met Zaterdag den 13
Augustus e. k. uitsluitend ter ge-
»eente-secretarie(Bureau Bevolking) iede-
ren werkdag van des voormiddags 10
tot 12 ure gelegenheid tot aangifte van
nieuwe leerlingen voor die scholen
gegeven wordt
en dat toegelaten kunnen worden alle
kinderen die in 1892 of vroeger ge-
koren werden, dus zij die in den loop
ran dit jaar zes jaren geworden zijn,
nog worden, of wel reeds ouder zijn.
Hissingen, den 30 Juni 1898.
De Burg en Weth. voornoemd,
VAN DOORN VAN KOUDEKERKE.
De Secretaris,
G. J. BISSCHOP.
VAN DEN
35.)
'k wist ten slotte niet meer wat
'!a de zaak te denken. De pijnlijke
w'jfel, die mij kwelde, werd nog ver
vorderd door een bezoek, dat ik
'"vonds van den rechter ontving.
- rechter was op den dag meerma
al doch altijd slechts enkele minuteD,
'1 mij geweest, om deelnemend naar
'je toestand te vragen, hij had dan
,0°lt over ons avontuur gesprokeu,
Iets over het ontstaan en de
gevolgen van den tegen-
woordigen oorlog.
2. (Slot)
Vóór wij van eene beschouwing van
hot ontstaan naar eene bespreking van
de waarschijnlijke gevolgen van den
oorlog overstappen, willen wij nog met
een enkel woord wijzen op zekere
bijzonder tegen de Amerikaansclie re
geering ingebrachte beschuldigingen.
Men geeft eenigszins toe, dat het
zeldzaam wanbeheer, dat Cuba's ont
wikkeling belemmerde en handel en
verkeer tegenhield, door de groote ver
houdingen die het aannam, niet moer de
zaak was van Spanje alleen maar
meent dat het dan toch niet de zaak
was van een enkele mogendheid
voor de algemeene belangen van den
wereldhandel en de beschaving en
ontwikkeling in het algemeen op te
komen.
Zou men er Amerika niet veeleer
dankbaar voor moeten zijn, dat het door
zijn optreden een herhaling voorkwam
van het ellendig zoogenaamd samen
werken der mogendheden in de zaak
van Kreta? De mogendheden kunnen te
samen eenvoudig niets. Met al hun macht
en al hun vertoon hebben do mogend
heden zich in het Oosten belachelijk
gemaakt en den Sultan in veel sterker
stelling eelaten dan hij te voren innam
Het zou Spanje misschien wel aan
genaam zijn geweest, wanneer het onder
bescherming der mogendheden den
Cubaanschen opstand had kunnen
dempen en in schijn de zaken op beteren
voet vestigen, om ten slotte op dezelfde
wijze als tot dusver voort te gaan,
maar de belangen van handel en ont
wikkeling zouden daarmee toch zeker
slecht zijn gediend geweest.
Men vei haalt, dat een groot deel van
de leden der Eerste en Tweede Kamer
te "Washington zijn omgekocht door
middel van wissels op de schatkist der
nog niet bestaande Cubaansche republiek,
welke wissels tien jaren na de vestiging
der republiek zouden vervallenHet
verhaal klinkt wel zeer Amerikaansch,
al zijn de Amerikanen niet gewoon op
die manier zaken te doen, maar zij, die
er zich op toeleggen Amerika's bedoe
lingen in verdenking te brengen, zullen
door zulke verhalen dat doel wel niet
bevorderen.
Ofschoon het Spaansche ministerie
voor en na verklaart, dat van vredes
onderhandelingen voor het tegenwoordige
geen sprake is, eene verklaring aan
welker juistheid wij trouwens niet
twijfelen, doen toch in de bladen
doch dien avond kwam hij langer.
Hij vroeg mij verlof mij gezelschap
te mogen houden en zijn wijn in
plaats van in de gelagkamer in mijn
kamer te mogen drinken.
Hij richtte zich thans bij mij op
zijn gemak in Mizka en vrouw
Franzka beduidde hij, dat hij voor
dien avond het recht mij te verplegen
en mij dekoude compressen op te leggen
voor zich nam. Ik wilde dit niet heb-
beD, doch hij stoorde zich daar Diet
aan, nam de verpleging op zich en
vervulde die taak nauwgezet. Het was
inderdaad roerend te zien hoe zorg
vuldig bij zorgde mij bij het leggen
van elk compres pijn te sparen, hoe hij
op elk mijner bewegingen lette, al
mijn wenschen voorkwam.
ik moest hem wel dankbaar zijn
voor zijne bemoeiingen, maar toch
voelde ik mij Diet op mijn gemak in
zijn gezelschap, want thans, nu wij
niet meer door Mizka en vrouw
Franzka gestoord werden, nam hij de
berichten daaromtrent met zekere hard
nekkigheid de ronde.
't Is dan ook begrijpelijk, dat men
zich in Amerika wel eens beden kt
omtrent de mogelijke gewlgon, die de
oorlog kan hebben want hot is duidelijk
genoeg, dat de zaken een'gzins anders
geloopen zijn, dan men zich in den aan -
vang voorstelde.
Bijzonderheden daargelaten, kan ieder
onpartijdige zicli verheugen in de alge
meene gevolgen, die uit den nu gevoerden
krijg noodwendig moeten voortvloeien.
Cuba wordt niet ten onrechte de parel
der Antillen genoemd, en heL eilandenrijk
der Philippijnen kan op een dergelijken
naam aanspraak maken. Wanneer op
die beide groote deelen dor Spaansche
monarchie orde en rust terugkeeren, de
geregelde arbeid wordt hervat, alles in
cultuur wordt gebiacht wat daarvoor
vatbaar is, de noodige kapitalen in de
nijverheidsondernemingen worden gesto
ken, de bevolking niet meer wordt
uitgezogen en overbelast, degelijke
handelsbetrekkingen worden aangeknoopt;
wanneer, bovenal, een krachtig maar
rechtvaardig burgerlijk bestuur met flinke
hand de teugels houdt en vooral de
verstandelijke ontwikkeling van het dom
me en bijgeloovige volk naar eisch
bevordert, dan zal de geheele wereld
zich met blijdschap den tijd herinneren,
dat de forsche en door velen niet ge
rechtvaardigd geachte greep, der Ameri
kanen aan de bestaande onhoudbare
toestanden een einde maakte.
Dat de Cubanen en Philippijnen de
lang gehoopte onafhankelijkheid zullen
verwerven, wordt thans door niemand
meer twijfelachtig geacht, en het feit,
dat ze zich die onafhankelijkheid onder
de vleugels van Amerika verwierven,
doet van zelf een soort van band ontstaan,
die verhinderen zal dat Amerika de
jonge republieken aan hun lot zal over
laten. Het groote doel zou daardoor toch
weer grootendeels worden verijdeld.
Het is nauwelijks twijfelachtig, dat
Amerika voor zich zeiven, behalve
geldelijke schadeloosstelling, eene scha
deloosstelling in grondgebied van Spanje
zal eischen en bekomen. Hoogstwaar
schijnlijk zal dat het kleine eiland
Portorico wel wezen, uit een handels
oogpunt zeer belangrijk, maar ook uit
een staatkundig oogpuntwant dat bezit
geeft Amerika een militair evenwicht in
de Antillen. Daardoor wordt Cuba tevens
beveiligd. Een kleine eilandengroep
tusschen de Sandwichs (met Amerika
te vereenigen) en San Francisco, namelijk
de Ladronen, zal wellicht denzelfden
weg volgen maar onze overtuiging
staat vast, dat Amerika zich geene
gelegenheid te haat over ons avontuur
en Franz Schorn te sprekeD.
Hij deelde mij allereerst mede een
telegram te hebben ontvangen, dat de
rechter van instructie en de officier
van justitie uit Laibach deD volgenden
morgen naar Luttach zouden komen
om persoonlijk een nader onderzoek
in te stellen zeker zouden zij uit
mijn eigen mond nog eens het ver
haal mijner ontmoeting met Franz
Schorn op den dag van den moord
willen vernemen. Hij knoopte aan deze
mededeeling den eisch, dat ik de beide
heeren mijne verdenking zou mede-
deeleD, dat Franz Schorn de oorzaak
van mijn val was geweest.
Toen ik weigerde dit te doen, zeg
gende dat ik niet een dergelijke ver
denking koesterde, dat ik overtuigd
was dat slechts door een toeval het
touw was gebroken, toonde hij zich
zeer verbaasd over een dergelijke arge
loosheid.
„Ik begrijp u niet, professor," zeide
rechten zal aanmatigen noch op Cuba,
noch op de Philippijnen.
Geen van beiden zal terstond op eigen
beenen kunnen gaan staan, zonder een
toonbeeld van verwarring en anarchie
op to leveren,waardoor het geneesmiddel
zou blijken erger dan de kwaal tc zijn,
en dit geldt vooral voor de Philippijnen,
waar niets op de gebeurtenis is voorbe
reid.
Amerika is aan zijn eigen doel en
aan het welzijn van beide landen, ook
aan den wereldvrede, verplicht een zeker
protectoraat op zich te nemen of zekere
opdracht te aanvaarden, die door het
republikeinsch bestuur ongetwijfeld zal
worden gedaan. Vooral wat de Philippij
nen betreft, /.al Amerika daarbij zeker
niet zonder overleg met de naast
betrokken mogendheden handelen, en
men mag hierbij niet over het hoofd
zien dat de vermoedelijk aan Spanje op
te leggen zware oorlogsschatting, waar
van de betaling dat uitgeputte rijk zeer
moeielijk zal vallen, een ongezochte
gelegenheid aanbiedt tot tijdelijke be
zetting dezer eilandengroep. Is zij var.
niet al te tijdelijken aard, en het zal
vermoedelijk anders wezen, dan zal de
organisatie van het bestuur, met Ame-
rikaansche hulp, betrekkelijk gemakkelijk
zijn en zullen vanzelf duurzame betrekkin
gen met de groote Unie geboren worden.
Hoe men de zaak ook beschouwt,
elke toestand zal beter zijn dan die
dor lnntat» tijden, en een krach tiff
doorzetten van den oorlog door Amerika,
kan, uit dit oogpunt bezien, zelfs als
een zedelijke plicht worden beschouwd.
Samenwerking.
Het verschijnsel dat al de katholieke
candidaten bij de herstemmingen voor
de Prov. Staten de nederlaag leden,
wordt ook door de anti-liberale
„Nederlander" besprokeo. Het blad
begrijpt dat bij de katholieken over
dit feit groote ontstemming moet
heerechen.
De ooizaak vindt het in de eerste
plaats in den weerzin, dien vele
Protestantsche kiezers steeds hebben
om een RoomsGhe te stemmen, al
wordt dit naar het iDzien van be
voegde mannen door het algemeen
belang geëischt. Maar misschien ligt
de oorzaak ditmaal ook ten deele in
het aanmatigend optreden van de
„Maasbode".
„Een artikel als dat blad gaf en dat ook
door de „Stand." „beleedigend" wordt
genoemd,kan,zegt de„Nederlacder»,niet
anders dan ontstemmen en verbitteren.
De liberale pers heeft wel gezorgd,dat
het artikel niet tot de kolommen van de
„Maasbode" beperkt bleef. En het valt
dan ook weinig te verwonderen, dat
hij, „van verdenking kan thans bijna
geen sprake meer zijD, wij staan bij
kans voor zekerheid i Juist door te
groote voorzichtigheid heeft Schorn
zich verraden Het is eene oude cri-
minalistieche ervaring dat de misdadi
gers meestal de middelen tot hunne
ontdekking zeiven bieden, door al te
slim te willen zijn. Ook Franz Schorn
is tot dit euvel vervallen. Om aan het
touw de plaats van insnijding te be
dekken, heeft hij de beide einden er
er af gesneden en ergens in het hol
weggeworpen. Misschien zijn ze nog
te vinden, maar al is zulks het geval,
dan bewijst dit feit reeds tegen hem.
Welk ander doel dan het spoor van
de insnijding in het touw te verhei
melijken, kan hij bij afsnijden en
wegwerpen van de einden gehad heb
ben
„Hij heeft ze niet weggeworpen. In
mijn bijzijn heeft hij ze afgesneden
en ze mij gegeven, hier zijn zij,»
zeide ik uit mijn borstzak de beide
het aan de anti-liberale zaak schade
heeft gedaan. Kiezers, die gekom-
mandeerd worden waar ze in de
verste verte geen kornmaudo hebben
af te wachten, worden „recalcitrant."
Van liberale zijde begiet men ook
in te zieu dat gebrek aau orgauisatie
en aaneensluiting bij de verkiezingen
eeo bron van groote rampen was, en
zelfs door die bladen die medegewerkt
hebben om de kracht der liberale
partij te verzwakken door verdeeld
heid te zaaien,wordt te kennen gegeven
dat na zoo lange jaren in tweedracht
geleefd te hebben, de tijd voor de
liberale partij gekomen is om eindelijk
eens de handen in een te slaan en te
trachten verdere verliezen te voorkei -
tneD. En dat dit beroep op eensge
zindheid hard uoodig is, de „N. Arnh.
Ct." toont het aan door te «ijzen op
een veelzeggend artikel in de „Stand."
van 17 Januari jl. en zegt dan
«Wij mogen dus na September een al-
gemeenen aanval tegemoet zien der bond-
genooten op het Kabinet, «dat zwak
staat». Op den steun der Katholieke
staatspartij kan daarbij onvoorwaardelijk
worden gerekend, ware het alleen ter
voorkoming van de invoering van leer
plicht. Zoolang de vrijzinnigen van allerlei
schakeering het Kabinet blijven steunen,
is er geen gevaar te duchten, maar de
afval van enkelen is om de kana te keeren.
Men zij duo op alles voorbereid. De vrij
zinnigen moeten ieeren begrijpen, dat
samenwerking en aansluiting plicht is en
versnippering van krachten noodwendig
moet leiden tot een nederlaag. Die samen
werking ware te verkrijgen door oprichting
van provinciale kiezersbonden, naar het
voorbeeld van den Friesohen Liberalen
Bond, welke, bovenal in 1894, zulk een
kracht, heeft kunnen ontwikkelen.
«Men ep'egeie asieu lueu aau tiet vuui-
beeld van Duitechland, waar de versplin
tering der vrijzinnige parij ten slotte ge
leid heeft tot versterking van het katho
lieke centrum en der aociaal-demratiacha
partij».
Afdoend.
Hei zal zeker wel menigeen ver
bazen dat aan de „Nederlander" in
vollen ernst de vraag gedaan is of
iemand die een christelijk ambt be
kleedt, b v. dat van onderwijzer, mag
meedoen aan de feesten der inhuldi
ging, o m. aau de optochten.
Het blad heeft aan deze bezwaarden
van harte het volgeude niets aau
duidelijkheid te wenschen overlatende
antwoord gegeven
Wij ergeren ons er terecht over zegt
het dat tal van openbare ouderwijzere
niet deelen in dit nationale feest, en wij
verheugen er ons over dat geheel de Chris
telijke onderwijzerswereld beseft wat een
voorrecht het is, dat wij nog altijd een
Oranje als onze koningin mogen huldigen
een voorrecht waarvoor wij God danken.
Zouden wij dan niet mogen feest
vieren
Of mogen wij niet loopen iu een op
tocht
Behooren optochten dan niet tot feest
viering, of steekt in een optocht op zich
zelf iets onchristelijks, iets verkeerds
In den optocht loopen ook niet-christenen
mee. Maar toch niet als zoodanig
Willen wij ons nergens vertoonen waar
einden touw te voorschijn halende.
Ik had niet slim gehandeld en ge
sproken, dat voelde ik dadelijk, toen
ik de uitwerking zag, die mijn woor
den en het toonen van die beide einden
touw op den rechter maakten. De
rechter sprong als door een electri-
schen schok getroffen van zijn stoel
op en greep de einden touw.
„Hij heeft ze u gegeven riep hij,
„met welk doel? Ha, nu begrijp ik
alles I In zijn te groote slimheid heeft
hij er u zelf op gewezen, dat het
touw aangesneden was. Hij wist het
zeker genoeg en vreesde dat het later
ontdekt zou worden.
„Dus was het zaak de verdenking
op iemand anders te werpen, en voor
dien andere heeft hij mij gekozen 1
Zeg mij eerlijk, professor ik heb
reebt dit te eischen zeg mij, heeft
hij geen moeite gedaan bij u de vei-
denking op te wekken dat ik het touw
heb doorgesneden
Ik had erg dom gedaan en mij
