VLISSIMSCflE (OIKUT.
U h Bil
I Mui
SCHELDE,"
suns.
DOKTE PALING
No. 84.
in
IMaatscliappü „Hollaii,
ELEZEN
Juffrouw
ster-Schelde
Maandag 22 Juli 1895.
33sle Jaargang.
B i ii n e n 1 a n tl.
|e de kermis.
s 12 tot 2 uur gro0
it medewerking van he
Vrij Entree
ENDE BESTFtoT
af beden tot Zater
ilijks v e r s c b geroot
'laats Beursbrng.
W1LLEMSE.
mms®.
alle examens. Tijdja
ngen voor den nieuw
otember wordt dringe
ieuwe Vlissingscbe we
■avond. Entrée vi
e te Dordrecht
it anno 185 9.
1 Lotsij en P. J. de Kam
verzekert Roerende en Om
I Brand, ook tegen schade
öffinq zonder brandtot i
sing en eix omstreken
J. POEOSRMA!
j Aagje Dekenstraat, Nil
7JV en afleveringen
STBEERD ZO
L in ruimen Toon^j^
het Kilogram.
L VAN DE VELDE
Kleine Markt.
spoedig geplaat
leden te doen, ook bt
lett. M. P., Boekhan
rg-
ug. of later eeue fatso
)DE, liefst boven de
Wascb b. b. Adres
r n 4 in i e t.
gen en Middelburg v
9.30.
Zeilmarkt:
a6.15. 8,10. ,n.lG.
2.45. *.l>. 6.56, 14
•gNaar Zei/markt Vli
werkdagen.) 6 80, 8 15,
4 20. 6 i .50, 9.20. 10,20.
12,35, 2,05, 3,35,5,05.?.-.
lie il»veudlc«i8t.
iu, 6-, 6.20, 7.-. 14°.
10.20, 10 40. II.—
140. 2. 2.20, 2.10. 8.-
30, 5.50, 6.40, 7.2 l' 144,
TIB. 6.10, 6.40. 7.20, 8.-,
ll.iO. 10.30. 10.50 11.10.
30 1.50, 2.10. 2.30. 2.50,
30. 5,20. 5.40. 6.-
en
1395.
|td
11 45 nm 3 80 t
ra 12 15 na 4
tkenskerkc vra 8 40
lenzen .9 10
en naar Hoofdplaat Dm. 1."
aat Breskena
a Vlissingen
i 6 50
H 40
Vrijdag
m 7 11 v»> 45
7 30 urn 12 05
7 4ii vm 10 iO b;
8 - 10 30
•li, nreshei»s-Ter
eldljf voor vlei* ®'l
Bil REA
Kleine Markt I W". 187 (Telephoonnuininer 10)
w
Prijs per drie maanden 1.Franco per post 1.15.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij
alle Boekhaudelareu en Postdirecteuren.
UITGEVER:
F- VAN DE VELDE Jr. te Vlissingen.
PRIJS DER AÜVERTENTIËN Van 1 tot 4 regels
ƒ0.40. Elke regel meer 10 cent. Clichés en groote
letters worden naar plaatsruimte berekend.
Benig Agent voor Frankrijk de firma G. L. DATJBE
Co.. te Parijs.
Vcrsehljul Dinsdag-, Wonder dug- en Zaterdagavond.
Abonnementen voor België, Duitscbland,
land en Frankrijk f 1.65 per drie maanden.
HEI V!ï\A(iT5,IJAH\
:j het kiesreebtontwerp Van Houten
III (Slot.)
(au men, zouden wij willen vragen, na
beweging ten gunste van het stemrecht
,jj de jongste ontbinding der Tweede Kamer,
wel gewagen van een algemeen streven
bet volk om het begeerde goed te
;erkrijgen
\?at gebeurd is na de grondwetsher-
„ining in 1887, toen het voorloopig kies
reglement der grondwet den eersten stoot
raf aan de uitbreiding van het kiezersper-
dat is ook gebeurd in 1891. Na de
opwinding is de belangstelling
onmid dellij k verflauwd: het was
jus niet de ware belangstelling. Bedroe-
tend is telkens de opkomst der kiezers voor
Staatslichamen, hoogere en lagere. Van
eenparig en ernstig streven om thans
nieuwe uitbreiding, naar het stelsel van
HonteD, door te zetten, is niets te outdek-
Sen. da, 't heeft er tusschenbeide iets van,
if men de volksmassa het stemrecht wi!
raan opdringen. Waarlijk, dit stemt
it ernstig nadenken.
kat ons aannemen dat het voorstel der
egeering tot wet wordt verheven en daar-
loor het aantal stemhebbende burgers tot
iDgeveer acht maal honderdduizend wordt
ilgebreid.' Men behoeft er niet aan te
ïijfeleD, of ai de nieuwe kiezers voor
eerste maal van hun recht een
ig gebruik zullen maken. De zooge-
samde democratische stroomingen zullen
ck dapper doen gelden en overal zal,
men het onder de republiek noemde:
et worden verzet. De samen
ging der Tweede Kamer zal eene regee-
ing aan het bewind brengen van de zoo-
iet eoaamde radicale richting, geneigd om in
meeste punten toe te geveu aan de
bcheu der volksleiders maar zij zal noch
ït ernstige en denkende deel van het volk
id den eenen, noch de uiterste partijen
sa den anderen kant bevredigen, en wij
een tijdperk van vier jaren of korter
van eindeloos gehaspel en onge
lode onvruchtbaarheid, om daarna, in een
ellicht veel langduriger tijdperk, de treu-
ge Dawerking vau dien opgeschroefden
«stand te onderviuden. Waarlijk, men
shoeft geen profeet te zijn, om te bere
uen dat, behoudens onvoorziene omstan-
[heden, de loop der zaken hoogstwaar-
lijnlijk zoo en niet anders wezen zal,
i e n
Doch, wat de geschiedenis was van het
meer hij deze verklaring voor de
're begon te houden, hoe meer hij ver
ïfktwerd in zijn voornemen, om zijn on-
ten einde toe voort te zetten. De
dreef hem voort en deze macht is
'Tmogend. Zelfs de verstandige overwe-
Boi dat hem nu alle geldelijke verdien-
zouden ontbreken, hield hem niet te-
Hij bezat een klein vaderlijk erfdeel
duizend pond sterling. Na lang dralen
d hij besloten, deze som aan te spreken,
fijne zuster als voorgewende krankzin-
e bij dr. Brown te brengen, teneinde
1 beschermelinge tot hulp in gevaar te
ontwerp- Tak van Poortvliet, zal vermoede
lijk ook wel de geschiedenis van het Ont
werp- van Houten wezen. De hoogst on
gunstige ontvangst, die te beurt is gevallen
aan het ontwerp tot regeling der perso-
neele belasting, is eene eerste waarschuwing
aan het adres van het ministerie.
In die overtuiging worden wij versterkt,
wanneer wij in bijzonderheden de samen
stelling der Tweede Kamer nagaan,
daargelaten nu nog de vraag of, ingeval
van aanneming door deze, de Eerste
Kamer zich zou laten bewegen om het ja"
uit te spreken.
Vooreerst vinden wij in de Tweede Kamer
die afgevaardigden, voor wie het ontwerp
geheel en al onaannemelijk is, omdat het niet
alleen geen algemeen stemrecht geeft, maar
zelfs niet in theorie als een beperkt alge
meen stemrecht kan worden beschouwd.
Daaronder rangschikken we ook hen, die
eerst grondwetsherziening verlangen en
daarin het vrouwen- en het algemeen stem
recht willen opnemen. Het zijn die onver-
zoenlijken, die men in elke volksvertegen
woordiging vindt. Ze zijn klein in aantal,
maar ze tellen mee.
In de tweede plaats mag men niet over
het hoofd zien, dat de Kamerverkiezingen
na de ontbinding aantoonden, dat men in
het land niet zóó hoog met het uitgebreide
stemrecht wegliep, als de minister Tak
meende, (namelijk wat betreft de tegen
woordige kiezers), en dat dientengevolge
de liberale partij eensklaps weer de over-
heerschende werd. Die liberale partij is
echter, juist tengevolge dier gebeurtenis,
voor een groot deel samengesteld uit man
nen, die, zonder in eenig opzicht vijandig
te zijn aan de uitbreiding der volksrechten,
er de voorkeur aan zouden geven, om met
bedaarden, langzamen tred voort te schrij
den op de baan der ontwikkeling en schok
kende overgangen te vermijden. Men noemt
ze tegenwoordig oud- of conservatief libe
ralen.
De overigen onderscheidt men in ge
avanceerd liberalen en radicalen. Van de
zoogenaamde geavanceerden in de liberale
partij, moet het ontwerp het voor een groot
deel hebben, want den radicalen gaat het
ontwerp waarschijnlijk niet ver genoeg, en
elke poging 'om het in hun geest te ver
beteren, zal het getal tegenstanders aan de
andere zijde vermeerderen.
't Is waar, dat onze antirevolutionaire
landgenooten het uitgebreide kiesrecht wil
len maar men vergete niet dat hun partij
verdeeld is, dat eenige hunner en in de
Tweede Kamer is het hoopje niet groot
zijn en zelf steeds gelegenheid te hebben,
om zich van den stand van zaken in het
gesticht te kunnen overtuigendoch nu
werd zijn besluit vaster dan ooit.
Het was niet pleizierig voor hem, dat hij
zijn plannen voor zijn mama verborgen
moest houdenhij kon haar de waarheid
niet zeggen en dat stuitte hem vreeselijk
tegen de borst Doch er was geen ander
middel om zijn doel te kunnen bereikeD
reeds eenmaal had mama zijn plannen be
dorven zij zon het zonder gemoedsbezwaar
den volgenden keer weer doen. Hij moest
dus haar bedriegenhet viel hem zwaar,
doch hij kon niet anders. Hij kwam op
een zeer ongewonen tijd thuis sedert zijn
heengaan naar het kantoor waren slechts
weinige uren verloopen. Hij ontmoette het
eerst zijn mama.
«Jij hier, Walther vroeg zij verbaasd.
„Je bent nauwelijks weg en nu weer terug
Dat is zeker weer een ondoordachte streek
van je. De vrijheid, die je gedurende je ver
lof genoten hebt isje zeker zoo goed bevallen,
dat je niet besluiten kon, je gewone bezig-
tneer alles behalve de volkspartij steu
nen, en dat de overigen uit den aard der
zaak bezwaar moeten hebben tegen het
vastkoppelen van het kiesrecht aan het be
lastingstelsel want dit is alles behalve
een democratisch beginsel.
En dan blijft nog over de katholieke
partij, die, al begroeten hare organen het
ontwerp eenigszius welwillend, waarlijk
geen reden heeft om te verlangen naar
groote staatkundige veranderingen. De vrije
positie der katholieken kan bij die veran -
dering nooit winnen. Het overwicht eener
volkspartij kan aan de katholieke kerkin-
stellingen niet anders dan schaden. Of de
regeeiing dus van deze in de kamer niet
onbeduidende partij veel te verwachten
heeft, is hoogst twijfelachtig.
Alles bijeen genomen, zullen ook wij wèl
doen, onze verwachting niet te hoog te
spauneD. Het kiesreebtontwerp- Van Houten
staat nog lang niet in het staatsblad, en,
zóu als het er thans uitziet, zal het er
zeker ook niet inkomen.
De verkiezingen voor den gemeenteraad
liggen weder achter den rug, en de kiezers,
voor een poos uit hun rustige rust opge
dekt, kunnen uitrusten van de vermoeienis
sen en inspanning (P) aan het kiesrecht
verbonden
Deze verkiezingen hebben weder helder
aan 't licht gebracht hoe weinig het besef
vau plicht bij den Ned. stemgerechtigde
nog doorgedrongen is. De desertie aan de
stembussen was, op enkele loffelijke uit
zonderingen na, allertreurigst. In wat
genoemd wordt de centra der beschaving,
de voornaamste steden onzes lands, bleven
meer dan de helft der kiezers weg. In deze
gemeente scheelde het ook zeer weinig.
Het schijnt wel dat het kiezersbloed door
andere snaren, dan die voor den gemeente
raad trillen, in beweging moet worden
gebracht om warm te worden voor belan
gen, die, al mogen zij meer van prozaïscben
aard zijn, toch door hunne belangrijkheid
de volle aaudacht verdienen.
De slechte opkomst der kiezers is
met recht een treurig verschijnsel, dat niet
veel goeds voorspelt voor de gezonde ont
wikkeling van ons staatkundig leven, en
onloochenbaar is het feit, dat de tijden van
liefde en opgewekten ijver bij de worsteling
aan de stembus voorbij zijn en de belang
stelling in het staatkundig leven meer en
heden weer op te vatten. Wat moet ik
toch van je beleven, omdat je nooit te rech
ter tijd je verstand gebruikt. Je bent precies
ie vaderWat heb ik dien ook dikwijls
moeten zeggen Lund, denk aan je werk
en schei uit met dat omzwerven door bosch
en veld. Heeft hij ooit naar den verstan-
digen raad van zijn vrouw geluisterd Neen,
nooit. En nu begint hetzelfde met jou."
»Ge verspilt uw woorden zonder reden,
mama. Ik kom zoo rechtstreeks van het
kantoor, ik heb volstrekt niet in parken of
straten gewandeld. Ik kom thuis, omdat ik
een moeielijke opdracht moet gaan uitvoe
ren én de noodige toebereidselen moet maken
om morgen vroeg op reis te kunnen gaan."
„Dat is zonderling. Je bent pas thuis en
nu wordt je weer op reis gezonden. Het
komt me voor, dat dit de eerste maal is,
dat je zulk een opdracht krijgt. In ieder
geval wensch ik te weten, wat je daarbui
ten op het land hebt te verrichten. Ik heb
recht om het te weten, opdat ik je met
miju moederlijken raad kan bijstaan, waar
je eigen overleg te kort schiet".
meer bij de menigte aan het tanen is
geraakt.
Zal dit alles beter worden als een nieuwe
kieswet zoovele honderdduizenden kiezers
meer schept? Zal het nieuwe bloed ook
aan het oude zijn warmte mededeelen en
zoo velen weder bezielen, die reeds ingeslapen
waren Wij kunnen het slechts hopen.
Gisteren werd in de Eerste Kamer be
handeld het wetsvoorstel van den heer
Lobman tot verlenging van den termijn,
binnen welken de gesubsidieerde bijzondere
scholen zich van voldoend onderwijzend
personeel moeten voorzien.
De heer Alberda noemde het voorstel
gansch niet onschuldig. Het laat toe onder
wijs zonder een voldoend getal onderwijzers,
zoodat het Rijk onvoldoend onderwijs zou
subsidieeren. Hij voorzag vaQ het voorstel
schadelijke gevolgen voor het onderwijs der
mindergegoeden, eene meerdere ontvolking
der openbare school, en vreesde dat aan het
bijzonder onderwijs den prikkel zou worden
ontnomen om zich goed in te richten. Ook
kwam hij er tegen op dat de toepassing
van den maatregel aan ministrieele wille
keur zou overgelaten worden.
De heer Wertheim deelde niet in die
bezwaren. Hij zou echter zijn stem weige
ren, indien het voorstel betoogde reactie
tegen den vrede op schoolwetgebied, in
1889 met medewerking der verschillende
partijen tot stand gebracht.
De heer Lobman verdedigde zijn voorstel.
De prikkel om het personeel wordt z i.
niet verminderd. In de voorlichting, door
de autoriteiten gegeven, ligt een waarborg
tegen ministrieele willekeur. Hij vraagt
geen nieuwe concessies op schoolwetgebied,
doch alleen eene wetstoepassing naar aard
en beginsel. Oppositie tegen de schoolwet
is niet de bedoeling van zijn voorstel. Hij
wil de beginselen der wet van 1889 en de
pacificatie handhaven en de vrije school
zooveel mogelijk handhaven. De heer
Wertheim zeide akte van deze verklaring
te nemen en nu voor het ontwerp te zullen
stemmen. Het wetsvoorstel werd daarop
met 25 tegen 18 stemmen aangenomen.
Even7.eer werd aangenomen de wijziging
der arbeidswet, het ontwerp betreffende den
aanleg van den spoorweg Tarik-Kalimas
en tot invoering van rechtstreeksch bestuur
op Lombok.
Door den heer Zeegers Veeckens werd
onlangs op eene meeting in Maison Stroa
ken te Amsterdam beweerd, dat op eender
openbare scholen te Amsterdam in één
Het-is een geheim, mama! Zult gebet
weten te bewaren
»Ik begrijp niet, hoe je zoo iets durft
vragen. Ik heb toch meer dan honderd keer
mijn kinderen het bewijs geleverd, dat ik
geheimen zeer goed kan bewaren. Daar
heb je bijvoorbeeld dat geval met den
oudsten zoon van den bakker te Ports-
graem, weet je daar misschien nog iets van,
Walther
„Zeker, heel goed, kort geleden hebt ge
mij die geschiedenis nog eens verteld. Laten
wij dus bij ons onderwerp blijven. Ons
kantoor staat sedert jaren in relatie met eene
groote firma te Warwick. In den laatsten
tijd schijnt het crediet van die firma ge
schokt te zijn, men verwacht een faillisse
ment. Nu moeten wij redden, wat nog ge
red kan worden, voor de bom barst. Men
heeft mij met de regeling van deze zaak
belast, ik moet daarom zorgen, dat ik zoo
spoedig mogelijk te Warwick ben".
(Wordt vervolgd.)
