VLISSIXGSCHE COIRAXT.
No. 132.
Vrijdag 9 November 1894.
32s'e Jaargang.
Binnenland.
BUREAU-.
Kleine Markt I N°. 187.
Prijs per drie maanden 1.—. Franco per post 1.15.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij
alle Boekhandelaren en Postdirecteuren.
UITGEVER:
F. VAN DE VELDE Jr. te Vlissingen.
PRIJS DER ADVERTENTIËN; Van 1 tot 4 regels
ƒ0.40. Elke regel meer 10 cent. Clichés eu groote
letters worden naar plaatsruimte berekend.
Benig Agent voor Frankryk de firma G. L. DAUBE
Co., te Farys.
Ver«cliijn( üluadflff-, lOontterdag- enZnterdagavond.
Abonnementen voor België, Duitscbland, Enge
land en Frankrijk f 1.66 per drie maanden.
Het ideaal der Volkschool!
Hoe de volkschool moet ingericht zijn,wil
zij aan de eischen der sociaal democraten
voldoen, heeft de heer M. Bogaerts,
een onderwijzer uit Gent, op eene ver
gadering van sociaal-democratische onder
wijzers te Amsterdam Zondag uiteenge
zet. Ue heer Bogaerts ziet in het onder
wijs slechts het middel om het volk
hooger op te heffeD, het belang van den
geldbuidel moet hierbij bijzaak zijn. Hij
heeft verschillende landen bezocht, maar
hem is daarbij gebleken dat de volkschool
aan dit doel niet beantwoordt. Het was
geen onderwijs, dat op de volkschool
gegeven wordt, omdat men het kind niet
leerde denken. Bij het onderwijs in
aardrijkskunde o.a. ieerde men het kind
eene reeks aardrijkskundige namen, maar
het streven der volkeren naar vooruitgang
daarvan hoorde het kind niet. De ge
schiedenis werd onderwezen als een voort-
aurenden strijd der volkeren, maar van
den strijd om het bestaan werd geen
woord gerept. Daarom wilde spreker eene
groote vervorming van de thans gebruikte
schoolboeken en voor alles van het kind
zelf.
Spreker erkende dat in Amsterdam de
scholen beter zijn dan in België of Frank
rijk, maar aan zijn ideaal beantwoord
den zij in 't geheel niet. Millioenen wer
den er nog weggeworpen voor bet dooden
van een mensch, maar voor de opvoeding
van het kind werd op de kleinste bijdrage
afgedongen. Het aautalonderwijzersis veel
te klein: een onderwijzer moest voor een
klasse van slechts vijftien leerlingen staan.
Bovendien moest de onderwijzer meer
geacht worden, omdat zijne betrekking
de meest verhevene is, welke men zich
kan denken. De onderwijzer moest wor
den de hoogste dienaar van het vaderland.
Op eene hfto door een der aanwezigen
gedane opmerking dat het van den onder
wijzer zeer onvoorzichtig zou zijn om
tegenover de dogma's, die het kind nu
leert, anderen te stellen, antwoordde de
heer Bogaerts, dat men vóór alles het
kind moest leeren denkeD, dan kon het
later zijn eigen dogma's vormen.
In dezelfde vergadering werd medege
deeld dat eerstdaags een protest meeting
zal gehouden worden over de beschuldi
ging, bij de laatste gemeenteraadszitting
te Amsterdam (incident—den Hertog)
het openbaar onderwijs naar het hoofd
geworpen.
Lombok.
Het Nieuws van den Dag gaf Dins
dag het volgende bulletin
De gemeenschap met Ampenan is door
het slechte weder verbroken. Kr vallen
hevige regens. Er is staatkundige aan
raking ontstaan tusschen den ouden radja
en generaal Vetter
Set (AmstDagblad komt dit telegram
zorgwekkend voor. Wat wordt bedoeld
met de verbreking van de gemeenschap
met Ampenan door het slechte weder is
niet volkomen duidelijk. Het kan zijn,
zegt het blad, dat verbroken is de ge
meenschap tusschen Ampenan (de lan
dingsplaats) en de troepeu in en om
Mataram. Voor deze opvatting zou pleiten
de toevoeging dat er hevige regens val
len, waardoor misschien de Djandok en
andere rivieren buiten hare oevers zijn
getreden en een bandjir de bruggen weer
kan hebben weggespoeld. Mogelijk is
echter ook dat de vermelding van de
regen geheel op zich zelf staat en dat
uit het regeeringstelegram moet worden
gelezen dat de gemeenschap tusschen
Ampenan over zee met de andere eilan
den en dus ook met Batavia is verbroken..
Deze laatste opvatting zou wel het ergste
zijn, daar onze troepen dan voorloopig
geïsoleerd zouden zijn en bedreigd wor
den met gebrek aan levensbehoeften en
wat er verder noodig is voor een leger
van circa 5500 man en de noodige
Nog ernstiger, althans wat de toekomst
betreftkomt het blad de tweede zin
snede van het telegram voor, waarin
sprake is van het aauknoopen van onder
handelingen tusschen generaal Vetter en
den vijand. Met het oog op de enorme
sterkte der expeditie, had men verwacht
dat alleen de wapenen zouden spreken,
en zal men dus met verbazing vernemen
dat ten slotte toch weer het woord zou
zijn gegeven aan de politiek.
Het Dagblad zal zich niet wagen aan
een oordeel over deze verandering van
taktiek, maar zij noemt dit deel vau het
telegram zorgwekkend, omdat uit de ver
nieuwing der onderhandelingen blijkt
dat wij, hoe sterk ook, toch nog te zwak
zijn om de Balhieezerr met geweld van
wapenen ten onder te brengen. Is dit
een feit dat bij militaireen civiele auto
riteit vaststaat, dan voorzeker kiezen wij
door de politieke beëindiging van de zaak
nog de wijsste partij, want het kan nooit
goed zijn iets boven zijn krachten te
ondernemen.
Voor het blad, dat altijd tegen een
expeditie naar Lombok geijverd heeft,
blijkt het dan ook eerst recht hoe roeke
loos deze oorlog begonnen is en welk
enorme schade ons prestige en daardoor
de duurzaamheid van ons gezag moeten
lijden als het over de wereld blijkt, dat
wij ons noch op Atjeh, noch op Lombok
met genoegzame klem kunnen doen gel
den. En wat blijft er na zulk een einde
van het motief, waarop de oorlog werd
begonnen, onze humaniteit jegens de
Sassaks, met wier onderdrukkers wij
thaDS zullen onderhandelen om ons zeiven
een niet al te compromitteerenden terug
tocht te verzekeren I
Vlissingen, 8 November.
Door de leden van het muziekgezel
schap »Ons Genoegen" werd Dinsdag
avond aan den Burgemeester, den heer
lutein Nolthenius, eene welgeslaagde
photograpliie met fraaie lijst der leden
van het gezelschap en een album met
de naamlijst der leden aangeboden.
De heer Haase, als oudste in jaren en
als een der oudste leden, bood den bur
gemeester de photographie aan als er
kenning van datgene, wat deze voor de
Koninginuenfeesten gedaan heeft en de
welwillendheid, door hem steeds aan het
gezelschap betoond. De heer Van Hoek,
2e secretaris, bood het album aan en
beval de leden in zijn voortdurenden
steun aan. De heer Vermaas voegde
daaraan den wensch toe dat dit ge
schenk een welkome plaats zouden
vinden in zijne woning.
De burgemeester verklaarde met inge
nomenheid dit geschenk te aanvaarden
en het gaarne in zijn huis eene plaats
af te staan en gaf de verzekering dat
>Ons Genoegen" steeds op zijn steun kon
rekenen.
Het album is vervaardigd door den
heer Van Gent, van Middelburg, lid van
't gezelschap.
Hoogstwaarschijnlijk zal het stoom -
schip Oengaran van de Rotterdamschc
Lloyddat door de kon. maatschappij De
Okliêlae alhier verlengd is geworden en
eene belangrijke reconstructie heeft on
dergaan, Donderdag den 15en dezer den
ofiicieelen proeftocht naar Rotterdam
doen.
In het begin der volgende week wordt,
naar wij vernemen, het s.s. Bromo ver
wacht om aan de Maatsch. de Schelde
van nieuwe ketels te worden voorzien.
De lang verwachte le kl. stoomka-
nonneerboot-SwZpïa, commandant de luit.
ter zee le kl. C. J. G. de Booij, kwam
gisteren van Hellevoetsluis alhier aan om
de plaats in te nemen van de Dog, die
buiten dienst is gesteld.
Behoort de Bulgia onder de le kl.
stoomkanonueerbooten,haar uiterlijk is nog
minder mooi dan van haar voorgangster,
ec&e 2c klterwijl hare vaartsnelheid,
naar wij vernemen, slechts 4 mijlen be
draagt. Wij zijn er dus in geen enkel
opzicht op vooruitgegaan.
Men verzoekt ons mede te deelen dat
het gerucht alsof het muziekgezelschap
»Ons Genoegen" zou gevraagd zijn om tot
opluistering van het feest van den heer
A. Prince mede te werken en daarvoor
een geldelijke eiscli had gesteld, geheel
ongegrond is, Er is bij dit gezelschap
geen enkele uitnoodigiug ontvangen.
De indruk, dien wij Dinsdagavond van
het door de Brugsche artisten in het
Schuttershof te Middelburg gegeven
concert mededroegen, was die van onvol
daanheid. Wij hadden, afgaande op de
qualiteiten der executanten, wij moeten
het eerlijk bekennen, wat anders ver
wacht. VVij moeten er echter tot huune
verschooning bijvoegen dat de groote
zaal van het Schuttershof bleek voor der
gelijke uitvoeringen geen goede accou-
stiek te bezitten en een tweetal artisten,
de heer Depost, cellist, en Mejuffrouw
Maria Stockfish, kunstzangeres, door
ongesteldheid hunne gaven niet naar
wensch konden doen hooren. Toch
merkten wij bij den heer Depost een
schoonen streek op, maar was wat hij
aanbood te weinig zaaks om daarnaar
een oordeel over zijne bekwaamheid te
vellen. Mejuffrouw Stockfish bleek eene
lieve stem te bezitten, maar de gloed en
warmte, bij bet zingen noodig, te missen.
Anders was het met den heer Van
Gheluwe, wiens voordracht van twee
liederen van Wagner eene ware ver
kwikking was. Bij dezen ontbreekt niets
van de eischen, die men een goed zanger
stellen kan fraai ovgaaD, bezielde voor
dracht en gekuischte uitspraak. De heer
Van Gheluwe is een ware heldentenor.
Zijn optreden bracht dan ook een geest
drift teweeg, die op deze plaats niet
alledaagsck is. Tot driemaal toe werd
hij teruggeroepen.
In het quartet speelde de heer Claeys
de le viool. Hij beviel daarin zeer goed;
zijne medespelers maakten zich echter
wel eens schuldig aan onzuiver spel en
misschien aan al te groote bescheidenheid.
De heer Milisen had niet veel succes
met zijn Hulde der Vlamingen. Misschien
dat hij dit begreep, want het laatste
couplet liet hij in den steek. Het was
trouwens een lied, met welks bombasti-
schen inhoud niemand vrede kan hebben,
en de voordracht was ook niet geschikt
om het genietbaarder te maken.
De op het programma voorkomende
toespraak bleef achterwege. Waarom, is
niet recht duidelijk.
Alles te zaraen genomen, blijkt dat het
Brugscbe gezelschap zeer goede elemen
ten bezit, rnaar niet genoegzaam om in
een plaats, waar veel goede muziek te
hooren valt, met goed gevolg te kunnen
optreden.
De opkomst was middelmatig, mis
schien toe te schrijven aan het feit, dat
dien avond meerdere bijeenkomsten plaats
hadden.
De zitting der Provinciale Staten werd
Diusdag avond geopend met eene toe
spraak van den voorzitter,den heer jhr. mr.
W. M de Brauw. Hij herdacht met enkele
woorden het overlijden van den heer J.
O. Risseeuw, die 2§ jaar laDg als lid der
Staten ijverig zijn plicht vervuld had. Hij
bracht ook in herinnering het bezoek duor
Hare Majesteiten aan Zeeland gebracht,
de geestdriftvolle wijzewaarop zij
door de ingezetenen ontvangen waren en
voegde er nog de bijzonderheid bij, dat
op 25 Augustus, op het oogenblik, dat
de trein zich te Rilland-Bath weder in
beweging stelde, koningin Wilhelmina
den Commissaris der Koningin uit het
geopend venster van den vorstelijken
salonwagen nog dit treffend woord toe
riep»Het doet mij leed niets voor het
volk te kunnen doen om het mijne dank
baarheid te toonen."
Na het einde der toespraak werd aan
de heeren Van der Have, De Bats en
Fruitier het onderzoek der geloofsbrieven
van het nieuw gekozen lid in het kies
district Sluis, den heer I. van Houten,
opgedragen. Na onderzoek werd deze op
advies der commissie als lid toegelaten
en legde hij de vereischte eeden af.
Daarna werd mededeeling gedaan dat
zich ter exploitatie van den stoomboot-
dienst op rle VVesterschelde door parti
culieren hebben aangeboden het bestuur
van den stoomtramweg BreskeusMal-
degbem, dat de zaak nog wensckt te
onderzoeken, en de heer M. J. Hattum
te Beverwijk.
Vervolgens werden zonder discussie
of hoofdelijke stemming Ged. Staten
diligent verklaard wat betreft de adressen
van verschillende gemeenteraden tot be
koming van subsidiën voor wegverbe-
tering, enz.
De heer Moerdijk trok zijn voorstel in
om het adres van den raad van Zuid-
dorpe ter ondersteuning van een aan H.
M. de Koningin Regentes ingezonden
verzoekschrift om de toelating vau vee
en varkens uit Nederland, of althaus uit
Zeeuwsch-Vlaanderen in België, bij over
eenkomst te regelen, onmiddelijk in be
handeling te nemen. Dit voorstel zal nu
in de afdeelingen der Ged. Staten onder
zocht worden.
Daarna had de trekking der ai'Jeelin-
gen plaats. De volgende vergadering is
gesteld op Vrijdagochtend te 10 uren.
Men schrijft ons uit Middelburg
Onze stadgenooten de heeren W. H.
Hasselbach en A. Lijsen, hebben weer
